DANH MỤC TÀI LIỆU
Bài giảng môn kế toán quốc tế
CHƯƠNG 1
GII THIU TNG QUAN V K TOÁN
QUC T VÀ CÁC CHUN MC
K TOÁN QUC T.
Mc đich ca chương I:giúp cho sinh viên nm được mt s vn đề sauhình thành và
vai trò ca kế
S tiết: 15 tiết (10 tiết ging và 5 tiết tho lun)
1.1 S CN THIT KHÁCH QUAN VÀ LCH S HÌNH THÀNH CA K
TOÁN QUC T.
1.1.1 Xu hướng toàn cu hóa nn kinh tế và vai trò ca thông tin kế toán.
Vi xu hướng toàn cu hóa hin nay, hàng lot các nhân t quc tế ny sinh tác động
ti s thay đổi kế toán, đó là: S độc lp v kinh tế, chính tr, đầu tư nước ngoài trc tiếp; các
chiến lược kinh doanh đa quc gia; công ngh mi; s phát trin ca th trường tài chính quc
tế; s m rng các dch v tài chính và kinh doanh quc tế...
Nhân t thúc đẩy s thay đổi v kế toán ny sinh t s ln mnh độc lp quc tế và t
s hài hòa các quy tc ca các mi qian h kinh tế, tài chính quc tế. S phân bit gia Đông
và Tây (các nước XHCN kế hoch hóa tp trung và các nước tư bn Tây Âu), gia Nam và
Bc (các nước phát trin và các nước đang phát trin) làm ny sinh s thay đổi nhanh chóng
v mc độ chính tr dn ti s thay đổi kinh tế, làm thay đổi cơ cu kinh doanh và kế toán
quc tế. Kinh tế kế hoch hóa tp trung ca Liên Xô cũ, các nước Đông Âu và Trung Quc đã
thay đổi theo hướng tiếp cn kinh tế th trường trong s phát trin ca h. Hơn na s phát
trin rng khp xu hướng điu tiết ca th trường và c phn hóa doanh nghip nhà nước
các nước phát trin và đang phát trin đã gi m ra nhiu cơ hi mi cho đầu tư nước ngoài,
liên doanh, liên kết quc tế.
Mt khác, các tp đoàn kinh tế như cng đồng chung Châu Âu (EU) có nh hưởng rt
ln ti tiến trình nht th hóa nn kinh tế thế gii thông qua s t do hóa th trường, hàng hóa,
nhân công và vn gia các quc gia. Trong nhng năm gn đây, EU đã hp nht như mt
khi kinh tế, chính tr ln, là mt thành viên tp hp nhiu quc gia, to nên mt th trường
tiêu dùng tim năng vi khong 350 triu người tiêu dùng. Các t chc quc tế như liên hp
quc (UN), t chc phát trin kinh tế - xã hi, OECD tham gia vào tiến trình toàn cu hóa.
Ngày nay, các th trường tài chính quc tế đòi hi s hài hòa nhng đim không tương
đồng v chính sách thuế, kim soát trao đổi gii hn đầu tư, yếu cu nhng nguyên tc kế
toán.
S thay đổi quc tế hóa đòi hi s thay đổi nhanh chóng và năng động bn cht ca kế
toán quc tế. Truyn thng và thc hành kế toán ca mi quc gia s là nhng th thách trong
nhng năm trước mt vi nhiu vn đề mi ny sinh và thc đẩy quá trình tăng cường hài hóa
quc tế.
1.1.2 Lch s hình thành, chc năng nhim v ca kế toán quc tế.
Kế toán được coi là mt công c tr giúp trong vic phn ánh qun lý trên góc độ tài
chính các hot động kinh tế. Trong thi k Phc Hưng Fraluca Pacioli đã phát minh nguyên
tc ghi s kép (double entry) phc v cho phn ánh các tài khoán thương mi Ý vào thế k
XIV. T đó, ghi s kép đã thâm nhp vào Đức, Pháp sau đó ti Anh (trung tm thế gii vào
gia thế k XVII, XVIII). Nhng s đầu tư ca nước này vào công nghip, bo him và
đường st ca các nước Bc M đồng thi đã kéo theo nh hưởng kế toán ca Anh ti khu
vc. Trong thi k này, kế toán Hà Lan đã nh hưởng ti Indonesia và Nam Phi. Thi k này,
nh hưởng t các nước Châu Âu lan ta ra toàn thế gii, t Tây Ban Nha ti các quc gia
Châu M - La tinh. Gn đây, vi uy thế v kinh tế ca mình, M tr thành nước đầu tiên phát
trin nguyên lý kế toán và xut khu các mô hình báo cáo tài chính ca quc gia này ra toàn
thế gii.
S phát trin ca kế toán các nước thường din ra s khác nhau v quy định và thc
hành kế toán. Khi mà các h thng kinh tế và các điu kin thương mi khác nhau t nước
này sang nước khác thì mô hình và phương pháp kế toán cũng khác nhau. Các nhân t nh
hưởng là mc độ tp trung v kinh tế, mc độ kim soát ca nhà nước đối vi doanh nghip,
bn cht ca các hot động kinh tế t xã hi quân bình đơn gin ti các doanh nghip kinh
doanh tng hp, giai đon phát trin kinh tế, s phát trin kinh tế ca các nước châu Á...
1.2 NGUYÊN TC XÂY DNG CÁC CHUN MC K TOÁN QUC T,
CHC NĂNG, NHIM V CA K TOÁN QUC T.
1.2.1 S cn thiết ca các chun mc kế toán quc tế.
Tính đa dng ca kế toán tn ti ngay ti mi quc gia. Trong khi truyn thng và
kinh nghim ca các quc gia khác nhau dn ti s phát trin khác nhau ca các mô hình báo
cáo tài chính, thì sc ép ca s phát trin mnh m trong môi trường toàn cu hóa là bng
chng cho s cn thiết phi thay đổi nn kinh tế theo hướng hi nhp quc tế. Nhng thay đổi
ln trong thc tin kinh doanh t sau Chiến tranh thế gii th II đã làm các nhu cu v quc
tế hóa công tác kế toán và kim toán. Nhng thay đổi này được tìm thy ch yếu trong trong
tiến trình phát trin ca các công ty đa quc gia và gn đây là th trường vn quc tế. Điu
này làm ny sinh mt lot nhng vn đề có tính cht ngh nghip.
Các công ty đa quc gia phát trin nhanh chóng trong vòng 25 năm qua. Các công ty
này đóng vai trò ch đạo trong nhiu phân đon th trường, nh hưởng ti hu hết các quc
gia, mi chính ph và mi cá nhân. V khía cnh kế toán, s phc tp trong vic điu hành
các hot động kinh doanh quc tế vượt qua biên gii mt quc gia; cùng vi s khác nhau v
các nguyên tc kinh doanh (thường khác nhau v các phương pháp kế toán), làm ny sinh
nhng thách thc cho các nhà kế toán và các chuyên gia hoch định các nguyên tc kế toán
và kim toán. Mt s nhng phc tp ch yếu mà các nhà kế toán đang đối mt chính là do
bn cht ca các công ty đa quc gia khng l này. S đa dng trong các nguyên tc kế toán,
kim toán và thuế có th nh hưởng ti kh năng ca các công ty trong vic chun b các
thông tin báo cáo tài chính cn thiết cho vic phân tích mt cách cn thn các cơ hi đầu tư.
Các công ty càng hot động nhiu nước khác nhau thì s phc tp đó càng gia tăng.
S khác nhau trong cách thc tiếp cn v kế toán và các báo cáo tài chính mt s
nước được nhn mnh đây. Chng hn, nhiu công ty ca M phàn nàn v khó khăn trong
cnh tranh ch do nguyên tc kế toán ca M đối vi li thế thương mi (goodwill). Các công
ty tuân th theo các chun mc kế toán ca hu hết các nước Châu Âu, k c Anh không cn
phi khu hao li thế thương mi vì chúng đã đưc tính vào vn ch s hu ti thi đim phát
sinh nghip v. Hoc các vn đề kế toán và báo cáo tài chính có tính quc tế khác như nhng
điu chnh v kế toán lm phát, kế toán chênh lch thuế, chuyn đổi các báo cáo tài chính ca
các công ty con nước ngoài... cũng to ra nhng khó khăn cho mt s công ty. Tt c s
khác bit này đòi hi nhng người thiết lp chun mc phi tích cc hơn để đạt được mt
“Sân chơi đạt tiêu chun”.
Mt khác, nhng nhu cu v vn được cung cp hu hết t các ngun lc trong nước,
đặc bit là trong thi đại trước Chiến tranh thế gii th II. T đó đến nay, s ln mnh và
phát trin ch yếu ca các th trường vn quc tế là do các chương trình tr giúp kinh tế thế
gii sau chiến tranh to nên. Đồng thi, hin nay s phát trin ca đồng tiến chung Châu Âu,
đôla Châu Âu và các th trường vn Đôla châu Á các nn kinh tế phát trin như M, Anh,
Nht và phn ln châu Âu; toàn cu hóa các th trường vn đã góp phn nhn mnh s cn
thiết phi hài hòa nhng yêu cu ca các báo cáo tài chính.
S toàn cu hóa th trường vn rng ln là cn thiết nhưng chưa có mt ngôn ng kế
toán chung cho s kết ni các thông tin tài chính. Nhn thc được s cn thiết này là nhân t
nh hưởng quan trng và là sc mnh cho s phát trin ca tiến trình theo hướng quc tế hóa
các chun mc kế toán và kim toán. Không có “ngôn ng chung” này thì các chun mc ca
các quc gia được đưa ra khác nhau s nh hưởng ti tính hiu qu ca th trường thế gii và
có th làm gim sút kh năng hp tác tìm kiếm vn để cnh tranh mt cách có hiu qu. Hơn
na, nếu mi quc gia xây dng riêng cho mình các chun mc kế toán thì rt tn kém trong
khi nhu cu đối vi các chun mc đều ging nhau gia các quc gia khác nhau, mc dù nn
văn hóa và nhng truyn thng khác có th tác động ti quá trình xây dng chun mc mi
quc gia.
Mt khác các chuyên gia kế toán cũng ngày càng cung cp nhiu dch v cho các nước
khác nhau. Kh năng cung cp dch v nước ngoài ca h và s cnh tranh quc tế s ngày
càng gia tăng nếu các chun mc kế toán đều thng nht ga các quc gia.
Vi tt c các nhân t quc tế và xu hướng chung hin nay đã thúc đẩy s thay đổi và
hình thành chun mc kế toán quc tế.
1.2.2 Nguyên tc và quy trình xây dng các chun mc kế toán quc tế.
Các chun mc kế toán quc tế được xây dng tuân theo nhng nguyên tc và trình t
mang tính th tc.
* Hi đồng chun mc kế toán quc tế xây dng mt y ban điu hành do mt thành
viên ca Hi đồng điu khin cùng vi ban đại din, chuyên gia kế toán ca ít nnt 3 quc gia
khác tham gia. y ban này cũng có th gm đại din ca các t chc khác là đại din cho hi
đồng hoc cho t chc tư vn là chuyên gia trong mi ch đề c th. y ban điu hành xây
dng nhng đề xut cho mi vn đề chuyên môn trong chường trình ngh s ca y ban chun
mc kế toán quc tế.
* y ban điu hành ghi nhn và tóm tt toàn b các vn đề v kế toán phù hp vi mi
ch đề. y ban điu hành xem xét s vn dng nhng quy định chung v chun b và trình
bày các báo cáo tài chính ca y ban chun mc kế toán quc tế (IASC) vào nhng vn đề kế
toán này. y ban điu hành này cũng xem xét nhng yêu cu và thc hành kế toán ca các
quc gia, khu vc, k c nhng cách thc kế toán khác nhau. y ban điu hành nghiên cu
nhng vn đề liên quan và có th đi đến đề xut ca mt bn d tho nhng đim chính (Point
Outline) cho Hi đồng ca y ban chun mc kế toán quc tế xem xét.
* Sau khi nhn được nhng góp ý t Hi đồng v bn d tho nhng đim chính, có
th y ban điu hành chun b lp và ban bành mt bn báo cáo nháp v các nguyên tc hoc
vn đề tho lun khác. Mc đích ca báo cáo nháp này là đưa ra được nhng nguyên tc kế
toán cn nhn mnh làm cơ s cho vic chun b lp bn d tho ly ý kiến công lun
(Expusure Draft) . Bn báo cáo nháp này cũng đưa ra nhng gii pháp la chn được xem xét
và nhng lý do cho vic đề xut để chp nhn hay bãi b chúng. Nhng đề xut được thu
nhn t các thành phn liên quan trong giai đon trưng cu ý kiến công lun vi thi gian
khong 3 tháng. Mt khác, để sa li mt chun mc kế toán quc tế có th yêu cu y ban
điu hành lp mt bn d tho trưng cu mà không cn phi lp bn áo cáo nháp v các
nguyên tc.
* y ban điu hành tóm tt nhng ý kiến v bn báo cáo nháp v các nguyên tc và
thường đồng ý mt bn báo cáo cui cùng v các nguyên tc được trình cho Hi đồng thông
qua và được s dng làm cơ s cho vic lp mt bn d tho trưng cu ý kiến cho vic thông
qua mt chun mc kế toán quc tế. Bn báo cáo cui cùng v các nguyên tc được phát hành
theo yêu cu và không được phát hành rng rãi.
* y ban điu hành lp mt bn d tho trưng cu (Exposure Draft) để thông qua Hi
đồng. Sau khi sa và được s thông qua ca ít nht 2/3 thành viên Hi đồng thì bn d tho
trưng cu mi được phát hành. Các ý kiến đề xut được đưa ra t các bên có liên quan trong
thi gian ly ý kiến trưng cu (ít nht mt tháng và thường là ba tháng).
* y ban điu hành tóm tt nhng ý kiến và lp mt bn d tho chun mc kế toán
quc tế do Hi đồng tóm tt. Sau khi sa và được s thông qua ca ít nht ¾ thành viên Hi
đồng (nghĩa là phi thu được 12 phiếu thun trong tng s 16 thành viên) cho mt chun mc
kế toán quc tế thì chun mc đó mi được công b rng rái. Hi đồng thường hp 3 ln/năm
và có th t chc phiên hp th 4 để đi đến tha thun v mi chun mc. Thông thường mi
chun mc kế toán quc tế có th được hoàn thin trong khong hai năm.
1.3 CƠ CU, CHC NĂNG VÀ QUYN HN CA Y BAN CHUN MC K
TOÁN QUC T.
1.3.1 Nguyên tc thiết lp cơ cu ca y ban chun mc kế toán quc tế.
y ban chun mc kế toán quc tế (IASC) là mt t chc độc lp thuc khu vc tư
nhân, có mc tiêu nhm đạt được s thng nht trong các nguyên tc kế toán mà các nhà kinh
doanh và các t chc trên thế gii s dng để lp báo cáo tài chính. y ban chun mc kế
toán quc tế được thành lp vào năm 1973 dưới s cam kết ca các chuyên gia kế toán ca
các nước Úc, Canada, Pháp, Đức, Nht, Mexico, Hà Lan, Vương quc Anh, Ailen và M. T
năm 1983 các thành viên ca y ban chun mc kế toán quc tế bao gm toàn b các chuyên
gia kế toán thuc thành viên ca Liên đoàn Kế toán quc tế (IFAC). Tính đến tháng 1/1999 s
các thành viên đại din cho hơn 2 triu chuyên gia kế toán là 142 thành viên thuc 103 quc
gia khác nhau. Nhiu t chc khác đã tham gia cng tác vi công vic ca y ban chun mc
kế toán quc tế đã s dng các chun mc kế toán quc tế này (IAS).
Hin nay công vic ca y ban chun mc kế toán quc tế được điu hành bi mt
Hi đồng gm đại din ca 13 nước thành viên (do Hi đồng ca IFAC ch định) và trên 4 t
chc thành viên khác. Các nước thành viên ca Hi đồng bao gm: M, Canada, Mexico, 5
nước châu Âu (Pháp, Đức, Hà lan, Liên đoàn Bc Âu, Vương quc Anh và Ailen); 3 nước
châu Á (n Độ, Nht Bn, Malay sia); Nam phi và Úc. Mi nước thành viên được c 2 cá
nhân và mt chuyên gia tư vn v chuyên môn làm đại din. Hi đồng có 3 thành viên tuyn
c b sung nhm to điu kin cho Hi đồng có th m rng khu vc bu c cho các hip hi
các nhà phân tích tài chính đại din cho nhng người s dng các báo cáo tài chính; Liên
đoàn các công ty Qun lý tài chính Thy S và Hip hi điu hành Tài chính quc tế đại din
cho nhng người lp các báo cáo tài chính.
Công vic ca y ban chun mc kế toán quc tế có th thc hin được nh s tr
giúp tài chính t các thành viên và các t chc trong Hi đồng ca nó, ca Liên đoàn kế toán
quc tế (IFAC), s tr giúp ca các công ty, các t chc tài chính, các hãng kế toán và các t
chc khác. y ban chun mc kế toán quc tế cũng to thêm doanh thu t vic bán các n
phm ca mình.
1.3.2 Chc năng, nhim v và quyn hn ca y ban chun mc kế toán quc tế.
* Chc năng ca y ban chun mc kế toán quc tế:
- Thiết lp và công b nhng chun mc kế toán quc tế công khai được xem xét
trong vic lp các báo cáo tài chính và khuyến khích s chp nhn, xem xét rng rãi các
chun mc đó.
- Thc hin mt cách chung nht ci thin và hài hòa các quy định, chun mc kế toán
và các th tc liên quan đến vic lp báo cáo tài chính.
* Nhim v và quyn hn ca y ban chun mc kế toán quc tế:
- Được mi khong 4 t chc có li ích liên quan ti vic lp các báo cáo tài chính
tham gia phi hp vi Hi đồng ca y ban chun mc kế toán quc tế.
- Phát hành các tài liu liên quan ti các vn đề kế toán quc tế để bàn lun và góp ý
(đã được phn ln các thành viên ca hi đồng thông qua) trước công lun.
- Phát hành nhng tài liu trong mu ca các bn d tho trưng cu ý kiến (k c
thông báo các chun mc đang có hiu lc) dưới tên ca y ban chun mc kế toán quc tế
đã thông qua ít nht 2/3 thành viên Hi đồng.
- Phát hành các chun mc kế toán quc tế đã được ít nht ¾ thành viên ca hi đồng
thông qua.
- Xây dng các th tc hot động dài hn phù hp vi điu khon hiến pháp ca y
ban chun mc kế toán quc tế.
- Tham gia bàn bc, thương lượng hoc hp tác vi các t chc bên ngoài và khuyến
khích s ci tiến và hài hòa rng rãi các chun mc kế toán.
- Tìm kiếm và tăng cường các qu t các thành viên ca y ban chun mc kế toán
quc tế và các thành viên khác quan tâm ng h mc tiêu ca y ban chun mc kế toán quc
tế đã đề ra) để tăng cường ngun ngân qu ca t chc này nhưng được t chc theo cách sao
cho không làm gim sút tính độc lp ca y ban chun mc kế toán quc tế.
- Điu chuyn thành viên bt k nào ca Hi đồng không chp hành vic đống góp tài
chính đã xác định trong điu khon v đóng góp ca các thành viên.
1.4 KHÁI QUÁT H THNG CÁC CHUN MC K TOÁN QUC T (IAS)
VÀ H THNG CHUN MC K TOÁN VIT NAM (VAS)
1.4.1 H thng chun mc kế toán quc tế.
IASC đã ban hành và công b được 38 chun mc kế toán có liên quan đến nhiu khía
cnh khác nhau trong kế toán
IAS 1 Trình bày các báo cáo tài chính
IAS 2 Hàng tn kho
IAS 3 Không còn hiu lc. Được thay thế i IAS 27
IAS 4 Khu hao Được thay thế bi IAS 16 và IAS 38
IAS 5 Không còn hiu lc. Được thay thế i IAS 1
IAS 6 Không còn hiu lc. Được thay thế i IAS 15
IAS 7 Báo cáo lưu chuyn tin t
IAS 8 L lãi ròng ca c k, các li cơ bn và thay đổi chế độ kế toán
IAS 9 Không còn hiu lc. Được thay thế i IAS 38
IAS 10 Các s kin xy ra sau ngày lp bng tng kết tài sn.
IAS 11 Các hp đồng xây dng
IAS 12 Thuế thu nhp
IAS 13 Không còn hiu lc. Được thay thế i IAS 1
IAS 14 Báo cáo b phn
IAS 15 Thông tin phn ánh nh hưởng ca biến động giá c
IAS 16 Bt động sn, xưởng và thiết b
IAS 17 Tài sn thuê
IAS 18 Doanh thu
IAS 19 Li ích tr cho công nhân viên
IAS 20 Kế toán các khon tr cp ca chính ph và công b v tr cp chính ph
IAS 21 Anh hưởng do thay đổi t giá hi đoái
IAS 22 Hp nht kinh doanh
IAS 23 Chi phí đi vay
IAS 24 Công b v các bên liên quan
IAS 25 Kế toán các khon đầu tư
IAS 26 Kế toán và báo cáo theo qu li ích hưu trí
IAS 27 Báo cáo tài chính tng hp và kế toán các khon đầu tư vào các công ty con
IAS 28 Kế toán các khon đầu tư trong các đơn v liên kết
IAS 29 Báo cáo tài chính trong các nn kinh tế siêu lm phát
IAS 30 Ni dung công b trong báo cáo tài chính ca các ngân hàng và các t chc tính
dng ging nhau
IAS 31 Báo cáo tài chính cho các khon phân chia trong các liên doanh.
IAS 32 Các công c tài chính: công bó và trình bày
IAS 33 Thu nhp trên mt c phiếu
IAS 34 Báo cáo tài chính tm thi
IAS 35 Hot động b ngng
IAS 36 Gim giá tr tài sn
IAS 37 Các khon d phòng, n bt thường và tài sn bt thường
thông tin tài liệu
GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ KẾ TOÁN QUỐC TẾ VÀ CÁC CHUẨN MỰC KẾ TOÁN QUỐC TẾ. Mục đich của chương I:giúp cho sinh viên nắm được một số vấn đề sauhình thành và vai trò của kế Số tiết: 15 tiết (10 tiết giảng và 5 tiết thảo luận)
Mở rộng để xem thêm
xem nhiều trong tuần
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có

LÝ THUYẾT TOÁN


×