Home
Luận văn - báo cáo
Báo cáo, luận văn khác
Bài thảo luận: Cơ sở lý thuyết và thước đo nghèo khổ tại Việt Nam (2000-2014)
Bài thảo luận: Cơ sở lý thuyết và thước đo nghèo khổ tại Việt Nam (2000-2014)
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
BỘ MÔN KINH TẾ PHÁT TRIỂN
BÀI THẢO LUẬN
Đề tài : Đánh giá giảm nghèo việt nam giai đoạn
(2000-2014)
Lớp kinh tế phát triển 1(114)-1
Thành viên nhóm :
Kim Nhật Thành ( trưởng nhóm )
Trịnh Đức Tình
Nguyễn Xuân Lưu
Quách Hải Sơn
Hà Văn Luận
Prach Pherom
Chương I : Cơ sở lý thuyết
1 - Về nghèo khổ
1.1 - Khái niệm
Phạm trù nghèo khổ có thể hiểu theo những khía cạnh khác nhau. Nếu theo
nghĩa hẹp thì nghèo khổ được hiểu là sự thiếu thốn các điều khiện thiết yếu của
cuộc sống. Tuy vậy, nghèo khổ cần được hiểu theo nghĩa rộng hơn từ khía cạnh về
phát triển toàn diện con người, tức là nghèo khổ xét theo góc độ là việc loại bỏ các
cơ hội và sự lựa chọn cơ bản nhát cho sự phát triển toàn diện con người. Đối với
các nhà hoạch định chính sách, sự nghèo khổ về khả năng lựa chọn và cơ hội phát
triển có ý nghĩa hơn nghèo khổ về thu nhập, bởi vì điều đó phản ánh nguyên nhân
của nghèo khổ vật chất và trực tiếp ảnh hưởng đến chiến lược hành động nhằm cải
thiện các cơ hội cho mọi người. Việc nhận thức sự thiếu thốn về khả năng lựa chọn
và cơ hội gợi ý rằng cần phải giải quyết vấn đề nghèo khổ không chỉ ở khía cạnh
thu nhập.
* Nghèo khổ vật chất: là hiện tượng một người hoặc một nhóm người không
được hoặc ko đủ khả năng thỏa mãn nhu cầu tối thiểu về vật chất cho sự phát triển
của con người.
Nhu cầu vật chất tối thiểu: theo mức xã hội chấp nhận và tùy thuộc vào trình độ
phát triển kinh tế - xã hội và phong tục tập quán của đất nước.
* Nghèo khổ con người (nghèo khổ tổng hợp, nghèo khổ đa chiều): là hiện
tượng một người hoặc một nhóm người không được hoặc không có khả năng thỏa
mãn nhu cầu cơ bản cho sự phát triển của con người. Khác với quan niệm nghèo
khổ vật chất, nghèo khổ con người đề cập đến sự phủ nhận các cơ hội và sự lựa
chọn để đảm bảo một cuộc sống cơ bản nhất hoặc “có thể chấp nhận được”.
1.2 - Các thước đo nghèo khổ
a) Các chỉ tiêu đo nghèo khổ vật chất
Mức và tỷ lệ nghèo khổ (chỉ số và tỷ lệ đếm đầu): đây là tiêu chí phản ánh rõ nhất,
tổng quát nhất tình trạng nghèo khổ và cũng là phương pháp đo lường đơn giản
nhất. Mức nghèo khổ (chỉ số đếm đầu - HC) được xác định trên cơ sở đếm đầu
những người sông dưới chuẩn nghèo, tức là những cá nhân hoặc hộ gia đình (i) có
mức thu nhập (yi) dưới mức chỉ tiêu tối thiểu (C). Còn tỷ lệ đếm đầu (HCR) sẽ là:
HCR = HC/n, trong đó n là tổng dân số
Về mặt ý nghĩa phản ánh, chỉ tiêu trên cho chúng ta kết luận về quy mô, phạm vi
nghèo khổ trong sự so sánh với tổng dân số của quốc gia hay địa phương. Tuy vậy,
trên thực tê, tình trạng nghèo khổ lại vô cùng đa dạng. Cùng là những người sống
dưới ngưỡng nghèo, nhung có những người nằm ngay sát chuẩn nghèo, có những
người nằm dưới chuẩn nghèo rất xa, hay tỷ lệ người sống tại các điểm dưới chuẩn
nghèo cũng không giống nhau. Do đó nếu dùng chỉ số và tỷ lệ đếm đầu sẽ không
đưa ra những chính sách thích hợp đối với từng nhóm người với các mức độ nghèo
khổ vật chất khác nhau, nó có thể theo hướng có lợi đối với những người sồng gần
chuẩn nghèo và lại không thuận cho những người có múc sống thấp hơn nhiều so
với chuẩn nghèo , mà đây mới là những đối tượng cần sự hỗ trợ nhiều hơn. Vì vậy,
cần phải bổ sung thêm công cụ đo lường khác đầy đủ hơn.
Tỷ số khoảng cách nghèo và tỷ số khoảng cách thu nhập. Đây là một công cụ
đo lường nhằm phần nào bù đắp được sự thiên lệch nói trên, có tác dụng xem xét
mữ độ trầm trọng của nghèo khổ. Tỷ số khoảng cách nghèo được định nghĩa là tỷ
lệ giữa thu nhập trung bình cần thiết để tất cả người nghèo đạt chuẩn nghèo chia
cho thu nhập trung bình toàn xã hội. Tỷ số khoảng cách nghèo (PGR) được tính
theo công thức:
PGR = Ʃ(C - yi)/n×m
Trong đó m là thu nhập trung bình của toàn xã hội và i chỉ tính đối với những
người có thu nhập (yi) < C
Tỷ số khoảng cách nghèo phản ánh hai ý nghĩa: (i) đo lường mức độ trầm trọng
của tình trạng nghèo khổ vật chất so với thu nhập toàn xã hội. Nếu PGR càng lớn
thì mức độ trầm trọng của nghèo khổ vật chất càng cao; (ii) cho phép đo lường
được nguồn lực cần thiết để xóa bỏ nghèo đói. Tử số của công thức trên chính là
khoảng chênh lệch giữa chi tiêu cần có và thu nhập hiện có đối với những người
nghèo (gọi là khoảng cách thu nhập của người nghèo đến chuẩn nghèo) và đó
chính là lượng tài chính cần có để thực hiện mục tiêu xóa nghèo. Chính phủ, căn
cứ vào khả năng nguồn lực trong nước và nguồn viện trợ quốc tế, sẽ xác định mục
tiêu chiến lược giảm nghèo trong từng giai đoạn và những chính sách thiết thực
nhất để thực hiện chiến lược xóa đói giảm nghèo. Tuy vậy hạn chế của chi tiêu này
là ở chỗ, chũng ta đem so sánh khoảng cách thu nhập của người nghèo đến chuẩn
nghèo với mức thu nhập trung bình toàn xã hội. Trên thực tế, nếu một nước có tỷ lệ
nghèo đếm đầu cao nhưng thu nhập bình quân toàn xã hội lại thấp thì PGR vẫn rất
nhỏ, và như vậy nó sẽ phản ánh không chính xác tình trạng nghèo. Khắc phục
nhược điểm đó chúng ta không chia khoảng cách thu nhập của người nghèo đến
chuẩn nghèo cho thu nhập trung bình toàn xã hội mà chia cho tổng thu nhập cần
thiết để cho tất cả mọi người đạt tới chuẩn nghèo, con số nhận được gọi là tỷ lệ
khoảng cách thu nhập (IGR), công thức tính:
(IGR) = Ʃ(C - yi)/C×HC
Trong đó HC là số đầu người (hoặc hộ nghèo), i chỉ chỉ tính đối với những
người có thu nhập (yi)<C
Tỷ lệ khoảng cách thu nhập tính toán theo công thức trên phản ánh mức độ gay
gắt của nghèo đóibởi vì nó đo lường thu nhập cần thiết để xóa bỏ đối nghèo.
b) Đo lường nghèo khổ đa chiều
- Chỉ số nghèo khổ con người (HPI - Human Poverty Index). Đây là chỉ số lần đầu
tiên được đưa ra trong Báo cáo phát triển con người năm 1997 nhằm có gắng tập
hợp các đặc tính khác nhau về khía cạnh chất lượng cuộc sống con người vào trong
một chỉ số tổng hợp để tiến tới một sự dánh giá tổng hợp về mức độ nghèo khổ của
một cộng đồng.
HPI tập trung phản ánh sự bần cùng vè ba khía cạnh thiết yếu của cuộc sống
con người đã được đề cập đến trong HDI, đó là: tuổi thoh, giáo dục và chất lượng
cuộc sống. Yếu tố đầu liên quan đến khả năng sống: khả năng bị tử vong ở độ tuổi
tương đối trẻ do sự thiếu thốn, thể hiện trong HPI là % số người có khả năng sẽ
chết trước tuổi 40. Khía cạnh thứ hai liên quan đến trình độ tri thức: bị tách khỏi
thế giới giao tiếp và đọc viết, đo bằng tỷ lệ phần trăm người lớn bị mù chữ. Khía
cạnh thứ ba liên quan đến chất lượng sống, đặc biệt là sự phân chia kinh tế nói
chung, điều này phản ánh trong HPI bằng cách tổng hợp ba yếu tố: tỉ lệ phần trăm
số người không được tiếp cận với dịch vụ sức khỏe, nước sạch và tỉ lệ phân trăm
trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng.
- Chỉ số nghèo khổ tổng hợp (MPI - Multidimensional Poverty Index). Chỉ số này
được đưa ra trong Báo cáo phát triển con người năm 2010. Về cơ bản ý nghĩa và
các tiêu chí cấu thành chỉ số nghèo khổ tổng hợp mới vẫn không thay đổi, tức là nó
phản ánh mức độ thiếu hụt của mỗi cá nhân theo ba phương diện: sức khỏe, giáo
dục và chất lượng cuộc sống. Tuy vậy, chỉ số này có hoàn thiện hơn về nội dung và
cách tính toán. Các yếu tố cấu thành mỗi tiêu chí có hoàn thiện theo hướng đưa vào
nhiều nội dung hơn, cụ thể, bao gồm mười thành phần tương ứng với ba phương
diện. Phương diện sức khỏe, bao gồm hai thành phần: tình trạng suy dinh dưỡng và
chết yểu; phương diện giáo dục gồm hai thành phần là tình trạng không học hết
năm năm và trẻ em không được đến trường; phương diện chất lượng cuộc sống,
bao gồm 6 thành phần: tình trạng không được sử dụng điện, nước sạch, nhà vệ
sinh, nhà cửa tồi tàn, sử dụng nguyên liệu đun nấu bẩn, và không có phương tiện đi
lại tối thiểu. Các kết quả thành phần nhận được thông qua việc thực hiện các cuộc
điều tra mẫu các hộ gia đình, từng thành viên trong mỗi họ gia đình trong mẫu đều
được điều tra.
Tính hữu ích của HPI may MPI hiện nay đã được khẳng định rõ trên góc độ
hoạch định chính sách của nhà nước của các nước đang phát triển:
+) HPI,MPI cung cấp một sự đo lường về nghèo khổ nhân văn của một quốc gia,
nó cho phép các nước xác định được tại thời điểm tính toán, tình trạng nghèo khổ
xét theo khía cạnh nhân văn ở mức độ như thế nào, có bao nhiêu phần trăm dân số
(theo tính toán này kết quả nhận được từ 0% đến 100%) phải đối mặt với sự nghèo
khổ theo góc độ phát triển con người?nếu HPI,MPI càng lớn chứng tỏ nguy cơ
nghèo khổ con người càng cao. Ví dụ HPI nhận được là 25%, điều đó có nghĩa là
trung bình 25% dân số của quốc gia này phải đối mặt với sự thiếu thốn, họ phải
mất đi nhiều quyền tối thiểu trong cuốc sống của họ. Dựa vào những con số này,
nhà nước sẽ tìm ra các phương sách để làm thế nào lấy lại những gì người nghèo bị
tước đoạt mất trong cuộc sống.
+) Là công cụ lập kế hoạch trong việc xác đinh các khu vực nghèo khổ nhất trong
phạm vi một quốc gia. HPI,MPI có thể được sử dụng để xác định những yếu tố bị
tác động nhiều nhất đến sự nghèo khổ. Chúng ta có thể nhận biết được sự nghèo
khổ cong người qua các chỉ số rời rạc, như tỷ lệ mù chữ, tỷ lệ suy dinh dưỡng, tỷ lệ
nghèo khổ thu nhập v.v... Nhưng HPI,MPI giúp cho việc phân hạng trên phạm vi
tổng hợp các khía cạnh cơ bản để từ đó đề cập đến các mục tiêu giảm nghèo đói
tổng hợp, toàn diện hơn, cũng như tập trung được vào các trọng điểm ưu tiên đúng
hơn.
+) Là công cụ nghiên cứu hữu hiệu. HPI,MPI cũng giống như HDI được sử dụng,
đặc biệt là khi người làm công tác nghiên cứu muốn có những chỉ số tổng hợp về
có thể bạn quan tâm
GIẤY XÁC NHẬN NỘI DUNG THÔNG TIN THUỐC THEO HÌNH THỨC HỘI THẢO GIỚI TH...
1
988
336
Biểu mẫu, văn bản khác
1
(New)
ĐƠN ĐỀ NGHỊ XÁC NHẬN NỘI DUNG THÔNG TIN THUỐC THEO HÌNH THỨC HỘI THẢO...
2
919
352
Biểu mẫu, văn bản khác
2
(New)
Ngữ văn 12 Viết bài văn nghị luận kết hợp thao tác lập luận Cách ăn mặ...
2
2.240
362
Giáo án, bài giảng lớp 12
2
(New)
Tiểu luận: Chiến lược kinh doanh nước ép bưởi tại thị trường Singapore...
36
1.925
560
Kinh tế - Thương mại
36
(New)
Luận văn: Những vấn đề chung về hoàn thiện tài liệu nghiệp vụ lễ tân t...
59
798
271
Kinh tế quản lý
59
(New)
ĐƠN HÀNG NHẬP KHẨU THUỐC DƯỢC LIỆU/THUỐC CỔ TRUYỀN CHƯA CÓ GIẤY ĐĂNG K...
2
894
337
Biểu mẫu, văn bản khác
2
(New)
DANH MỤC THUỐC DƯỢC LIỆU/THUỐC CỔ TRUYỀN CHƯA CÓ GIẤY ĐĂNG KÝ LƯU HÀNH...
2
934
343
Biểu mẫu, văn bản khác
2
(New)
Khóa luận: Cơ sở lý luận về tín dụng và hiệu quả cho vay hộ nghèo tại...
91
567
370
Kinh tế - Thương mại
91
(New)
thông tin tài liệu
Phạm trù nghèo khổ có thể hiểu theo những khía cạnh khác nhau. Nếu theo nghĩa hẹp thì nghèo khổ được hiểu là sự thiếu thốn các điều khiện thiết yếu của cuộc sống. Tuy vậy, nghèo khổ cần được hiểu theo nghĩa rộng hơn từ khía cạnh về phát triển toàn diện con người, tức là nghèo khổ xét theo góc độ là việc loại bỏ các cơ hội và sự lựa chọn cơ bản nhát cho sự phát triển toàn diện con người. Đối với các nhà hoạch định chính sách, sự nghèo khổ về khả năng lựa chọn và cơ hội phát triển có ý nghĩa hơn nghèo khổ về thu nhập, bởi vì điều đó phản ánh nguyên nhân của nghèo khổ vật chất và trực tiếp ảnh hưởng đến chiến lược hành động nhằm cải thiện các cơ hội cho mọi người. Việc nhận thức sự thiếu thốn về khả năng lựa chọn và cơ hội gợi ý rằng cần phải giải quyết vấn đề nghèo khổ không chỉ ở khía cạnh thu nhập.
Mở rộng để xem thêm
tài liệu mới trong mục này
ĐẶC ĐIỂM ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN LƯU VỰC SÔNG THU BỒN VÀ ÁP DỤNG MÔ HÌNH SÓNG ĐỘNG HỌC MỘT CHIỀU - PHƯƠNG PHÁP PHẦN TỬ HỮU HẠN VÀ SCS MÔ PHỎNG QUÁ TRÌNH MƯA - DÒNG CHẢY LƯU VỰC SÔNG THU BỒN - TRẠM NÔNG SƠN
Cơ sở lý thuyết mô hình NAM và áp dụng và so sánh hai mô hình NAM trong mô phỏng dòng chảy lũ lưu vực sông Vệ, trạm An Chỉ.
Hiện trạng và hoạt động của quy trình xuất nhập khẩu
Các nghiên cứu về mô hình nuôi ghép các đối tượng trong cùng một ao trên thế giới
Vai trò và sự cần thiết phải phát triển công nghiệp chế biến nông sản, đánh giá đúng đắn những thành tựu, tồn tại của công nghiệp chế biến nông sản ở Tiền Giang trong thời gian qua, cùng những vấn đề đặt ra cần giải quyết trong giai đoạn hiện nay.
tài liệu hot trong mục này
Tiểu luận: Công ty sữa Vinamilk- Phân tích, chiến lược quản trị tại Cty
Luận văn: Khóa luận tốt nghiệp: Cơ sở lý luận bình đẳng giới và thực trạng thực hiện bình đẳng giới ở VN hiện nay
Báo cáo thực tập về việc xuất nhập khẩu công ty CP Việt Xô
Tiểu luận: Kỹ năng mềm cho sinh viên trường đại học Thương Mại
Trường ĐH Nha Trang- Hướng dẫn trình bày bố cục cho đồ án, luận văn tốt nghiệp tốt nhất
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
Giáo trình Quản trị học của Đại học kinh tế quốc dân
4 đề thi học sinh giỏi Toán lớp 2, có đáp án kèm theo
MẪU GIỚI THIỆU CHUYỂN SINH HOẠT HỘI
PHÂN TÍCH CHUỖI CUNG ỨNG CỦA COCA COLA VIỆT NAM
Địa lý 12 Phát triển cây công nghiệp lâu năm Tây Nguyên
IOE tiếng Anh lớp 10 lần 21 niên khóa 2016
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có
×
