Phần sáu: TIẾN HÓA
Chương I: BẰNG CHỨNG VÀ CƠ CHẾ TIẾN HÓA
Bài 24. CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
- MỤC TIÊU BÀI HỌC.
- Kiến thức:
- Trình bày được một số bằng chứng về giải phẫu so sánh để chứng minh mối quan hệ họ hàng giữa các loài sinh vật.
- Nêu và giải thích được các bằng chứng phôi sinh học, địa sinh học, sinh học phân tử và tế bào chứng tỏ nguồn gốc chung của các loài.
- Kĩ năng:. Rèn luyện kĩ năng so sánh, phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa kiến thức.
- Thái độ: Hiểu được thế giới sống đa dạng nhưng có nguồn gốc chung. Quá trình tiến hóa đã hình thành nên các đặc điểm khác nhau ở mỗi loài.
- CHUẨN BỊ
- Giáo viên: Giáo án, SGK, Tranh phóng to hình 24.1, 24.2 SGK.
- Học sinh: SGK, đọc trước bài học.
III. PHƯƠNG PHÁP: Trực quan – vấn đáp tìm tòi
- TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC.
- Ổn định tổ chức lớp học:
- Kiểm tra bài cũ: Giới thiệu phần tiến hoá
- Bài mới.
|
Hoạt động của thầy và trò |
Nội dung kiến thức. |
|
* Hoạt động 1: Tìm hiểu về bằng chứng giải phẫu so sánh. GV: Nhận xét những điểm giống và khác nhau trong cấu tạo xương tay của người và chi trước của mèo, cá voi, dơi? Những biến đổi xương bàn tay giúp mỗi loài thích nghi như thế nào? HS: Nghiên cứu thông tin SGK và liên kết thực tế để trả lời. GV: Cơ quan tương đồng là gì? Cho thêm ví dụ? Ruột thừa ở người và manh tràng ở động vật ăn cỏ có phải là cơ quan tương đồng không? HS: Thảo luận nhóm để trả lời. GV: Qua nghiên cứu các cơ quan tương đồng và cơ quan thoái hóa, rút ra nhận xét gì về quan hệ giữa các loài sinh vật? GV: Nhận xét, bổ sung.
GV: Dựa vào kiến thức tế bào, di truyền đã học hãy nêu những điểm giống nhau trong cấu tạo tế bào, vật chất di truyền, mã di truyền của các loài sinh vật? HS: Trả lời, các em bổ sung cho nhau.
GV kết luận: Phân tích trình tự các aa của cùng một loại protein hay trình tự các nucleotit trong cùng một gen ở các loài khác nhau có thể cho ta biết mối quan hệ họ hàng giữa các loài. |
I. BẰNG CHỨNG GIẢI PHẪU SO SÁNH. - Cơ quan tương đồng là các cơ quan ở các loài khác nhau, trhực hiện các chức năng rất khác nhau nhưng được bắt nguồn từ 1 cơ quan ở loài tổ tiên. - Cơ quan thoái hóa cũng là cơ quan tương đồng vì chúng được bắt nguồn từ một cơ quan ở một loài tổ tiên nhưng nay không còn chức năng hoặc chức năng bị tiêu giảm. - Cơ tương tự: là những cơ quan có nguồn gốc khác nhau nhưng thực hiện chức năng giống nhau nên có hình thái tương tự. KL: Sự tương đồng về đặc điểm giải phẫu giữa các loài là bằng chứng gián tiếp cho thấy các loài sinh vật hiện nay đều được tiến hóa từ một tổ tiên chung. IV. BẰNG CHỨNG TẾ BÀO HỌC VÀ SINH HỌC PHÂN TỬ.
- Mọi sinh vật đều được cấu tạo từ tế bào, các tế bào đều được sinh ra từ các tế bào sống trước đó. - Các loài đều có cơ sở vật chất chủ yếu là axit nucleic (gồm ADN và ARN) và prôtein. - ADN có cấu tạo từ 4 loại nucleotit A, T, G, X. - Prôtein đều được cấu tạo từ hơn 20 loại axit amin khác nhau. - Các loài sinh vật đều sử dụng chung một loại mã di truyền. |
- Củng cố:
- Đưa ra các bằng chứng chứng minh rằng loài người có quan hệ họ hàng với thú, đặc biệt quan hệ gần gũi với tinh tinh?
- Tại sao để xác định mối quan hệ họ hàng giữa các loài về các đặc điểm hình thái thf người ta lại hay sử dụng các cơ quan thoái hóa?
