? " Một, ba" dùng để chỉ số lượng như
thế nào? Đặt trong câu thơ, số đếm trên
nói đến điều gì?
? Đó là mối quan hệ gì?
? "Đổ máu" gợi cho em liên tưởng đến
sự kiện gì? Vì sao em liên tưởng như
thế?
? Mối quan hệ của chúng như thế nào?
? Quan sát ví dụ phần I và cho biết mối
quan hệ giữa các sự vật trên thuộc kiểu
quan hệ gì?
- HS: Lấy vật chứa đựng để gọi tên vật
được chứa đựng
? Qua các ví dụ trên, em thấy có mấy
kiểu hoán dụ?
? Em hãy tìm ví dụ minh hoạ
- HS đọc ghi nhớ
HĐ3: Hướng dẫn luyện tập.
- HS: Đọc yêu cầu bài tập 1.
- GV: Giao nhiệm vụ:
+ HS: Thảo luận nhóm (4 nhóm)
+ Nhóm 1: ý a
+ Nhóm 2: ý b
+ Nhóm 3: ý c
+ Nhóm 4: ý d
=> Đại diện nhóm trình bày, nhận xét.
- GV: kết luận, bổ sung.
- GV nêu yêu cầu bài tập 2
- HS thảo luận theo nhóm bàn
-> Đại diện nhóm trả lời
-> Nhóm khác nhận xét, bổ sung
- GV nhận xét, chữa bài.
chung.
Quan hệ bộ phận – toàn thể
a) một, ba (số lương cụ thể, được dùng
thay cho số ít và số nhiều nói chung)
Quan hệ cụ thể – trừu tượng
b) đổ máu (dấu hiệu thường được dùng
thay cho sự hi sinh, mất mát) được dùng
chỉ chiến tranh.
Quan hệ dấu hiệu của sự vật – sự
vật.
c) Nông thôn – những người sống ở
nông thôn.
Quan hệ giữa vật chứa đựng và vật bị
chứa đựng.
* Ghi nhớ: SGK / 83
III. LUYỆN TẬP:
Bài 1. Tìm các phép hoán dụ
a. Làng xóm: chỉ người dân sống trong
làng xóm
-> Vật chứa và vật bị chứa
b. Mười năm: Ngắn, trước mắt, cụ thể
Trăm năm: Thời gian lâu dài
-> giữa cụ thể và trừu tượng
c. áo chàm – người dân Việt Bắc
dấu hiệu của sự vật – sự vật
d. trái đất – nhân loại
vật chứa đựng – vật bị chứa đựng.
Bài tập2: Phân biệt ẩn dụ và hoán dụ
Giống: gọi tên sự vật, hiện tượng này
bằng tên sự vật, hiện tượng khác.
Khác:
- ẩn dụ: Dựa vào quan hệ tương đồng
về hình thức, cách thực hiện
- Hoán dụ: Dựa vào 4 kiểu quan hệ gần
gũi
3. Củng cố:
- Hoán dụ là gì?
- Các kiểu hoán dụ?
- Sự khác nhau giữa ẩn dụ và hoán dụ?
4. Hướng dẫn học ở nhà.