CHỈ TỪ LÀ GÌ
NGỮ VĂN 6
CHỈ TỪ
I. Mục tiêu :
1. Kiến thức: - Khái niệm chỉ từ.
- Nghĩa khái quát của chỉ từ.
- Đặc điểm ngữ pháp của chỉ từ.
+ Khả năng kết hợp của chỉ từ.
+ Chức vụ ngữ pháp của chỉ từ.
2. Kĩ năng: - Nhận diện được chỉ từ.
- Vận dụng chỉ từ khi nói, viết.
3. Thái độ: - Yêu Tiếng Việt và có ý thức giữ gìn sự trong sáng của
Tiếng Việt.
II. Chuẩn bị:
1. GV: - Bảng phụ.
2. HS: - Đọc và nghiên cứu bài theo câu hỏi SGK.
III. Tiến trình tổ chức dạy - học:
1. Kiểm tra bài cũ: - Thế nào là số từ và lượng từ?
- Điểm giống nhau giữa Từng và Mỗi là gì?
A. Tách ra từng sự vật, cá thể.
B. Mang ý nghĩa lần lượt theo trình tự.
C. Chỉ thứ tự hết cá thể này đến cá thể khác.
D. Không mang ý nghĩa lần lượt theo trình tự.
2. Các hoạt động dạy - học:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
HĐ 1: Tìm hiểu khái niệm chỉ từ
- GV: Treo bảng phụ ghi VD
- HS: Đọc VD.
? Các từ in đậm trong câu văn bổ sung ý
nghĩa cho từ nào.
- HS: Trả lời
? Các từ được bổ sung thuộc từ loại gì?
? Những từ in đậm có tác dụng gì?
GV chốt: Chỉ từ có tác dụng tách, định
vị sự vật trong không gian tách biệt sự
vật này với sự vật khác.
- HS: Đọc VD và nêu yêu cầu.
? So sánh ý nghĩa các cặp cụm từ:
I. CHỈ TỪ LÀ GÌ?
1. Ví dụ
* Nhận xét
Viên quan <- ấy, ông vua <- nọ
DT DT
làng <- kia, nhà <- nọ
DT DT
=> Có tác dụng định vị sự vật trong
không gian nhằm tách biệt sự vật này sự
vật khác
2. VD: SGK
* Nhận xét
ông vua / ông vua nọ
Viên quan / viên quan ấy
Làng/ làng kia
Nhà / nhà nọ
? So sánh cặp từ?
Viên quan ấy / hồi ấy
Nhà nọ / đêm nọ
- HS: Trả lời
GV chốt: Chỉ từ giúp XD sự vật trong
khôn gian, thời gian.
- HS đọc ghi nhớ
HĐ 2: Tìm hiểu hoạt động của chỉ từ.
- HS: Đọc lại VD phần I
? Chỉ từ đảm nhiệm chức vụ gì?
Tìm cụm DT trong đoạn trích
- HS: Đọc VD và nêu yêu cầu (SGK)
- HS: Trả lời
? Em thấy chỉ từ đảm nhiệm chức vụ gì
trong câu?
- HS: Đọc ghi nhớ
HĐ 3: Hướng dẫn làm bài tập
- GV: cho HS hoạt động nhóm (4 nhóm)
- Nhiệm vụ: Tìm chỉ từ trong những câu
văn dưới xác định nhiệm vụ của chúng
trong câu
- HS: + Nhóm 1: a, Nhóm 2: b
+ Nhóm 3: c, Nhóm 4: d
GV chốt: Chỉ từ làm phụ ngữ sau cho
DT, cùng DT làm thành cụm danh từ,
chỉ từ làm CN hoặc trạng ngữ trong câu.
- Các cụm từ: ông vua nọ, viên quan ấy.
Làng kia, nhà nọ đã được cụ thể hoá
được xác định một cách rõ ràng trong
không gian.
3. VD: SGK.
* Nhận xét:
- Giống: - Đứng sau DT.
- Khác: + ấy: XĐ sự vật trong thời gian
+ nọ: XĐ sự vật trong không gian
* Ghi nhớ ( SGK)
II. HOẠT ĐỘNG CỦA CHỈ TỪ TRONG
CÂU
1. VD (SGK)
- Các chỉ từ: nọ, ấy, kia làm nhiệm vụ
phụ ngữ cho DT, đứng sau DT cùng danh
từ và phụ ngữ trước lập thành cụm danh
từ.
2. VD: SGK
* Nhận xét:
- Chỉ từ: a. Đó: là CN
b. đấy: làm trạng ngữ
* Ghi nhớ (SGK)
III. LUYỆN TẬP (15’)
Bài 1( 138)
a. Cụm DT: hai thứ bánh ấy
- Chỉ từ: ấy
- Ý nghĩa: Định vị sự vật trong không
gian
- Nhiệm vụ: làm phụ ngữ sau DT trong
cụm DT.
b. Chỉ từ đây, đấy
- ý nghĩa: định vị sự vật trong không
Tìm chỉ từ trong câu sau? Cho biết ý
nghĩa và nhiệm vụ của chỉ từ?
? Thay cụm từ in đậm bằng các từ thích
hợp?
- HS: trả lời
- HS: Đọc và nêu yêu cầu bài tập.
- HS: Trả lời
- GV: Chỉ từ này có thể chỉ ra được
những sự vật, thời điểm khó gọi thành
tên, giúp người đọc, người nghe định vị
được sự vật thời điểm ấy, trong chuỗi sự
vật hay dòng thời gian vô tận.
Qua đây ta thấy chỉ từ có vai trò rất
quan trọng trong câu, nhiều khi không
thay thế được.
gian.
- Nhiệm vụ: làm chủ ngữ trong câu
c. Chỉ từ: nay
- ý nghĩa định vị sự vật trong không gian.
- Nhiệm vụ: làm trạng ngữ
d. Chỉ từ: đó
- ý nghĩa định vị sự vật trong không gian
làm trạng ngữ trong câu
Bài 2 (138)
Có thể thay đổi như sau:
a. chân núi Sóc thay bằng Đến đấy
b. bị lửa thiêu cháy thay bằng Làng ấy,
làng đó, làng này.
Bài 3 (139)
- 3 từ chỉ trong các cụm từ chỉ thời gian ở
trong đoạn trích (năm ấy, chiều hôm đó
đêm nay) đều có ý nghĩa phiếm chỉ vì
vậy không thay bằng từ hay cụm từ nào
được.
3. Củng cố ( 3’)
- Chỉ từ là gì? nêu ý nghĩa nhiệm vụ thường gặp của chỉ từ.
- Bài tập: điền từ thích hợp vào chỗ trống trong câu
a. Cô .............. cắt cỏ bên sông.
Có muốn ăn nhãn thì lồng sang..........
b. Cấy cầy vốn nghiệp nông gia
Ta........ trâu........... ai mà quản công
4. Hướng dẫn học ở nhà ( 2’ )
- Xem lại bài, học thuộc ghi nhớ.
- Tìm các chỉ từ trong một truyện dân gian đã học. Đặt câu có sử dụng
chỉ từ.
- Làm BT trong sách BT.
có thể bạn quan tâm
thông tin tài liệu
CHỈ TỪ LÀ GÌ
CHỈ TỪ LÀ GÌ?
1. Ví dụ
* Nhận xét
Viên quan <- ấy, ông vua <- nọ
DT DT
làng <- kia, nhà <- nọ
DT DT
=> Có tác dụng định vị sự vật trong không gian nhằm tách biệt sự vật này sự vật khác
2. VD: SGK
* Nhận xét
- Các cụm từ: ông vua nọ, viên quan ấy. Làng kia, nhà nọ đã được cụ thể hoá được xác định một cách rõ ràng trong không gian.
3. VD: SGK.
* Nhận xét:
- Giống: - Đứng sau DT.
- Khác: + ấy: XĐ sự vật trong thời gian
+ nọ: XĐ sự vật trong không gian
* Ghi nhớ ( SGK)
II. HOẠT ĐỘNG CỦA
Mở rộng để xem thêm
từ khóa liên quan
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
×
