Đặc điểm của tác phẩm trữ tình
ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH
I . Mục đích yêu cầu:
Giúp HS:
_ Bước đầu nắm được khái niệm trữ tình và một số đặc điểm nghệ thuật phổ biến
của tác phẩm trữ tình, thơ trữ tình.
_ Củng cố những kiến thức cơ bản và duyệt lại một số kĩ năng cơ bản đã được cung
cấp và rèn luyện trong đó cần đặc biệt lưu ý tiếp cận một số tác phẩm trữ tình.
II. Phương pháp và phương tiện dạy học
- Đàm thoại, diễn giảng
- SGK + SGV + giáo án
III. Nội dung và phương pháp lên lớp
1. Ổn định lớp: 1 phút
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Giới thiệu bài mới
Hãy nêu tên tác giả tương ứng với tác phẩm?
1. Tên tác giả, tác phẩm
_ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh: Lý Bạch.
_ Phò giá về kinh: Trần Quang Khải.
_ Tiếng gà trưa: Xuân Quỳnh
_ Cảnh khuya: Hồ Chí Minh.
_ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê: Hạ Tri Chương.
_ Bạn đến chơi nhà: Nguyễn Khuyến.
_ Buổi chiểu đứng ở phủ Thiên Trường trông ra: Trần Nhân Tông.
_ Bài ca nhà tranh bị gió thu phá: Đỗ Phủ
2. Sắp sếp tên tác phẩm khớp với nội dung
Tác phẩm Nội dung tư tưởng tình cảm được biểu hiện
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Mao ốc vị thu
phong sở phá ca)
Tinh thần nhân đạo và lòng vị tha cao cả
Qua đèo Ngang Nỗi nhớ thương quá khứ đi đôi với nỗi buồn đơn
lẻ thầm lặng giữa núi đèo hoang sơ
Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Hồi
hương ngẫu thư)
Tình cảm quê hương chân thành pha chút xót xa
khi mới về quê
Sông núi nướcnam (Nam Quốc Sơn Hà) Ý thức độc lập tự chủ và quyết tâm tiêu diệt địch
Tiếng gà trưa Tình cảm gia đình, quê hương qua những kỉ niệm
đẹp của tuổi thơ
Bài ca Côn Sơn (Cô Sơn ca) Nhân cách thanh cao và sự giao hòa tuyệt đối với
thiên nhiên
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (tĩnh dạ tứ) Tình yêu quê hương sâu lắng trong khoảnh khắc
thanh vắng.
Cảnh khuya Tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu nặng và
phong thái ung dung lạc quan
Sắp sếp lại tên tác phẩm, đọan trích hợp với thể thơ?
3. Tên tác phẩm, đọan trích hợp với thể thơ.
Tác phẩm Thể thơ
Sau phút chia ly (Chinh phụ ngâm khúc) Song thất lục bát
Qua đèo Ngang Bát cú Đường luật (Thất ngôn bát cú)
Bài ca Côn Sơn (Cô Sơn ca) Lục bát
Tiếng gà trưa Các thể tho khác
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ) Các thể tho khác
Sông núi nướcnam (Nam Quốc Sơn Hà) Tuyệt cú đường luật (thất ngôn tứ tuỵêt)
Đọc câu 4 SGK trang 181
Tìm những ý mà em cho là không chính xác
4. Những ý kiến không chính xác
a. Đó là thơ trữ tình thì nhất thiết chì được dùng một phương thức biểu cảm.
c. Thơ trữ tình chỉ được dùng lối nói trực tiếp biểu hiện tình cảm, cảm xúc.
i. Thơ trữ tình phải có một cốt truyện hay và một hệ thống nhân vật đa dạng.
k. Thơ trữ tình phải có một hệ thống lập luận chặt chẽ.
Điền vào chổ trống bài tập 5 SGK trang 182?
5. Điền vào chổ trống
a. Tập thể và truyền miệng
b. Lục bát
GV thuyết giảng để HS khắc sâu 3 nội dung cơ bản trong phần ghi nhớ.
II. Ghi nhớ
SGK trang 182
Khi nắm khá niệm thứ nhất cần nắm quan niệm lệch lạc: đã là thơ thì nhất thiết
phải là trữ tình, văn xuôi thì nhất thiết phài là tự sự.Chuẩn để xác định trữ tình là để
biểu hiện tình cảm, cảm xúc chứ không phải là thơ hay văn xuôi.
Phân biệt sự khác nhau giữa thơ trữ tình và ca dao trữ tình?
Cái chung nhất tính chất phi cá thể nổi lên hàng đầu: ca dao.
Thơ trữ tình cần thông qua những rung động của cá nhân để tìm tòi cái chung
Chủ thể trữ tình là tác giả hoặc cơ bản là tác giả.
Nội dung thứ ba vẫn cần lưu ý: biểu hiện tình cảm một cách gián tiếp (thông qua
tự sự, miêu tả, lập luận)
III. Luyện tập
Đọc hai câu thơ của Nguyễn Trãi cho biết nội dung thơ trữ tình và hình thức thơ trữ
tình được thể hiện qua hai câu thơ của Nguyễn Trãi?
1. Nội dung và hình thức trữ tình thể hiện trong hai câu thơ của Nguyễn Trãi:
_ Nội dung:
Thể hiện niềm ưu tư, canh cánh một tấm lòng lo cho nước cho dân.
_ Hình thức:
Nỗi niềm đó được nói lên bằng hình thức kể (suốt ngỳa, đêm lạnh) và tả (hình ảnh
“quàng chăn ngủ chẵn yên”) ở câu trên và hình thức so sánh ở câu dưới.(so sánh tấm
lòng ưu ái của mình lúc nào cũng “cuồn cuộn như nước triều đông”)
So sánh tình huống thể hiện tình yêu qưe hương và cách thể hiện tình cảm qua
hai bài thơ “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ)” và “Ngẫu nhiên viết
nhân buổi mới về quê (Hồi hương ngẫu thư)”?
2. Tình huống thể hiện tình yêu qưe hương và cách thể hiện tình cảm qua hai bài
thơ “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ)” và “Ngẫu nhiên viết nhân
buổi mới về quê (Hồi hương ngẫu thư)”
a. Tình huống:
_ “Tĩnh dạ tứ”: một người ở xa quê trong một đêm trăng sáng nhớ quê.
_ Hồi hương ngẫu thư: một người mới về quê sau cả đời xa quê, bị coi là khách
khi trở về nơi chôn nhau cắt rốn.
b. Cách thể hiện tình cảm:
_ “Tĩnh dạ tứ”: dùng ánh trăng làm nền để thể hiện tình cảm nhớ quê mònh, nhớ
quê thao thức không ngủ, nhình trăng, nhìn trăng lại càng nhớ quê (nghệ thuật đối)
_ Hồi hương ngẫu thư: qua cách kể và tả cùng với nghệ thuật đối trong (2 câu
đầu) và nhất là qua giọng bi hài sau những lời từơng thuật khách quan trầm tĩnh về cái
"bi kịch” thật là trớ trê khi mới bước chân về tới quê nhà (hai câu cuối).
So sánh bài “Đêm đỗ thuyền ở Phong Kiều” và "Rằm thàng giêng” về cảnh vật
được miêu tả và tình cảm được thể hiện?
3. So sánh bài “Đêm đỗ thuyền ở Phong Kiều” và "Rằm thàng giêng” về cảnh
vật được miêu tả và tình cảm được thể hiện
a. Cảnh vật được miêu tả:
_ "Phong Kiều dạ bạc” cảnh vật buồn hiu hắt (trăng tà, quạ kêu, sương đầy trời,
khách nằm ngủ trước cảnh buồn của lửa chài cây bến).
_ “Nguyên tiêu”: cảnh vật bao la bát ngát, đầy ánh trăng sáng, đầy sắc xuân, dạt
dào sức sống.
b. Hình thức thể hiện:
_ "Phong Kiều dạ bạc”: buồn, cô đơn.
_ “Nguyên tiêu”: ung dung thanh thản, lạc quan, tràn đầy một niềm tin phơi
phới.
Đọc kĩ 3 bài tùy bút trong bài 14, 15. Hãy lựa chọn câu đúng?
4. Chọn câu đúng:
a. Tùy bút không có cốt truyện và có thể không có nhân vật.
c. Tùy bút sử dụng nhiều phương thức (tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuýêt minh, lập
luận )nhưng biểu cảm là phương thức chủ yếu.
e. Tùy bút có những yếu tố gần với tự sự nhưng chủ yếu thuợc loại trữ tình
4. Củng cố:
5. Dặn dò:1 phút
Học thuộc bài cũ, đọc soạn trước bài mới “Ôn tập Tiếng Việt” SGK trang
có thể bạn quan tâm
Luận văn: Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán và phân tích kế toán CP sản...
44
1.931
447
Kinh tế quản lý
44
(New)
Thực trạng và giải pháp về công tác tổ chức quản lý điểm thi tốt nghiệ...
67
707
344
Kinh tế quản lý
67
(New)
Báo cáo: Nghiên cứu, phân tích đặc điểm an ninh của mạng WLAN 802.11 t...
90
834
457
Kỹ thuật
90
(New)
CÁC SẢN PHẨM CAO SU - CƠ CẤU VÀ NHU CẦU THỊ TRƯỜNG, CÔNG NGHỆ SC CAO S...
67
699
363
Kinh tế - Thương mại
67
(New)
BẢN TỰ KIỂM ĐIỂM VÀ CAM KẾT SỬA CHỮA SAI PHẠM CỦA NGƯỜI ĐƯỢC ÁP DỤNG...
2
723
284
Biểu mẫu, văn bản khác
2
(New)
Luận văn: CT CP chế biến thực phẩm Kinh Đô miền Bắc và quy trình, đặc...
83
1.397
452
Kinh tế quản lý
83
(New)
Đánh giá thực trạng, tình hình, đặc điểm tính chất và tầm quan trọng c...
79
809
300
Kinh tế quản lý
79
(New)
Ứng dụng máy tính trong lĩnh vực truyền thông, tạo ra những sản phẩm,...
69
693
379
Kỹ thuật
69
(New)
thông tin tài liệu
Đặc điểm của tác phẩm trữ tình
Tác phẩm Nội dung tư tưởng tình cảm được biểu hiện
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Mao ốc vị thu phong sở phá ca) Tinh thần nhân đạo và lòng vị tha cao cả
Qua đèo Ngang Nỗi nhớ thương quá khứ đi đôi với nỗi buồn đơn lẻ thầm lặng giữa núi đèo hoang sơ
Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Hồi hương ngẫu thư) Tình cảm quê hương chân thành pha chút xót xa khi mới về quê
Sông núi nướcnam (Nam Quốc Sơn Hà) Ý thức độc lập tự chủ và quyết tâm tiêu diệt địch
Tiếng gà trưa Tình cảm gia đình, quê hương qua những kỉ niệm đẹp của tuổi thơ
Bài ca Côn Sơn (Cô Sơn ca) Nhân cách thanh cao và sự giao hòa tuyệt đối với thiên nhiên
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (tĩnh dạ tứ) Tình yêu quê hương sâu lắng trong khoảnh khắc thanh vắng.
Cảnh khuya Tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung lạc quan
Sắp sếp lại tên tác phẩm, đọan trích hợp với thể thơ?
3. Tên tác phẩm, đọan trích hợp với thể thơ.
Tác phẩm Thể thơ
Sau phút chia ly (Chinh phụ ngâm khúc) Song thất lục bát
Qua đèo Ngang Bát cú Đường luật (Thất ngôn bát cú)
Bài ca Côn Sơn (Cô Sơn ca) Lục bát
Mở rộng để xem thêm
từ khóa liên quan
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
×
