Home
Luận văn - báo cáo
Kinh tế quản lý
Gắn kết môi trường vào công tác lập kế hoạch phát triển ở Việt Nam - cơ chế pháp lý đảm bảo gắn kết môi trường vào công tác lập kế hoạch phát triển ở Việt Nam.
Gắn kết môi trường vào công tác lập kế hoạch phát triển ở Việt Nam - cơ chế pháp lý đảm bảo gắn kết môi trường vào công tác lập kế hoạch phát triển ở Việt Nam.
1
Luận văn
Gắn kết vấn đề môi trường
vào công tác lập kế hoạch
nhằm phát triển bền vững ở
Việt Nam - thực tiễn và
pháp luật điều chỉnh
2
LỜI NÓI ĐẦU
Nhân loại đã thừa nhận sự không tương hợp giữa môi trường và
phát triển, thừa nhận việc “làm kinh tế tốt bằng cách làm sinh thái tồi”(1)
trong quá khứ. Loài người đang phải đối mặt với một tương lai ảm đạm và
đầy thách thức do chính mình gây ra bằng những hành động không có giới
hạn và không cần biết đến hậu quả. Vấn đề môi trường đã trở nên nổi cộm
và không còn chỉ thu hút sự quan tâm của các nhà sinh thái học mà còn của
cả các nhà hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội, với mục đích
phát triển bền vững, để đảm bảo nhu cầu của cả thế hệ hiện tại và lợi ích
của các thế hệ tương lai. Việc hòa nhập các cân nhắc môi trường vào quá
trình ra quyết định đã trở thành yêu cầu cấp thiết nhằm “cứu lấy Trái đất -
ngôi nhà chung của chúng ta”.
Là một quốc gia đang phát triển, Việt Nam đứng trước nhiều thách
thức trong việc lựa chọn giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường. Chỉ
bằng cách lồng ghép hai mục tiêu này trong mọi chiến lược, quy hoạch, kế
hoạch và dự án mới có thể thực hiện phát triển bền vững - con đường tiến
bộ mà nhân loại đã lựa chọn. Song, thực trạng hiện nay ở Việt Nam ra sao?
Và pháp luật - công cụ quản lý xã hội được coi là hữu hiệu nhất - đã điều
chỉnh vấn đề này như thế nào? Liệu mối quan tâm môi trường - phát triển
đã được nhìn nhận thỏa đáng từ góc độ pháp lý hay chưa? Liệu luật pháp đã
thể hiện vai trò và tính hiệu quả trên thực tế chưa?…Từ những băn khoăn
trên cùng với một niềm say mê đặc biệt, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Gắn
kết vấn đề môi trường vào công tác lập kế hoạch nhằm phát triển bền
vững ở Việt Nam - thực tiễn và pháp luật điều chỉnh” làm đề tài cho
luận văn tốt nghiệp của mình, với mong muốn có được nhận thức đầy đủ và
sâu sắc hơn, cũng như được góp phần rất nhỏ vào việc xây dựng và hoàn
thiện một số quy định pháp luật còn bất cập.
Mục đích và phạm vi nghiên cứu: Luận văn đề cập một cách khái quát
những vấn đề liên quan đến phát triển bền vững nhìn nhận từ góc độ
3
pháp lý, nêu bật mối quan hệ giữa gắn kết môi trường vào kế hoạch
kinh tế với phát triển bền vững, cùng với những xem xét thực trạng của
vấn đề ở Việt Nam, để từ đó thấy rõ sự cần thiết phải tìm hiểu cơ chế
pháp lý hiện hành quy định về môi trường trong các hoạt động phát
triển. Song, với khuôn khổ của một luận văn tốt nghiệp đại học, tôi
không có tham vọng tìm hiểu toàn bộ những quy định có liên quan;
những quy định được nghiên cứu chỉ là những quy định quan trọng
nhất, có liên quan chặt chẽ nhất tới lồng ghép môi trường (môi trường
tự nhiên) vào lập kế hoạch phát triển; và hoạt động lập kế hoạch phát
triển ở đây cũng chủ yếu được hiểu ở tầm chính sách, không phải đối
với từng dự án cụ thể.
Luận văn nghiên cứu một số vấn đề lý luận có liên quan tới những quy
định của pháp luật cần tìm hiểu, đi sâu vào phân tích những thành tựu
cũng như những tồn tại của những quy định này, và từ đó kiến nghị một
số giải pháp nhằm đóng góp hoàn thiện pháp luật.
Phương pháp nghiên cứu: Luận văn phân tích, tổng hợp và so sánh đối
chiếu các sự việc, các quy định, kết hợp với phương pháp logic pháp lý,
có dựa trên việc tham khảo một số công trình, tài liệu đã được công bố.
Bố cục của luận văn: ngoài Lời nói đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu
tham khảo, luận văn được chia thành 3 chương:
- Chương I: Tổng quan về phát triển bền vững.
- Chương II: Gắn kết môi trường vào công tác lập kế
hoạch phát triển ở Việt Nam.
- Chương III: Cơ chế pháp lý đảm bảo gắn kết môi trường
vào công tác lập kế hoạch phát triển ở Việt Nam.
-
CHƯƠNG I
TỔNG QUAN VỀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
4
1. TỔNG QUAN VỀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
Phát triển nói chung, đầy đủ hơn là phát triển kinh tế - xã hội, là quá
trình nâng cao điều kiện sống về vật chất, tinh thần của con người bằng phát
triển lực lượng sản xuất, cải thiện quan hệ xã hội, nâng cao chất lượng hoạt
động văn hóa. Phát triển là xu hướng tất yếu của cá nhân, cộng đồng xã hội
con người. Quá trình phát triển của lịch sử cho thấy dù với bất kỳ phương thức
sản xuất nào thì sự phát triển của con người đều phải dựa vào môi trường, hiểu
theo nghĩa rộng là bao gồm tất cả các điều kiện sống của con người. Giữa môi
trường và phát triển có mối quan hệ hết sức chặt chẽ. Môi trường là địa bàn và
đối tượng của sự phát triển, còn phát triển là nguyên nhân tạo nên các biến đổi
của môi trường.
Phát triển là mục đích tối cao mà loài người luôn hướng tới trong quá
trình tồn tại. Trước đây, con người mới chỉ chú ý đến sự phát triển kinh tế và
do đó, mọi nguồn tài nguyên quý báu trên Trái Đất đều được khai thác triệt để
để phát triển. Tiên phong trong lĩnh vực này là các quốc gia được gọi là các
nước phát triển hay các nước công nghiệp mà hiện nay đã đạt tới một trình độ
phát triển rất cao. Họ là tấm gương để các nước đang phát triển noi theo nhằm
đạt tới một mức sống cao hơn, văn minh hơn…Xét một cách tổng thể, quá
trình phát triển của xã hội loài người chưa bao giờ ngừng lại. Tuy nhiên, để
đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, coi tăng trưởng kinh tế là mục tiêu số
một, nhiều quốc gia cho rằng phải “tạm thời” hy sinh tính công bằng xã hội và
môi trường để có được tốc độ tăng trưởng nhanh. Điều đó có nghĩa là phải
chấp nhận một sự bất bình đẳng trong xã hội và một sự suy thoái môi trường ở
mức độ nào đó. Sau khi đạt được trình độ phát triển kinh tế cao, lúc bấy giờ sẽ
có điều kiện để khắc phục dần bất bình đẳng về phân phối thu nhập trong xã
hội và làm trong sạch lại môi trường. Ở nhiều nước, cái giá phải trả cho sự
tăng trưởng kinh tế nhanh đó về mặt xã hội là sự đói nghèo của một bộ phận
dân cư, là sự thất học của một số thế hệ trẻ em, là sự mở rộng các khu nhà ổ
chuột ở đô thị, là tỷ lệ thất nghiệp kinh niên và thất nghiệp tạm thời luôn luôn
cao. Còn cái giá về mặt môi trường là những hoang mạc trên những vùng đất
5
trước đây từng là rừng nguyên sinh hay các mỏ khoáng sản, là các dòng sông
đen đúa vì nước thải và bầu trời xám xịt vì khói bụi công nghiệp…Sự phát
triển theo cách này đã dẫn đến sự nảy sinh các vấn đề mang tính toàn cầu như
môi trường ngày càng bị ô nhiễm, suy thoái, các nguồn tài nguyên cạn kiệt…
Và cứ như vậy, quá trình phát triển này sẽ đưa loài người đến đâu? Liệu loài
người còn có thể tồn tại bao lâu? Dựa trên cơ sở nào để tồn tại?…
Trên thế giới, nhiều hội nghị đã được tổ chức để bàn về vấn đề phát
triển sao cho vẫn đảm bảo được nhu cầu nhưng không gây ảnh hưởng đến môi
trường, không làm tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương
lai. Tại các hội nghị này, nhiều ý kiến đã được đưa ra, nhưng tựu trung lại thì
đa số đều thống nhất rằng: “vấn đề môi trường và tăng trưởng kinh tế phải
được giải quyết đồng bộ”(2), chỉ có phát triển một cách bền vững, gắn bó một
cách hữu cơ mục tiêu phát triển với mục tiêu bảo vệ môi trường trong mọi
hoạt động phát triển thì mới có điều kiện thành công.
Như vậy, cho dù phát triển có là quy luật tất yếu, là mơ ước muôn đời
của nhân loại thì phát triển vẫn không thể được đẩy đến mức hủy hoại môi
trường, nơi sự phát triển được thực hiện. Phát triển phải được đặt trong sự hài
hòa với những yêu cầu hợp lý của bảo vệ môi trường. Và phát triển bền vững
chính là phương thức đảm bảo sự hài hòa ấy.
Vậy Phát triển bền vững là gì?
2. KHÁI NIỆM VÀ LƯỢC SỬ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
Mặc dù chúng ta có thể tìm thấy những ý tưởng về sự phát triển lâu
bền từ nhiều nền văn minh cổ đại(3), nhưng khái niệm “phát triển bền vững”
thực sự chỉ mới xuất hiện trong thời gian gần đây, khi vấn đề môi trường trở
thành một yếu tố giới hạn đe dọa sự tiếp tục tăng trưởng, phát triển; và khi
việc gìn giữ và bảo vệ môi trường thực sự trở thành vấn đề sống còn của
nhân loại, thuật ngữ này nhanh chóng trở nên quen thuộc, phổ biến. Theo
một thống kê chưa thật đầy đủ, “ít nhất có tới 70 định nghĩa về phát triển bền
6
vững đang được lưu hành”(4). Các nước thường căn cứ vào khái niệm khung
do UNEP đưa ra, đồng thời căn cứ vào bối cảnh kinh tế, xã hội, chính trị,
môi trường cụ thể của quốc gia mà đưa ra định nghĩa về phát triển bền vững
làm cơ sở cho việc hoạch định, tổ chức thực hiện chiến lược, kế hoạch phát
triển của đất nước mình.
Cụm từ “phát triển bền vững” lần đầu tiên được sử dụng một cách
chính thức trên quy mô quốc tế vào năm 1987, trong văn bản “Tương lai
chung của chúng ta”, do WCED phát hành; theo đó, “phát triển bền vững”
được hiểu là “sự phát triển đáp ứng những nhu cầu của hiện tại, nhưng
không gây trở ngại cho việc đáp ứng nhu cầu của các thế hệ mai sau”.
Định nghĩa này khẳng định rõ rằng phát triển bền vững có ý nghĩa
rộng hơn là bảo tồn môi trường; bởi vì, khái niệm chủ yếu tập trung chú ý tới
phúc lợi lâu dài của loài người, khẳng định mọi thế hệ đều có quyền bình
đẳng trong sử dụng và cải tạo tự nhiên nhằm duy trì sự sống và đảm bảo phát
triển. Báo cáo “Tương lai chung của chúng ta” nhấn mạnh:
“Môi trường không tồn tại như một lĩnh vực tách biệt với những
hoạt động, mong ước và nhu cầu của con người; và nếu ai đó có ý
định bảo vệ môi trường mà tách khỏi những mối quan tâm của con
người thì chỉ là đem lại cho từ “môi trường” một hàm ý rất ngây thơ
về chính trị”.
“Môi trường là nơi chúng ta sinh sống, còn phát triển là cái mà
chúng ta cố gắng làm để cho mọi thứ ngày càng tốt hơn bên trong
môi trường đó. Môi trường và phát triển không thể tách rời nhau
được”.
“Thông điệp trước tiên và hàng đầu của chúng ta là hướng về con
người - mà cuộc sống của họ là mục đích tối cao của tất cả các chính
sách về môi trường và phát triển”.
có thể bạn quan tâm
Công ty XNK BAROTEX- Thực trạng hoạt động xuất khẩu và công tác phát t...
89
1.004
379
Kinh tế quản lý
89
(New)
Nghiên cứu thực trạng phát triển các công cụ của TTTC ở Việt Nam, dựa...
36
601
250
Kinh tế quản lý
36
(New)
Hệ thống những lý luận cơ bản về phát triển nguồn nhân lực (NNL). Đưa...
13
891
384
Thạc sĩ cao học
13
(New)
CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN: Bài 4 - Hoạch toán tăng trưởng
7
995
354
Bài giảng, giáo trình
7
(New)
Luận văn: Tổng CT chè Việt Nam- Đánh giá công tác kế hoạch và pháp hoà...
36
729
324
Kinh tế quản lý
36
(New)
Luận văn thạc sĩ kinh tế: Thị trường ngoại hối và công cụ ngoại hối ph...
73
843
336
Thạc sĩ cao học
73
(New)
Tổng quan về Quy hoạch môi trường và cơ sở khoa học của công tác quy h...
82
814
579
Kinh tế quản lý
82
(New)
Phân tích và đánh giá thực trạng tổ chức và vận hành các biện pháp Mar...
57
957
255
Kinh tế quản lý
57
(New)
thông tin tài liệu
Nhân loại đã thừa nhận sự không tương hợp giữa môi trường và phát triển, thừa nhận việc “làm kinh tế tốt bằng cách làm sinh thái tồi”(1) trong quá khứ. Loài người đang phải đối mặt với một tương lai ảm đạm và đầy thách thức do chính mình gây ra bằng những hành động không có giới hạn và không cần biết đến hậu quả. Vấn đề môi trường đã trở nên nổi cộm và không còn chỉ thu hút sự quan tâm của các nhà sinh thái học mà còn của cả các nhà hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội, với mục đích phát triển bền vững, để đảm bảo nhu cầu của cả thế hệ hiện tại và lợi ích của các thế hệ tương lai. Việc hòa nhập các cân nhắc môi trường vào quá trình ra quyết định đã trở thành yêu cầu cấp thiết nhằm “cứu lấy Trái đất - ngôi nhà chung của chúng ta”
Mở rộng để xem thêm
tài liệu mới trong mục này
Khảo sát tỉ lệ nhiễm S. aureus và E. coli nhiễm trong các nhóm thực phẩm như thịt gia súc, các loại cá, thủy sản và các loại rau- nghiên cứu đề xuất quy trình chế biến thực phẩm trong gia đình hợp vệ sinh
Nghiên cứu tình hình quản lý lâm sản ngoài gỗ tại bán đảo Sơn Trà thành phố Đà nẵng
KHU NGHỈ DƯỠNG TỔNG HỢP SÔNG GIÁ VÀ THIẾT KẾ HỆ THỐNG ĐIỆN KHU NGHỈ DƯỠNG
THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ THỰC HIỆN QUẢN TRỊ NGUYÊN VẬT LIỆU TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN NAGAKAWA VIỆT NAM
PHÂN TÍCH GIAO KHOÁN QUẢN LÝ VÀ BẢO VỆ RỪNG VÀ TRỒNG RỪNG TRÊN ĐỊA BÀN BAN QUẢN LÝ RỪNG PHÒNG HỘ SÔNG MAO - BẮC BÌNH- THUẬN
tài liệu hot trong mục này
Tiểu luận: CT sữa Vinamilk- Phân tích môi trường bên ngoài và phân tích chiến lược tại công ty
Báo cáo thực tập: Siêu thị CO.OPMART- Sự quản lý và thực trạng chăm sóc khách hàng trực tiếp tại đây
Khóa luận tốt nghiệp: Công tác Tuyển dụng, Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH Phương Đông (thực trạng và giải pháp hoàn thiện)
Luận văn: Nhà máy nước Thủ Đức và quy trình vận hành hệ thống xử lý nước cấp
Báo cáo thực tập: Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, hoạt động, tổ chức của bệnh viện đa khoa huyện Quỳnh Lưu
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
×
