Giáo trình kế toán quản trị của Đại học Đà Lạt
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑAØ LAÏT
F 7 G
GIAÙO TRÌNH
KEÁ TOAÙN QUAÛN TRÒ
TRAÀN NHAÄT THIEÄN
2002
Keá toaùn quaûn trò - 2 -
MUÏC LUÏC
LÔØI NOÙI ÑAÀU ..............................................................................................................5
CHÖÔNG I: NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG VEÀ KEÁ TOAÙN QUAÛN TRÒ.....................6
I. THOÂNG TIN KEÁ TOAÙN VAØ VAI TROØ CUÛA TOÅ CHÖÙC...................................8
1. Caáu truùc vaø hoaït ñoäng cuûa toå chöùc...................................................................8
2.. Baûn chaát cuûa keá toaùn trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh .........................9
3. Thoâng tin keá toaùn caàn cho nhöõng ngöôøi söû suïng khaùc nhau..........................10
4. Thoâng tin cuûa keá toaùn trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh ........................10
II. VAI TROØ CUÛA KEÁ TOAÙN QUAÛN TRÒ............................................................11
III. PHAÂN BIEÄT KEÁ TOAÙN TAØI CHÍNH VAØ KEÁ TOAÙN QUAÛN TRÒ................12
1. Nhöõng ñieåm gioáng nhau giöõa keá toaùn quaûn trò vaø keá toaùn taøi chính ............14
2.. Nhöõng ñieåm khaùc nhau giöõa keá toaùn quaûn trò vaø keá toaùn taøi chính............15
IV. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÄP VUÏ CÔ SÔÛ DUØNG TRONG KEÁ TOAÙN
QUAÛN TRÒ ..............................................................................................................18
1. Thieát keá thoâng tin thaønh daïng so saùnh ñöôïc ..................................................18
2. Phaân loaïi chi phí.............................................................................................18
3. Trình baøy moái quan heä giöõa caùc thoâng tin keá toaùn döôùi daïng ......................18
phöông trình.........................................................................................................18
4. Trình baøy thoâng tin döôùi daïng ñoà thò..............................................................18
CHÖÔNG II: CHI PHÍ VAØ PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ..................................................19
A. KHAÙI QUAÙT VEÀ CHI PHÍ ................................................................................19
B. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ........................................................................................19
I. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ THEO CHÖÙC NAÊNG HOAÏT ÑOÄNG ...........................19
1. Chi phí saûn xuaát...............................................................................................19
2. Chi phí ngoaøi saûn xuaát ....................................................................................22
3. Phaân loaïi chi phí theo moái quan heä vôùi thôøi kyø haïch toaùn lôïi töùc ................23
II. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ SÖÛ DUÏNG TRONG KIEÅM TRA VAØ RA QUYEÁT
ÑÒNH .......................................................................................................................26
1. Chi phí tröïc tieáp vaø chi phí giaùn tieáp..............................................................26
2. Chi phí cheânh leäch (differential costs) ...........................................................26
3. Chi phí kieåm soaùt ñöôïc vaø chi phí khoâng kieåm soaùt ñöôïc.............................27
4. Chi phí chìm (Sunk costs)................................................................................27
III. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ THEO CAÙCH ÖÙNG XÖÛ CUÛA CHI PHÍ.....................28
2. Chi phí baát bieán (Fixed sosts) .........................................................................31
3. Chi phí hoãn hôïp (Mixed costs)........................................................................34
IV. BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH DOANH THEO KEÁ TOAÙN TAØI CHÍNH VAØ
KEÁ TOAÙN QUAÛN TRÒ ...........................................................................................40
1. Baùo caùo keát quaû kinh doanh theo Keá toaùn taøi chính. ....................................40
2. Baùo caùo keát quaû kinh doanh theo keá toaùn quaûn trò........................................41
CHÖÔNG III: PHAÂN TÍCH MOÁI QUAN HEÄ CHI PHÍ - KHOÁI LÖÔÏNG - LÔÏI
NHUAÄN.......................................................................................................................43
I. YÙ NGHÓA .............................................................................................................43
II. NHÖÕNG CHÆ TIEÂU CHUÛ YEÁU CUÛA QUAN HEÄ CHI PHÍ - KHOÁI LÖÔÏNG -
LÔÏI NHUAÄN...........................................................................................................43
Traàn Nhaät Thieän Khoa Quaûn Trò Kinh Doanh
Keá toaùn quaûn trò - 3 -
1. Soá dö ñaûm phí ( Contribution Margin) ...........................................................43
2. Tyû leä soá dö ñaûm phí ........................................................................................44
3. Keát caáu chi phí ................................................................................................45
4. Ñoøn baåy kinh doanh (Operating Leverage)...................................................48
II. MOÄT SOÁ ÖÙNG DUÏNG CUÛA QUAN HEÄ CHI PHÍ - KHOÁI LÖÔÏNG - LÔÏI
NHUAÄN ( CVP ) .....................................................................................................49
1. Chi phí baát bieán , saûn löôïng thay ñoåi..............................................................50
2. Chi phí khaû bieán vaø saûn löôïng thay ñoåi..........................................................50
3. Chi phí baát bieán, giaù baùn vaø saûn löôïng thay ñoåi ............................................50
4. Chi phí baát bieán, Chi phí khaû bieán vaø saûn löôïng thay ñoåi.............................51
5. Chi phí baát bieán, Chi phí khaû bieán, giaù baùn vaø saûn löôïng thay ñoåi...............51
6. Quyeát ñònh trong tröôøng hôïp ñaëc bieät ............................................................52
III. PHAÂN TÍCH ÑIEÅM HOØA VOÁN.......................................................................52
1. Xaùc ñònh ñieåm hoøa voán...................................................................................52
2. Ñoà thò ñieåm hoøa voán .......................................................................................54
3. Phaân tích lôïi nhuaän thuaàn ...............................................................................55
4. Soá dö an toaøn ( Margin of safety)...................................................................56
5. Phaân tích keát caáu haøng baùn vaø hoøa voán .........................................................57
CHÖÔNG IV: DÖÏ TOAÙN NGAÂN SAÙCH .................................................................59
I. KHAÙI NIEÄM VAØ MUÏC ÑÍCH CUÛA DÖÏ TOAÙN NGAÂN SAÙCH.......................59
1. Khaùi nieäm Döï toaùn ngaân saùch........................................................................59
2. Muïc ñích cuûa Döï toaùn ngaân saùch ...................................................................59
II. TRÌNH TÖÏ LAÄP DÖÏ TOAÙN NGAÂN SAÙCH......................................................59
III. DÖÏ TOAÙN NGAÂN SAÙCH.................................................................................60
1. Döï toaùn tieâu thuï saûn phaåm .............................................................................61
2. Döï toaùn saûn xuaát .............................................................................................62
3. Döï toaùn toàn kho thaønh phaåm ..........................................................................62
4. Döï toaùn chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp ......................................................62
5. Döï toaùn chi phí nhaân coâng tröïc tieáp ...............................................................63
6. Döï toaùn chi phí saûn xuaát chung ......................................................................63
7. Döï toaùn chi phí baùn haøng vaø quaûn lyù doanh nghieäp......................................63
8. Döï toaùn tieàn maët .............................................................................................64
9. Döï toaùn baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh............................................64
10. Baûng caân ñoái keá toaùn döï toaùn.......................................................................64
IV. VÍ DUÏ MINH HOÏA...........................................................................................65
CHÖÔNG V: PHAÂN TÍCH BIEÁN ÑOÄNG CHI PHÍ .................................................73
I. ÑÒNH MÖÙC CHI PHÍ ..........................................................................................73
II. PHÖÔNG PHAÙP PHAÂN TÍCH ..........................................................................75
1. Phöông phaùp thay theá lieân hoaøn.....................................................................75
2. Phöông phaùp soá cheânh leäch ............................................................................77
III. PHAÂN TÍCH BIEÁN ÑOÄNG CHI PHÍ ...............................................................78
1. Phaân tích bieán ñoäng chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp, chi phí nhaân coâng tröïc
tieáp, chi phí saûn xuaát chung khaû bieán.................................................................78
2. Phaân tích söï bieán ñoäng caùc khoaûn chi phí......................................................78
IV. PHAÂN TÍCH BIEÁN ÑOÄNG CUÛA CHI PHÍ SAÛN XUAÁT CHUNG.................83
Traàn Nhaät Thieän Khoa Quaûn Trò Kinh Doanh
Keá toaùn quaûn trò - 4 -
1. Keá hoaïch linh hoaït..........................................................................................83
2. Phaân tích chi phí saûn xuaát chung ....................................................................84
3. Chi phí baát bieán vaø keá hoaïch linh hoaït ..........................................................86
CHÖÔNG VI: ÑÒNH GIAÙ SAÛN PHAÅM....................................................................89
I. NHÖÕNG NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG CHUÛ YEÁU ÑEÁN CAÙC QUYEÁT ÑÒNH VEÀ
GIAÙ ..........................................................................................................................89
1. Moät soá lyù thuyeát kinh teá caên baûn trong quaù trình ñònh giaù saûn phaåm...........89
2. Vai troø cuûa chi phí trong caùc quyeát ñònh veà giaù.............................................90
II. ÑÒNH GIAÙ SAÛN PHAÅM SAÛN XUAÁT HAØNG LOAÏT.......................................91
1. Phöông phaùp ñònh giaù toaøn boä ........................................................................91
2. Phöông phaùp ñònh giaù tröïc tieáp.......................................................................92
3. Tyû leä hoaøn voán ñaàu tö.....................................................................................93
4. xaùc ñònh tyû leä soá tieàn taêng theâm.....................................................................95
III. ÑÒNH GIAÙ TRONG TRÖÔØNG HÔÏP ÑAËC BIEÄT............................................97
IV. ÑÒNH GIAÙ DÒCH VUÏ .......................................................................................99
V. ÑÒNH GIAÙ BAÙN SAÛN PHAÅM MÔÙI................................................................101
1. Thöïc nghieäm tieáp thò saûn phaåm môùi.............................................................101
2. Caùc chieán löôïc ñònh giaù ................................................................................101
VI. ÑÒNH GIAÙ SAÛN PHAÅM CHUYEÅN GIAO ....................................................102
1. Caùc phöông phaùp ñònh giaù chuyeån giao .......................................................102
2. Nguyeân taéc ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao................................................103
CHÖÔNG VII: THOÂNG TIN THÍCH HÔÏP CHO VIEÄC RA QUYEÁT ÑÒNH................105
I. NHAÄN DIEÄN THOÂNG TIN THÍCH HÔÏP ........................................................105
1. Khaùi quaùt veà quyeát ñònh kinh doanh ngaén haïn............................................105
2. Phaân tích thoâng tin thích hôïp ........................................................................106
3. Chi phí chìm ( laën, aån) laø thoâng tin khoâng thích hôïp ...................................106
4. Chi phí khoâng cheânh leäch laø thoâng tin khoâng thích hôïp ..............................108
II. ÖÙNG DUÏNG THOÂNG TIN THÍCH HÔÏP TRONG VIEÄC RA QUYEÁT ÑÒNH
................................................................................................................................109
1. Quyeát ñònh loaïi boû hay tieáp tuïc kinh doanh.................................................109
2. Quyeát ñònh neân laøm hay neân mua ................................................................110
3. Quyeát ñònh neân baùn hay tieáp tuïc saûn xuaát. ..................................................112
4. Quyeát ñònh trong ñieàu kieän naêng löïc saûn xuaát giôùi haïn. .............................113
Traàn Nhaät Thieän Khoa Quaûn Trò Kinh Doanh
Keá toaùn quaûn trò - 5 -
LÔØI NOÙI ÑAÀU
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, moâi tröôøng, theå cheá, chính saùch vaø luaät phaùp cuûa
nhaø nöôùc ta ngaøy caøng thoâng thoaùng. Neàn kinh teá Vieät Nam keå töø sau khi chuyeån
sang neàn kinh teá thò tröôøng, ñaõ coù nhöõng böôùc tieán ñaùng keå, ñôøi soáng ngöôøi daân
khoâng ngöøng ñöôïc naâng cao, thu nhaäp quoác daân, kim ngaïch xuaát khaåu khoâng ngöøng
gia taêng vôùi toác ñoä lôùn, taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá ñeàu phaùt trieån vöõng maïnh,
ñoàng thôøi ñaõ khôi daäy moïi nguoàn löïc cho coâng cuoäc coâng nghieäp hoaù - hieän ñaïi hoùa
ñaát nöôùc.
Ñeå coù ñöôïc nhöõng keát quaû treân, phaûi coù söï ñoùng goùp quan troïng veà vai troø
quaûn lyù vaø ñieàu haønh hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa baûn thaân töøng doanh
nghieäp. Trong ñoù, keá toaùn quaûn trò laø moät phaân heä cuûa keá toaùn, nhaèm cung caáp
thoâng tin chuû yeáu cho caùc nhaø quaûn trò noäi boä ôû moät toå chöùc, söï ra ñôøi cuûa keá toaùn
quaûn trò nhaèm giaûi quyeát nhöõng nhu caàu thoâng tin kinh teá taøi chính trong tình hình
môùi maø keá toaùn taøi chính khoâng theå ñaûm traùch, noù ñaõ trôû thaønh coâng cuï ñeå quaûn lyù
voán taøi saûn vaø ñieàu haønh hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, laø coâng cuï quan troïng
trong vieäc toå chöùc, phoái hôïp, tieân lieäu ra quyeát ñònh vaø kieåm soaùt moïi hoaït ñoäng
trong doanh nghieäp.
Vì vaäy, Keá toaùn quaûn trò ñöôïc moâ taû nhö laø moät moân hoïc veà khoa hoïc quaûn
trò, laø moät moân hoïc thaønh phaàn trong toå hôïp kieán thöùc ñaøo taïo veà quaûn trò kinh
doanh, coù yù nghóa quan troïng ñoái vôùi coâng taùc quaûn trò, ñieàu haønh caùc toå chöùc,
doanh nghieäp.
Taäp ñeà cöông baøi giaûng naøy ñöôïc bieân soaïn nhaèm cung caáp cho sinh
vieân chuyeân ngaønh Quaûn trò kinh doanh moät taøi lieäu phuïc vuï cho quaù trình hoïc taäp
vaø nghieân cöùu. Vì khaû naêng vaø thôøi gian coøn haïn cheá, cuõng nhö keá toaùn quaûn trò laø
moät lónh vöïc coøn raát môùi meû, do ñoù chaéc chaén seõ khoâng theå traùnh khoûi nhöõng thieáu
soùt. Raát mong nhaän ñöôïc söï ñoùng goùp yù kieán ñeå taäp ñeà cöông baøi giaûng naøy döôïc
hoaøn thieän hôn.
NGÖÔØI BIEÂN SOAÏN
TRAÀN NHAÄT THIEÄN
Traàn Nhaät Thieän Khoa Quaûn Trò Kinh Doanh
Keá toaùn quaûn trò - 6 -
CHÖÔNG I:
NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG VEÀ KEÁ TOAÙN QUAÛN TRÒ
Xuaát phaùt ñieåm cuûa keá toaùn quaûn trò laø keá toaùn chi phí, cho neân coù theå noùi
keá toaùn ôû caùc nöôùc coù neàn kinh teá thò tröôøng ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån qua caùc
giai ñoaïn sau:
Tröôùc naêm 1960:
Trong giai ñoaïn naøy keá toaùn chæ coù moät lónh vöïc duy nhaát laø keá toaùn taøi
chính, taäp trung vaøo vieäc ghi cheùp, toång hôïp caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh, nhaèm
laäp neân caùc baùo caùo taøi chính cho moät toå chöùc. Baùo caùo keá toaùn gioáng nhö moät böùc
tranh suùc tích phaûn aùnh caùc keát quaû cuûa quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vaø
tình traïng taøi chính cuûa doanh nghieäp.
Töø naêm 1960 ñeán 1980:
Khi neàn saûn xuaát xaõ hoäi ñaõ baét ñaàu phaùt trieån cao, caïnh tranh trong kinh
doanh ngaøy trôû neân gay gaét, caùc nhaø quaûn trò doanh nghieäp luùc naøy raát quan taâm vaø
raát caàn caùc thoâng tin cho quaù trình ra quyeát ñònh lieân quan ñeán doanh nghieäp. Bôûi
vì, ñeå ñaït ñöôïc lôïi nhuaän toái ña, doanh nghieäp caàn phaûi coá gaéng taêng doanh thu
hoaëc giaûm thieåu toái ña chi phí. Tuy nhieân vieäc taêng doanh thu laïi phuï thuoäc vaøo caùc
nhaân toá khaùch quan nhö cung caàu treân thò tröôøng, tình hình caïnh tranh, tình hình giaù
caû,… cho neân caùc nhaø quaûn trò doanh nghieäp thöôøng taäp trung cho bieän phaùp thöù hai
laø haï thaáp chi phí vì ñieàu naøy phuï thuoäc vaøo nhaân toá chuû quan nhieàu hôn.
Vieäc ñoøi hoûi caùc thoâng tin veà chi phí ñaõ thuùc ñaåy keá toaùn chi phí ra ñôøi ( tieàn
thaân cuûa keá toaùn quaûn trò) nhö moät chuyeân ngaønh rieâng bieät vôùi keá toaùn taøi chính.
Töø sau naêm 1980 ñeán nay:
Do söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa coâng ngheä saûn xuaát cuõng nhö coâng ngheä
thoâng tin maø nhu caàu söû duïng thoâng tin cuûa caùc nhaø quaûn trò doanh nghieäp cuõng trôû
neân phong phuù vaø ña daïng, nhaát laø caùc thoâng tin veà taøi chính ñeå giuùp cho hoï ra
quyeát ñònh kinh doanh ñuùng luùc vaø hôïp lyù. Trong boái caûnh ñoù keá toaùn quaûn trò hình
thaønh vaø phaùt trieån, trôû thaønh moät boä phaän quan troïng trong heä thoáng cung caáp
thoâng tin cho nhaø quaûn trò doanh nghieäp ra quyeát ñònh kinh doanh. Moät trong nhöõng
nhieäm vuï ñaëc tröng nhaát cuûa keá toaùn quaûn trò laø kieåm soaùt chi phí, do ñoù ngöôøi ta
noùi keá toaùn chi phí laø giai ñoaïn ñaàu cuûa söï phaùt trieån keá toaùn quaûn trò.
Nhö vaäy keá toaùn quaûn trò ra ñôøi vaø phaùt trieån tröôùc heát ôû nhöõng nöôùc coù neàn
kinh teá thò tröôøng. Veà teân goïi, noäi dung vaø phaïm vi cuûa keá toaùn quaûn trò ôû caùc nöôùc
khaùc nhau, ôû moãi thôøi kyø khaùc nhau thì cuõng khoâng gioáng nhau. Chaúng haïn ôû Myõ
Traàn Nhaät Thieän Khoa Quaûn Trò Kinh Doanh
có thể bạn quan tâm
Giáo trình kế toán quản trị của Đại học Đông Á
46
674
328
Bài giảng, giáo trình
46
(New)
Giáo trình kế toán quản trị trường Đại học Bưu chính viễn thông
211
1.006
348
Bài giảng, giáo trình
211
(New)
Đồ án: Quản lý kế toán Doanh nghiệp và lập trình chương trình quản lý
175
648
320
Kỹ thuật
175
(New)
Giáo trình quản lý đô thị
445
1.407
413
Bài giảng, giáo trình
445
(New)
GIÁO TRÌNH QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ
303
1.609
304
Bài giảng, giáo trình
303
(New)
Giáo trình quản trị SX của ĐH Tôn Đức Thắng
132
1.174
398
Bài giảng, giáo trình
132
(New)
Giáo trình Quản trị học của Đại học kinh tế quốc dân
321
9.983
4.063
Bài giảng, giáo trình
321
(New)
Tham khảo giáo trình quản trị học management
116
1.166
944
Bài giảng, giáo trình
116
(New)
thông tin tài liệu
Chức năng của kế toán quản trị:
Để đảm nhận được vai trò cung cấp thông tin cho nhà quản trị, kế toán quản trị có các chức năng sau:
• Phân tích cách ứng xử của chi phí
Phân tích cách ứng xử chi phí là một nội dung cơ bản của quản trị chi phí. Không thể dự toán, hoạch định, cũng như kiểm tra kiểm soát chi phí mà không biết rõ đặc điểm và phân loại chi phí một cách cụ thể. Có thể dựa vào bản chất, nội dung, công dụng, kinh tế của chi phí, cũng như có thể dựa vào hành vị, ứng xử, đặc điểm kiểm soát, mối quan hệ giữa chi phí với các phương pháp kế toán để phân loại chi phí… Trong đó, việc phân loại chi phí theo hành vi ứng xử của chi phí là nguồn gốc phát sinh của kế toán quản trị, tất cả các chức năng của kế toán quản trị chỉ có thể được thực hiện và nghiện cứu một cách đầy đủ sau khi chức năng này được thực hiện một cách đầy đủ.
Mở rộng để xem thêm
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
×
