DANH MỤC TÀI LIỆU
Hiểu lầm ý trong quá trình thương thuyết
Ch quan và khách quan trong ngôn ng th ng thuy t. ữ ươ ế
Khi ng i vào bàn đàm phán, không nguy hi m b ng đôi bên (hay đa bên) không hi u ể ằ
nh ng gì phe bên kia phát bi u.ữ ể
th b n cho r ng làm chuy n hi u sai nh ng câu đ i lo i nh : giá cao quá, công tyể ạ ư
không kinh nghi m xây d ng lo i nhà máy này, ph n tông không đ dày… Hi u l m ể ầ
nhau không th d đ n th vì th ng thuy t bao gi cũng là m t cu c đàm tho i v i ít nhi uể ễ ế ế ươ ế
tính cách k thu t. Thêm n a, h p đ n đâu đã văn b n đ n đó, đâu còn ch cho s phân ọ ế ả ế
vân.
Nói tóm l i, không d hi u sai nghĩa trong quá trình đàm phán th ta d dàng yên tâm ế ễ
đ ti p t c đàm phán vô t .ể ế ư
H i còn chuyên viên tr tu i, tôi th ng suy nghĩ nh th , nh t vào th i đi m đó, ẻ ổ ườ ư ế
nh ng cu c th ng thuy t tôi đ c tham gia đ u quy nh . Bán m t nhà máy s n ộ ươ ế ượ
xu t s n d u, ho c xây d ng m t con đ ng ng n đ u nh ng d án không to tát, và ít gócấ ơ ườ
c nh hóc búa. Sau vài h i đàm phán, m i h i kho ng ch ng m t tu n, đã đ c h p ỗ ồ ượ
đ ng, ng i xây, ng i tài tr , giá mua, giá bán và nh ng đi u kho n c n thi t. ườ ườ ả ầ ế
Th r i đ n khi ph i d n đ u phái đoàn đi th ng thuy t d án trên vài trăm tri u Đô la M ,ế ồ ế ươ ế
tôi m i b t đ u ý th c đ c r ng s hi u l m, hi u ng c ý, hi u không th u đáo, khôngớ ắ ầ ượ ằ ự ể ầ ượ
đích xác v n đ là chuy n r t th ng x y ra. ệ ấ ườ
Ng i ta th ng nghĩ tai đ nghe, m t đ nhìn, óc đ suy tính, mi ng đ nói. Nói v y chườ ườ ắ ể
đúng khi phân tích ch c năng c a c th . R t đông ng i nghe b ng tim, nói b ng gan, hi u ơ ể ườ
b ng lòng. V i nhi u ng i, trí óc c nh m t b ph n d ng, trí c nh m t ch c ườ ư ộ ộ ư ộ
năng th a, ít khi s d ng. Ch m t s ít ng i ch u l ng tai nghe, còn ph n đông thích nói ử ụ ườ
h n thích nghe, và khi nghe l i ch thích nghe nh ng gì mình mu n!ơ ạ ỉ
Năm 1994, chúng tôi m t cu c th ng thuy t t i Istanbul, Th Nhĩ Kỳ. Phái đoàn c a tôi ươ ế ạ
mu n bán m t d án metro, s s cũng 1 t Đô la M . Sau bu i làm vi c đ u tiên, kéo dài t ơ ơ
tr a cho đ n t n đêm, tôi ch t n y ra m t ý h i ba ch c đ ng đ i c a mình: “Các b n đãư ế ộ ủ
hi u trong cu c m màn ngày hôm nay?”. 30 ng i, 30 câu tr l i khác nhau, ý ki n khác ườ ả ờ ế
nhau, s đánh giá riêng bi t, gi thi t cho ngày hôm sau ch ng ai gi ng ai… Trong lòng tôi b t ả ế
an, đ u óc lao đao!
Ch riêng phe mình đã nh v y, nói đ n phe bên kia, ch c ch n h cũng s nhi u nh n ư ậ ế
đ nh khác bi t. Tôi ch t m ng t ng ra vi n c nh, s không th ng nh t, không đ ng tình s ườ ượ ễ ả
đ a cu c th ng thuy t v đâu, s là m t cu c phiêu l u tâm lý lý thú hay cay đ ng?ư ộ ươ ế ộ ộ ư
Tôi h i thêm đ ng đ i: “Các b n nghĩ ng i Th th t s mu n mua metro c a Pháp?”. ườ ậ ự
Đây m t câu h i căn b n. H mu n mua thì m i mong ngày bán đ c h th ngộ ỏ ả ượ
chuyên ch công c ng cho h . Riêng v câu h i đó, đ i c a tôi đã chia làm hai phe, v i k t ộ ủ ế
lu n trái ng c hoàn toàn.ậ ượ
Câu chuy n Istanbul này l cũng đ đi m cho cái khó đi t i th ng nh t trong vi c ớ ố
th ng thuy t, và t t nhiên là t m quan tr ng c a ngôn ng trong đàm phán.ươ ế ọ ủ
Ng i ta th ng nghĩ tai đ nghe, m t đ nhìn, óc đ suy tính, mi ng đ nói. Nói v y chườ ườ ắ ể
đúng khi phân tích ch c năng c a c th . Tuy nhiên, khi vào nh ng cu c đ ng đ , đ t lên trên ơ ộ ặ
bàn đàm phán nh ng quy n l i kinh t , tài chính, k thu t, tôi đã đ c ch ng ki n nhi u đi u ề ợ ế ượ ế
thú v khác. R t đông ng i nghe b ng tim, nói b ng gan, hi u b ng lòng. V i nhi u ng i, ườ ể ằ ườ
trí óc c nh m t b ph n d ng, trí c nh m t ch c năng th a, ít khi s d ng. Chứ ư ộ ậ ứ ư
m t s ít ng i ch u l ng tai nghe, còn ph n đông thích nói h n thích nghe, và khi nghe l iộ ố ườ ơ
ch thích nghe nh ng gì mình mu n!ỉ ữ
Chính hi u nh v y nên nh ng tay th ng thuy t chuyên nghi p đo đ c t m quan ư ậ ươ ế ượ
tr ng c a vi c quy n phe đ i tác, thuy t ph c ng t ngào nh ng mình mu n bán, đ nọ ủ ế ế ụ ọ ế
m c dù bán giá cao nh ng khách hàng v n thèm mua. ư ẫ
M t trong nh ng đ ng đ i đi th ng thuy t cùng tôi vào nh ng năm 1980 là m t k s ng i ươ ế ỹ ư ườ
B . Anh này s tr ng l y c m tình c a đ i tác r t tài. Ch c n ng i v i anh y đ m t ườ ồ ớ ộ ộ
ti ng, b n s ch a chan c m tình v i công ty tôi ngay! Chúng tôi hay dùng anh y làm ti nế ạ ẽ
đ o d n đ ng. M t hôm, tôi h i anh bí quy t và đ c chia s : con ng i s ng theo đ ng c ườ ế ượ ườ ố ơ
suy nghĩ ch quan. Mình ng i đ i tho i thì c nên đi theo dòng ch quan c a h . B n ườ ố
thích bia, tôi cũng thích bia, b n thích ăn tôm tôi cũng v y, b n thích tôi chia s n y, tình ẻ ấ
c m b n đ ng nghi p t t nhiên s ch m n phát tri n cho ch m i làm quen. ệ ấ ỉ ớ
quy t n m ch khi ng i đ i di n đã thích, mình đã l t vào tâm kh m ch quan c a h .ế ở ỗ ườ ủ ọ
nghĩa mình đã chi ph i đ c h m t ph n nào r i. T đó “k đ ch” nói h cũng ượ ẻ ị
không nghe n a, ho c ch đ ngoài tai. ỉ ể
Ng c l i, nh ng ng i luôn c x khách quan, ăn nói khách quan b xem nh l nh lùng,ượ ườ ư ư ạ
thi u s c m nh n. Nh ng ng i này gi i cách m y, hùng bi n đ n th nào nói ng i taế ự ả ườ ế ế ư
cũng ch th y hay nh ng không ai theo! Ng i Pháp câu: “Làm thì cũng ph i âu y mỉ ấ ư ườ ế
theo chi u c a lông bào”, ý mu n nói đ ng bao gi t ý ng c v i đ i tác. Ch quan v i ờ ỏ ượ
khách quan khác nhau nh v y đó!ư ậ
Vào năm 1989, tôi đã d p áp d ng chi n thu t đàm phán này. H i đó công ty c a tôi c ế ậ ơ
h i bán nhà máy s n xu t đi n cho m t doanh nghi p nhà n c Thái Lan. Vào th i kỳ đó, ướ ở
công ty này ý đ nh mua g p nhà máy đi n kh ng l này đ cung c p đi n cho n n công ổ ồ
nghi p c a Thái Lan, đang trong th i kỳ phát tri n c c th nh.ệ ủ ể ự
Có ng i “rót” vào tai tôi m t bí m t là trong ngành đi n l c có m t nhân v t th l c, h ôngườ ế ự
này đ ng ý là chúng tôi s ký đ c h p đ ng. Tôi l n l i ki m ng i gi i thi u làm quen v i ượ ộ ế ườ ớ
v này, và đ c bi t đó là ng i r t thích ch i golf. V y là v i vàng đi h c ch i golf đ có th ượ ế ườ ấ ơ ơ
tháp tùng. D n d n v lãnh đ o m i tôi t i nhà dùng c m r i r tôi cùng tham gia nh ng cu c ơ ồ ủ
đi ch i gia đình. Su t hai năm ròng tr c cu c đ u th u, đi theo h u chuy n cùng ôngơ ướ ộ ấ
nh ng ch a bao gi tôi dám công ty c a mình mu n bán nhà máy đi n. Tôi b quáư ư
nhi u th i gian đ đ u t cho m i quan h này đ n n i ngay c công ty c a tôi cũng đã hi u ể ầ ư ế
l m: “Hai năm ông đi ch i Thái Lan,ch a có m t b n t ng trình nào nói v công vi c!”. ơ ư ộ ả ườ
Đ ng nghi p trách tôi mua máy bay, l y c đi làm vi c cho công ty nh ng l i đi du ấ ớ ư
l ch, ch i golf!ị ơ
B t thình lình vào m t ngày n , ông c th l c đã r tôi đi Phuket cùng v i gia đình c a ông. ế ự
Đ n n i, ông nói là r t m n công ty c a tôi, ông xác nh n là s ký h p đ ng v i tôi cho d ánế ơ ế ợ ồ
nhà máy đi n s p t i, tr giá 470 tri u Đô la M , t i Rayong. Ông còn nói không c n ph i ỹ ạ
th ng thuy t, “công ngh c a các anh tôi bi t rõ, giá bi u c a các anh tôi cũng bi t rõ...ươ ế ệ ủ ế ế
c ch i golf v i tôi, không c n đàm phán m t thì gi !”. Tôi m o mu i h i r ng hình nh ơ ỏ ằ ư
cu c đ u giá thì ph i. Ông c ch tr l i: y là vi c c a tôi”!ộ ấ ụ ỉ
Th tôi đ c h p đ ng, sau m t cu c th ng thuy t trong b u không khí gia đình, k tế ượ ợ ươ ế ế
qu c a hai năm ch i golf ôn t n, h nh phúc. xong, tôi m i hi u đ c s quan tr ng c aả ủ ơ ượ
ngôn ng th ng thuy t, càng ch quan càng t t, đôi khi ch quan đ n đ không c n ph iữ ươ ế ế
nhi u l i n a. C m tình g n đ . N u c nh hùng bi n khách quan thì qu th c ch đi t iề ờ ữ ế ư ả ự
“ngõ c t”!
M t trong nh ng cách đoán ý đ i tác tr c khi b t nh p c u thông c m theo dõi, quan sát ướ ị ầ
ngôn ng c th c a h . Vi c này ch a quen thì th y khó.ữ ơ ể ủ ư
Vào năm 1991, tôi sang Trung Qu c th ng thuy t m t d án nhà máy đi n t i Chong Qinh. ươ ế ộ ự ệ ạ
Đây l n đ u tôi phiêu l u vào vùng T Xuyên, không hi u v phong t c l làng ư ụ ệ
c a h . Phái đoàn chúng tôi nói ti ng Pháp, bên phe Trung Qu c thì nói ti ng Hoa, nên c haiủ ọ ế ế
đ u ph i thông d ch viên. Đoàn tôi 47 ng i, bên kia thì không đ m h t, ng i bàn h i ườ ế ế
ngh đ y b n hàng gh tr c m t chúng tôi. D n d n tôi đ cho v phó c a mình d n đ u ầ ố ế ướ ầ ầ ẫ ầ
vi c đàm phán, còn mình thì xem xét, quan sát… B n không th ng r ng nhi u th ph i ờ ằ
quan sát.
Th nh t là xem h rung đùi nh th nào. C m i khi h rung đùi thì tôi tin r ng h đ ng tình ư ế ứ ỗ
v i chúng tôi, không ít thì nhi u. Sau này tôi còn ng i đ m s đùi rung. nh ng lúc chúng ồ ế
tôi phát bi u ch làm rung đ ng đ c vài cái đùi, đôi khi c m y ch c đùi cùng rung. Hay nh t ượ ả ấ
là khi đùi c a ông tr ng đoàn phía Trung Qu c b t đ u rung thì chúng tôi bi t là lâu đài h nh ưở ắ ầ ế
phúc còn không quá xa. Nh ng r i nh ng kho nh kh c, chúng tôi l i nhìn th y ng iư ồ ườ
rung đùi, nh ng cũng ng i vu t mũi, anh gãi đ u lia l a, c l i vu t râu, chúng tôiư ườ ụ ạ
hi u đ c r ng phe bên kia đang chia r ý ki n, ng i thích ng i không. Nhìn h , chúng tôi ượ ằ ế ườ ườ
hi u đ c ai ch ng đ i, ai thu n!ể ượ
s nh t lúc tôi phát bi u v i t cách tr ng phái đoàn nh ng c phe bên kia c nhìn ớ ư ưở ư
đ ng h m t cách láo liên. ồ ộ
Trong su t cu c đ i th ng thuy t c a mình, tôi v n thích ng i luôn ng i rung đùi h n ươ ế ủ ườ ơ
nh ng ng i luôn nhìn đ ng h . Nghĩ l i m i th y ông tr i cũng đã u ái v i tôi. Tính cho ườ ạ ớ ấ ư
cùng thì cu c đ i tôi g p nh ng ng i rung đùi nhi u h n gãi đ u, gãi tóc, vu t mũi.ộ ờ ườ ơ
Ôi, đâu ng th ng thuy t cũng có s ph n!ờ ươ ế
thông tin tài liệu
Hiểu lầm ý trong quá trình thương thuyết Có người “rót” vào tai tôi một bí mật là trong ngành điện lực có một nhân vật thế lực, hễ ông này đồng ý là chúng tôi sẽ ký được hợp đồng. Tôi lặn lội kiếm người giới thiệu làm quen với vị này, và được biết đó là người rất thích chơi golf. Vậy là vội vàng đi học chơi golf để có thể tháp tùng. Dần dần vị lãnh đạo mời tôi tới nhà dùng cơm rồi rủ tôi cùng tham gia những cuộc đi chơi gia đình. Suốt hai năm ròng rã trước cuộc đấu thầu, đi theo hầu chuyện cùng ông nhưng chưa bao giờ tôi dám hó hé là công ty của mình muốn bán nhà máy điện. Tôi bỏ quá nhiều thời gian để đầu tư cho mối quan hệ này đến nỗi ngay cả công ty của tôi cũng đã hiểu lầm: “Hai năm ông đi chơi Thái Lan, mà chưa có một bản tường trình nào nói về công việc!”. Đồng nghiệp trách tôi mua vé máy bay, lấy cớ là đi làm việc cho công ty nhưng lại là đi du lịch, chơi golf!
Mở rộng để xem thêm
xem nhiều trong tuần
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có

LÝ THUYẾT TOÁN


×