DANH MỤC TÀI LIỆU
HOÀN CẢNH TIẾN HÀNH ĐỔI MỚI VÀ CẢI CÁCH Ở TRUNG QUỐC VÀ VIỆT NAM
TI U LU NỂ Ậ
Đ tài:
“Công cu c đ i m i và c i cách ộ ổ
Trung Qu c và Vi t Nam” ố ệ
1
L I M Đ U Ở Ầ
Tr c khi thành l p n c C ng hoà nhân dân Trung Hoa, Trung Qu c đãướ ậ ướ
tr i qua hàng nghìn năm d i ch đ phong ki n th c dân. V n là qu c gia ướ ế ộ ế
di n tích l n, đông dân, tài nguyên thiên nhiên phong phú nh ng d i s ư ướ ự
th ng tr c a phong ki n th c dân làm cho n n kinh t Trung Qu c lâm vào ị ủ ế ế
kh ng ho ng, nghèo nàn, l c h u. Sau khi thành l p Trung Qu c đã l a ch n ạ ậ
con đ ng xây d ng CNXH, đ a đ t n c ngày càng phát tri n. Nh ng cu cườ ư ấ ướ
c i cách c a Trung Qu c trong quá trình xây d ng CNXH đ c ghi nh n nh ượ ậ ư
nh ng c g ng l n lao nh m tìm ra l i thoát cho m t qu c gia XHCN trì tr tr ố ắ
thành năng đ ng, phát tri n. còn đóng góp nhi u kinh nghi m cho các n cộ ể ướ
phát tri n đi lên hi n đ i. ệ ạ
Vi t Nam n c láng gi ng v i Trung Qu c, cũng ph i tr i qua nhi u ướ ả ả
năm d i ách th ng tr c a phong ki n và ch nghĩa đ qu c th c dân cùng v iướ ị ủ ế ế
các cu c chi n tranh liên miên đã làm cho đ t n c b tàn phá n ng n . Ngay ế ấ ướ
sau khi thành l p n c chúng ta đã kiên quy t xây d ng thành công CNXH, cũngậ ướ ế
th c hi n nhi u c i cách trong kinh t , nhi u nhà nghiên c u và ho t đ ng th c ế ạ ộ
ti n c a Vi t Nam đã t lâu quan tâm đ n vi c theo dõi cu c c i cách kinh t ế ế ở
Trung Qu c, l y đó làm kinh nghi m cho Vi t Nam. ng i cho r ng côngố ấ ườ
cu c đ i m i kinh t Vi t Nam r t gi ng v i c i cách kinh t Trung Qu c, ế ở ế ở
th m chí cho r ng “b n sao” c a cu c c i cách y. Tuy nhiên n u xem xét ộ ả ế
thì th y r ng bên c nh nhi u đi m t ng đ ng, c i cách kinh t m c a ươ ế ở ử ở
Trung Qu c v i đ i m i kinh t Vi t Nam còn nhi u đi m r t khác nhau. ế ở
Tìm hi u s t ng đ ng khác bi t này s giúp cho ta th y đ c nh ng gì có ự ươ ượ
th tham kh o, nh ng gì không th ho c không nên tham kh o t cu c c i cách ả ừ
kinh t c a Trung Qu c vào Vi t Nam đ nh ng đ ng l i chính sách phùế ủ ườ
h p, thúc đ y nhanh s phát tri n kinh t nói riêng c a toàn đ t n c nói ế ấ ướ
chung.
Trên đây nh ng do c p thi t đ em ch n đ tài: ế ể “Công cu c đ iộ ổ
m i và c i cách Trung Qu c và Vi t Nam”. ớ ả
2
N I DUNG
I. HOÀN C NH TI N HÀNH Đ I M I C I CÁCH TRUNG Ổ Ớ
QU C VÀ VI T NAM. Ố Ệ
Đ i v i công cu c c i cách, đ i m i thì hoàn c nh có vai trò h t s c quan ế ứ
tr ng. Tuy đó không ph i đi u ki n quy t đ nh đ i v i thành công c a cu c ế ị ố ớ
c i cách, đ i m i đó nh ng l i góp ph n vào s thành công th ng l i. ổ ớ ư
th c t l ch s Vi t Nam Trung Qu c đã ch ng minh đi u đó. Qua nghiên ế ử ở
c u chúng ta th y gi a Vi t Nam Trung Qu c nhi u đi m t ng đ ng ể ươ
khác bi t v hoàn c nh khi ti n hành c i cách, đ i m i. ệ ề ế
1. V đi m t ng đ ngề ể ươ
* Th nh t c Vi t Nam Trung Qu c đ u ti n hành c i cách, đ i m iả ệ ế
trong đi u ki n đi m xu t phát th p, n n kinh t l c h u, và đ u là nh ng n c ế ạ ướ
nông nghi p v i trình đ kĩ thu t l c h u, còn ph thu c vào “n n văn minh đòn ậ ạ
gánh”, đ i s ng c a nhân dân thu c lo i th p, nh ng nhu c u thi t y u c aờ ố ế ế
cu c s ng nh ăn, v n ch a đ c gi i quy t đ y đ ; c s công nghi p ư ư ượ ế ơ ở
y u m ng, m t cân đ i, công nghi p l c h u gây khó khăn cho vi c xây d ngế ệ ạ
c s v t ch t k thu t, n i s n sinh và nuôi d ng y u t b t l i cho vi c hìnhơ ở ơ ưỡ ế
thành phát tri n kinh t th tr ng. Trong khi đó nông nghi p đ c coi ế ị ườ ượ
nghành ch y u nh ng cũng không tránh kh i tình tr ng l c hâu, trì tr , công củ ế ư
canh tác còn thô s , l c h u, năng su t th p kém, s n l ng ít không đ đáp ngơ ạ ượ
nhu c u trong n c. M t khác, c ch kinh t khi ch a đ i m i kìm hãm n n ướ ơ ế ế ư ổ
kinh t , nhi t tình lao đ ng, năng l c sáng t o ngu n l c tài nguyên ch aế ồ ự ư
đ c khai thác, huy đ ng đ y đ , th m chí còn b xói mòn. C ch kinh t v nượ ơ ế ế ậ
đ ng thi u năng l c, kém hi u qu m t cân đ i, nguy c b t n đ nh ti m tàng ế ơ ấ ổ
trong đ i s ng. Kinh t h i tích nén l i, tình tr ng thi u h t kinh niên đangờ ố ế ế
gia tăng nhanh trong đ i s ng xã h i… ờ ố
* Th hai c hai n c có cùng chung ý th c h mong mu n th c hi n, xây ướ ứ ệ
d ng Ch nghĩa h i trên c s kinh t nghèo nàn l c h u, mu n b qua ch ơ ở ế ế
3
đ T b n ch nghĩa, quá đ lên Ch nghĩa h i. Trong th i gian dài c hai ư ả
n c đ u theo đu i mô hình kinh t k ho ch hoá t p trung mà có ngu n g cướ ế ế
hình kinh t k ho ch hoá Vi t, hình đó đã lâm vào kh ng ho ngế ế ế
nghiêm tr ng bi u hi n năng su t sút kém m i nghành, kinh t l c h u v ế ạ
khoa h c, thu t, đ i s ng nhân dân thi u th n, nh ng v n luôn hi v ng, tin ờ ố ế ư
t ng vào s th ng l i c a Ch nghĩa h i. C hai n c đ u cùng ch u tácưở ợ ủ ướ
đ ng c a văn hoá, l ch s truy n th ng t ng t nhau. Di s n n ng n c a t ươ ề ủ ư
t ng phong ki n, quan liêu v n phát huy nh h ng không nh vào đ iưở ế ả ưở
s ng h i Vi t Nam Trung Qu c, đó chính nguyên nhân kìm hãm hai ộ ở
n c trong tình tr ng trì tr , kém phát tri n lâu dài. ướ ạ ệ
* Th ba tuy hai n c b t đ u c i cách đ i m i không cùng th i gianướ ắ ầ
nh ng b i c nh qu c t su t th i đó không s thay đ i l n nh ng y uư ố ả ố ế ế
t tác đ ng đ n cu c c i cách này v n t n t i. Đáng k nh t là vi c Liên Xô và ế ẫ ồ ạ
các n c Đông Âu đang trong quá trình t b mô hình Ch nghĩa xã h i ki u ướ ừ ỏ
Vi t chuy n sang n n kinh t th tr ng. Đ c bi t lúc này kinh t Nh t B nế ế ị ườ ế
n n kinh t công nghi p m i NIEs trong khu v c đã đ t đ c nh ng thành ế ạ ượ
t u n i b t và kinh nghi m quý báu. Đi u đó thúc đ y Vi t Nam và Trung Qu c ổ ậ
ph i đ i m i đ theo k p các n c. Đây cũng lúc th gi i đang đi đ n đòi h iả ổ ớ ể ướ ế ớ ế
s h p tác phân công lao đ ng c a t t c các n c, xu h ng h p tác hoá, qu cự ợ ướ ướ
t hoá ngày càng cao b t k s khác nhau v chính tr , văn hoá. Đ ng th i nguyế ể ự
c các th l c T b n ch nghĩa và ph n đ ng đang tìm m i cách phá ho i cáchơ ế ự ư
m ng, th c hi n âm m u di n bi n hoà bình đ thay đ i, xoá b ch đ Ch ư ế ế ế ộ
nghĩa xã h i.
* Th tứ ư s y u kém v năng l c lãnh đ o, t ch c s trì tr trongự ế
phát tri n kinh t h i đã làm gi m lòng tin c a qu n chúng nhân dân vào s ế ủ ầ
lãnh đ o c a Đ ng c ng s n, vào nhà n c h i ch nghĩa. th c n ph i ướ ế ầ
sáng t o trong đ ng l i kinh t và công tác lãnh đ o ph i tri t đ sáng su t. ườ ế ệ ể
2. V s khác bi tề ự
* Th nh t v đi u ki n t nhiên Trung Qu c n c đông dân, lãnh thề ề ệ ự ướ
r ng l n (th ba trên th gi i), chính đi u đó t o đi u ki n thu n l i cho vi c ế ớ ậ ợ
thu hút v n đ u t , khoa h c thu t hi n đ i do t o đ c th tr ng nhi u ư ượ ị ườ
4
u th , h p d n v tài nguyên, lao đ ng. Tuy nhiên cũng t o ra s khó khănư ế ấ
cho vi c chuy n đ i c c u kinh t qu n lý… Còn Vi t Nam tuy ít dân ơ ấ ế
h n, di n tích cũng nh h n, quy mô v a ph i h p lí, do đó t o đi u ki n thu nơ ỏ ơ
l i h n trong vi c ti p nh n s ch đ o vĩ mô c a nhà n c. ơ ế ỉ ạ ướ
* Th hai v đi u ki n h i: Vi t Nam ph i gánh ch u h u qu c a ả ủ
hai cu c chi n tranh ch ng ngo i xâm v i h n 30 năm đ u tranh không ng ng, ế ớ ơ
đã tàn phá n n kinh t n ng n , kh năng ph c h i lâu, còn Trung Qu c không ế ặ
có chi n tranh mà ch có m t s cu c n i chi n, đ ng đ vùng biên gi i ít gâyế ế ộ ở
nh h ng đ n n n kinh t cùng v i đó m t s chính sách kinh t h i ưở ế ế ộ ố ế
nh cu c cách m ng đ i văn hoá đã nh h ng tích c c đ n s phát tri nư ưở ế ự
kinh t , đã đ y m nh bánh xe ti n trình l ch s Trung Qu c hàng ch c năm.ế ẩ ạ ế
M t khác ng i Trung Qu c s m t nh ng , nh n ra do đ a đ t n c làm vào ườ ư ấ ướ
kh ng ho ng nghèo nàn còn ng i Vi t Nam ch a phân bi t đ c đâu l i do ườ ư ệ ượ
chính tr , đâu là l i do mình nên ch a tìm đ c l i thoát cho n n kinh t . ư ượ ố ế
* Th ba v đi u ki n bên ngoài: Trung Qu c có m t l c l ng đông đ o ộ ự ượ
ng i Hoa và ng i Hoa ki u đang s ng nhi u n c khu v c trên th gi iườ ườ ướ ế ớ
đ c bi t các n c vùng lãnh th nh H ng Kông, Đài Loan, Singapo, ướ ư ồ
Malaxia đây đ c coi b n n c Trung Qu c nh , ti m năng v v n, kượ ướ ề ố
thu t, tri th c qu n kinh doanh, truy n th ng t ch c ch t ch nh ng ổ ứ
ng i này quan h m t thi t v i đ t n c, tr giúp r t nhi u cho công cu cườ ệ ậ ế ớ ấ ướ
c i cách, đ i m i Trung Qu c. Còn Vi t Nam m c cũng m t c ng ớ ở
đ ng ng i Vi t ki u đang sinh s ng h c t p n c ngoài nh ng s l ng ườ ướ ư ố ượ
v a ph i, không đ m nh nh Trung Qu c đ góp ph n vào s phát tri n chung ủ ạ ư
c a đ t n c. ấ ươ
* Th tứ ư v đ a v chính tr : Trung Qu c là n c có uy th chính tr l n, là ướ ế ị ớ
m t trong năm thành viên th ng tr c c a h i đ ng b o an liên hi p qu c. ườ ộ ồ
Trong nh ng năm 60 Trung Qu c s phân bi t trong quan h v i Liên ệ ớ
các n c Đông Âu, th t ch t m i quan h chính tr kinh t v i các n cướ ế ớ ướ
Tây Âu. Trong khi đó Vi t Nam khi ti n hành c i cách, đ i m i còn đang b ế ổ ớ
c m v n nên g p nhi u khó khăn, đ a v chính tr th p kém. ị ấ
5
Th năm v th i đi m ti n hành c i cách: Trung Qu c ti n hành đ i ề ờ ế ế
m i s m h n Vi t Nam (năm 1978) còn Vi t Nam ti n hành năm 1986, do đóớ ớ ơ ế
Vi t Nam đã có nhi u kinh nghi m ti p thu tr c ti p t Trung Qu c. ế ế ừ
II. N N KINH T HÀNG HOÁ KINH T TH TR NG Ị ƯỜ
VI T NAM TRUNG QU CỆ Ố
Ngay t đ u cu c c i cách đ i m i, Trung Qu c Vi t Nam đ uừ ầ
xem xét tr c sau l n l t xác đ nh l a ch n n n kinh t th tr ng, hàngướ ượ ế ị ườ
hoá nhi u thành ph n thay th cho n n kinh t t p trung cao đ tr c đây. T ế ế ậ ướ
đ i h i XIV Đ ng c ng s n Trung Qu c (tháng 10-1992), Trung Qu c tuyên bạ ộ
m c tiêu c a h là th c hi n n n kinh t th tr ng xã h i ch nghĩa. Vi t Nam ế ị ườ
t đ i h i VI Đ ng c ng s n Vi t Nam đã dùng khái ni m kinh t hàng hóaừ ạ ế
nhi u thành ph n, v n đ ng theo c ch th tr ng, theo đ nh h ng xã h i ch ơ ế ị ườ ướ
nghĩa. khác nhau v ch nghĩa, nh ng c hai lo i quan đi m trên đ u ề ữ ư
nhi u cái chung: th nh t đ u ch tr ng l y ch đ công h u làm n n ươ ế ộ
t ng, tuy th a nh n tính đa d ng c a các thành ph n kinh t khác nhau; th ừ ậ ạ ủ ế
hai đ u xem phân ph i theo lao đ ng chính, đ ng th i th a nh n các hình ờ ừ
th c phân ph i khác nhau; th ba là kh ng đ nh vai trò đ nh h ng và kh ng ch ẳ ị ướ ế
c a nhà n c; đ ng th i th a nh n vai trò đi u ti t th tr ng. S nh ng ướ ờ ừ ề ế ị ườ
quan đi m chung này Vi t Nam Trung Qu c nh ng nét t ng đ ng ươ ồ
v hoàn c nh l ch s c a đ t n c. Tuy nhiên gi a Trung Qu c Vi t Nam ử ủ ướ
v n nh ng s khác nhau trong cách làm th c hi n các chính sách, k ự ệ ế
ho ch.
1. Trung Qu c
Khi c i cách m i b t đ u, tuy Trung Qu c ch a nêu lên m t cách ràng ớ ắ ầ ư
ph i th c hi n kinh t th tr ng trong đi u ki n ch nghĩah i, nh ng trong ế ị ườ ư
th c ti n đã b t đ u c i cách theo ph ng h ng này. Sau khi h i ngh Trung ắ ầ ươ ướ
ng 3 khoá XI c a Đ ng c ng s n Trung Qu c, Chính ph Trung Qu c th cươ ủ ả
hi n c ch th tr ng đ u tiên nông thôn v i bi n pháp ban đ uth c hi n ơ ế ườ ầ ở ầ ự
ch đ khoán s n l ng đ n h gia đình, làm cho nông dân tr thành ch thế ộ ượ ế
kinh doanh t ch , nâng cao giá nông s n ph m, m c a th tr ng thành th ở ủ ườ
nông thôn, đi u này là hoàn toàn phù h p v i Trung Qu c m t đ t n c80% ộ ấ ướ
6
thông tin tài liệu
Đối với công cuộc cải cách, đổi mới thì hoàn cảnh có vai trò hết sức quan trọng. Tuy đó không phải là điều kiện quyết định đối với thành công của cuộc cải cách, đổi mới đó nhưng nó lại góp phần vào sự thành công và thắng lợi. Và thực tế lịch sử ở Việt Nam và Trung Quốc đã chứng minh điều đó. Qua nghiên cứu chúng ta thấy giữa Việt Nam và Trung Quốc có nhiều điểm tương đồng và khác biệt về hoàn cảnh khi tiến hành cải cách, đổi mới.
Mở rộng để xem thêm
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có

LÝ THUYẾT TOÁN


×