HỌC THUYẾT VỀ HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI
B MÔN LÝ LU N CHÍNH TRỘ Ậ Ị
...........
TI U LU NỂ Ậ
HP: KINH T CHÍNH TR MÁC-LÊNINẾ Ị
Đ tàiề: Xây d ng hình thái kinh t - xã h iự ế ộ
Vi t Nam.ở ệ
L I M Đ UỜ Ở Ầ
1
T l ch s xa x a, tr i qua bao th i gian đ n nay dù th i đ i nào, xãừ ị ử ư ả ờ ế ở ờ ạ
h i nào thì hình thái kinh t xã h i cũng luôn luôn t n t i và phát tri n ho cộ ế ộ ồ ạ ể ặ
t t lùi theo s phát tri n c a xã h i đó. Khi ta nhìn vào v n đ hình thái kinhụ ự ể ủ ộ ấ ề
t - xã h i c a m t n c nào đó ta s th y xã h i đó l n m nh và phát tri nế ộ ủ ộ ướ ẽ ấ ộ ớ ạ ể
ho c ng c l i. Nói đ n hình thái kinh t xã h i là ta ph i nói đ n m t chínhặ ượ ạ ế ế ộ ả ế ộ
th toàn v n c c u ph c t p ch không th nói đ n nh ng th riêng lể ẹ ơ ấ ứ ạ ứ ể ế ữ ứ ẻ
đ c, nó ph i đan xen nhau, có quan h không th tách r i nhau đ c vàượ ả ệ ể ờ ượ
chính m t toàn v n này thì ta m i có đ c m t hình thái kinh t - xã h i c nặ ẹ ớ ượ ộ ế ộ ầ
có và ph i có hình thái kinh t - xã h i v ch rõ k t c u c b n, ph bi n c aả ế ộ ạ ế ấ ơ ả ổ ế ủ
m i xã h i, qui lu t v n đ ng và phát tri n t t y u c a xã h i đó, v y ta ph iọ ộ ậ ậ ộ ể ấ ế ủ ộ ậ ả
đi nghiên c u sâu v nh ng v n đ tác đ ng tr c ti p là y u t chính đ xâyứ ề ữ ấ ề ộ ự ế ế ố ể
d ng lên hình thái kinh t - xã h i. Nghiên c u v l c l ng s n xu t vì đó làự ế ộ ứ ề ự ượ ả ấ
n n t ng v t ch t - kĩ thu t c a m i hình thái kinh t - xã h i, v quan hề ả ậ ấ ậ ủ ỗ ế ộ ề ệ
s n xu t quan h gi a ng i v i ng i trong quá trình s n xu t, ki n trúcả ấ ệ ữ ườ ớ ườ ả ấ ế
th ng t ng, quan h gia đình, xã h i. Đây chính là nh ng đi m m u ch tượ ầ ệ ộ ữ ể ấ ố
quan tr ng nh t mà th i kì nào t tr c kia đ n bây gi cũng ph i quan tâmọ ấ ở ờ ừ ướ ế ờ ả
và coi đó là m c tiêu chính đ phát tri n nh ng m t đó không cái nào có thụ ể ể ữ ặ ể
tách r i cái nào đ c. Không th không quan tâm đ n l c l ng s n xu t màờ ượ ể ế ự ượ ả ấ
ch quan tâm đ n quan h s n xu t đ c, cũng nh ki n trúc th ng t ng vàỉ ế ệ ả ấ ượ ư ế ượ ầ
các m i quan h dân t c, gia đình, xã h i. Nh ng m t c b n này ph i luônố ệ ộ ộ ữ ặ ơ ả ả
t n t i song song và ph i có m i quan h , cũng là quan tr ng, n u m t trongồ ạ ả ố ệ ọ ế ộ
nh ng m t đó m t đi thì xã h i s phát tri n theo cách khác ch không nhữ ặ ấ ộ ẽ ể ứ ư
bây gi . Hình thái kinh t - xã h i là n n t ng c t lõi c a m i xã h i, dù xãờ ế ộ ề ả ố ủ ọ ộ
h i đó là xã h i l c h u, nghèo đói hay văn minh giàu có thì các m t: l cộ ộ ạ ậ ặ ự
l ng s n xu t, quan h s n xu t ki n trúc th ng t ng... v n luôn t n t i vàượ ả ấ ệ ả ấ ế ượ ầ ẫ ồ ạ
phát tri n v i m c phát tri n khác nhau nh ng m c đích chính c a nh ngể ớ ứ ể ư ụ ủ ữ
n c đó là thúc đ y phát tri n m i m t trong xã h i đ xã h i đó phát tri nướ ẩ ể ọ ặ ộ ể ộ ể
h n n a. Mu n v y thì m i xã h i ph i có đ y đ các m t đã nêu trên v iơ ữ ố ậ ỗ ộ ả ầ ủ ặ ở ớ
s quan h ch t ch và đoàn k t cùng xây d ng các quan h , c s v t ch t,ự ệ ặ ẽ ế ự ệ ơ ở ậ ấ
y u t xã h i đi t l c l ng s n xu t vì đó là n n t ng c a m i hình tháiế ố ộ ừ ự ượ ả ấ ề ả ủ ỗ
2
kinh t - xã h i. Quan h s n xu t luôn g n li n v i l c l ng s n xu t v yế ộ ệ ả ấ ắ ề ớ ự ượ ả ấ ậ
ph i tìm ra nh ng đi m tích c c và đi m y u c a 2 m t này đ kh c ph c vàả ữ ể ự ể ế ủ ặ ể ắ ụ
đi sâu h n t đó m i h p thành ki n trúc th ng t ng đ hình thành nênơ ừ ớ ợ ế ượ ầ ể
nh ng quan đi m pháp lí, đ o đ c, tri t h c... Đi sâu vào nghiên c u và phátữ ể ạ ứ ế ọ ứ
tri n các th m nh c a đ t n c c a xã h i, tìm ph ng h ng gi i quy tể ế ạ ủ ấ ướ ủ ộ ươ ướ ả ế
các mâu thu n trong các m t đó đ m i hình thái kinh t - xã h i ngày càngẫ ặ ể ỗ ế ộ
phát tri n đi lên. ể
3
N I DUNGỘ
I. H C THUY T V HÌNH THÁI KINH T - XÃ H IỌ Ế Ề Ế Ộ
1) Hình thái kinh t - xã h iế ộ
+ Hình thái kinh t - xã h i là m t ph m trù c a ch nghĩa duy v t l chế ộ ộ ạ ủ ủ ậ ị
s dùng đ ch xã h i t ng giai đo n l ch s nh t đ nh, v i m t ki u quanử ể ỉ ộ ở ừ ạ ị ử ấ ị ớ ộ ể
h s n xu t đ c tr ng cho xã h i đó phù h p v i m t trình đ nh t đ nh c aệ ả ấ ặ ư ộ ợ ớ ộ ộ ấ ị ủ
l c l ng s n xu t và v i m t ki n trúc th ng t ng t ng ng đ c xâyự ượ ả ấ ớ ộ ế ượ ầ ươ ứ ượ
d ng trên quan h s n xu t y. V i t ng giai đo n phát tri n l ch s nh tự ệ ả ấ ấ ớ ừ ạ ể ị ử ấ
đ nh thì nh ng giai đo n đó s t n t i các m t đ i l p, các quan h s nị ở ữ ạ ẽ ồ ạ ặ ố ậ ệ ả
xu t, l c l ng s n xu t, l c l ng lao đ ng sinh ho t khác nhau v i phongấ ự ượ ả ấ ự ượ ộ ạ ớ
t c t p quán c a các n c trên th gi i cũng khác nhau. Trình đ phát tri nụ ậ ủ ướ ế ớ ộ ể
khác nhau, m i n c có m t n n s n xu t, n n kinh t khác nhau. Nh ngỗ ướ ộ ề ả ấ ề ế ư
cu i cùng thì đó s là m t ki n trúc th ng t ng đ c hình thành trong hìnhố ẽ ộ ế ượ ầ ượ
thái kinh t - xã h i đó nó cũng có nh ng k t c u và ch c năng cùng các y uế ộ ữ ế ấ ứ ế
t c u thành hình thái kinh t - xã h i.ố ấ ế ộ
+ Xã h i không ph i là t ng h p c a nh ng hi n t ng s ki n r i r c,ộ ả ổ ợ ủ ữ ệ ượ ự ệ ờ ạ
nh ng cá nhân riêng l mà xã h i là m t chính th toàn v n có c c u ph cữ ẻ ộ ộ ể ẹ ơ ấ ứ
t p, trong đó có nh ng m t c b n nh t là l c l ng s n xu t, quan h s nạ ữ ặ ơ ả ấ ự ượ ả ấ ệ ả
xu t và ki n trúc th ng t ng. M i m t đó có vai trò nh t đ nh và tác đ ngấ ế ượ ầ ỗ ặ ấ ị ộ
đ n các m t khác t o nên s v n đ ng c a xã h i. Chính tính toàn v n đóế ặ ạ ự ậ ộ ủ ộ ẹ
đ c ph n ánh b ng t ng th các m t c a hình thái kinh t - xã h i. ượ ả ằ ổ ể ặ ủ ế ộ
+ T ng th hình thái kinh t xã h i bao g m nhi u m t, m i m t l i cóổ ể ế ộ ồ ề ặ ỗ ặ ạ
nh ng th m nh riêng l và ph i d a vào nh ng th m nh đó đ nghiên c u,ữ ế ạ ẻ ả ự ữ ế ạ ể ứ
tìm tòi và phát tri n m nh m h n n a.ể ạ ẽ ơ ữ
2) S phát tri n c a các hình thái kinh t - xã h i là quá trình l chự ể ủ ế ộ ị
s t nhiên.ử ự
L ch s phát tri n c a xã h i loài ng i t khi hình thành đ n nay đãị ử ể ủ ộ ườ ừ ế
tr i qua các giai đo n phát tri n cao th p khác nhau, t ng ng v i m i giaiả ạ ể ấ ươ ứ ớ ỗ
đo n đó là m t hình thái kinh t - xã h i c th , s v n đ ng và thay th l nạ ộ ế ộ ụ ể ự ậ ộ ế ẫ
nhau c a các hình thái kinh t xã h i trong l ch s là do các qui lu t kháchủ ế ộ ị ử ậ
4
quan chi ph i đ c bi t là b chi ph i b i qui lu t v s phù h p c a quan hố ặ ệ ị ố ở ậ ề ự ợ ủ ệ
s n xu t v i tính ch t và trình đ c a l c l ng s n xu t. Do đó C.Mác vi t:ả ấ ớ ấ ộ ủ ự ượ ả ấ ế
“Tôi coi s phát tri n c a nh ng hình thái kinh t - xã h i là m t quá trìnhự ể ủ ữ ế ộ ộ
l ch s t nhiên”.ị ử ự
a. L c l ng s n xu tự ượ ả ấ
Trong đ i s ng hàng ngày nh ng đi u t t y u mà xã h i nào cũng c nờ ố ữ ề ấ ế ộ ầ
có đó là s n xu t v t ch t, s n xu t v t ch t có vai trò r t l n trong cu cả ấ ậ ấ ả ấ ậ ấ ấ ớ ộ
s ng con ng i, nó là quá trình con ng i s d ng công c lao đ ng tác đ ngố ườ ườ ử ụ ụ ộ ộ
vào t nhiên, c i biên các d ng v t ch t c a t nhiên đ t o ra c a c i v tự ả ạ ậ ấ ủ ự ể ạ ủ ả ậ
ch t cho đ i s ng xã h i. Đó là quá trình ho t đ ng có m c đích, nh m c iấ ờ ố ộ ạ ộ ụ ằ ả
bi n nh ng v t li u t nhiên làm cho nó thích h p v i nhu c u c a conế ữ ậ ệ ự ợ ớ ầ ủ
ng i, s n xu t v t ch t th c hi n trong quá trình lao đ ng, chính trong quáườ ả ấ ậ ấ ự ệ ộ
trình lao đ ng mà m i ng i ph i liên k t v i nhau đ làm và m i ng i làmộ ỗ ườ ả ế ớ ể ọ ườ
là l c l ng s n xu t sinh ra t đây. Quan h s n xu t cũng sinh ra khi m iự ượ ả ấ ừ ệ ả ấ ọ
ng i d a vào nhau đ làm ra c a c i v t ch t. Các nhà tri t h c c a xã h iườ ự ể ủ ả ậ ấ ế ọ ủ ộ
duy tâm gi i thích nguyên nhân, đ ng l c phát tri n c a xã h i t ý th c tả ộ ự ể ủ ộ ừ ứ ư
t ng c a con ng i hay t m t l c l ng siêu t nhiên nào đó. Ngày nayưở ủ ườ ừ ộ ự ượ ự
nhi u nhà xã h i h c t s n gi i thích s phát tri n c a xã h i theo quanề ộ ọ ư ả ả ự ể ủ ộ
đi m k thu t. H không nói đ n các quan h kinh t - xã h i, ngu n g c s nể ỹ ậ ọ ế ệ ế ộ ồ ố ả
sinh và thay th các ch đ xã h i khác nhau trongl ch s .ế ế ộ ộ ị ử
+ Ăngghen vi t: ế“Mác là ng i đ u tiên đã phát hi n ra quy lu t phátườ ầ ệ ậ
tri n c a l ch s loài ng i,ể ủ ị ử ườ nghĩa là tìm ra các s th t gi n đ n là tr c h tự ậ ả ơ ướ ế
con ng i c n ph i ăn u ng, và m c, tr c khi có th lo đ n chuy n chínhườ ầ ả ố ở ặ ướ ể ế ệ
tr khoa h c, tôn giáo”.ị ọ
+ Con ng i ph i s n xu t c a c i v t ch t, đó là yêu c u khách quanườ ả ả ấ ủ ả ậ ấ ầ
c a s sinh t n xã h i. Xã h i không th tho mãn nhu c u c a mình b ngủ ự ồ ộ ộ ể ả ầ ủ ằ
nh ng cái đã có s n trong t nhiên, đ duy trì và ngày càng nâng cao đ i s ngữ ẵ ự ể ờ ố
c a mình con ng i ph i ti n hành s n xu t ra c a c i v t ch t. N u khôngủ ườ ả ế ả ấ ủ ả ậ ấ ế
có s n xu t thì xã h i s di t vong. Vì th , s n xu t s n xu t c a c i v tả ấ ộ ẽ ệ ế ả ấ ả ấ ủ ả ậ
ch t là m t đi u ki n c b n c a m i xã h i, là m t hành đ ng l ch s màấ ộ ề ệ ơ ả ủ ọ ộ ộ ộ ị ử
5
hi n nay cũng nh ngàn năm tr c đây ng i ta v n ph i ti n hành t ngệ ư ướ ườ ẫ ả ế ừ
ngày, t ng gi c t đ duy trì cu c s ng c a con ng i.ừ ờ ố ể ộ ố ủ ườ
+ Đ s n xu t ra c a c i v t ch t thì ph i c n đ n l c l ng s n xu tể ả ấ ủ ả ậ ấ ả ầ ế ự ượ ả ấ
vì s n xu t v t ch t không nh ng là c s cho s sinh t n c a xã h i, mà cònả ấ ậ ấ ữ ơ ở ự ồ ủ ộ
là c s đ hình thành nên t t c các hình th c quan h xã h i khác. Dù b tơ ở ể ấ ả ứ ệ ộ ấ
c m t h th ng v t ch t nào cũng đ u có nh ng ki u quan h nh t đ nhứ ộ ệ ố ậ ấ ề ữ ể ệ ấ ị
gi a các y u t c u thành nó. Trong đ i s ng xã h i, t t c các quan h xãữ ế ố ấ ờ ố ộ ấ ả ệ
h i v nhà n c, chính tr ,pháp quy n, đ o đ c, ngh thu t ... đ u hình thànhộ ề ướ ị ề ạ ứ ệ ậ ề
và phát tri n trên c s s n xu t. Trong quá trình s n xu t nh t đ nh conể ơ ở ả ấ ả ấ ấ ị
ng i đ ng th i s n xu t và tái s n xu t ra nh ng quan h xã h i c a mình.ườ ồ ờ ả ấ ả ấ ữ ệ ộ ủ
+ Mu n s n xu t ra c a ca v t ch t thì nó cũng có nh ng nhân t t tố ả ấ ủ ỉ ậ ấ ữ ố ấ
y u c a s n xu t và đ i s ng : Xã h i là m t h th ng t đi u khi n b ngế ủ ả ấ ờ ố ộ ộ ệ ố ự ề ể ằ
nh ng quy lu t đ c thù c a mình, song đi u đó không có nghĩa là xã h i phátữ ậ ặ ủ ề ộ
tri n m t cách bi t l p v i t nhiên. B i vì t nhiên là môi tr ng s ng c aể ộ ệ ậ ớ ự ở ự ườ ố ủ
con ng i h p thành xã h i và xã h i trong đó có con ng i là s n ph m phátườ ợ ộ ộ ườ ả ẩ
tri n t nhiên. Gi a xã h i và t nhiên th ng xuyên di n ra s trao đ i v tể ự ữ ộ ự ườ ễ ự ổ ậ
ch t. S trao đ i đó nh Mác đã ch rõ - đ c th c hi n trong quá trình laoấ ự ổ ư ỉ ượ ự ệ
đ ng s n xu t. Đi u ki n t nhiên là y u t th ng xuyên t t y u c a s t nộ ả ấ ề ệ ự ế ố ườ ấ ế ủ ự ồ
t i và phát tri n c a xã h i nh ng không gi vai trò quy t đ nh s phát tri nạ ể ủ ộ ư ữ ế ị ự ể
c a xã h i.ủ ộ
+ Vai trò c a đi u ki n t nhiên tr c h t đ c th hi n ch : Tủ ề ệ ự ướ ế ượ ể ệ ở ỗ ừ
trong th gi i th c v t và đ ng v t con ng i khai thác nh ng t li u dinhế ớ ự ậ ộ ậ ườ ữ ư ệ
d ng đ ch bi n ra t li u tiêu dùng; tài nguyên khoáng s n t nhiên, conưỡ ể ế ế ư ệ ả ự
ng i ch t o ra t li u s n xu t; t ngu n năng l ng t nhiên con ng iườ ế ạ ư ệ ả ấ ừ ồ ượ ự ườ
s d ng vào quá trình s n xu t nh : s c gió, s c n c, s c h i n c, đi n,ử ụ ả ấ ư ứ ứ ướ ứ ơ ướ ệ
năng l ng c a quá trình hoá h c và các quá trình bên trong nguyên t ... ượ ủ ọ ử Ở
trình đ khác nhau c a xã h i m c đ nh h ng c a t nhiên đ i v i xã h iộ ủ ộ ứ ộ ả ưở ủ ự ố ớ ộ
cũng khác nhau.
- Đi u ki n t nhiên nh h ng đ n vi c t ch c phân công lao đ ngề ệ ự ả ưở ế ệ ổ ứ ộ
và phân b l c l ng s n xu t, nhi u ngành ngh đ c hình thành t nh ngố ự ượ ả ấ ề ề ượ ừ ữ
đi u ki n t nhiên nh công nghi p, lâm nghi p, ng nghi p, các ngành khaiề ệ ự ư ệ ệ ư ệ
6
có thể bạn quan tâm
Tìm hiểu giá trị khoa học của lý luận, hình thái kinh tế - xã hội và v...
23
673
296
Kinh tế quản lý
23
(New)
VIỆC VẬN DỤNG HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI TRONG CÔNG CUỘC XÂY DỰNG CNXH Ở...
16
865
384
Lý luận chính trị
16
(New)
Lượng hoá được năng lực hấp thụ CO2 của các trạng thái rừng khác nhau...
72
861
358
Kinh tế quản lý
72
(New)
LÝ THUYẾT SINH HỌC 12: DÒNG NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THÁI VÀ HIỆU SUẤT...
2
1.060
417
Tài liệu, đề thi Sinh Học
2
(New)
Luận văn thạc sĩ kinh tế: Thương mại điện tử, mô hình nghiên cứu về TM...
115
813
523
Kinh tế quản lý
115
(New)
Cơ sở lý thuyết mô hình NAM và áp dụng và so sánh hai mô hình NAM tron...
67
1.429
505
Báo cáo, luận văn khác
67
(New)
Nghiên cứu nghiêm túc về những mặt tích cực và hạn chế của lý thuyết Z...
12
899
482
Kinh tế quản lý
12
(New)
Đánh giá hiệu quả của phương pháp thử nghiệm bổ sung chế phẩm sinh học...
63
851
300
Kinh tế quản lý
63
(New)
thông tin tài liệu
+ Các tổ chức, thiết chế, các lực lượng xã hội tham gia vào hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa cùng các mối quan hệ qua lại giưã chúng với nhau do cùng một mục tiêu chung, lợi ích chung tạo nên sự hoạt động cùng chiều phối hợp đoàn kết và hợp tác, tạo thành một lực lượng chung hướng tới mục tiêu xã hội chủ nghĩa, đảm bảo quyền dân chủ, quyền làm chủ của nhân dân trong quản lý kinh tế- xã hội và mọi lĩnh vực hoạt động khác
Mở rộng để xem thêm
tài liệu mới trong mục này
Trình bày và phân tích những nội dung cơ bản trong tư tưởng của Hàn Phi Tử với tư cách là tập đại thành của Pháp gia, là đại biểu điển hình nhất, có vai trò phát triển học thuyết này đền đỉnh cao của nó
Kinh tế chính trị MÁC – LÊ NIN- Những vấn đề lý luận về công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở nước ta.
LÝ LUẬN XUẤT KHẨU TƯ BẢN VÀ XUẤT KHẨU TƯ BẢN TẠI VIỆT NAM
Nguyên lý cơ bản CN Mác-Lênin- Mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng của xã hội và sự vận dụng của Đảng ta trong đổi mới đất nước
KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN- CẤU SỞ HỮU TRONG QÚA TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Ở VIỆT NAM.
tài liệu hot trong mục này
Tiểu luận: Vị trí, vai trò, nhiệm vụ của người Đảng viên với ĐCSVN- Phấn đấu, rèn luyện và tuyên truyền nhân dân của người Đảng viên
LÝ LUẬN XUẤT KHẨU TƯ BẢN VÀ XUẤT KHẨU TƯ BẢN TẠI VIỆT NAM
Tiều luận: Mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng của xã hội, sự vận dụng của Đảng ta trong đổi mới đất nước
Tiểu luận: So sánh Luận cương chính trị của Đảng (10/1930) và Cương lĩnh chính trị (2/1930), ý nghĩa của thành lập Đảng và lịch sử CM tháng 8
Tiểu luận; Kinh tế chính trị Mac-Lenin- Lý luận về hội nhập kinh tế quốc tế và thách thức đối với Việt Nam
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
Giáo trình Quản trị học của Đại học kinh tế quốc dân
4 đề thi học sinh giỏi Toán lớp 2, có đáp án kèm theo
MẪU GIỚI THIỆU CHUYỂN SINH HOẠT HỘI
PHÂN TÍCH CHUỖI CUNG ỨNG CỦA COCA COLA VIỆT NAM
Địa lý 12 Phát triển cây công nghiệp lâu năm Tây Nguyên
IOE tiếng Anh lớp 10 lần 21 niên khóa 2016
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có
×
