Hướng dẫn cách lập trình ngôn ngữ ASM
Giáo trình hợp ngữ
Bộ môn Công nghệ điều khiển tự động Giáo trình hợp ngữ
MỤC LỤC
Chương 1. NGÔN NGỮ ASM VÀ CÁCH LẬP TRÌNH ..............................................1
1.1. Mở đầu.................................................................................................................3
1.2. Cài đặt chương trình dịch TASM.........................................................................3
1.3. Các bước thực hiện một chương trình Assember trên máy PC : .........................4
1.4. Sự hỗ trợ của hệ thống cho việc lập trình Assember ...........................................4
1.4.1 Cấu trúc các thanh ghi ...................................................................................4
1.4.2 Cách thể hiện địa chỉ ô nhớ (ROM hoặc RAM): dạng lôgíc và dạng vật lý .7
1.4.3 Các ngắt hay dùng hỗ trợ cho lập trình Assembler........................................7
1.5. Hệ lệnh Assembler ...............................................................................................7
1.5.1. Cú pháp của một dòng lệnh ASM................................................................7
1.5.2. Tập lệnh Mnemonic.....................................................................................8
1.5.3 Các lệnh điều khiển khi dịch chương trình (directive) ................................21
1.6. Chương trình con................................................................................................34
1.6.1. Ý nghĩa của chương trình con.....................................................................34
1.6.2. Cơ chế khi một chương trình con bị gọi....................................................34
1.6.3. Cú pháp một chương trình con ASM.........................................................34
1.7. MACRO .............................................................................................................37
1.7.1. Ý nghĩa........................................................................................................37
1.7.2. Khai báo (xác lập) MACRO .......................................................................37
1.7.3 Cách dùng MACRO đã được xác lập..........................................................38
1.8. Directive INCLUDE ..........................................................................................38
1.8.1. Ý nghĩa........................................................................................................38
1.8.2 Cú pháp chèn................................................................................................38
1.8.3. Cơ chế khi chương trình dịch TASM gặp directive INCLUDE.................39
1.9. Chương trình đa tệp............................................................................................48
1.9.1. Ý nghĩa........................................................................................................48
1.9.2. Directive PUBLIC ......................................................................................48
1.9.3. Directive EXTRN .......................................................................................48
1.9.4. Cách dịch và liên kết..................................................................................50
1.10. Biến hỗn hợp : Directive STRUC, RECORD và UNION ...............................51
1.10.1 Cấu trúc STRUC........................................................................................51
1.10.2 Directive UNION.......................................................................................51
1.11. Xây dựng chương trình Assembly để được tệp thực hiện dạng .COM............51
1.11.1 Sự khác nhau chương trình dạng COM và EXE........................................51
1.11.2 Làm thế nào để có được chương trình dạng .COM ...................................51
1.11.3 Các vấn đề cần lưu ý..................................................................................52
1.11.4 Dạng thường thấy 1 chương trình ASM để được dạng COM ...................52
Chương 2: LIÊN KẾT CÁC NGÔN NGỮ BẬC CAO VỚI ASM...............................57
2.1 Liên kết Pascal với ASM ....................................................................................57
2.1.1 Inline ASM..................................................................................................57
2.1.2 Viết tách biệt tệp ngôn ngữ Pascal và tệp ASM .........................................58
2.2 Liên kết c/c++ với ASM...................................................................................67
2.2.1. Inline Assembly.......................................................................................67
2.2.2 Viết tách biệt C/C++ và tệp ASM.............................................................68
Ch−¬ng 1- Ng«n ng÷ ASM vµ c¸ch lËp tr×nh 1
Bộ môn Công nghệ điều khiển tự động Giáo trình hợp ngữ
Chương 3: LẬP TRÌNH HỆ THỐNG...........................................................................77
3.1. Các bước khi máy tính khởi động......................................................................77
3.2 Phân loại ngắt và khái niệm...............................................................................78
3.3 Cơ chế khi một ngắt được kích hoạt..................................................................79
3.4. Các bước xác lập ngắt........................................................................................79
3.4.1. Viết chương trình con phục vụ ngắt theo yêu cầu của thuật toán ..............79
3.4.2. Lấy địa chỉ đầu của chương trình con phục vụ ngắt...................................79
3.5 Vùng dữ liệu ROM BIOS ...................................................................................82
3.6 Các ngắt hay dùng trong hệ thống ......................................................................87
3.6.1. Ngắt bàn phím.........................................................................................87
3.6.2 Các ngắt với màn hình.................................................................................90
Ch−¬ng 1- Ng«n ng÷ ASM vµ c¸ch lËp tr×nh
2
Bộ môn Công nghệ điều khiển tự động Giáo trình hợp ngữ
Chương 1. NGÔN NGỮ ASM VÀ CÁCH LẬP TRÌNH
1.1. Mở đầu
Giới thiệu
Ngôn ngữ Asembler là ngôn ngữ bậc thấp.
Ưu điểm :
Vì ngôn ngữ Assembler rất gần gũi với ngôn ngữ máy nên chương trình
+ Chạy nhanh.
+ Tiết kiệm bộ nhớ.
+ Có thể lập trình truy cập qua các giao diện vào ra nhưng hiện nay các ngôn ngữ
bậc cao cũng có thể làm được.
Nhược điểm
+ Khó viết bởi vì yêu cầu người lập trình rất am hiểu về phần cứng.
+ Khó tìm sai: bao gồm sai về cú pháp (syntax) và sai về thuật toán (Algorithm).
Chương trình dịch sẽ thông báo sai ta sẽ dùng debug của DOS để kiểm tra.
+ Không chuyển chương trình Assembler cho các máy tính có cấu trúc khác nhau.
Ứng dụng
+ Viết lõi của hệ điều hành.
+ Các chương trình trò chơi ( ngày trước).
+ Tạo virus.
+ Các chương trình đo và điều khiển sử dụng trong công nghiệp, ngày nay các vi
điều khiển được sử dụng một cách rộng rãi.
1.2. Cài đặt chương trình dịch TASM
Hiện nay có hai chương trình dịch rất phổ biến là MASM (của hãng Microsoft) và
TASM (của hãng Borland) về cơ bản là hai chương dịch này rất giống nhau nhưng
khác nhau ở chỗ: khi viết lệnh push
Nếu viết :
push ax
push bx
push cx
thì cả hai chương trình đều biên dịch được. ( cách viết này theo MASM).
Còn trong TASM thì cho phép viết
push ax bx cx
Cài đặt chương trình dịch TASM:
Cách 1:
Mua đĩa bản quyền nếu là đĩa mềm thì có 5 đĩa hoặc là 1 đĩa CD
Run cmd
A:\ install
Ch−¬ng 1- Ng«n ng÷ ASM vµ c¸ch lËp tr×nh 3
Bộ môn Công nghệ điều khiển tự động Giáo trình hợp ngữ
Cách 2:
+ Tạo thư mục: C:\TASM
+ Copy 4 tệp lõi từ máy khác đã cài đặt theo cách 1 về thư mục đã tạo trước..
1.3. Các bước thực hiện một chương trình Assember trên máy PC :
(soạn thảo chương trình, dịch chương trình, liên kết, chạy thử và
cách tìm sai bằng DEBUG của DOS và TD (Turbo Debug) của Borland)
Bao gồm 4 bước:
+ Bước 1: Dùng chương trình soạn thảo bất kì (Edit, NC, TC, ….) để soạn thảo
chương trình. Sau khi soạn thảo xong phải cất tệp có đuôi là .ASM.
+ Bước 2: Dịch chương trình gốc có đuôi .ASM thành tệp có đuôi là .OBJ
Cú pháp: C:\BT> tasm ten tep[.ASM]
ten tep.OBJ
Chú ý: khi chương trình dịch có lỗi thì không sinh ra tệp có đuôi là .OBJ
Cách khai báo sai
** Error**ten tep.asm[10] Illegal Instruction
dòng thứ bao nhiêu lỗi gì
+ Bước 3: Liên kết để chuyển tên tệp có đuôi .OBJ sang tệp .EXE hay .COM
Cú pháp: C:\BT> tlink ten tep[.OBJ]
ten tep.EXE hay ten tep.COM
+ Bước 4: Chạy thử chương trình
Khi chạy nếu có lỗi thì dùng debug để kiểm tra.
1.4. Sự hỗ trợ của hệ thống cho việc lập trình Assember
1.4.1 Cấu trúc các thanh ghi
a) Thanh ghi là gì? Thanh ghi là một
vùng nhớ đặc biệt dạng RAM nằm ở
CPU, việc thâm nhập các thanh ghi
được thực hiện bằng tên huý (tên
thanh ghi).
+ Người lập trình ASM hay dùng thanh
ghi làm toán hạng thay cho biến nhớ
vì vậy làm cho chương trình chạy
Ch−¬ng 1- Ng«n ng÷ ASM vµ c¸ch lËp tr×nh
4
Bộ môn Công nghệ điều khiển tự động Giáo trình hợp ngữ
nhanh hơn.
+ Giải thích: vì các thanh ghi nằm ở CPU nên dữ liệu lấy ra nhanh hơn.
+ Vùng nhớ cache là vùng nhớ nằm trong CPU.
b) Phân loại thanh ghi
+ Máy tính 16 bit có 14 thanh ghi.
+ Máy tính 32 bit có 16 thanh ghi.
Cấu trúc thanh ghi của máy tính 16 bit
+ Nhóm 1: Thanh ghi cờ
Người lập trình ASM hay dùng trạng thái các bit cờ làm điều kiện cho các lệnh
nhảy có điều kiện.
x x x x OD I TSZxAxPx C
+ x: không được định nghĩa.
6 bit cờ trạng thái thể hiện các trạng thái khác nhau của kết quả sau một thao tác
nào đó, trong đó 5 bit cờ đầu thuộc byte thấp của thanh cờ là các cờ giống như của bộ
vi xử lý 8 bit 8085 của Intel.
+ C hoặc CT (Carry flag): cờ nhớ. CF = 1 khi có nhớ hoặc mượn từ MSB.
+ P hoặc PF (Parity flag): cờ parity. PF phản ánh tính chẵn lẻ (parity) của tổng
số bit có trong kết quả. PF = 1 khi tổng số bit 1 trong kết quả là chẵn.
+ A hoặc AF (Auxiliary carry flag): cờ nhớ phụ, rất có ý nghĩa khi ta làm việc
với các số BCD. AF = 1 khi có nhớ hoặc mượn từ một số BCD thấp (4 bit
thấp) sang một số BCD cao (4 bit cao).
+ Z hoặc ZF ( Zero flag): cờ rỗng, ZF = 1 khi kết quả bằng 0.
+ S hoặc SF (Sign flag): cờ dấu, SF = 1 khi kết quả âm.
+ O hoặc OF (Overflow flag): cờ tràn, OF = 1 khi kết quả là một số bù hai
vượt ra ngoài giới hạn biểu diễn dành cho nó.
Ngoài ra bộ vi xử lí 8088 còn có các cờ điều khiển sau đây:
+ T hoặc TF (Trap flag): cờ bẫy, TF = 1 thì CPU làm việc ở chế độ chạy từng
lệnh( chế độ này cần dùng khi cần tìm lỗi trong một chương trình).
+ I hoặc IF (Interrupt enable flag): cờ cho phép ngắt, IF = 1 thì CPU cho phép
các yêu cầu ngắt được tác động.
+ D hoặc DF (Direction flag): cờ hướng, DF = 1 khi CPU làm việc với chuỗi
kí tự theo thứ tự từ trái sang phải (hay còn gọi D là cờ lùi).
+ Nhóm 2: Thanh ghi đa năng: gồm 8 thanh ghi 16 bits.
AX AH AL
BX BH BL
CX CH CL
DX DH DL
SI
DI
BP
SP
+ Trong đó H(high) thể hiện các bit cao, L(low) thể hiện các bit thấp.
+ Trong 4 thanh ghi AX, BX, CX và DX có 3 cách truy cập: truy cập theo 8
bit cao hoặc theo 8 bit thấp hoặc theo cả 16 bit. Các thanh ghi còn lại chỉ có
một cách truy cập.
Ch−¬ng 1- Ng«n ng÷ ASM vµ c¸ch lËp tr×nh 5
có thể bạn quan tâm
Hướng dẫn chi tiết về ngôn ngữ HTML trong lập trình web
36
1.076
275
Đồ họa, thiết kế
36
(New)
Hướng dẫn cách làm sữa ngô ngon khó cưỡng
4
830
235
Món ngon mỗi ngày
4
(New)
Hướng dẫn cách nấu xôi gấc thơm ngon
3
882
268
Món ngon mỗi ngày
3
(New)
Hướng dẫn cách nấu chè bột lọc thơm ngon
5
909
206
Món ngon mỗi ngày
5
(New)
Hướng dẫn cách muối hành ngon đón Tết
5
1.381
218
Mẹo vặt trong nấu ăn
5
(New)
Hướng dẫn cách làm nem rán thơm ngon giòn rụm
8
844
208
Món ngon mỗi ngày
8
(New)
Hướng dẫn cách muối cà pháo ngon dễ làm
4
931
304
Mẹo vặt trong nấu ăn
4
(New)
Hướng dẫn cách Kho cá thơm ngon mùa đông
5
806
198
Món ngon mỗi ngày
5
(New)
thông tin tài liệu
Những điều cần biết và cách lập trình ngôn ngữ ASM
Mở rộng để xem thêm
từ khóa liên quan
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
Giáo trình Quản trị học của Đại học kinh tế quốc dân
4 đề thi học sinh giỏi Toán lớp 2, có đáp án kèm theo
Mẫu slide thuyết trình về Golf
Luận văn về các tác nhân ảnh hưởng đến kết quả học tập của sinh viên chính quy trường Đại Học Kinh Tế- TP HCM
Bài tập ôn tập cuối tuần lớp 2: Tuần 21
Bài tập ôn tập cuối tuần lớp 3: Tuần 21
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có
×
