Phân tích thực thể (chất giá trị) của hàng hoá
-Trình bày 2 thuộc tính của hàng hoá
oHàng hoá là sản phẩm của lao động có thể thoả mãn nhu cầu nào đó của con người và
dùng để trao đổi với nhau. Trong mỗi hình tháI kinh tế XH, sản xuất hàng hoá có bản
chất khác nhau, nhưng hàng hoá đều có 2 thuộc tính:
oGiá trị sử dụng: là công dụng của sản phẩm có thể thoả mãn nhu cầu nào đó của con
người (cơm để ăn, xe đạp để đI lại). Vật phẩm nào cũng có 1 số công dụng nhất định.
Công dụng của sản phẩm do thuộc tính tự nhiên của sản phẩm quyết định. KHKT ngày
càng pt người ta càng phát hiện thêm những thuộc tính mới của sản phẩm và lợi dụng
chúng để tạo ra những giá trị sử dụng mới. Giá trị sử dụng chỉ thể hiện ở việc sử dụng
hay tiêu dùng. Nó là nội dung vật chất của của cải. Giá trị sử dụng là phạm trù vĩnh
viễn.
Giá trị sử dụng ở đây là thuộc tính của hàng hoá, nó ko phảI là giá trị sử dụng cho bản
thân người sản xuất hàng hoá mà là giá trị sử dụng cho người khác, cho XH thông qua
trao đổi mua bán. Trong kinh tế hàng hoá, giá trị sử dụng là vật mang giá trị trao đổi.
oGiá trị hàng hoá: là lao động XH của người sản xuất hàng hoá kết tinh trong hàng hoá.
Chất của giá trị là lao động, vì vậy sản phẩm nào ko có lao động của người sản xuất
chứa đựng trong đó thì nó ko có giá trị. Sản phẩm nào lao động hao phí để sản xuất ra
chúng càng nhiều thì giá trị càng cao. Giá trị là nội dung, là cơ sở của giá trị trao đổi,
còn giá trị trao đổi là hình thức biểu hiện của giá trị ra bên ngoài. Khi trao đổi các sản
phẩm cho nhau, những người sản xuất ngầm so sánh lao động ẩn giấu trong hàng hoá
với nhau. Thực chất của quan hệ trao đổi là người ta trao đổi lao động hao phí của mình
chứa đựng trong các hàng hoá. Vì vậy, giá trị là biểu hiện quan hệ giữa những người
sản xuất hàng hoá. Giá trị là 1 phạm trù lịch sử, gắn liền với nền sản xuất hàng hoá.
oGiá trị sử dụng là thuộc tính tự nhiên còn giá trị là thuộc tính XH của hàng hoá.
oNhư vậy, hàng hoá là sự thống nhất của 2 thuộc tính giá trị sử dụng và giá trị, nhưng là
sự thống nhất của 2 mặt đối lập. Đối với người sản xuất, họ tạo ra giá trị sử dụng,
nhưng mục đích của họ ko phảI là giá trị sử dụng mà là giá trị, họ quan tâm đến giá trị
sử dụng là để đạt được mục đích giá trị. Ngược lại đối với người mua, cáI họ quan tâm
là giá trị sử dụng để thoả mãn nhu cầu tiêu dùng của mình. Nhưng muốn có giá trị sử
dụng thì phảI trả giá trị cho người sản xuất ra nó. Như vậy, trước khi thực hiện giá trị
sử dụng phảI thực hiện giá trị của nó. Nếu ko thực hiện được giá trị sẽ ko thực hiện
được giá trị sử dụng.
Trình bày tính chất 2 mặt của lao động sản xuất hàng hoá
Sở dĩ hàng hoá có 2 thuộc tính giá trị và giá trị sử dụng là vì lao động sản xuất hàng hoá có tính 2
mặt. Tính 2 mặt của lao động sản xuất hàng hoá quyết định tính 2 mặt của bản thân hàng hoá. Mac
là người đầu tiên phát hiện ra tính 2 mặt của lao động sản xuất hàng hoá, đó là lao động cụ thể và
lao động trừu tượng:
oLao động cụ thể: là lao động có ích dưới một hình thức cụ thể của những nghề nghiệp
chuyên môn nhất định. Mỗi lao động cụ thể có mục đích riêng, đối tượng riêng, phương
pháp riêng, phương tiện riêng và kết quả riêng. VD: lao động cụ thể của người thợ
mộc, mục đích là sản xuất cáI bàn, cáI ghế, đối tượng lao động là gỗ, phương pháp
của anh ta là các thao tác về bào, khoan, đục, phương tienẹ được sử dụng là cưa, đục,
bào, khoan, kết quả lao động là tạo ra cáI bàn, cáI ghế. Mỗi lao động cụ thể tạo ra 1
loại giá trị sử dụng nhất định. Lao động cụ thể càng nhiều loại càng tạo ra nhiều loại giá
trị sử dụng khác nhau. Các lao động cụ thể hợp thành hệ thống phân công lao động XH.
Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, các hình thức lao động cụ thể ngày càng
đa dạng phong phú, phản ánh trình độ phát triển của phân công lao động XH. Lao động
cụ thể là 1 phạm trù vĩnh viễn, là một điều kiện ko thể thiếu trong bất kỳ hình tháI kinh
tế XH nào. Hình thức của lao động cụ thể có thể thay đổi.