DANH MỤC TÀI LIỆU
KINH TẾ TRI THỨC VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VỚI VIỆT NAM _ P2
KYÃ YÏËU HÖÅI THAÃO KHOA HOÅC 1
MUÅC LUÅC
XÊY DÛÅNG MÖÅT NÏÌN KINH TÏË ÀÖÅC LÊÅP TÛÅ CHUÃ ÚÃ VIÏÅT NAM TRONG QUAÁ TRÒNH
HÖÅI NHÊÅP KINH TÏË QUÖËC TÏË................................................................................................................ 2
KINH TÏË TRI THÛÁC VAÂ GIAÁO DUÅC ÀAÂO TAÅO, PHAÁT TRIÏÍN NGÛÚÂI.............................................. 14
VAI TROÂ CUÃA KHOA HOÅC CÚ BAÃN TRONG NÏÌN KINH TÏË TRI THÛÁC ............................................. 27
CHÖÎ MAÅNH, CHÖÎ YÏËU TRONG TÊM LYÁ CON NGÛÚÂI VIÏÅT NAM KHI ÀI VAÂO THÚÂI ÀAÅI VÙN
MINH TRÑ TUÏÅ ....................................................................................................................................... 38
CÖNG NGHÏÅ THÖNG TIN ÀÖÅNG LÛÅC PHAÁT TRIÏÍN TRONG NÏÌN KINH TÏË TRI THÛÁC.............. 44
CÖNG NGHÏÅ SINH HOÅC VIÏÅT NAM THÛÅC TRAÅNG, TRIÏÍN VOÅNG VAÂ GIAÃI PHAÁP....................... 66
ÀOÁNG GOÁP CUÃA NGAÂNH CÖNG NGHÏÅ SINH HOÅC VIÏÅT NAM VAÂO NÏÌN KINH TÏË TRI THÛÁC:
THÛÅC TRAÅNG VAÂ GIAÃI PHAÁP................................................................................................................ 76
KINH TÏË TRI THÛÁC VAI TROÂ CUÃA DOANH NGHIÏÅP...................................................................... 93
NÊNG CAO VAI TROÂ CUÃA NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT TRONG QUAÁ TRÒNH CHUYÏÍN ÀÖÍI
SANG NÏÌN KINH TÏË TRI THÛÁC ÚÃ VIÏÅT NAM................................................................................... 103
QUYÏÌN SÚÃ HÛÄU TRÑ TUÏÅ MÖÅT ÀIÏÌU KIÏÅN CHO PHAÁT TRIÏÍN KINH TÏË TRI THÛÁC ÚÃ
VIÏÅT NAM ............................................................................................................................................. 113
AÃNH HÛÚÃNG CUÃA NÏÌN KINH TÏË TRI THÛÁC ÀÖËI VÚÁI VÊËN ÀÏÌ GIAÃI QUYÏËT VIÏÅC LAÂM ÚÃ
VIÏÅT NAM ............................................................................................................................................. 129
LÛÚÅC GHI CAÁC YÁ KIÏËN THAÃO LUÊÅN TAÅI HÖÅI TRÛÚÂNG ................................................................. 138
PHAÁT BIÏÍU KÏËT THUÁC HÖÅI THAÃO..................................................................................................... 166
KINH TÏË TRI THÛÁC VAÂ NHÛÄNG VÊËN ÀÏÌ ÀÙÅT RA ÀÖËI VÚÁI VIÏÅT NAM 2
XÊY DÛÅNG MÖÅT NÏÌN KINH TÏË ÀÖÅC LÊÅP TÛÅ
CHUÃ ÚÃ VIÏÅT NAM TRONG QUAÁ TRÒNH HÖÅI
NHÊÅP KINH TÏË QUÖËC TÏË
PGS. TS. VOÄ ÀAÅI LÛÚÅC
Viïån trûúãng Viïån Kinh tïë thïë giúái,
Trung têm KHXH & NV Quöëc gia
Trong giai àoaån hiïån nay, cuäng nhû trong möåt tûúng lai xa hún
höåi nhêåp kinh tïë quöëc tïë àöëi vúái Viïåt Nam coá nghôa laâ Viïåt Nam
phaãi tham gia caác töí chûác kinh tïë quöëc tïë vaâ khu vûåc nhû AFTA,
APEC, WTO...; phaát triïín caác quan hïå thûúng maåi vaâ àêìu tû röång
raäi vúái moåi quöëc gia, àùåc biïåt laâ caác trung têm kinh tïë thïë giúái; múã
röång sûå húåp taác vúái caác cöng ty xuyïn quöëc gia. Phaát triïín caác möëi
quan hïå naây seä dêîn àïën möåt kïët cuåc laâ: caác haâng raâo thuïë quan vaâ
phi thuïë quan phaãi giaãm thiïíu theo caác nguyïn tùæc cuãa caác töí chûác
trïn; caác cöng ty nûúác ngoaâi àûúåc pheáp vaâo Viïåt Nam hoaåt àöång möåt
caách bònh àùèng vúái caác cöng ty Viïåt Nam vaâ ngûúåc laåi caác cöng ty
Viïåt Nam cuäng àûúåc pheáp hoaåt àöång bònh àùèng taåi caác nûúác àöëi taác.
Trong àiïìu kiïån àoá viïåc xêy dûång möåt nïìn kinh tïë àöåc lêåp tûå chuã
nïn àûúåc hiïíu nhû thïë naâo laâ thñch húåp.
Nïìn kinh tïë àöåc lêåp tûå chuã àaä àûúåc hiïíu möåt caách khaác nhau
qua caác giai àoaån lõch sûã. Coá thïí àaä coá nhûäng caách hiïíu vïì möåt nïìn
kinh tïë àöåc lêåp tûå chuã sau àêy:
1. Nïìn kinh tïë àöåc lêåp tûå chuã trong mö hònh kinh tïë hûúáng nöåi
hay thay thïë nhêåp khêíu
Mö hònh kinh tïë hûúáng nöåi hay thay thïë nhêåp khêíu àaä töìn taåi
trong nhûäng àiïìu kiïån lõch sûã nhêët àõnh: chuã nghôa thûåc dên cuä vaâ
múái löång haânh, luön àùåt caác quöëc gia trûúác nguy cú bõ xêm lùng, sûå
àöëi àêìu giûäa caác siïu cûúâng àaä gêy ra möåt cuöåc chiïën tranh laånh
KYÃ YÏËU HÖÅI THAÃO KHOA HOÅC 3
keáo daâi vaâ àùåt caác quöëc gia trûúác nguy cú cuãa caác cuöåc chiïën tranh,
do vêåy àïí àöëi phoá vúái nhûäng nguy cú àoá möåt nïìn kinh tïë àöåc lêåp tûå
chuã àaä àûúåc hiïíu laâ möåt nïìn kinh tïë coá khaã nùng tûå àaãm baão caác
nhu cêìu cuãa àêët nûúác, caâng nhiïìu caâng töët. Möåt cú cêëu hoaân chónh,
hoùåc tûúng àöëi hoaân chónh laâ quöëc saách cuãa mö hònh naây. Trong àoá
nhûäng ngaânh cöng nghiïåp nùång, àùåc biïåt laâ nhûäng ngaânh cöng
nghiïåp nïìn taãng göìm nùng lûúång, saãn xuêët caác nguyïn liïåu cú baãn
nhû sùæt theáp, hoaá chêët, loåc dêìu, xi mùng... àûúåc àùåc biïåt chuá troång
tûâ àêìu. Quan àiïím ûu tiïn phaát triïín cöng nghiïåp nùång àùåc biïåt laâ
ngaânh cú khñ, chïë taåo maáy, cuäng chñnh laâ quan àiïím cuãa mö hònh
naây. Quan àiïím cú cêëu ngaânh cuãa nïìn kinh tïë àöåc lêåp tûå chuã theo
mö hònh naây nhêën maånh àïën têìm quan troång cuãa viïåc tûå àaãm baão
caác nhu cêìu trong nûúác, duâ phaãi chõu nhûäng bêët lúåi vïì hiïåu quaã, vaâ
hêìu nhû khöng tñnh túái nhûäng lúåi thïë so saánh quöëc tïë. Nhaâ nûúác
sùén saâng xêy dûång caác nhaâ maáy luyïån kim, loåc dêìu, hoaá chêët... àïí tûå
àaãm baão nhu cêìu trong nûúác, khöng kïí giaá thaânh cao, cuäng khöng
tñnh túái sûå dû thûâa caác saãn phêím naây trong khu vûåc. Ûu tiïn haâng
àêìu laâ khöng phuå thuöåc vaâo bïn ngoaâi. Do vêåy Nhaâ nûúác phaãi tòm
kiïëm caác nguöìn taâi chñnh, têån thu cao àïí tùng thu cho ngên saách,
phaát haânh cöng traái nhiïìu àïí vay cuãa dên vaâ caã nûúác ngoaâi, vay núå
caác ngên haâng vaâ töí chûác taâi chñnh quöëc tïë, caác chñnh phuã, kïí caã
phaãi phaát haânh thïm giêëy baåc... Nguöìn taâi chñnh trïn àêy seä àûúåc
chñnh phuã sûã duång àïí xêy dûång caác nhaâ maáy, mua caác thiïët bõ,
nguyïn vêåt liïåu, v.v... vaâ phaãi thûâa nhêån laâ tònh traång tham nhuäng
laäng phñ thûúâng xêíy ra khaá nghiïm troång ngay trong quaá trònh xêy
dûång, mua sùæm thiïët bõ. Khi nhaâ maáy àûúåc xêy cêët xong, thò giaá
thaânh thûåc tïë cuãa noá àaä cao hún giaá thõ trûúâng, vaâ àûúng nhiïn noá
phaãi àûúåc tñnh vaâo chi phñ khêëu hao cuãa caác saãn phêím laâm ra.
Thûåc tïë úã nhiïìu nûúác cho thêëy, nhûäng ngaânh cöng nghiïåp vaâ
caác xñ nghiïåp nhaâ nûúác naây àûúåc xêy dûång lïn thûúâng coá cöng nghïå
laåc hêåu (vò khöng dïî gò mua àûúåc cöng nghïå hiïån àaåi, vaâ vò nhûäng
haânh vi tiïu cûåc cuãa caác quan chûác chñnh phuã), saãn phêím laâm ra coá
giaá thaânh cao, chêët lûúång thêëp, khöng caånh tranh àûúåc vúái haâng
ngoaåi. Trong tònh hònh àoá Nhaâ nûúác buöåc phaãi thi haânh chñnh saách
baão höå cao: tùng thuïë nhêåp khêíu, cêëm nhêåp khêíu.
Caác ngaânh cöng nghiïåp naây chó nhùçm àaáp ûáng nhu cêìu trong
nûúác, nïn khöng coá xuêët khêíu, khöng coá ngoaåi tïå traã núå. Trong tònh
hònh àoá Nhaâ nûúác phaãi duy trò giaá àöìng baåc cao àïí giaãm búát gaánh
KINH TÏË TRI THÛÁC VAÂ NHÛÄNG VÊËN ÀÏÌ ÀÙÅT RA ÀÖËI VÚÁI VIÏÅT NAM 4
núå nûúác ngoaâi. Nhûng àöìng nöåi tïå cao giaá laåi dêîn àïën nhûäng hêåu
quaã nghiïm troång khaác: laâm tùng giaá haâng hoaá xuêët khêíu vaâ giaãm
giaá haâng nhêåp khêíu, dêîn túái nguy cú thu heåp caã thõ trûúâng trong
nûúác vaâ quöëc tïë, vaâ àaä thuác eáp chñnh phuã möåt lêìn nûäa phaãi thi haânh
chñnh saách baão höå cao.
Chñnh saách baão höå cao nhûäng ngaânh cöng nghiïåp trong nûúác àaä
gêy ra nhûäng taác haåi to lúán khaác:
- Laâm tùng giaá caác haâng hoaá trong nûúác gêy thiïåt haåi cho ngûúâi
tiïu duâng. Àïí baão vïå saãn xuêët cöng nghiïåp trong nûúác, phaãi àaánh
thuïë nhêåp khêíu cao, laâm cho giaá haâng nhêåp khêíu tùng cao, nêng
mùåt bùçng giaá caã trong nûúác luön cao hún giaá quöëc tïë. Do vêåy nhên
dên phaãi mua caác saãn phêím tiïu duâng vúái giaá cao, laâm haåi lúåi ñch
cuãa hoå, àöìng thúâi giaãm sûác mua, coá haåi cho caã saãn xuêët. Ngûúâi ta àaä
dêîn ra nhiïìu vñ duå: nïëu nhaâ nûúác àaánh thuïë nhêåp khêíu 60% vaâo
mùåt haâng xe maáy, do vêåy ngûúâi tiïu duâng phaãi mua xe maáy àùæt lïn
60%, vaâ sûác mua cuãa dên vïì xe maáy cuäng giaãm ài 60%, aãnh hûúãng
àïën saãn xuêët xe maáy. Nghôa laâ chñnh saách naây àaä baão vïå àûúåc lúåi
ñch cuãa möåt nhoám ngûúâi saãn xuêët, thò laåi laâm haåi àïën lúåi ñch cuãa
àöng àaão ngûúâi tiïu duâng vaâ caã ngûúâi saãn xuêët nûäa. Caác tñnh toaán
vïì giaá trõ kinh tïë cho thêëy laâ thiïåt haåi chung cho xaä höåi àaä lúán hún
nhiïìu so vúái lúåi ñch cuãa nhoám ngûúâi àûúåc baão höå.
- Duy trò baão höå tònh traång laåc hêåu vïì cöng nghïå töí chûác quaãn
lyá. Caác ngaânh àûúåc baão höå cao àaä duy trò àûúåc mûác lúåi nhuêån àaáng
ra khöng coá, do vêåy hoå khöng cêìn àöíi múái cöng nghïå vaâ töí chûác
quaãn lyá. Sûå laåc hêåu keáo daâi cuãa caác ngaânh naây àaä laâm cho nïìn kinh
tïë àêët nûúác bõ tuåt hêåu xa hún so vúái caác quöëc gia khaác.
- Chñnh saách baão höå cao àaä laâm meáo moá möi trûúâng àêìu tû. Do
caác ngaânh àûúåc baão höå luön coá lúåi nhuêån cao, öín àõnh, ñt ruãi ro, nïn
caác nhaâ àêìu tû àöí xö vaâo caác ngaânh naây, tröën khoãi caác ngaânh phaãi
àöëi mùåt vúái caånh tranh quöëc tïë. Nïìn kinh tïë àêët nûúác seä phaát triïín
meáo moá thiïn lïåch vïì nhûäng ngaânh àûúåc baão höå, keám hiïåu quaã.
Nhûäng ngaânh naây caâng ngaây caâng nhiïìu àaä hònh thaânh ra möåt
nhoám lúåi ñch chöëng laåi höåi nhêåp quöëc tïë.
- Haån chïë viïåc múã röång thõ trûúâng. Thûåc tïë cho thêëy, möåt quöëc
gia caâng baão höå cao bao nhiïu, thò thõ trûúâng cuãa quöëc gia àoá caâng
bõ thu heåp bêëy nhiïu. Lyá do laâ do baão höå cao, nïn giaá caã caác saãn
phêím trong nûúác laâm ra cao hún giaá quöëc tïë, khöng coá khaã nùng
KYÃ YÏËU HÖÅI THAÃO KHOA HOÅC 5
caånh tranh trïn thõ trûúâng trong vaâ ngoaâi nûúác. Mùåt khaác do thuïë
nhêåp khêíu cao, giaá haâng bïn ngoaâi thêëp hún trong nûúác, nïn tònh
traång buön lêåu seä phaát triïín, thûúâng trúã thaânh quöëc naån, khöng
kiïím soaát àûúåc. Haâng ngoaåi àaä ngêëm ngêìm chiïëm lônh thõ trûúâng
nöåi àõa.
Nïìn kinh tïë àöåc lêåp tûå chuã vúái nhûäng àùåc trûng trïn àêy cuãa
mö hònh kinh tïë hûúáng nöåi, hay thay thïë nhêåp khêíu àaä dêîn àïën
nhûäng hêåu quaã nghiïm troång. Cöång hoaâ Dên chuã Nhên dên Triïìu
Tiïn vaâo àêìu nhûäng nùm 60 àaä dûúng cao ngoån cúâ cuãa chuã nghôa
chuã thïí, àaä xêy dûång ra àûúåc möåt hïå thöëng cöng nghïå tûúng àöëi
hoaân chónh, tûå àaãm baão túái trïn 90% nhu cêìu trong nûúác, àaä laâm ra
caác loaåi xe taãi, maáy keáo.... Nhûng têët caã caác saãn phêím àoá àïìu coá
chêët lûúång thêëp, giaá thaânh cao, khoá tiïu thuå trong nûúác vaâ khöng
xuêët khêíu àûúåc, khöng coá ngoaåi tïå traã núå vaâ àaä lêm vaâo tònh traång
vúä núå. Möåt àiïìu àaáng chuá yá nûäa laâ, möåt khi hïå thöëng cöng nghïå
hûúáng nöåi vúái cöng nghïå cuä àaä àûúåc xêy dûång, noá tûå taåo ra caác quan
hïå xaä höåi, caác nhoám lúåi ñch, nhûäng lûåc lûúång baão vïå noá. Do vêåy
khöng dïî gò thay àöíi hïå thöëng naây theo caác hûúáng khaác.
Möåt nïìn kinh tïë àöåc lêåp tûå chuã trong mö hònh kinh tïë hûúáng
nöåi coá möåt àùåc trûng quan troång nhêët laâ tûå àaãm baão caác nhu cêìu
thiïët yïëu trong nûúác, àïí khöng bõ lïå thuöåc vaâo bïn ngoaâi tûâ hoaåch
àõnh chiïën lûúåc chñnh saách àïën caác haâng hoaá, dõch vuå, cuäng khöng
bõ taác àöång tûâ bïn ngoaâi búãi caác chêën àöång vïì chñnh trõ, an ninh,
kinh tïë...
Thûåc tïë thïë giúái cho thêëy àaä khöng coá möåt quöëc gia naâo ài theo
mö hònh kinh tïë naây àaåt àûúåc nhûäng thaânh cöng vûäng chùæc, maâ hêìu
hïët àïìu àaä hoùåc laâ thêët baåi, hoùåc laâ phaãi traã möåt caái giaá rêët àùæt,
hoùåc laâ lêm vaâo khuãng hoaãng, suy thoaái, trò trïå keáo daâi.
Mö hònh kinh tïë àöåc lêåp tûå chuã naây àaä do nhûäng àiïìu kiïån lõch
sûã cuå thïí quy àõnh. Trong àiïìu kiïån lõch sûã cuå thïí àoá khoá coá thïí coá
möåt mö hònh kinh tïë khaác. Song sûå khöng thaânh cöng cuãa caác nïìn
kinh tïë àöåc lêåp tûå chuã trong caác mö hònh hûúáng nöåi khöng nhûäng àaä
coá haåi cho caác nûúác keám phaát triïín, maâ caã caác nûúác phaát triïín cuäng
bõ thiïåt haåi. Caác nûúác keám phaát triïín vöën laâ núi cung cêëp nguyïn,
nhiïn liïåu, laâ thõ trûúâng tiïu thuå cuãa caác nûúác phaát triïín, nay bõ rúi
vaâo suy thoaái, khuãng hoaãng, khöng öín àõnh, àaä taác àöång tiïu cûåc
àïën chñnh caác nïìn kinh tïë phaát triïín. Àêy chñnh laâ lyá do buöåc caác
thông tin tài liệu
KỶ YẾU HỘI THẢO KINH TẾ TRI THỨC - KINH TẾ TRI THỨC VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VỚI VIỆT NAM
Mở rộng để xem thêm
xem nhiều trong tuần
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có

LÝ THUYẾT TOÁN


×