Lập trình hướng đối tượng với PHP và những điều cần biết
L p trình h ng đ i t ng v i PHP và nh ng đi u c n bi tậ ướ ố ượ ớ ữ ề ầ ế
1. Các đ c đi m c b n c a l p trình h ng đ i t ng. Chúng đ c ặ ể ơ ả ủ ậ ướ ố ượ ượ
th hi n nh th nào trong PHPể ệ ư ế
L p trình h ng đ i t ng có 4 đ c đi m c b n sau.ậ ướ ố ượ ặ ể ơ ả
Tính đóng gói
Tính đóng gói (encapsulation) “đóng gói” thu c tính và ph ng th c ộ ươ ứ
c a đ i t ng (ho c l p) thông qua vi c gi i h n quy n truy c p ủ ố ượ ặ ớ ệ ớ ạ ề ậ
(ho c thay đ i) giá tr c a thu c tính ho c quy n g i ph ng th c. ặ ổ ị ủ ộ ặ ề ọ ươ ứ
Nói cách khác tính đóng gói cho phép ki m soát quy n truy c p (và ể ề ậ
thay đ i) giá tr c a thu c tính ho c quy n g i ph ng th c c a đ i ổ ị ủ ộ ặ ề ọ ươ ứ ủ ố
t ng (ho c l p) và đ i t ng (ho c l p) con.ượ ặ ớ ố ượ ặ ớ
Trong PHP vi c đóng gói đ c th c hi n nh s d ng các t ệ ượ ự ệ ờ ử ụ ừ
khoá public, private và protected:
opublic: Cho phép truy c p (và thay đ i giá tr ) c a thu c tính và ậ ổ ị ủ ộ
ph ng th c m i ph m vi, có th hi u là mang đ c tính c ngươ ứ ở ọ ạ ể ể ặ ộ
đ ng.ồ
oprotected: Ch cho phép truy c p (hay thay đ i) giá tr c a thu cỉ ậ ổ ị ủ ộ
tính và ph ng th c ph m vi c a đ i t ng con (ho c l p ươ ứ ở ạ ủ ố ượ ặ ớ
con), có th hi u là mang đ c tính dòng h .ể ể ặ ọ
oprivate: Ch cho phép truy c p (hay thay đ i) giá tr c a thu c ỉ ậ ổ ị ủ ộ
tính và ph ng th c ph m vi c a đ i t ng (ho c l p), có ươ ứ ở ạ ủ ố ượ ặ ớ
th hi u là mang đ c tính gia đình.ể ể ặ
Tính k th aế ừ
Tính k th a trong l p trình h ng đ i t ng cho phép m t l p ế ừ ậ ướ ố ượ ộ ớ
(class) có th k th a các thu c tính và ph ng th c t các l p khác ể ế ừ ộ ươ ứ ừ ớ
đã đ c đ nh nghĩa. L p đ c k th a còn đ c g i là l p cha và ượ ị ớ ượ ế ừ ượ ọ ớ
l p k th a đ c g i là l p con.ớ ế ừ ượ ọ ớ
Đi u này cho phép các đ i t ng có th tái s d ng hay m r ng các ề ố ượ ể ử ụ ở ộ
đ c tính s n có mà không ph i ti n hành đ nh nghĩa l i.ặ ẵ ả ế ị ạ
Trong PHP, m t l p có th k th a t m t l p khác, vi c k th a ộ ớ ể ế ừ ừ ộ ớ ệ ế ừ
đ c th c hi n thông qua s d ng t khóaượ ự ệ ử ụ ừ extends. Đ i t ng thu c ố ượ ộ
l p con s có các thu c tính và ph ng th cớ ẽ ộ ươ ứ protected và public c a ủ
l p mà nó k th a.ớ ế ừ
Tính tr u t ngừ ượ
Tính tr u t ng (abstraction) trong l p trình h ng đ i t ng giúp ừ ượ ậ ướ ố ượ
gi m s ph c t p thông qua vi c t p trung vào các đ c đi m tr ng ả ự ứ ạ ệ ậ ặ ể ọ
y u h n là đi sâu vào chi ti t.ế ơ ế
Nh v y khi t ng tác v i đ i t ng ch c n quan tâm đ n các thu cư ậ ươ ớ ố ượ ỉ ầ ế ộ
tính, ph ng th c c n thi t. Chi ti t v n i dung không c n chú ý ươ ứ ầ ế ế ề ộ ầ
đ n.ế
PHP có abstract class và interface đ tr u t ng hóa các đ i t ng. Víể ừ ượ ố ượ
d khi ta t o m t l p (class) dùng đ i diên cho các tài kho n ti n g i ụ ạ ộ ớ ạ ả ề ử
ngân hàng c a các khách hàng và đ t tên cho l p này làủ ặ ớ BankAccount.
L p này có hai thu c tính làớ ộ $balance và $interest dùng đ l u d li uể ư ữ ệ
s ti n d và lãi su t ti n g i c a tài kho n.ố ề ư ấ ề ử ủ ả
V i tính tr u t ng (abstraction) thì toàn b s ph c t p c a vi c x lý ớ ừ ượ ộ ự ứ ạ ủ ệ ử
quá trình g i ti n và rút ti n s đ c th c hi n trong 2 ph ng ử ề ề ẽ ượ ự ệ ươ
th cứ deposit và withdraw. Các l p trình viên không c n ph i quan tâm t i ậ ầ ả ớ
s ph c t p (hay n i dung chi ti t) c a vi c x lý các công vi c g i ti n ự ứ ạ ộ ế ủ ệ ử ệ ử ề
và rút ti n trên mà ch c n bi t m c đích c a t ng ph ng th c là gì.ề ỉ ầ ế ụ ủ ừ ươ ứ
V i tính tr u t ng thì l p trình viên ch c n quan tâm t i m c đích c a ớ ừ ượ ậ ỉ ầ ớ ụ ủ
ph ng th cươ ứ deposit là đ n p ti n vào tài kho n. Toàn b chi ti t c a quy ể ạ ề ả ộ ế ủ
trình x lý g i ti n s đ c th c hi n bên trong ph ng th cử ử ề ẽ ượ ự ệ ở ươ ứ deposit.
Tính đa hình
Th hi n qua vi c có th đ nh nghĩa m t đ c tính, ho c ph ng th cể ệ ệ ể ị ộ ặ ặ ươ ứ
cho m t lo t các đ i t ng g n gi ng nhau. Nh ng khi th c hi n thì ộ ạ ố ượ ầ ố ư ự ệ
các đ i t ng khác nhau s có cách th c hi n khác nhau và cho ra k tố ượ ẽ ự ệ ế
qu khác nhau.ả
Tính đa hình (polymorphism) trong l p trình h ng đ i t ng cho ậ ướ ố ượ
phép các l p con có th vi t l i (override) các thu c tính ho c ớ ể ế ạ ộ ặ
ph ng th c t l p cha. Ví d : Đ i t ng “hình vuông” và “hình ươ ứ ừ ớ ụ ố ượ
tròn” có chung 1 ph ng th c là “chu_vi”. Khi g i ph ng th c này ươ ứ ọ ươ ứ
thì v i m i đ i t ng s có 1 công th c tính khác nhau và cho ra k t ớ ỗ ố ượ ẽ ứ ế
qu khác nhau. Trong PHP:ả
oCác l p con có th vi t l i ho c m r ng ph ng th c c a l pớ ể ế ạ ặ ở ộ ươ ứ ủ ớ
cha mà nó k th a.ế ừ
oCác class cùng implement m t interface nh ng chúng có cách ộ ư
th c th c hi n khác nhau cho các method c a interface đó.ứ ự ệ ủ
oQua đó cùng 1 ph ng th c s cho k t qu khác nhau khi đ cươ ứ ẽ ế ả ượ
g i b i các đ i t ng thu c l p khác nhau.ọ ở ố ượ ộ ớ
2. S khác bi t gi aự ệ ữ Abstract Class và Interface
Interface và Abstract class là 2 khái ni m c b n trong l p trình OOP. ệ ơ ả ậ
Nh ng phân l n m i ng i c m th y m h và l n l n 2 khái ni m này. ư ớ ọ ườ ả ấ ơ ồ ẫ ộ ệ
V y chúng là gì, khác nhau nh nào? T i sao dùng cái nàyậ ư ạ Interface mà
không ph iả Abstract và ng c l i ??? B qua t t c nh ng ph n v lý ượ ạ ỏ ấ ả ữ ầ ề
thuy t c a vi c t o m tế ủ ệ ạ ộ abstract class và interface. B n không c n quan ạ ầ
tâm nhi u đ n vi cề ế ệ abstract có th khai báo nh ng gì, hayể ữ interface có đ cượ
phép đ nh nghĩa n i dung ph ng th c hay không. Đi m c b n khi b n ị ộ ươ ứ ể ơ ả ạ
đ c h i v s khác bi t gi a chúng là gì? Đó chính là m c đích mà chúng ượ ỏ ề ự ệ ữ ụ
đ c s d ng: –ượ ử ụ Abstract class: là m t class cha cho t t c các class có ộ ấ ả
cùng b n ch t. B n ch t đây đ c hi u là ki u, lo i, nhi m v c a ả ấ ả ấ ở ượ ể ể ạ ệ ụ ủ
class. Hai class cùng hi n th c m tệ ự ộ interfacecó th hoàn toàn khác nhau v ể ề
b n ch t. Hi u đ n gi n nh m t th ng con (child class) ch có th là con ả ấ ể ơ ả ư ộ ằ ỉ ể
c a m t th ng cha, có tính cách gi ng cha (abstract class) nó. –ủ ộ ằ ố Interface: là
m t ch c năng mà b n có th thêm và b t kì class nào. T ch c năng đâyộ ứ ạ ể ấ ừ ứ ở
không đ ng nghĩa v i ph ng th c (ho c hàm).ồ ớ ươ ứ ặ Interface có th bao g m ể ồ
nhi u hàm/ph ng th c và t t c chúng cùng ph c v cho m t ch c năng. ề ươ ứ ấ ả ụ ụ ộ ứ
V y, b n không nên nh m l n khi nói v vi c m t class ậ ạ ầ ẫ ề ệ ộ
đ cượ implement hay extend. Nhi u ng i th ng hay đ ng nh t là không ề ườ ườ ồ ấ
phân bi t hai t này, nh ng chính chúng đã nói lên s khác bi t ệ ừ ư ự ệ
gi aữ interface và abstract class. B n ch có th th a k (extend) t m t ạ ỉ ể ừ ế ừ ộ
class và ch có th hi n th c (implement) các ch c năng (interface) cho ỉ ể ệ ự ứ
class c a mình.ủ
Cuối cùng, cũng nên liệt kê các điểm khác biệt giữa hai khái niệm này để bạn có thể sử dụng được khi
cần thiết. Các điểm khác biệt này có thể khác nhau tùy vào ngôn ngữ mà bạn sử dụng. Vì vậy bạn chỉ cần
nhớ các điểm căn bản sau:
Interface Abstract class
Multiple
inheritance
M t class có th hi n th c nhi u interface.ộ ể ệ ự ề
(t m coi là th a k )ạ ừ ế
Không h tr đa ỗ ợ
th a kừ ế
Access
Modifiers
M i ph ng th c, property đ u m c đ nh là ọ ươ ứ ề ặ ị
public.
Có th xác đ nh ể ị
modifier.
Adding
functionality
M i ph ng th c, property c a interface c n ọ ươ ứ ủ ầ
đ c hi n th c trong class.ượ ệ ự Không c n thi t.ầ ế
Fields and
Constants Không Có
N u m t classế ộ implements nhi uề interface mà các interface có nh ng ữ
ph ng th c cùng tên thì s không l i n u các ph ng th c đó truy n vào ươ ứ ẽ ỗ ế ươ ứ ề
s l ng bi n b ng nhau. Còn n u các ph ng th c đó khác s l ng ố ượ ế ằ ế ươ ứ ố ượ
bi n truy n vào thì s sinh ra l i “Fatal error”.ế ề ẽ ỗ
3. Th nào là m t ph ng th cế ộ ươ ứ static. Phân bi t cách dùng t ệ ừ
khoá static::method() v iớ self::method()
Ph ng th cươ ứ static
Ph ng th cươ ứ static là ph ng th c có th truy c p mà không c n ươ ứ ể ậ ầ
kh i t o m t đ i t ng c a class.ở ạ ộ ố ượ ủ
Ph ng th cươ ứ static g n li n v iắ ề ớ class h n là v iơ ớ object (là thành ph nầ
kh i t oở ạ classb ng t khóaằ ừ new), đây là nh ng ph ng th c ch có ữ ươ ứ ỉ
m t, có đ a ch xác đ nh và không thay đ i đ a ch trên vùng nh ộ ị ỉ ị ổ ị ỉ ớ
(tĩnh).
Khi ch ng trình ch y, nó s đ c sinh ra đ u tiên tr c t t c các ươ ạ ẽ ượ ầ ướ ấ ả
truy nh p t i nó và t n t i cho t i khi ch ng trình k t thúc.ậ ớ ồ ạ ớ ươ ế
Vi c th c thi hàmệ ự static trong class có th th c hi n b ng ể ự ệ ằ
l nh:ệ static::staticMethod(), self::staticMethod() ho cặ $this-
>staticMethod(), trong đó self và static là đ i di n c aạ ệ ủ class, còn $this là
đ i di n c aạ ệ ủ object. Trong ph ng th cươ ứ static không th g i ph ng th c ể ọ ươ ứ
ho c thu c tínhặ ộ non-static. Nh ng ph ng th cư ươ ứ non-static có th g i ể ọ
ph ng th c ho c thu c tínhươ ứ ặ ộ static. B i vì có th hi u đ n gi n nh sau:ở ể ể ơ ả ư
Ph ng th cươ ứ static có th g i ngay c khi ch a kh i t oể ọ ả ư ở ạ object, do đó
n u ph ng th cế ươ ứ static g i đ n m t ph ng th cọ ế ộ ươ ứ non-static thì khi
ch a kh i t oư ở ạ object, s không có bi nẽ ế $this (là đ i di n c aạ ệ ủ object)
đ g i đ n ph ng th c ‘non-static`.ể ọ ế ươ ứ
Đ ng nhiên ph ng th cươ ươ ứ non-static luôn luôn có th g i đ n ể ọ ế
ph ng th cươ ứ static vì ph ng th cươ ứ static đã t n t i ngay t khi ch y ồ ạ ừ ạ
ch ng trình, khiươ object ch a đ c kh i t o.ư ượ ở ạ
Phân bi t cách dùng t khoáệ ừ static::method() v iớ self::method()
Nh trên chúng ta có nh c đ n t ư ở ắ ế ừ
khóa static::method() v iớ self::method(), chúng đ u là đ i di n choề ạ ệ class đ ể
g i đ n các ph ng th c và thu c tínhọ ế ươ ứ ộ static. Câu h i đ t ra làỏ ặ Th t i sao ế ạ
l i ph i có t i 2 t khóa?. N u ch đ n thu n nh trong n i bạ ả ớ ừ ế ỉ ơ ầ ư ộ ộ class thì c ả
2 t khóa trên đ u cho ra k t qu gi ng nhau. Nh ng chúng có th s khác ừ ề ế ả ố ư ể ẽ
nhau n u khiế class này extends từ class khác.
Nói tóm l i:ạ
self: đ i di n cho classạ ệ khai báo nó.
static: đ i di n cho classạ ệ g iọ đ n nó.ế
4. Th nào làế Trait
PHP là ngôn ng ch h tr đ n k th a trong h ng đ i t ng th nên ữ ỉ ỗ ợ ơ ế ừ ướ ố ượ ế
b n mu n s d ng l i source code m t cách nhi u l n là r t khó khăn. Và ạ ố ử ụ ạ ộ ề ầ ấ
đ kh c ph c đi u đó thì t PHP 5.4 tr lên, PHP đã h tr chúng taể ắ ụ ề ừ ở ỗ ợ Traits.
M t khái ni m đ c dùng r t là nhi u trong các framework PHP hi n nay, ộ ệ ượ ấ ề ệ
đi n hình là Laravel.ể
Trait là gì?
Trait là m t module giúp cho chúng ta có th s d ng l i các ph ng ộ ể ử ụ ạ ươ
th c đ c khai báo trongứ ượ trait vào các class khác nhau m t cách đ n ộ ơ
gi n h n là k th a nh tr c.ả ơ ế ừ ư ướ
Các đ c đi m c a Traits:ặ ể ủ
oTrait có ch c năng gom l i các ph ng th c và thu c tính mà ứ ạ ươ ứ ộ
chúng ta mu n s d ng l i nhi u l n.ố ử ụ ạ ề ầ
oTraits nh m tư ộ abstract class ( đ u không th kh i t o đ c) ề ể ở ạ ượ
nh ng không hoàn toàn gi ng nhau.ư ố
oCác ph ng th c trongươ ứ Trait có th bể ị override l i trong class ạ
s d ng nó.ử ụ
u đi m c aƯ ể ủ Trait:
oGi m vi c l p code đáp ng đ c nguyên t c (DRYả ệ ặ ứ ượ ắ – Don’t
Repeat Yoursefl).
có thể bạn quan tâm
Những điều cần biết về lập trình hướng đối tượng
7
557
293
Lập trình
7
(New)
Những điều cần biết về Firewall (tường lửa)
4
642
327
Cơ sở dữ liệu
4
(New)
Những điều cần biết về lập trình Javascript
38
650
339
Lập trình
38
(New)
Android Architechture Components và những điều mà các lập trình viên c...
8
917
362
Lập trình
8
(New)
Những điều cần biết về vốn điều lệ cho kế toán
3
695
300
Kế toán, kiểm toán
3
(New)
Những điều cần biết về XML
59
763
548
Cơ sở dữ liệu
59
(New)
Những điều cần biết về GPU rời
9
2.313
276
Cơ sở dữ liệu
9
(New)
API và những điều cần biết
7
1.232
275
Cơ sở dữ liệu
7
(New)
thông tin tài liệu
Các đặc điểm cơ bản của lập trình hướng đối tượng. Chúng được thể hiện như thế nào trong PHP. Bài viết sẽ giải thích cụ thể hơn cho bạn
Mở rộng để xem thêm
từ khóa liên quan
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
Tâm lý xã hội VÀ Hệ tư tưởng
Tham khảo 12 bài tập nguyên lý thống kê có lời giải
4 đề thi học sinh giỏi Toán lớp 2, có đáp án kèm theo
Trắc nghiệm kinh tế
Địa lý 12 Phát triển cây công nghiệp lâu năm Tây Nguyên
Mẫu slide về các môn thể thao
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có
×
