Home
Luận văn - báo cáo
Thạc sĩ cao học
Luận án tiến sĩ luật học: Một số kiến nghị tăng cường bảo đảm quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo trong tố tụng hình sự Việt Nam
Luận án tiến sĩ luật học: Một số kiến nghị tăng cường bảo đảm quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo trong tố tụng hình sự Việt Nam
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH
------------
LẠI VĂN TRÌNH
BẢO ĐẢM QUYỀN CON NGƯỜI
CỦA NGƯỜI BỊ TẠM GIỮ, BỊ CAN, BỊ CÁO
TRONG TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM
Chuyên ngành: Luật Hình sự
Mã số: 62 38 40 01
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Trần Văn Độ
Tp. Hồ Chí Minh - 2011
Công trình được hoàn thành tại: Trường Đại học Luật Thành phố Hồ
Chí Minh
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Trần Văn Độ
Phản biện 1: GS.TS. Hồ Trọng Ngũ
Uỷ ban an ninh quốc phòng Quốc hội
Phản biện 2: GS.TS. Võ Khánh Vinh
Viện khoa học xã hội Việt Nam
Phản biện 3: TS. Võ Thị Kim Oanh
Trường Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường họp
tại: Trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh số 2 Nguyễn Tất
Thành, Quận 4, TP.Hồ Chí Minh.
Vào hồi giờ ngày tháng năm 2011
Có thể tìm hiểu luận án tại:
Thư viện Quốc gia (phía nam)
Thư viện Trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh
25
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
1. Trần Văn Độ, Lại Văn Trình (2010), “Hoàn thiện quyền và
nghĩa vụ tố tụng của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo đáp ứng yêu cầu
cải cách tư pháp”, Tài liệu hội thảo quốc tế quyền con người trong tố
tụng hình sự, Viện kiểm sát nhân dân tối cao - Ủy ban nhân quyền
Australia.
2. Lại Văn Trình (2010), “Bảo đảm quyền con người của người bị
buộc tội trong pháp luật tố tụng hình sự quốc tế”, Toà án nhân dân,
(11), tr.34.
3. Lại Văn Trình (2006), “Các biện pháp pháp lý bảo đảm quyền
tự do dân chủ của công dân trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa Việt Nam”, Nhà nước và Pháp luật, 5(217), tr.28.
4. Lại Văn Trình (2009), “Cần bổ sung nguyên tắc tranh tụng vào
Bộ luật tố tụng hình sự”, Toà án nhân dân, (10), tr.9.
5. Lại Văn Trình (2011), “Hoàn thiện các quy định Bộ luật tố
tụng hình sự về cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng theo
tinh thần cải cách tư pháp”, tài liệu hội nghị khoa học chuyên ngành,
chủ đề: Tư pháp hình sự trong giai đoạn cải cách tư pháp, khoa Luật
Hình sự - Trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh.
6. Lại Văn Trình (2006), “Tăng cường việc bảo đảm quyền tự do
dân chủ của công dân trong áp dụng các biện pháp ngăn chặn ở giai
đoạn xét xử”, Toà án nhân dân, (10), tr.8.
7. Lại Văn Trình (2006), “Tăng cường việc bảo đảm quyền tự do
dân chủ của công dân trong xét xử vụ án hình sự”, Nghề Luật, (4), tr.45.
24
người tiến hành tố tụng; chế độ trách nhiệm đối với người tiến hành tố
tụng chưa rõ ràng.
Việc phân tích thực trạng pháp luật, nghiên cứu thực tiễn điều
tra, truy tố, xét xử, tìm ra những bất cập và nguyên nhân của chúng là
cơ sở khoa học, thực tiễn quan trọng cho việc hoàn thiện pháp luật và
nâng cao hiệu quả hoạt động bảo đảm quyền con người của người bị
tạm giữ, bị can, bị cáo trong tố tụng hình sự.
4. Từ những vấn đề lý luận được nghiên cứu, qua phân tích
đánh giá thực trạng, nhất là trên cơ sở làm sáng tỏ những hạn chế, bất
cập của pháp luật tố tụng hình sự cũng như thực tiễn áp dụng và nguyên
nhân của những bất cập, hạn chế đó cho phép chúng tôi đưa ra những
kiến nghị hoàn thiện quy định của BLTTHS và các giải pháp khác nâng
cao hiệu quả việc bảo đảm quyền con người của người bị tạm giữ, bị
can, bị cáo trong tố tụng hình sự.
Để bảo đảm quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị
cáo, BLTTHS cần được sửa đổi, bổ sung một cách toàn diện, hệ thống
theo những nội dung cơ bản như sau: 1/ Hoàn thiện các quy định về các
nguyên tắc cơ bản của tố tụng hình sự; 2/ Hoàn thiện địa vị pháp lý của
các chủ thể quan hệ tố tụng hình sự; 3/ Hoàn thiện các quy định về biện
pháp ngăn chặn; 4/ Hoàn thiện các quy định về thủ tục khởi tố, điều tra,
truy tố, xét xử; 5/ Hoàn thiện các quy định về khiếu nại, tố cáo trong tố
tụng hình sự.
Đồng thời với việc hoàn thiện các quy định của BLTTHS, cũng
cần thực hiện các giải pháp khác nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tố
tụng trong bảo đảm quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị
cáo. Trong số đó, các giải pháp quan trọng là: tăng cường hướng dẫn áp
dụng thống nhất pháp luật tố tụng hình sự; nâng cao trình độ, năng lực,
nhận thức của người tiến hành tố tụng; nâng cao năng lực, vị thế của
đội ngũ luật sư; hoàn thiện chế độ trách nhiệm của cơ quan, người tiến
hành tố tụng đối với việc vi phạm quyền con người trong tố tụng hình
sự nói chung, của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo nói riêng; kiện toàn
tổ chức, biên chế đội ngũ cán bộ làm công tác thanh tra, giải quyết
khiếu nại tư pháp.
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu
Bảo đảm quyền con người là một trong những nội dung và cũng
là mục đích của xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở
nước ta. Chăm lo đến con người, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho con
người phát triển toàn diện trong thực hiện các chính sách kinh tế xã hội,
trong các hoạt động Nhà nước là những quan điểm cơ bản được thể hiện
trong các văn bản của Đảng và Nhà nước ta, nhất là trong những năm
gần đây. Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02-6-2005 của Bộ chính trị
“Về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020” khẳng định: “Đòi hỏi
của công dân và xã hội đối với cơ quan tư pháp ngày càng cao; các cơ
quan tư pháp phải thật sự là chỗ dựa của nhân dân trong việc bảo vệ
công lý, quyền con người, đồng thời phải là công cụ hữu hiệu bảo vệ
pháp luật và pháp chế xã hội chủ nghĩa, đấu tranh có hiệu quả với các
loại tội phạm và vi phạm”. Văn kiện Đại hội X của Đảng cũng đặt ra
nhiệm vụ “Xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ,
nghiêm minh, bảo vệ công lý, quyền con người”. Trong văn kiện Đại
hội Đảng toàn quốc lần thứ XI của Đảng mới đây cũng tiếp tục đặt ra
nhiệm vụ: “Đẩy mạnh xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa, trong đó đẩy mạnh việc thực hiện chiến lược cải cách tư pháp
đến năm 2020, xây dựng hệ thống tư pháp trong sạch vững mạnh, bảo
vệ công lý, tôn trọng và bảo vệ quyền con người”.
Hoạt động tố tụng hình sự là một mặt hoạt động của Nhà nước
liên quan rất chặt chẽ với quyền con người. Hoạt động tố tụng hình sự
là nơi các biện pháp cưỡng chế Nhà nước được áp dụng phổ biến nhất;
và vì vậy là nơi quyền con người của các chủ thể tố tụng, đặc biệt là
người bị tạm giữ, bị can, bị cáo, có nguy cơ dễ bị xâm hại nhất. Thực
tiễn điều tra, truy tố, xét xử trong những năm qua cho thấy rằng cũng
còn nhiều trường hợp vi phạm quyền con người trong quá trình tiến
hành tố tụng. Những vi phạm đó xảy ra là do nhiều nguyên nhân, trong
2
đó có bất cập, hạn chế của pháp luật, cơ chế, nhận thức, thái độ của
người tiến hành tố tụng, các quy định về chế độ trách nhiệm của Nhà
nước, cơ quan, người tiến hành tố tụng đối với công dân... Vì vậy, có
thể nói nghiên cứu việc bảo đảm quyền con người của các chủ thể tố
tụng nói chung, đặc biệt của các chủ thể người bị tạm giữ, bị can, bị cáo
nói riêng trong tố tụng hình sự từ góc độ lập pháp cũng như áp dụng
pháp luật có vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ xây
dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa nói chung, trong công
cuộc cải cách tư pháp nói riêng ở nước ta.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Trong khoa học pháp lý nước ta cũng như quốc tế, vấn đề bảo
đảm quyền con người nói chung, quyền con người trong hoạt động tư
pháp cũng như quyền con người trong tố tụng hình sự đã được nhiều tác
giả nghiên cứu từ các góc độ và với các mức độ khác nhau. Các công
trình nghiên cứu đã công bố có thể được phân thành các nhóm sau đây:
- Từ góc độ nghiên cứu về bảo đảm quyền con người nói chung
trong Nhà nước pháp quyền có các các công trình "Quyền con người
trong thế giới hiện đại" của nguyên Giám đốc trung tâm quyền con
người của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh GS.TS. Hoàng Văn
Hảo và Phạm Ích Khiêm; công trình "Một số suy nghĩ về xây dựng nền
dân chủ ở Việt Nam hiện nay" của Đỗ Trung Hiếu; công trình "Triết
học chính trị về quyền con người" của Nguyễn Văn Vĩnh; công trình
"Quyền con người, quyền công dân trong Nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa Việt Nam” của GS.TS. Trần Ngọc Đường; bài báo "Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam với việc bảo đảm quyền con
người" của TS. Tường Duy Kiên; chuyên khảo "Quyền lực Nhà nước và
quyền con người" của PGS. TS. Đinh Văn Mậu; các công trình của GS.
TSKH Lê Văn Cảm về Nhà nước pháp quyền, về bảo đảm quyền con
người trong Nhà nước pháp quyền…
Trong các công trình này, các tác giả đã nghiên cứu khái niệm
và các đặc điểm Nhà nước pháp quyền nói chung, Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa nói riêng; nghiên cứu về mối quan hệ giữa
quyền con người và quyền công dân; nghiên cứu vấn đề bảo đảm quyền
23
quá trình tố tụng; 4/ Nghiên cứu các biện pháp ngăn chặn trong tố tụng
hình sự; 5/ Nghiên cứu các thủ tục khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử liên
quan đến bảo đảm quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị
cáo; 6/ Nghiên cứu các quy định về khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình
sự.
3.Trong toàn bộ quá trình hình thành và phát triển của mình,
Nhà nước ta luôn quan tâm đến việc bảo đảm quyền con người nói
chung, quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo trong tố
tụng hình sự nói riêng từ góc độ các quy định của pháp luật cũng như từ
góc độ áp dụng các quy định đó trên thực tế.
Ngay từ những ngày đầu thành lập, quyền con người, quyền
công dân đã được ghi nhận tương đối đầy đủ trong pháp luật nước ta.
BLTTHS 2003 đã kế thừa và phát triển các quy định của BLTTHS 1988
lên một bước mới, hoàn thiện các nguyên tắc tố tụng hình sự; các quy
định về quyền hạn, trách nhiệm của người tiến hành tố tụng, quyền,
nghĩa vụ của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo; các biện pháp ngăn chặn;
các thủ tục điều tra, truy tố, xét xử… Đặc biệt, BLTTHS 2003 đã bổ
sung một số chế định rất quan trọng liên quan đến việc bảo đảm quyền
con người của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo trong tố tụng hình sự như
bổ sung thủ tục rút gọn, chế định khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình
sự… Từ góc độ pháp luật quốc tế, BLTTHS 2003 đã cơ bản thể hiện
được nội dung của pháp luật quốc tế liên quan đến bảo đảm quyền con
người trong tố tụng hình sự.
BLTTHS 2003 là cơ sở pháp lý quan trọng cho hoạt động tố
tụng trong đấu tranh phòng chống tội phạm. Trong những năm qua, hoạt
động đấu tranh phòng chống tội phạm được thực hiện nhìn chung có
hiệu quả; các quy định của BLTTHS được chấp hành nghiêm chỉnh và
thống nhất; quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo cơ bản
được thực hiện.
Tuy nhiên, từ góc độ bảo đảm quyền con người của người bị
tạm giữ, bị can, bị cáo, hoạt động tố tụng hình sự những năm qua cũng
còn những hạn chế: tình trạng bắt, tạm giữ, tạm giam trái pháp luật, truy
cứu trách nhiệm hình sự oan, sai vẫn xảy ra nhiều; các quy định của
BLTTHS còn bị vi phạm nghiêm trọng… Nguyên nhân của những hạn
chế đó là do: các bất cập của BLTTHS; ý thức, trình độ, năng lực của
22
là người bị nghi thực hiện tội phạm , quyền của người bị tạm giữ được
quy định liên quan đến hai yếu tố cấu thành của tạm giữ: tính có căn cứ
của việc tạm giữ và tính hợp pháp của việc tạm giữ: 2/ Đối với bị can là
người đã bị khởi tố về hình sự, kể từ thời điểm quyết định khởi tố bị can,
tức Nhà nước đã thể hiện sự buộc tội đối với con người cụ thể, bị can là
người chính thức bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị buộc tội. Đây là
điểm khác biệt rất lớn giữa bị can và người bị tạm giữ liên quan đến việc
bảo đảm quyền con người của họ trong TTHS; 3/ Đối với bị cáo là người
đã bị Tòa án quyết định đưa ra xét xử; cũng như bị can, bị cáo là người
bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị buộc tội, do đó địa vị pháp lý, tình
trạng của bị cáo cũng giống như bị can, nguy cơ bị xâm phạm quyền con
người cao, cho nên các biện pháp bảo đảm quyền con người đối với bị
can, bị cáo cơ bản là giống nhau. Tuy nhiên, điểm khác biệt quan trọng
giữa bị cáo và bị can là bị cáo tham gia tố tụng trong một cơ chế tố tụng
hòan chỉnh, đầy đủ những người tham gia tố tụng, các cơ quan, người
tiến hành tố tụng với chức năng buộc tội, bào chữa và xét xử; thực hiện
các quyền tố tụng của mình trong phiên tòa, công khai, dân chủ và bình
đẳng.
Từ góc độ bảo đảm quyền con người của người bị tạm giữ, bị can,
bị cáo trong tố tụng hình sự, những vấn đề quan trọng, có tính quyết định
ở chỗ: 1/ Xác định đầy đủ, chính xác địa vị tố tụng (quyền và nghĩa vụ tố
tụng) của các chủ thể tố tụng hình sự; 2/ Xác định hợp lý sự cần thiết và
mức độ sử dụng các biện pháp cưỡng chế tố tụng, nhất là các biện pháp
ngăn chặn; 3/ Quy định các nguyên tắc và thủ tục tố tụng hợp lý để hạn
chế đến mức thấp nhất các vi phạm quyền con người nhưng vẫn đảm bảo
hiệu quả của tố tụng hình sự và; 4/ Quy định đầy đủ, rõ ràng quyền khiếu
nại, tố cáo của họ đối với các hành vi vi phạm từ phía cơ quan tiến hành
tố tụng, người tiến hành tố tụng.
Do đó, khi nghiên cứu vấn đề bảo đảm quyền con người trong
tố tụng hình sự cần tập trung phân tích các quy định của BLTTHS và
thực hiện các quy định đó trên thực tế theo các nội dung cơ bản sau: 1/
Nghiên cứu các nguyên tắc cơ bản tố tụng hình sự liên quan đến bảo
đảm quyền con người trong tố tụng hình sự; 2/ Nghiên cứu địa vị tố
tụng của người tiến hành tố tụng và người bị tạm giữ, bị can, bị cáo
trong tố tụng hình sự; 3/ Nghiên cứu về chứng cứ và quá trình chứng
minh trong tố tụng hình sự để đảm bảo tính chính xác, khách quan của
3
con người trong Nhà nước pháp quyền… Tuy nhiên, các công trình nêu
trên thực hiện việc nghiên cứu bảo đảm quyền con người từ góc độ triết
học, xã hội học hoặc lý luận chung về Nhà nước và Pháp luật. Các tác
giả cố gắng đưa ra quan niệm về quyền con người, các đặc trưng về
quyền con người; nghiên cứu mối quan hệ giữa quyền con người và
quyền công dân; khẳng định yêu cầu bảo đảm quyền con người trong
Nhà nước pháp quyền. Đồng thời, tuy có cách nhìn không hoàn toàn
giống nhau và ở các mức độ khác nhau, nhưng các tác giả cũng đã xây
dựng được cơ chế bảo đảm quyền con người trong Nhà nước pháp
quyền.
Tham khảo các quan điểm lý luận cũng như giải pháp, cơ chế
chung bảo đảm quyền con người có ý nghĩa rất quan trọng trong nghiên
cứu, xây dựng lý thuyết cũng như giải pháp cụ thể bảo đảm quyền con
người trong các lĩnh vực pháp lý cụ thể.
- Từ góc độ pháp luật chuyên ngành, cũng đã có nhiều công
trình về bảo vệ quyền con người trong lĩnh vực tư pháp hoặc tư pháp
hình sự được công bố. Trong số các công trình này có luận án tiến sĩ
luật học "Bảo đảm quyền con người trong hoạt động tư pháp ở Việt
Nam hiện nay” của Nguyễn Huy Hoàng; các bài báo của GS.TSKH Lê
Văn Cảm "Những vấn đề lý luận về bảo vệ quyền con người bằng pháp
luật trong lĩnh vực tư pháp hình sự"; đề tài khoa học cấp Đại học quốc
gia “ Bảo vệ quyền con người bằng pháp luật hình sự và pháp luật tố
tụng hình sự trong giai đọan xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam”
do GS.TSKH. Lê Văn Cảm, TS. Nguyễn Ngọc Chí, Ths. Trịnh Quốc
Tỏan đồng chủ trì; báo cáo "Bảo đảm quyền con người trong tố tụng
hình sự trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa Việt Nam" tại Hội thảo về Quyền con người trong tố tụng hình sự
(do Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Ủy ban nhân quyền Australia tổ
chức tháng 3-2010) của PGS. TS. Nguyễn Thái Phúc; luận án tiến sĩ
"Bảo vệ quyền con người trong tố tụng hình sự Việt Nam" của Nguyễn
Quang Hiền; chuyên khảo "Bảo vệ quyền con người trong luật hình sự,
luật tố tụng hình sự Việt Nam" của T.S. Trần Quang Tiệp; bài báo
“Thực hiện dân chủ trong tố tụng hình sự trong bối cảnh cải cách tư
4
pháp ở nước ta hiện nay” của Nguyễn Mạnh Kháng; chuyên khảo "Các
nguyên tắc tố tụng hình sự" của PGS.TS. Hòang Thị Sơn và TS. Bùi
Kiên Điện; bài báo "Nguyên tắc suy đoán vô tội" của PGS. TS. Nguyễn
Thái Phúc v.v…
Trong các công trình này, các tác giả nghiên cứu việc bảo vệ
quyền con người trong hoạt động tư pháp nói chung, kể cả hình sự, dân
sự. Một số công trình nghiên cứu vấn đề từ góc độ tư pháp hình sự, bao
gồm cả luật hình sự và luật tố tụng hình sự. Số công trình khác thì
nghiên cứu từ góc độ tố tụng hình sự. Do phạm vi quá rộng, cho nên các
tác giả chỉ nghiên cứu sơ lược các nội dung mà chưa đi sâu nghiên cứu
thật đầy đủ, toàn diện, hệ thống trong tố tụng hình sự đối với những đối
tượng khác nhau. Quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo
được nghiên cứu tương đối sơ lược. Phạm vi nghiên cứu chủ yếu xuất
phát từ phân tích quyền và nghĩa vụ tố tụng của người tham gia tố tụng
mà chưa đi sâu nghiên cứu các chế định liên quan khác như các nguyên
tắc tố tụng hình sự, các thủ tục tố tụng hình sự, các biện pháp cưỡng chế
tố tụng liên quan đến quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị
cáo (Nguyễn Quang Hiền, Trần Quang Tiệp…). Có công trình lại
nghiên cứu bằng cách phân từng giai đoạn tố tụng, bảo vệ quyền con
người nói chung trong khởi tố, trong điều tra, trong truy tố, trong xét xử
và trong thi hành án hình sự (Lê Văn Cảm, Nguyễn Ngọc Chí…).
- Trong một số công trình khoa học khác, các tác giả đã nghiên
cứu tương đối sâu việc bảo đảm quyền con người trong lĩnh vực tố tụng
hoặc đối với người tham gia tố tụng nhất định như vấn đề bảo vệ quyền
bào chữa của người bị buộc tội được đề cập trong các công trình của
PGS. TS. Phạm Hồng Hải, TS. Nguyễn Văn Tuân, PGS. TS. Hoàng Thị
Sơn, TS. LS. Phan Trung Hoài…; vấn đề bảo đảm quyền con người
trong áp dụng các biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự được đề
cập trong các công trình của TS. Trần Quang Tiệp, TS. Nguyễn Văn
Điệp, ThS. Nguyễn Mai Bộ…
Trong các công trình nêu trên, các tác giả đi sâu nghiên cứu
việc bảo vệ một quyền cụ thể là quyền bào chữa của bị can, bị cáo
(Phạm Hồng Hải, Nguyễn Văn Tuân, Hoàng Thị Sơn, Phan Trung
21
quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo trong các giai
đọan tố tụng khác nhau; 2/ Luận án đã phân tích có hệ thống các quy
định của Bộ luật TTHS và đánh giá đầy đủ, tòan diện thực tiễn bảo đảm
quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo trong TTHS Việt
Nam, từ đó tìm ra được những hạn chế, bất cập về bảo đảm quyền con
người của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo trong TTHS và nguyên nhân
của những bất cập, hạn chế; 3/ Luận án đã đưa ra được số giải pháp và
kiến nghị nhằm hòan thiện các quy định của pháp luật TTHS Việt Nam
và tăng cường bảo đảm quyền con người của người bị tạm giữ, bị can,
bị cáo trong họat động TTHS. Thể hiện qua một số điểm chính như sau:
1. Quyền con người là sự thống nhất biện chứng giữa “quyền tự
nhiên” và “quyền xã hội”, tất yếu cần được pháp luật bảo vệ. Tôn trọng
và bảo đảm quyền con người là một trong những đặc tính quan trọng của
Nhà nước pháp quyền. Là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân
dân, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam luôn coi con người
là vị trí trung tâm trong mọi chính sách kinh tế, xã hội và tạo mọi điều
kiện để con người phát triển. Nhà nước bảo đảm thực hiện quyền con
người bằng các biện pháp lập pháp cũng như thi hành pháp luật, các
biện pháp liên quan đến chế độ trách nhiệm của cơ quan Nhà nước, cán
bộ, công chức trong việc bảo vệ các quyền con người, các biện pháp xử
lý vi phạm quyền con người, các biện pháp bảo đảm quyền khiếu nại, tố
cáo của công dân và các biện pháp bảo đảm thực hiện dân chủ trong
hoạt động của Nhà nước.
2. Tố tụng hình sự là hoạt động có tác động rất lớn đến quyền
con người nói chung, quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị
cáo nói riêng. Vì vậy bảo đảm quyền con người của người bị tạm giữ, bị
can, bị cáo là một trong những nhiệm vụ và là mục đích quan trọng của
tố tụng hình sự.
Trong tố tụng hình sự, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo là những
người tham gia tố tụng có vị trí trung tâm trong quá trình giải quyết vụ
án. Họ là người bị cơ quan tiến hành tố tụng coi là người đã thực hiện
hành vi nguy hiểm cho xã hội được BLHS quy định là tội phạm. Tùy theo
giai đoạn tố tụng khác nhau mà tên gọi cũng như địa vị pháp lý của người
đó cũng khác nhau: 1/ Đối với người bị tạm giữ, địa vị pháp lý của họ
được quy định xuất phát từ bản chất của việc tạm giữ là: cách ly người bị
nghi thực hiện phạm tội trong thời gian ngắn; do đó người bị tạm giữ chỉ
có thể bạn quan tâm
Luận văn: Cách nhìn tổng thể về thuyết con người, áp dụng thực tiễn qu...
15
729
299
Kinh tế quản lý
15
(New)
Tiểu luận: Quyền lợi của người phụ nữ trong Bộ luật Hồng Đức
4
839
303
Lý luận chính trị
4
(New)
Nghiên cứu về khái niệm quyền con người, sự khác nhau trong việc tiếp...
20
871
4.380
Báo cáo, luận văn khác
20
(New)
Tìm hiểu pháp luật về bảo hiểm xã hội của Việt Nam và Singapore và một...
60
694
294
Kinh tế quản lý
60
(New)
Luận án tiến sĩ luật học: Pháp luật, Chủ trương, vấn đề bảo đảm quyền...
14
1.075
326
Thạc sĩ cao học
14
(New)
Nghị luận xã hội về ý chí nghị lực của con người trong cuộc sống xã hộ...
7
1.097
320
Tài liệu, đề thi môn Ngữ Văn
7
(New)
Luận văn: Cơ sở lý luận, thực trạng, triển vọng và giải pháp tăng cườn...
82
976
326
Kinh tế - Thương mại
82
(New)
Luận án tiến sĩ: Tín dụng nhà ở cho người có thu nhập trung bình và th...
208
846
387
Thạc sĩ cao học
208
(New)
thông tin tài liệu
Bảo đảm quyền con người nói chung, quyền con người của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo nói riêng trong tố tụng hình sự là xu thế tất yếu trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền hiện nay trên thế giới.
Vấn đề bảo đảm quyền con người của người bị buộc tội được quy định trong các văn bản pháp lý quốc tế cũng như trong luật tố tụng hình sự quốc gia.
Từ góc độ các văn bản pháp luật quốc tế, quyền con người và bảo đảm quyền con người nói chung đã được quy định tương đối sớm trong các văn bản pháp lý khi Nhà nước Tư sản mới hình thành. Nhưng có lẽ tập trung nhất, cụ thể nhất về bảo đảm quyền con người của người bị buộc tội được quy định rõ ràng, cụ thể trong các văn bản như: Tuyên ngôn thế giới về nhân quyền (Universal Decleration of Human Rights), Công ước Châu Âu về quyền con người (European Convention on Human Rights – ECHR), Công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em,
Quy chế Rome về thành lập Tòa án hình sự thường trực Quốc tế... Các văn bản quốc tế nêu trên là cơ sở pháp lý quan trọng để các quốc gia cụ thể hóa trong nội luật về tố tụng hình sự của mình
Mở rộng để xem thêm
tài liệu mới trong mục này
Giới thiệu chung về bảo mật vô tuyến- Kiến trúc bảo mật mạng GSM và Kiến trúc bảo mật mạng GSM
Tổng quan về cân bằng nước hệ thống và mô hình IQQM, áp dụng mô hình IQQM tính toán cân bằng nước hệ thống Tổng quan về cân bằng nước hệ thống và mô hình IQQM, áp dụng mô hình IQQM tính toán cân bằng nước hệ thống lưu vực sông Kiến Giang, Quảng Bình
Xây dựng cơ sở dữ liệu về đặc trưng lâm học của một số ưu hợp thực vật ưu thế cây họ Sao – Dầu ở Đồng Nai để làm căn cứ xây dựng những biện pháp khai thác – tái sinh, nuôi dưỡng và bảo tồn những hệ sinh thái rừng ưu thế cây họ Sao – Dầu ở Đông Nam Bộ
So sánh một số yếu tố môi trường nước trong quầng nuôi tôm có trồng Rau nhút và tôm có chất chà ở xã Bình Thạnh Đông, huyện Phú Tân, tỉnh An Giang
Khảo sát và phân tích định lượng để tìm hiểu sự khác biệt của các yếu tố môi trường đào tạo, đặc điểm cá nhân và KQHT ở hai trường và so sánh để tìm hiểu sự khác biệt ở hai môi trường giáo dục khác nhau
tài liệu hot trong mục này
Luận văn về các tác nhân ảnh hưởng đến kết quả học tập của sinh viên chính quy trường Đại Học Kinh Tế- TP HCM
Luận văn thạc sỹ: Phân tích và đánh giá chiến lược kinh doanh tại công ty sữa Vinamilk
Luận văn thạc sĩ: Tổng quan về thị trường chứng khoán Việt Nam và các giải pháp nhằm hạn chế rủi ro trên thị trường chứng khoán Việt Nam
Luận văn thạc sĩ tôn giáo học: Quản lý nhà nước về hoạt động quản lý tôn giáo tại TP.Hồ Chí Minh- thành tựu, hạn chế và vấn đề đặt ra
Luận văn: Tổng quan về ngành dệt nhuộm và các chất thải, phương pháp xử cơ-hóa-sinh học chất thải dệt nhuộm
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
Tâm lý xã hội VÀ Hệ tư tưởng
Tham khảo 12 bài tập nguyên lý thống kê có lời giải
4 đề thi học sinh giỏi Toán lớp 2, có đáp án kèm theo
Trắc nghiệm kinh tế
Địa lý 12 Phát triển cây công nghiệp lâu năm Tây Nguyên
Mẫu slide về các môn thể thao
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có
×
