Luận văn: Khái niệm về thương mại điện tử và lợi ích của thương mại điện tử - Tailieu123.org

Luận văn - báo cáo

Thạc sĩ cao học

Kinh tế quản lý

Khoa học tự nhiên

Kinh tế - Thương mại

Lý luận chính trị

Kỹ thuật

Báo cáo, luận văn khác

Kỹ năng mềm

Mẫu slide

Mẫu slide cho thuyết trình

Mẫu slide cho giáo án điện tử

Mẫu slide khác

Mẫu slide - Template

Kinh doanh - tiếp thị

Marketing, bán hàng

PR truyền thông

Kế hoạch kinh doanh

Tài liệu kinh doanh, tiếp thị khác

Thương mại điện tử

Kinh tế - Quản lý

Bài giảng, giáo trình

Tài liệu kinh tế khác

Tài chính - Ngân hàng

Tài chính doanh nghiệp

Kế toán, kiểm toán

Ngân hàng - tín dụng

Tài liệu tài chính - ngân hàng khác

Biểu mẫu - Văn bản

Mẫu hợp đồng

Mẫu đơn từ

Biểu mẫu, văn bản khác

Thủ tục hành chính

Giáo dục đào tạo

Tài liệu, đề thi môn Toán

Tài liệu, đề thi môn Ngữ Văn

Tài liệu, đề thi THPT các trường

Tài liệu, đề thi Vật Lý

Tài liệu, đề thi Sinh Học

Tài liệu, đề thi Hóa Học

Tài liệu, đề thi Lịch Sử

Tài liệu, đề thi học sinh giỏi

Tài liệu, đề thi khác

Giải bài tập các môn

Giáo án bài giảng

Giáo án, bài giảng lớp 6

Giáo án, bài giảng lớp 7

Giáo án, bài giảng lớp 8

Giáo án, bài giảng lớp 9

Giáo án, bài giảng lớp 10

Giáo án, bài giảng lớp 11

Giáo án, bài giảng lớp 12

Giáo án, bài giảng tiểu học

Giáo án, bài giảng khác

Công nghệ thông tin

Văn bản pháp luật

Thuế - Lệ phí - Kinh phí

Văn bản pháp luật khác

Học tiếng Anh

Tài liệu học tiếng Anh khác

Y học- sức khỏe

Tài liệu y học - sức khỏe khác

Các bài văn khấn nôm

Lĩnh vực khác

Kinh doanh - tiếp thị

Kinh tế - Quản lý

Tài chính - Ngân hàng

Luận văn: Khái niệm về thương mại điện tử và lợi ích của thương mại điện tử

845

304

Định dạng

Báo cáo tài liệu vi phạm

Kho¸ luËn tèt nghiÖp

-1-

HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM

CHƢƠNG I

GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

I. KHÁI NIỆM VỀ THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ.

Sự phát triển và hoàn thiện của kỹ thuật số đã đưa tới cuộc “cách mạng số

hoá”, thúc đẩy sự ra đời của “kinh tế số hoá”, và “xã hội thông tin” mà thương

mại điện tử là một bộ phận hợp thành. Thương mại điện tử là việc sử dụng các

phương pháp điện tử để làm thương mại, trong đó “thương mại” (commerce)

không phải chỉ là buôn bán hàng hoá dịch vụ (trade), mà - như được các nước

thành viên Liên hợp quốc thoả thuận- bao gồm hầu như tất cả các dạng hoạt động

kinh tế, và việc chấp nhận và áp dụng thương mại điện tử sẽ làm thay đổi toàn bộ

hình thái hoạt động của xã hội.

1. Số hoá và nền kinh tế số hoá.

Cho tới đầu thế kỷ này, để liên lạc với nhau, người ta sử dụng các hệ thống

ký hiệu như âm thanh, hình ảnh, và chữ viết. Trong nửa đầu thế kỷ, kỹ thuật số

(digital technique) trên cơ sở hệ nhị phân ( binary system, dùng hai chữ số, 0 và

1; mỗi số đó gọi là 1 bit, 8 bit gọi là một byte, biểu diễn điện tử tương ứng của

hai ấy là “mạch mở” và “mạch đóng”) bắt đầu phát triển và hoàn thiện dần. Hình

ảnh (kể cả chữ viết, con số, các ký hiệu khác), và âm thanh đều được số hoá

thành các nhóm bit điện tử, để ghi lại, lưu giữ trong môi trường từ, truyền đi và

đọc bằng điện tử, tất cả đều với tốc độ ánh sáng (300 nghìn km/giây).

Kỹ thuật số được áp dụng trước hết vào máy tính điện tử, tiếp đó sang các

lĩnh vực khác (cho tới điện thoại di động, thẻ tín dụng v.v.). Việc áp dụng các kỹ

thuật số có thể được gọi là một cuộc Cách mạng vĩ đại trong lịch sử nhân loại,

Kho¸ luËn tèt nghiÖp

-2-

HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM

gọi là cuộc cách mạng số hoá ( digital revolution), mở ra “kỷ nguyên số hoá”

(Digital Age).

Cách mạng số hoá diễn ra với tốc độ rất cao. Trong bối cảnh ấy, hoạt động

kinh tế nói chung và thương mại nói riêng (kể cả khâu quản lý) cũng chuyển sang

dạng “số hoá”, “điện tử hoá”; khái niệm “thương mại điện tử” dần dần hình

thành, và ứng dụng “thương mại điện tử” ngày càng mở rộng.

2. Thƣơng mại điện tử là gì?

Thương mại điện tử là một trong những lĩnh vực tương đối mới, ngay tên

gọi cũng có nhiều: có thể gọi là “thương mại trực tuyến” (online trade) (còn gọi

là “thương mại tại tuyến”), “thương mại điều khiển học” (cybertrade), “kinh

doanh điện tử” (electronic business), “thương mại không có giấy tờ” (paperless

commerce hoặc paperless trade) v..v; gần đây “thương mại điện tử” (electronic

commerce) được sử dụng nhiều và trở thành quy ước chung, đưa vào văn bản

pháp luật quốc tế, dù rằng các tên gọi khác vẫn có thể được dùng và được hiểu

với cùng một nội dung.

Theo định nghĩa rộng rãi nhất, giản dị nhất và đã được chấp nhận phổ biến,

thì thương mại điển tử là việc sử dụng các phương pháp điện tử để làm thương

mại. Nói chính xác hơn, thương mại điện tử là việc trao đổi thông tin thương mại

thông qua các công nghệ điện tử, mà nói chung là không cần in ra giấy trong bất

kỳ công đoạn nào của toàn bộ quá trình giao dịch.

Trong định nghĩa trên đây, “thông tin” (information) không được hiểu theo

nghĩa hẹp là “tin tức”, mà là bất cứ gì có thể truyền tải bằng kỹ thuật điện tử, bao

gồm cả thư từ, các tệp văn bản (text-based file), các cơ sở dữ liệu (database), các

bản tính (spreadsheet), các bản vẽ thiết kế bằng máy tính điện tử (computer-aid

design: CAD), các hình đồ hoạ (graphical image), quảng cáo, hỏi hàng, đơn hàng,

hoá đơn, biểu giá, hợp đồng, hình ảnh động (video image), âm thanh v.v.

Kho¸ luËn tèt nghiÖp

-3-

HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM

Cần chú ý rằng, chữ “thương mại” (commerce) trong “thương mại điện tử”

(electronic commerce) cần được hiểu như cách diễn đạt sau đây của Uỷ ban Liên

hiệp quốc về luật thương mại quốc tế, đã được ghi trong Đạo luật mẫu vầ thương

mại điện tử do Uỷ ban này thảo ra và đã được Liên hiệp quốc thông qua:

Thuật ngữ thương mại cần được diễn giải theo nghĩa rộng để bao quát các

vấn đề nảy sinh ra từ mọi mối quan hệ mang tính chất thương mại, dù có hay

không có hợp đồng. Các mối quan hệ mang tính thương mại bao gồm, nhưng

không phải chỉ bao gồm, các giao dịch sau đây: bất cứ giao dịch thương mại nào

về cung cấp hoặc trao đổi hàng hoá hoặc dịch vụ; thoả thuận phân phối; đại diện

hoặc đại lý thương mại; uỷ thác hoa hồng (factoring), cho thuê dài hạn (leasing);

xây dựng các công trình; tư vấn; kỹ thuật công trình (engineering); đầu tư; cấp

vốn; ngân hàng; thoả thuận khai thác; bảo hiểm; thoả thuận khai thác hoặc tô

nhượng; liên doanh và các hình thức khác về hợp tác công nghiệp hoặc kinh

doanh; chuyên chở hàng hoá hay hành khách bằng đường biển, đường không,

đường sắt hoặc đường bộ.

Như vậy, “thương mại” (commerce) trong “thương mại điện tử” (electronic

commerce) không chỉ là buôn bán hàng hoá và dịch vụ (trade) theo cách hiểu

thông thường, mà bao quát một phạm vi rộng hơn nhiều, do đó việc áp dụng

thương mại điện tử sẽ làm thay đổi hình thái hoạt động của gần như tất cả các

hoạt động kinh tế. Theo ước tính đến nay, thương mại điện tử có tới trên 1300

lĩnh vực ứng dụng, trong đó, buôn bán hàng hoá và dịch vụ (trade) chỉ là một lĩnh

vực ứng dụng.

3. Các phƣơng tiện kỹ thuật hiện đại của thƣơng mại điện tử.

- Điện thoại:

Điện thoại là một phương tiện phổ thông, dễ sử dụng, và thường mở đầu cho

các cuộc giao dịch thương mại. Một số loại dịch vụ có thể cung cấp trực tiếp của

điện thoại (như dịch vụ bưu điện, ngân hàng, hỏi đáp, tư vấn, giải trí); với sự phát

Kho¸ luËn tèt nghiÖp

-4-

HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM

triển của điện thoại di động, liên lạc qua vệ tinh, ứng dụng của điện thoại đang và

sẽ trở nên rộng rãi hơn.

Tuy nhiên, trên quan điểm kinh doanh, công cụ điện thoại có mặt hạn chế là

chỉ truyền tải được mọi cuộc giao dịch cuối cùng cũng phải kết thúc bằng giấy tờ.

Ngoài ra, chi phí giao dịch điện thoại, nhất là điện thoại đường dài và điện thoại

ngoài nước vẫn còn cao.

- Máy điện báo (Telex) và máy Fax:

Máy fax có thể thay thế dịch vụ đưa thư và gửi công văn truyền thống, ngày

nay nó gần như đã thay thế hẳn máy Telex chỉ truyền được lời văn. Nhưng máy

Fax có một số mặt hạn chế như: không thể truyền tải được âm thanh, chưa truyền

tải được các hình ảnh phức tạp, ngoài ra giá máy và chi phí sử dụng còn cao.

- Truyền hình:

Số người sử dụng máy thu hình trên toàn thế giới hiện nay là rất lớn đã

khiến cho truyền hình trở thành một trong những công cụ điện tử phổ thông nhất

ngày nay.

Truyền hình đóng vai trò quan trọng trong thương mại, nhất là trong quảng

cáo hàng hoá, ngày càng có nhiều người mua hàng nhờ quảng cáo trên truyền

hình, một số dịch vụ đã được cung cấp qua truyền hình (như các chương trình

đặt trước.v.v.) . Song truyền hình chỉ là một công cụ viễn thông “một chiều”; qua

truyền hình khách hàng không thể tìm kiếm được các chào hàng, không thể đàm

phán với người bán về các điều khoản mua bán cụ thể. Nay máy thu hình được

nói kết với máy tính điện tử, thì công cụ của nó được mở rộng hơn.

- Thiết bị kỹ thuật thanh toán điện tử:

Mục tiêu cuối cùng của mọi cuộc mua bán là người mua nhận được hàng và

người bán nhận được tiền trả cho số hàng đó. Thanh toán, vì thế, là khâu quan

trọng bậc nhất của thương mại, và thương mại điện tử không thể thiếu được công

Kho¸ luËn tèt nghiÖp

-5-

HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM

cụ thanh toán điện tử thông qua các hệ thống thanh toán điện tử và chuyển tiền

điện tử mà bản chất là các phương tiện tự động chuyển tiền từ tài khoản này sang

tài khoản khác (nay xuất hiện cả hình thức tự động chuyển tiền mặt thông qua các

“túi tiền điện tử”: electronic purse). Thanh toán điện tử sử dụng rộng rãi các máy

rút tiền tự động (ATM: Automatic Teller Machine), thẻ tín dụng (credit card) các

loại, thẻ mua hàng (purchasing card), thẻ thông minh (smart card: thẻ từ có gắn vi

chip điện tử mà thực chất là một máy tính điện tử rất nhỏ) v.v.

- Mạng nội bộ và liên mạng nội bộ:

Theo nghĩa rộng, mạng nội bộ là toàn bộ mạng thông tin của một xí nghiệp

và các liên lạc đủ kiểu giữa các máy tính điện tử trong cơ quan xí nghiệp đó,

cộng với liên lạc di động. Theo nghĩa hẹp, đó là mạng kết nối nhiều máy tính ở

gần nhau (gọi là mạng cục bộ: Local Area Network - LAN); hoặc nối kết các máy

tính trong một khu vực rộng lớn hơn (gọi là mạng miền rộng: Wide Area

Network - WAN). Hai hay nhiều mạng nội bộ liên kết với nhau sẽ tạo thành liên

mạng nội bộ (cũng có thể gọi là “mạng ngoại bộ” - extranet) và tạo ra một cộng

đồng điện tử liên xí nghiệp (inter-enterprise electronic community).

- Internet và Web:

Năm 1969, Cơ quan các dự án nghiên cứu cao cấp thuộc Bộ Quốc phòng

Mỹ bắt đầu nghiên cứu các tiêu chuẩn và công nghệ - thiết bị truyền gửi dữ liệu

cho phép lập một mạng toàn quốc, nối ghép các mạng cục bộ và miền rộng sử

dụng các chuẩn công nghệ khác nhau thành một mạng chung để trao đổi thông tin

nhanh chóng và kịp thời. Năm 1983 dự án này thành công, một mạng toàn cục ra

đời, sau đó tách thành hai mạng: MILnet chuyên dùng cho quân đội và ARPAnet

dùng cho nghiên cứu và giáo dục. Các mạng máy tính đều có thể kết nối với

ARPAnet, vì thế nó được đặt tên là Internet (tức “liên mạng”). Năm 1994 toàn

thế giới có khoảng 3 triệu người kết nối Internet; năm 1996 con số đã lên trên 67

Kho¸ luËn tèt nghiÖp

-6-

HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM

triệu người, năm 1997 đã có 110 quốc gia kết nối vào mạng Internet; năm 1998,

toàn thế giới có khoảng 100 triệu người sử dung Internet/Web.

Từ năm 1995, Internet được chính thức công nhận là mạng toàn cầu, nó là

“mạng của các mạng” (the network of the networks) một máy tính có địa chỉ

Internet thoạt tiên được nối vào mạng LAN, rồi tới mạng WAN, rồi vào Internet.

Nhờ đó các mạng và các máy tính có địa chỉ Internet có thể giao tiếp với nhau,

truyền gửi cho nhau các thông điệp (gọi là thư điện tử: electronic mail, tức e-

mail), và các dữ liệu thuộc hàng trăm ứng dụng khác nhau.

Việc kết nối các mạng như trên được thực hiện trên cơ sở các tiêu chuẩn

truyền dẫn dữ liệu trong môi trường Internet (Internet Standards), chủ yếu là giao

thức chuẩn TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) do Bộ

Quốc phòng Mỹ (DOD: Department Of Defense) khởi thảo và phát triển (như đã

nói ở trên). Trong đó TCP chịu trách nhiệm đảm bảo việc truyền gửi chính xác

dữ liệu từ người sử dụng tới máy chủ (server) ở nút mạng, còn IP có trách nhiệm

chuyển các gói dữ liệu (packet of data) từ nút mạng này sang nút mạng khác theo

địa chỉ Internet.

Khi nói Internet, ta nói tới một phương tiện liên kết các mạng với nhau trên

phạm vi toàn cầu trên cơ sở giao thức chuẩn quốc tế TCP/IP. Công nghệ Internet

thực sự trở thành công cụ đắc lực khi áp dụng thêm giao thức chuẩn quốc tế

HTML (HyperText Transfer Protocol: Giao thức chuẩn truyền siêu văn bản) với

các trang siêu văn bản viết bằng ngôn ngữ HTML (HyberText Markup

Language), tạo ra nhiều dịch vụ khác nhau, mà tới nay nổi bật nhất là dịch vụ

Word Wide Web ra đời năm 1991 (thường gọi tắt là Web, và viết tắt là WWW

hoặc W3) là công nghệ sử dụng các siêu liên kết văn bản (hyberlink, hybertext)

tạo ra các văn bản có chứa nhiều tham chiếu tới các văn bản khác, cho phép

người sử dụng tự động chuyển từ một cơ sở dữ liệu này sang một cơ sở dữ liệu

kia, bằng cách đó mà truy cập các thông tin thuộc các chủ đề khác nhau và dưới

LÝ THUYẾT TOÁN

Kinh doanh - tiếp thị

Quản trị, internet, marketing

Giáo dục đào tạo

Các tài liệu, đề thi liên quan đến các môn học của học sinh và bài giảng của giáo viên

Công nghệ thông tin

Tài liệu lĩnh vực công nghệ thông tin

Học tiếng Anh

Các tài liệu liên quan đến học tiếng Anh