Luận văn: Tổng quan về thương mại điện tử, phát triển TMĐT toàn cầu - TMĐT trong khuôn khổ WTO và TMĐTTC tại các nước đang phát triển - Tailieu123.org

Luận văn - báo cáo

Thạc sĩ cao học

Kinh tế quản lý

Khoa học tự nhiên

Kinh tế - Thương mại

Lý luận chính trị

Kỹ thuật

Báo cáo, luận văn khác

Kỹ năng mềm

Mẫu slide

Mẫu slide cho thuyết trình

Mẫu slide cho giáo án điện tử

Mẫu slide khác

Mẫu slide - Template

Kinh doanh - tiếp thị

Marketing, bán hàng

PR truyền thông

Kế hoạch kinh doanh

Tài liệu kinh doanh, tiếp thị khác

Thương mại điện tử

Kinh tế - Quản lý

Bài giảng, giáo trình

Tài liệu kinh tế khác

Tài chính - Ngân hàng

Tài chính doanh nghiệp

Kế toán, kiểm toán

Ngân hàng - tín dụng

Tài liệu tài chính - ngân hàng khác

Biểu mẫu - Văn bản

Mẫu hợp đồng

Mẫu đơn từ

Biểu mẫu, văn bản khác

Thủ tục hành chính

Giáo dục đào tạo

Tài liệu, đề thi môn Toán

Tài liệu, đề thi môn Ngữ Văn

Tài liệu, đề thi THPT các trường

Tài liệu, đề thi Vật Lý

Tài liệu, đề thi Sinh Học

Tài liệu, đề thi Hóa Học

Tài liệu, đề thi Lịch Sử

Tài liệu, đề thi học sinh giỏi

Tài liệu, đề thi khác

Giải bài tập các môn

Giáo án bài giảng

Giáo án, bài giảng lớp 6

Giáo án, bài giảng lớp 7

Giáo án, bài giảng lớp 8

Giáo án, bài giảng lớp 9

Giáo án, bài giảng lớp 10

Giáo án, bài giảng lớp 11

Giáo án, bài giảng lớp 12

Giáo án, bài giảng tiểu học

Giáo án, bài giảng khác

Công nghệ thông tin

Văn bản pháp luật

Thuế - Lệ phí - Kinh phí

Văn bản pháp luật khác

Học tiếng Anh

Tài liệu học tiếng Anh khác

Y học- sức khỏe

Tài liệu y học - sức khỏe khác

Các bài văn khấn nôm

Lĩnh vực khác

Kinh doanh - tiếp thị

Kinh tế - Quản lý

Tài chính - Ngân hàng

Luận văn: Tổng quan về thương mại điện tử, phát triển TMĐT toàn cầu - TMĐT trong khuôn khổ WTO và TMĐTTC tại các nước đang phát triển

903

348

Định dạng

Báo cáo tài liệu vi phạm

LỜI NÓI ĐẦU

Kể từ khi nền kinh tế hàng hóa xuất hiện, thương mại tự do và tốc độ lưu

thông hàng hoá luôn là động lực chủ yếu thúc đẩy sự phát triển của sức sản

xuất và từ đó quyết định phương thức sản xuất mới. 1000 năm trước, con

đường tơ lụa xuyên sa mạc qua nhiều quốc gia, nối các đế chế La Mã với đế

chế Trung Hoa không chỉ mang tơ lụa và vàng bạc làm giàu cho nhiều nước

mà còn giúp truyền bá công nghệ và triết lý. Những phát kiến địa lý vào thế

kỷ 14, 15 không chỉ đem lại sự phồn vinh cho các cường quốc hàng hải mà

còn là một tiền đề quan trọng hình thành nên chủ nghĩa tư bản và phương thức

sản xuất tư bản chủ nghĩa.

Sự phát triển của công nghệ thông tin toàn cầu ngày nay mà đại diện tiêu biểu

của nó là mạng Internet cũng có thể được nhìn nhận dưới cùng một góc độ

với hai phát kiến trên, nhưng mang tính khác biệt về chất ở chỗ biên giới quốc

gia bị vượt qua chỉ sau một cú nhấp chuột (mouse click). Ảnh hưởng của

Internet vì thế mang tính toàn cầu và nó trở thành một phần của quá trình toàn

cầu hoá, vốn đã và đang biến đổi sâu sắc mọi mặt xã hội loài người từ kinh tế,

chính trị đến văn hoá, xã hội. Nghiên cứu, dự đoán nhằm mục đích tìm kiếm

các phương thức thích ứng với những tác động từ diễn biến chóng mặt của

quá trình toàn cầu hoá nói chung và của hệ thống thông tin toàn cầu nói riêng

trở thành một đòi hỏi bức thiết của mọi quốc gia để tồn tại và phát triển.

Từ quan điểm lịch sử và biện chứng, có thể thấy được những tác động quyết

định, thách thức và cơ hội lớn nhất Internet đặt ra trong dài hạn nằm trong

lĩnh vực kinh tế-thương mại. Internet đặt nền tảng cho sự hình thành của nền

kinh tế trực tuyến (online economy), trong đó con người cũng như phương

tiện sản xuất và sản phẩm hàng hóa, đều có thể liên lạc trực tiếp với nhau, và

liên tục, không cần đến giấy tờ, càng không phải đối mặt thực thể. Dòng lưu

chuyển thông tin và thương mại hàng hoá, dịch vụ trong không gian không có

biên giới hay thương mại điện tử mở ra khả năng giảm chi phí giao dịch, tiếp

cận thị trường và thúc đẩy tiến bộ công nghệ, từ đó thay đổi cấu trúc của nền

kinh tế quốc gia và toàn cầu. Thương mại điện tử do vậy được nhìn nhận như

một lực lượng thúc đẩy tự do hoá thương mại quốc tế và tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, chính tính chất phi biên giới ấy của thương mại điện tử lại đặt ra

những yêu cầu điều chỉnh mới đối với những khuôn khổ thương mại quốc tế

hiện tại (trong tổ chức thương mại quốc tế WTO) cũng như chính sách kinh tế

nói chung và chính sách thương mại nói riêng của từng nước. Những điều

chỉnh đó đến lượt mình lại tác động trực tiếp đến sự phát triển của thương mại

điện tử và viễn cảnh kinh tế quốc gia và toàn cầu cũng như quan hệ giữa các

quốc gia trong những năm tới. Trong bối cảnh như vậy, các nước đang phát

triển nhìn thấy ở thương mại điện tử cơ hội phát triển cho tương lai, nhưng

đồng thời lại phải đối mặt với thách thức trong hiện tại không dễ vượt qua về

công nghệ, về tri thức và đặc biệt là những thách thức đến từ những đề xuất

thương mại điện tử toàn cầu của các nước phát triển, trong khi vẫn còn đang

chật vật tìm cách thoát ra khỏi vòng luẩn quẩn của đói nghèo và lạc hậu. Ưu

tiên chính sách của các nước này, vì thế, là làm cách nào bắt kịp với sự phát

triển của thương mại điện tử trên thế giới, đồng thời đối phó hiệu quả với

những nguy cơ đến từ quá trình đó.

Thương mại điện tử là một lĩnh vực khá mới. “Việc dự đoán tương lai phát

triển như thế nào cho chính xác thật khó khăn vì số liệu biến đổi rất mau

chóng và khoa học kỹ thuật mới không ngừng phát triển... Thế nhưng trước

khi tiến vào vùng đất còn nhiều điều chưa biết này, tốt hơn chúng ta nên có

trong tay một bản đồ, tuy không hoàn chỉnh, mà chỉ là một mô hình thô thiển

đơn giản, để dò dẫm từng bước và từng bước sửa đổi tu chỉnh, vẫn hơn là

không có gì trong tay” (Alvin Toffler). Với một quan niệm như vậy, khóa

luận sử dụng phương pháp trừu tượng hóa, và phân tích thống kê để tìm hiểu

trên khía cạnh quan hệ kinh tế quốc tế những vấn đề thương mại điện tử đặt ra

cho hệ thống thương mại quốc tế dưới sự điều chỉnh của tổ chức WTO từ góc

nhìn của các nước đang phát triển. Nội dung của khóa luận được chia làm 3

chương

Chương I “Tổng quan về thương mại điện tử” trình bày các vấn đề cơ bản

nhất về thương mại điện tử như định nghĩa, phương tiện và ứng dụng của

thương mại điện tử, lợi ích khi sử dụng thương mại điện tử, thực trạng

phát triển của thương mại điện tử trên thế giới và môi trường hoạt động

của thương mại điện tử.

Chương II “Phát triển thương mại điện tử toàn cầu - thương mại điện tử

trong khuôn khổ WTO” tìm hiểu tác động của thương mại điện tử đối

với thương mại quốc tế; những phản ứng của khu vực và quốc tế trước

thương mại điện tử; những nỗ lực tìm kiếm một khuôn khổ điều chỉnh

thương mại điện tử quốc tế và các vấn đề nảy sinh khi đặt thương mại

điện tử dưới sự điều chỉnh của WTO như mở cửa thị trường, phân loại

giao dịch thương mại điện tử, thuế quan và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Chương III “Thương mại điện tử toàn cầu và các nước đang phát triển”

phân tích các cơ hội và thách thức mà sự phát triển của thương mại điện

tử toàn cầu đặt ra đối với các nền kinh tế đang phát triển, những khía

cạnh chính sách cần tập trung; một phần trọng tâm sẽ đánh giá tiềm năng

và khả năng phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam, đề xuất các chính

sách vĩ mô để hội nhập có hiệu quả vào thương mại điện tử toàn cầu.

Bài khóa luận tiếp thu một số các nghiên cứu ở Việt Nam và trên thế giới.

Tuy nhiên, do khả năng và kiến thức còn hạn chế, người viết rất mong có

được sự chỉ bảo và góp ý của các thầy cô và các bạn để bài viết được hoàn

chỉnh hơn.

CHƯƠNG I TỔNG QUAN VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

1. Khái niệm thương mại điện tử (TMĐT)

1.1 Định nghĩa TMĐT và "thương mại" trong TMĐT

Là một lĩnh vực tương đối mới, TMĐT được nói đến bằng nhiều tên gọi khác

nhau. Mặc dù tên gọi “thương mại điện tử” (electronic commerce) được sử

dụng nhiều nhất và trở thành quy ước chung, được đưa vào các văn bản quốc

tế, các tên gọi khác như: “thương mại trực tuyến” (online trade), “thương mại

điều khiển học” (cybertrade), “kinh doanh điện tử” (electronic business) hay

“thương mại không có giấy tờ” (paperless commerce)... vẫn được sử dụng và

được hiểu với cùng nội dung.

Hiện nay trên thế giới chưa có một định nghĩa nào về TMĐT được chấp nhận

rộng rãi. Tuy nhiên, nhiều chính phủ và tổ chức đã phát triển các khái niệm

khác nhau về TMĐT dựa trên các ứng dụng của nó (xem phụ lục 1) để có thể

thu thập được số liệu hữu íchi. Những cố gắng đó đưa đến một khái niệm tổng

quát về TMĐT, đó là “việc sử dụng rộng rãi các phương pháp điện tử để làm

thương mại” hay “việc trao đổi thông tin thương mại thông qua các phương

tiện công nghệ điện tử, mà nói chung không cần phải in ra giấy trong bất cứ

công đoạn nào của quá trình giao dịch”.ii

Thông tin trong khái niệm trên được hiểu là bất cứ gì có thể truyền tải bằng

kỹ thuật điện tử, bao gồm cả thư từ, các tệp văn bản, các cơ sở dữ liệu, các

bảng tính, các bản vẽ thiết kế bằng máy tính điện tử, các hình đồ hoạ, quảng

cáo, hỏi hàng, đơn hàng, hoá đơn, biểu giá, hợp đồng, các mẫu đơn, các biểu

báo cáo, hình ảnh động, âm thanh...

Khái niệm “thương mại” trong TMĐT đã được chuẩn hoá trong “Đạo luật

mẫu về TMĐT” do uỷ ban Liên Hiệp Quốc về Luật thương mại quốc tế

(UNCITRAL) ban hành. Thương mại theo đó không chỉ bó hẹp trong việc

mua bán hàng hoá và dịch vụ mà là “mọi vấn đề nảy sinh ra từ mọi mối quan

hệ mang tính chất thương mại, dù có hay không có hợp đồng”. Các mối quan

hệ đó hiện nay bao gồm khoảng 1300 lĩnh vựciii bao quát một phạm vi rất

rộng. Do vậy việc áp dụng TMĐT sẽ làm thay đổi hình thái hoạt động của hầu

như các hoạt động kinh tế.

1.2 Phương tiện của TMĐT và tính ưu việt của Internet

Theo định nghĩa trên, các phương tiện kỹ thuật của TMĐT có thể chia làm 6

loại gồm điện thoại, máy fax, truyền hình , hệ thống thanh toán và chuyển tiền

điện tử, mạng nội bộ và mạng liên nội bộ, Internet và Web.iv

Điện thoại là phương tiện được dùng phổ biến nhất. Toàn thế giới có khoảng

1 tỷ đường dây thuê bao điện thoại và 340 triệu người dùng điện thoại di

động.v Một số loại dịch vụ có thể được cung cấp qua điện thoại như bưu điện,

ngân hàng, tư vấn, giải trí... Tuy nhiên, hạn chế của công cụ này là chỉ truyền

tải được âm thanh, mọi giao dịch cuối cùng vẫn phải kết thúc bằng việc in ra

giấy. Chi phí sử dụng điện thoại còn phụ thuộc khoảng cách liên lạc.

Fax có thể thay thế dịch vụ đưa thư và gởi công văn truyền thống, nhưng

không truyền tải được âm thanh, hình ảnh động và hình ảnh 3 chiều; chất

lượng truyền tải lại không được tốt.

Truyền hình là công cụ TMĐT rất phổ thông. Trên thế giới hiện có khoảng 1

tỷ máy thu hìnhvi. Do có khả năng tác động tới hàng tỷ người xem, truyền

hình có vai trò rất quan trọng trong thương mại, đặc biệt là quảng cáo (quảng

cáo trên truyền hình chiếm 1/4 tổng chi phí quảng cáo ở Mỹ)vii. Truyền hình

có thể cung cấp nhiều dịch vụ thông tin giải trí nhưng nhược điểm lớn nhất

của công cụ viễn thông này chỉ mang tính 1 chiều, không mang tính tương

tác.

Hệ thống kỹ thuật thanh toán điện tử giúp tiến hành khâu thanh toán trong

giao dịch thương mại và tài chính mà không cần đến tiền mặt, rất phổ biến ở

các nước công nghiệp phát triển. Thanh toán điện tử sử dụng rộng rãi các máy

rút tiền tự động (ATM: Automatic teller machine) thẻ tín dụng (credit card),

thẻ mua hàng (purchasing card), thẻ thông minh (smart card)...

Mạng nội bộ và mạng liên nội bộ là toàn bộ mạng thông tin của một tổ chức

và các liên lạc mọi kiểu giữu các máy tính điện tử trong đó, cộng với các liên

lạc di động. Hệ thống này đòi hỏi tổ chức phải có cơ sở hạ tầng và tiêu chuẩn

thông tin riêng.

Internet và Web có thể thay thế các phương tiện trên với một phạm vi rộng

hơn và một hiệu quả lớn hơn nhiều lần nhờ sử dụng công nghệ hiện đại và có

tính tương tác cao với trong và ngoài hệ thống và giữa nhiều người với nhau.

Đối với nhiều sản phẩm có thể số hoá, tất cả các giai đoạn từ sản xuất đến lưu

thông, phân phối và tiêu dùng có thể thực hiện trực tuyến qua máy tính theo

một quy trình tự động hóa cao độ với thời gian vô cùng nhanh chóng so với

mua hàng theo phương thức truyền thống hay đặt hàng qua điện thoại và

chuyển giao bằng phương tiện hữu hình, như trong mô hình dưới đây:

(1)Quảng cáo phần mềm trực tuyến

(2) Đặt hàng theo mẫu (3)Chuyển đơn đặt hảng

(5) Yêu cầu trả tiền

(6) Thẻ tín dụng (4)Tự động tải phẩn mềm

(7)Chuyển phần mềm (7) Chphầ

Ở một khía cạnh khác, Internet và Web là phương tiện truyền dẫn đa chức

năng với khả năng chuyển tải kết hợp nhiều loại dữ liệu khác nhau từ văn bản,

âm thanh đến hình ảnh, đồng thời có khả năng kết hợp với nhiều phương tiện

khác nhau, điều mà không phương tiện nào trước đó làm được.

Internet cũng mở rộng phạm vi của TMĐT đến những lĩnh vực trước đây bị

giới hạn bởi khoảng cách không gian như y tế, giáo dục, dịch vụ pháp lý, kế

toán... Một ví dụ đơn giản là ngày nay người ta có thể lấy bằng cử nhân hay

H ộ p 1 L ị ch s ử Internet

Internet bắt nguồn từ những năm 60 khi các nhà nghiên cứu ở Mỹ tìm kiếm

những cách thức mới để liên lạc với nhau. Năm 1969, mạng ARPANET

(Advanced Research Projects Agency Network ) được thiết lập giữa 4

trường đại học của Mỹ với sự giúp đỡ của Bộ Quốc phòng. Mạng ARPANET

cho phép người sử dụng liên lạc với nhau qua “Giao thức chuẩn điều khiển

mạng” (Network Control Protocol). Theo giao thức chuẩn này , một thông

tin được phân chia thành những “gói” (packets) dữ liệu nhỏ tại nơi gửi đi,

hòa vào dòng luân chuyển dữ liệu kết nối giữa các máy tính và được nhập

lại như cũ tại nơi đến.

Trong những năm đầu, mạng ARPANET được sử dụng để gửi e-mail (lần đầu

tiên vào năm 1971), tổ chức thảo luận trực tuyến, khai thác dữ liệu từ xa và

giúp truyền các tệp dữ liệu giữa các cơ quan thuộc chính phủ, các công ty

và các trường đại học. Bộ Quốc phòng Mỹ lúc đầu có ý định sử dụng mạng

này như một công cụ thông tin trong chiến tranh nhưng cuối cùng đã từ bỏ.

Trong thời gian này, một số mạng khác sử dụng cho nghiên cứu và giáo

dục như BITNET và NSFNET cũng ra đời.

Trong những năm 80, giao thức chuẩn quốc tế TCP/IP (Transmission Control

Protocol/Internet Protocol) được đưa ra, thiết lập những tiêu chuẩn lưu

chuyển thông tin giữa các mạng và cho phép xác định người sử dụng thông

qua các địa chỉ Internet (Internet addresses) hoặc tên miền (domain

names). Điều này làm cho các mạng độc lập có thể kết nối với nhau. Từ đó,

mạng Internet hình thành và ngày càng phát triển. Chỉ tính đến năm 1997,

đã có 110 nước kết nối Internet. Ngày nay, việc Internet đã có mặt ở hầu

hết các nước trên thế giới.

Năm 1990 mạng WWW (World Wide Web) ra đời, lần đầu tiên mở ra kh

ả

năng truyền tải trên mạng các trang web kết hợp giữa đồ họa và văn bản.

Khách

hàng

Thụy sĩ

Công ty

Microsoft

ở Mỹ

Ngân

hàng dữ

liệu ở

Canđa

của công

Microsoft

LÝ THUYẾT TOÁN

Kinh doanh - tiếp thị

Quản trị, internet, marketing

Giáo dục đào tạo

Các tài liệu, đề thi liên quan đến các môn học của học sinh và bài giảng của giáo viên

Công nghệ thông tin

Tài liệu lĩnh vực công nghệ thông tin

Học tiếng Anh

Các tài liệu liên quan đến học tiếng Anh