III. H I CH NG LIÊN QUAN Đ N Đ T BI N NHI M S C TH :Ộ Ứ Ế Ộ Ế Ễ Ắ Ể
1. Khái ni m:ệ
- Là nh ng b nh do đ t bi n c u trúc và s l ng NST gây ra.ữ ệ ộ ế ấ ố ượ
2. Đ c đi m chung c a b nh:ặ ể ủ ệ
- B nh có tác đ ng l n trong th i kì thai nghén gây ra các ca s y thai ng u nhiên.ệ ộ ớ ờ ẩ ẫ
- B nh th ng xu t hi n l p l i và không ph i do di truy n t đ i tr c.ệ ườ ấ ệ ặ ạ ả ề ừ ờ ướ
- B nh đ c t o ra trong quá trình phát sinh giao t , trong h p t hay trongệ ượ ạ ử ợ ử
nh ng giai đo n khác nhau trong quá trình thai nghén.ữ ạ
- Nh ng tr ng h p còn s ng ch là các l ch b i, vi c th a hay thi u 1 NST làmữ ườ ợ ố ỉ ệ ộ ệ ừ ế
r i lo n cân b ng h gen làm d n đ n cái ch t.ố ạ ằ ệ ẫ ế ế
3. M t s b nh th ng g p ng i:ộ ố ệ ườ ặ ở ườ
a. B nh do bi n đ i s l ng NST:ệ ế ổ ố ượ
Ví d : b nh Đao, b nh T cn .ụ ệ ệ ơ ơ
* B nh Đao:ệ
- Trong t bào soma c a b nh nhân Đao có 47 NST (NST th a thu c c p s 21)ế ủ ệ ừ ộ ặ ố
- C p NST s 21 không phân li trong gi m phân t o ra 2 lo i giao t : (n+1) vàặ ố ả ạ ạ ử
(n- 1). Trong th tinh, giao t (n+ 1) này k t h p v i giao t bình th ng (n) t oụ ử ế ợ ớ ử ườ ạ
thành h p t (2n+1) có 3 NST s 21 (th 3) gây ra b nh Đao.ợ ử ố ể ệ
- B nh Đao ph bi n nh t trong các b nh NST ng i, NST s 21 r t nh nênệ ổ ế ấ ệ ở ườ ố ấ ỏ
s m t cân b ng do ph n gen th a ra ít nghiêm tr ng nên b nh nhân s ng sótự ấ ằ ầ ừ ọ ệ ố
nh ng ng i b nh Đao th ng th p bé, c r t, d t t tim, ng tiêu hóa, kho ngư ườ ệ ườ ấ ổ ụ ị ậ ố ả
50% ch t trong 5 năm đ u.ế ầ
- Có m i liên h khá ch t ch gi a tu i m v i kh năng sinh con m c b nhố ệ ặ ẽ ữ ổ ẹ ớ ả ắ ệ
Đao
b. B nh do bi n đ i c u trúc NST:ệ ế ổ ấ
- B nh “Mèo kêu”, do m t 1 ph n NST s 5 d n đ n h u qu : tr có ti ng khócệ ấ ầ ố ẫ ế ậ ả ẻ ế
nh mèo kêu, thi u năng trí tu ch nói đ c vài ti ng …ư ể ệ ỉ ượ ế