Cách phân loại từ góc độ này có nhiều điểm hợp lý hơn, thể hiện trong hiến pháp,
pháp luật và cả trong trong các công ước quốc tế, có các nhóm:
Các quyền và tự do về dân chủ về chính trị bao gồm: quyền tham gia quản lý nhà nước
và xã hội, quyền bầu cử, ứng cử, quyền bình đẳng nam – nữ, quyền tự do ngôn luận, báo chí,
quyền được thông tin, quyền được hội họp, lập hội, biễu tình, bãi công, tự do tín ngưỡng…
Các quyền dân sự (tự do cá nhân) bao gồm: quyền tự do đi lại và cư trú trong nước,
quyền ra nước ngoài và từ nước ngoài trở về nước, quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được
pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, quyền bất khả xâm phạm về
chỗ ở, quyền được an toàn và bí mật về thư tín, điện thoại, quyền khiếu nại, quyền tố cáo.
Các quyền kinh tế - xã hội bao gồm: quyền lao động, quyền tự do kinh doanh, quyền
sở hữu hợp pháp và thừa kế, quyền học tập, nghiên cứu, phát minh, sáng chế, quyền được bảo
vệ sức khỏe, quyền được bảo hộ hôn nhân gia đình, những quyền mang tính chất ưu tiên như
quyền trẻ em, quyền người già…
c. Từ góc độ của yêu cầu pháp chế
Người ta phân biệt: quyền phổ biến tuyệt đối và quyền phổ biến tương đối. Quyền phổ
biến tuyệt đối là quyền phải được thực hiện ngay, không điều kiện, không có hạn chế, vì đó là
giới hạn của sự có hay không quyền con người, ngưỡng tối thiểu của quyền con người (quyền
sống, quyền không bị tra tấn, đối xử độc ác – Điều 6 và 7 Công ước các quyền chính trị - dân
sự 1966). Các quyền phổ biến tương đối là quyền mà trên thực tế phụ thuộc nhiều vào trình
độ phát triển của mỗi quốc gia. Tuy nhiên, các quyền phổ biến tương đối phải đảm bảo ở mức
hợp lý so với điều kiện của mỗi quốc gia.
Như vậy, có thể thấy rằng dẫu chưa đạt được sự thống nhất chung về mặt quan niệm
về khái niệm về quyền con người; nhưng về cơ bản, những quyền này không chỉ bao gồm
những quyền về mặt tinh thần mà cả những quyền về mặt vật chất. Hơn nữa, để những quyền
này thật sự trở thành quyền cần có sự công nhận của pháp luật và đảm bảo được thực thi.
II. CÁC CÁCH TIẾP CẬN VÀ NHẬN THỨC VỀ QUYỀN CON
NGƯỜI
1. Qua các thời kỳ
Kể từ thời xa xưa đã tồn tại các quan niệm cho rằng mỗi người đều có giá trị cá nhân
bẩm sinh đòi hỏi cần có một mức độ ghi nhận, tôn trọng và bảo vệ nhất định. Tất cả các tôn
giáo lớn đều nhấn mạnh tới tầm quan trọng của căn bản của đức hạnh và lòng từ bi đối với
thân phận con người và coi đó là cơ sở để đối xử một cách tôn trọng. Nhiều xã hội cổ đại, mặc