Home
Giáo án bài giảng
Giáo án, bài giảng lớp 9
NGỮ VĂN 9 PHÂN TÍCH HÌNH ẢNH ẨN DỤ TRONG BÀI THƠI CON CÒN
NGỮ VĂN 9 PHÂN TÍCH HÌNH ẢNH ẨN DỤ TRONG BÀI THƠI CON CÒN
CON CÒ
Chế Lan Viên
I. Mục tiêu bài dạy.
1. Kiến thức:
- Giúp học sinh bíêt cách đọc, cảm thụ thơ hiện đại. Từ đó cảm nhận được vẻ đẹp và ý nghĩa của
hình tượng con cò trong bài thơ được phát triển từ những câu ca dao để ca ngợi tình mẹ và những
lời hát ru đối với cuộc sống của con người Việt Nam.
- Thấy được sự vận dụng sáng tạo của tác giả và những đặc điểm về hình ảnh, thể thơ, giọng điệu
của bài thơ.
2. Kĩ năng.
- Rèn kĩ năng cảm thụ và phân tích thơ trữ tình thể tự do, phân tích hình tượng thơ được sáng tạo
bằng liên tưởng, tưởng tượng.
3. Thái độ:
- Giáo dục tình thương yêu bao la đối với ông bà, cha mẹ.
II. Phương tiện thực hiện.
- Thầy: giáo án, sgk, bảng phụ.
- Trò: vở soạn, vở ghi, sgk.
III. Cách thức tiến hành.
- Đọc, phân tích.
- Nêu vấn đề, thảo luận.
IV. Tiến trình bài dạy.
1. Tổ chức:
2. Kiểm tra (kết hợp trong giờ).
3. Bài mới.
Giới thiệu bài: (cho học sinh xem chân dung nhà thơ Chế Lan Viên-Phan Ngọc Hoan). Tình mẫu
tử thiêng liêng mà gần gũi đối với con người đã từ lâu trở thành đề tài cho thi ca nhạc hoạ đông tây
cổ kim mà không bao giờ cũ, không bao giờ thôi quyến rũ người đọc. Chế Lan Viên đã góp thêm
tiếng nói độc đáo và đặc sắc của mình vào đề tài trên bằng cách phát triển những câu ca dao quen
thuộc nói về con cò để ca ngợi tình mẹ con và lời ru đối với cuộc sống của con người Việt Nam.
Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt
- GV hướng dẫn đọc: đây là một bài thơ khá
dài, các câu thơ dài ngắn khác nhau, lại chứa
nhiều điệp từ cho nên đọc phải hết sức lưu ý:
đọc với giọng thủ thỉ tâm tình, chú ý đến
những điệp từ, những câu cảm, câu hỏi như là
đối thoại, những câu thơ dựa ý ca dao.
Giới thiệu vài nét chính về tác giả Chế Lan
Viên? Tác phẩm Con cò?
- Chế Lan Viên (1920-1989)
- Con cò 1962
Xác định kiểu văn bản và PTBĐ?
- Thơ tự do...
Bài thơ chia làm mấy phần?
- 3 phần tương ứng với mỗi khổ thơ.
Em có nhận xét gì về bố cục và tứ thơ?
- Bố cục hợp lí xoay quanh hình tượng con
cò.
- Tứ thơ xuất phát và triển khai từ hình ảnh
con cò trong bài ca dao qua lời ru của mẹ.
Con cò trở thành hình ảnh biểu tượng của tình
mẹ bao la, qua lời ru ngọt ngào của mẹ, trở
thành bầu sữa tinh thần không bao giờ vơi cạn
suốt cuộc đời con người.
- HS đọc diễn cảm đoạn 1
Đọc xong đoạn thơ em có nhận xét gì về cách
giới thiệu hình ảnh con cò, giọng điệu, nghệ
thuật đặc sắc mà tác giả đã sử dụng ở đây?
- Lời giới thiệu hình ảnh con cò một cách rất
I. Đọc và tìm hiểu chú thích.
1. Đọc.
2. Chú thích.
* Tác giả (sgk)
- Chế Lan Viên (1920-1989)
* Tác phẩm (sgk)
- Con cò sáng tác 1962.
* Từ khó sgk.
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Kiểu văn bản và PTBĐ.
- Trữ tình tự do.
- Biểu cảm.
2. Bố cục.
- Khổ 1: hình ảnh con cò qua lời ru của
mẹ thời ấu thơ.
- Khổ 2: hình ảnh con cò gắn bó với con
qua từng chặng đường.
- Khổ 3: suy ngẫm và triết lí về ý nghĩa
lời ru.
tự nhiên, hợp lí qua những lời ru của mẹ thuở
còn nằm nôi.Tác giả muốn thể hiện ý lời ru
con gắn liền với cánh cò bay. Lời ru ấy cứ
dần dần thấm vào tâm hồn của con, tự nhiên
âu yếm, như là từ vô thức, bản năng như dòng
sữa ngọt ngào, con chưa hiểu và chưa cần
hiểu nhưng tuổi thơ của con không thể thiếu
lời ru với những cánh cò ấy.
- Cách vận dụng ca dao một cách sáng tạo
“Con cò ăn đêm... sợ xáo măng”, ông không
trích nguyên văn mà chỉ dùng một vài từ rồi
đưa vào mạch thơ, mạch cảm xúc của mình,
trong lời ru của mẹ.
Vậy những câu thơ này được trích từ bài ca
dao nào em hãy đọc nguyên văn bài ca dao
ấy?
- Con cò mà đi ăn đêm
...................đau lòng cò con”
Các câu “Con cò bay la, con cò bay lả.. gợi ra
không gian như thế nào? Và hình ảnh con cò
tượng trưng cho những ai trong xã hội cũ?
- Các câu thơ trên gợi tả không gian và khung
cảnh quen thuộc của cuộc sống êm đềm bình
lặng thời xưa từ làng quê đến thành thị. Hình
ảnh con cò gợi lên hình ảnh nhịp nhàng, thong
thả, bình yên của cuộc sống và sinh hoạt thời
phong kiến ở Việt Nam. Còn hình ảnh con cò
xa tổ đi ăn đêm, gặp cành mềm, sợ xáo măng
lại tượng trưng cho hình ảnh con người-người
mẹ nhọc nhằn, vất vả, lam lũ kiếm ăn nuôi
con cái. Hình ảnh cò mẹ thà chết trong hơn
sống đục để đau lòng cò con... cùng với hình
ảnh trong nhiều câu ca dao và câu thơ khác:
+ Cái cò lặn lội bờ sông,
Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non.
+ Cái cò đi đón cơn mưa
Tối tăm mù mịt ai đưa cò về?
+ Lặn lội thân cò khi quãng vắng
.............................................đông.
Điệp ngữ có tác dụng gì trong khổ thơ?
3. Phân tích.
a- Đoạn 1: Hình ảnh con cò qua lời ru
của mẹ thời thơ ấu.
* Nghệ thuật:
- Lời giới thiệu hình ảnh con cò một
cách rất tự nhiên, hợp lí qua những lời
ru của mẹ thuở còn nằm nôi...
→ Lời ru ngọt ngào ấy cứ thấm dần vào
tâm hồn con từ khi còn bé.
- Vận dụng ca dao sáng tạo vào lời thơ
của mình và lời ru của mẹ.
- Các câu thơ gợi tả không gian và
khung cảnh quen thuộc của cuộc sống
êm đềm làng quê.
- Hình ảnh con cò... tượng trưng cho
người mẹ lam lũ vất vả nuôi con.
- Điệp ngữ “Ngủ yên....” gợi ra cuộc sống
bình yên của bé...
Giọng điệu thơ có gì đặc sắc?
- Giọng điệu nhẹ nhàng như lời vỗ về chăm
sóc, yêu thương của mẹ dành cho con.
→ Tuy chưa hiểu và chưa cần hiểu, chưa thể
hiểu nội dung của câu ca dao, lời hát ru,
những điệu hồn dân tộc cứ thấm dần, thấm
dần vào tinh thần của bé, nuôi dưỡng tâm hồn
của bé bằng âm điệu dịu dàng, ngân nga của
tình mẹ bao la, tình yêu và sự che chở của mẹ
hiền.
- Điệp ngữ “ngủ yên” gợi ra cuộc sống
êm đềm trong sự che chở của mẹ.
- Giọng thơ nhẹ nhàng như lời vỗ về
chăm sóc yêu thương của mẹ.
* Nội dung: hình tượng con cò trong lời
ru của mẹ thật nguyên khiết thơ ngây
đang được hưởng cuộc sống bình yên
hạnh phúc trong sự nâng niu yêu thương
chăm sóc.
4. Củng cố:
- Đọc diễn cảm khổ thơ 1.
- Trong những câu thơ đầu, em thích nhất câu thơ nào? Hãy trình bày cảm nhận của em về những
câu thơ đó?
- Em cảm thấy thú vị nhất là nghệ thuật nào? Vì sao?
- Em hãy đọc những câu ca dao nói về hình ảnh con cò?
5. Hướng dẫn học bài.
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Phân tích tiếp.
- Tìm nghệ thuật đặc sắc trong hai khổ thơ sau.
- Làm bài tập trắc nghiệm.
CON CÒ
Chế Lan Viên
I. Mục tiêu bài dạy (như tiết 111)
II. Phương tiện thực hiện.
III. Cách thức tiến hành.
IV. Tiến trình bài dạy.
1. Tổ chức.
2. Kiểm tra: kiểm tra 15 phút:
a. Đề bài: Cho đoạn thơ sau:
Ngửa mặt lên nhìn mặt
Có cái gì rưng rưng
Như là đồng là bể
Như là song là rừng.
Trăng cứ tròn vành vạnh
Kể chi người vô tình
Ánh trăng im phăng phắc
Đủ cho ta giật mình.
(Ánh trăng - Nguyễn Duy)
Hãy viết một đoạn văn diễn dịch khoảng 10-15 câu, trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ trên.
Đoạn văn có sử dụng phép lặp và thành phần tình thái.
b. Đáp án:
* Nội dung: phải phân tích được giá trị nghệ thuật và nội dung đoạn thơ.
- Hình ảnh: ngửa mặt nhìn mặt, có cái gì rưng rưng, như là rừng là bể, là sông, là đồng,
- Điệp từ: mặt, so sánh, liệt kê, từ láy diễn tả tư thế tập trung chú ý, đối mặt, nhìn mặt trực tiếp và
cảm xúc trào dâng khi quá khứ dội về. Vầng trăng gợi lên bao kỉ niệm đời người.
- Trăng cứ tròn vành vạnh: vẻ đẹp của nghĩa tình đầy đặn thuỷ chung nhân hậu bao dung của thiên
nhiên, của cuộc đời.
- Vầng trăng im phăng phắc... diễn đạt sự trách móc trong im lặng, là sự tự vấn lương tâm.
- Cái giật mình: phản xạ của người biết suy nghĩ chợt nhận ra sự vô tình bạc bẽo. Sự nông nổi
trong cách sống của mình.
→ Bài thơ gợi nhắc con người sống phải có nghĩa tình với quá khứ, uống nước phải nhớ nguồn.
* Hình thức:
- Một đoạn văn diễn dịch.
- Có sử dụng phép lặp, thành phần tình thái.
- Diễn đạt giàu cảm xúc
- Bình luận, đánh giá về giá trị đoạn thơ.
3. Bài mới.
Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt
- HS đọc khổ thơ 2.
Em thích những câu thơ nào nhất, hãy trình
bày cảm nhận của em về câu thơ ấy?
Em có nhận xét gì về nghệ thuật được sử dụng
ở đây?
- Mở đầu khổ 2 là điệp ngữ “Ngủ yên”: hình
ảnh con cò tiếp tục sự sống của nó trong tâm
thức con người.
- Hình ảnh con cò đã mang ý nghĩa biểu
tượng về lòng mẹ, về sự che chở, bao dung,
dịu dắt, nâng đỡ, dịu dàng bền bỉ của mẹ hiền.
- Hình ảnh con cò trong ca dao, qua sự liên
tưởng, tưởng tượng phong phú và độc đáo của
tác giả, như bay ra từ câu ca dao để sống
trong tâm hồn con người, theo cùng năm
tháng và nâng đỡ tâm hồn con người.
Từ những nghệ thuật trên, đoạn thơ nói lên
nội dung gì?
- Cánh cò theo con suốt cuộc đời.
- Học sinh đọc đoạn thơ 3.
Hình ảnh con cò trong khổ 3 có gì khác với
hai đoạn thơ trên?
- Ở đoạn trên, cò là bạn, là anh, là chị của bé,
đoạn này cò lại là cò mẹ cả đời đắm đuối vì
con.
Từ hình ảnh đó, nhà thơ đã khái quát quy luật
gì của cuộc sống?
- Từ xúc cảm mở ra những suy tưởng, khái
quát thành một triết lí đó là cách thường gặp ở
3. Phân tích (tiếp).
b. Hình tượng con cò gắn bó với con
qua từng chặng đường.
* Nghệ thuật:
- Điệp ngữ: ngủ yên... diễn tả hình ản
con cò tiếp tục sự sống của nó trong tâm
thức của con người.
- Hình ảnh con cò mang ý nghĩa biểu
tượng về lòng mẹ...
- Hình ảnh con cò trong ca dao..
* Khi lớn lên, cánh cò trắng vẫn bay
theo suốt đời con.
c. Suy ngẫm và triết lí về ý nghĩa lời ru.
- Hình ảnh cò nghiêng về biểu tượng
cho tấm lòng người mẹ lúc nào cũng ở
gần con, cho đến suốt đời con:
Dù ở gần con.
yêu con.
→ Nhà thơ khái quát một quy luật của
tình cảm có ý nghĩa bền vững rộng lớn
và sâu sắc “con dù lớn....theo con”
NGỮ VĂN 9
NGỮ VĂN 9 PHÂN TÍCH HÌNH ẢNH ẨN DỤ TRONG BÀI THƠI CON CÒN
NGỮ VĂN 9 PHÂN TÍCH TÁC PHẨM CON CÒN
có thể bạn quan tâm
Công thức tính diện tích hình thoi, chu vi hình thoi
2
836
345
Tài liệu, đề thi môn Toán
2
(New)
Đề tài: nghiên cứu công tác phân tích BCTC ở Techcombank thông qua cá...
20
974
257
Kinh tế quản lý
20
(New)
Phân tích thực trạng giải pháp tài chính và tình hình kinh doanh các s...
146
952
241
Kinh tế quản lý
146
(New)
Tiểu luận: Phân tích những yếu tố, đặc điểm trong thời kỳ quá độ lên C...
6
6.714
578
Tài liệu, đề thi môn Ngữ Văn
6
(New)
Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của mô hình trồng luân ca...
58
670
241
Kinh tế quản lý
58
(New)
Nghiên cứu vận dụng quan điểm dạy học tích cực của Robert Marzano vào...
159
974
315
Kinh tế quản lý
159
(New)
Phân tích hình ảnh nhân vật mị trong vợ chồng a phủ
6
914
364
Giáo án, bài giảng lớp 12
6
(New)
Phân tích hình ảnh bếp lửa trong bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt
9
1.137
321
Tài liệu, đề thi môn Ngữ Văn
9
(New)
thông tin tài liệu
NGỮ VĂN 9 PHÂN TÍCH HÌNH ẢNH ẨN DỤ TRONG BÀI THƠI CON CÒN
3. Phân tích.
a- Đoạn 1: Hình ảnh con cò qua lời ru của mẹ thời thơ ấu.
* Nghệ thuật:
- Lời giới thiệu hình ảnh con cò một cách rất tự nhiên, hợp lí qua những lời ru của mẹ thuở còn nằm nôi...
→ Lời ru ngọt ngào ấy cứ thấm dần vào tâm hồn con từ khi còn bé.
Mở rộng để xem thêm
từ khóa liên quan
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
Giáo trình Quản trị học của Đại học kinh tế quốc dân
Trắc nghiệm Hóa học 10 bài 2: Hạt nhân nguyên tử. Nguyên tố hóa học. Đồng vị
4 đề thi học sinh giỏi Toán lớp 2, có đáp án kèm theo
BIỂU MẪU ĐỀ NGHỊ NHẬP KHẨU THUỐC CHƯA CÓ GIẤY ĐĂNG KÝ LƯU HÀNH THUỐC TẠI VIỆT NAM KHÔNG VÌ MỤC ĐÍCH THƯƠNG MẠI
Hướng dẫn tự học Access
TỔNG QUAN VỀ MẠNG DI ĐỘNG GSM VÀ TỐI ƯU HÓA MẠNG DI ĐỘNG GSM
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có
×
