DANH MỤC TÀI LIỆU
Những hạn chế, bất cập của mô hình kinh tế Nhật Bản trước những yêu cầu thách thức mới của thời đại
Phan ThÞ H¬ng
QT45
TI U LU NỂ Ậ
Đ tài:
NGUYÊN NHÂN SUY THOÁI KINH T NH TẾ Ậ
B N TRONG NH NG NĂM 1990.Ả Ữ
1
Phan ThÞ H¬ng
QT45
Đ T V N ĐẶ Ấ
Không ch n c n n văn hoá ti n b Nh t B n còn m t n c ướ ế ộ ướ
n n kinh t phát tri n hàng đ u th gi i ch sau M . đ c nh ng thành ế ế ớ ượ
qu nh v y cũng b i Nh t B n qu c đ o, ư ậ bao bọc bởi vàn hòn đảo lớn,
nhỏ do vậy đã tạo cho con người Nhật Bản một ý chí rất ham học hỏi
muốn vươn lên. Tuy một nước nghèo tài nguyên nhưng Nhật Bản không
phải dựa vào tài nguyên dồi dào như các nước khác để làm giàu mà Nhật Bản
làm giàu bằng chính bộ óc sáng tạo và đôi bàn tay cần cù của mình. Trong hai
cuộc chiến trành thế giới Nhật Bản nước đi xâm chiếm thuộc địa, muốn
thống trị vét của cải. Nhưng sau chiến tranh thế giới thứ hai thì Nhật
Bản bị thiệt hại nặng nề, nhất về kinh tế, nhưng sau đó Nhật Bản đã nhanh
chóng phục hồi nền kinh tế của mình ngày càng phát triển vời tốc độ tăng
trưởng thần kỳ. Nhưng đến thập niên 90 nền kinh tế của Nhật Bản bị suy
thoái trầm trọng, thậm chí khủng hoảng nặng nề, cụ thể:
Năm 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 2000
GDP
(%) 4.6 4.7 4.9 5.5 2.9 0.4 0.3 0.6 1.4 2.9 -0.7 -1.9 0.5 1.2
(Ngu n: 1987-1997 Nikkei Shimbun và Japan Research Quaterly, Spring 1997 và
Winter 1996/1997_1998-2000: Monthly Economic Report, October 2000 (s li uố ệ
2000 là d báo) EPA, Japan)
Qua b ng trên cho ta th y r ng t năm 1990 t c đ tăng tr ng kinh t ấ ằ ưở ế
c a Nh t B n b t đ u suy thoái, năm 1990 5,5% thì năm 1991 ch còn 2,9%… ắ ầ
V y nguyên nhân c a nó là gì? Sau đây chúng ta s xem xét, phân tích và đánh giáậ ủ
2
Phan ThÞ H¬ng
QT45
m t s nguyên nhân d n đ n tình tr ng suy thoái c a n n kinh t Nh t B nộ ố ế ế
trong nh ng năm c a th p niên 90. ủ ậ
GI I QUY T V N Đ Ế Ấ
th gi i tình hình trên đây b i các cách ti p c n khác nhau d n đ n ế ậ ế
xác đ nh không gi ng nhau v các lo i nguyên nhân. Song trong m t đ tài nh ộ ề
này em xin nêu ra m t s nguyên nhân chính gây nên s suy thoái kinh t Nh tộ ố ế
B n trong nh ng năm 90.ả ữ
1. Nh ng mâu thu n c a m t h i đ u c s đ v c a n n ẫ ủ ầ ơ
kinh t bong bóng. ế
Đây cũng th coi nguyên nhân ng n h n tr c ti p d n đ n suy thoái ắ ạ ự ế ẫ ế
kinh t h u nh kéo dài trong c th p niên 90 c a n n kinh t Nh t B n. Kinhế ầ ư ế
t bong bóng chính n n kinh t tăng tr ng c c nhanh c a kinh t Nh t B nế ế ưở ế ậ ả
vào cu i th p niên 80, song đó không ph i là tăng tr ng th c s t s phát tri n ưở ự ừ
các ho t đ ng s n xu t c a c i v t ch t nh các th i kỳ tr c đó ch y uạ ộ ả ậ ư ướ ế
tăng tr ng gi t o do s đ u c vào mua bán b t đ ng s n, trái phi u, các hàngưở ả ạ ơ ế
hoá ngh thu t giá tr l n. Đ ng th i v i hi n t ng đ u c này v phía ị ớ ượ ơ
chính ph Nh t B n vào nh ng năm đó đ đ i phó v i s lên giá m nh c a ể ố
đ ng yên sau hi p c Plaza 1985 đã duy trì kéo dài m t chính sách lãi su t cho ệ ướ
vay th p, khi n cho các ho t đ ng đ u t buôn bán b t đ ng s n, trái phi u… ế ạ ộ ầ ư ấ ộ ế
càng ra tăng m nh t o nên s tăng tr ng kinh t c c nhanh vào cu i nh ng năm ưở ế ự
1980, c th : ụ ể
1986 1987 1988 1990
2,5% 4,6% 4,9% 5,5%
Chính s tăng tr ng quá m nh này khi n nhi u nhà đ u t b chi ph i ưở ế ư ị
b i ý nghĩ không t ng nh t đ nh hàng hoá c a th tr ng ti n t s tăng ưở ườ ệ ẽ
3
Phan ThÞ H¬ng
QT45
tr ng theo th i gian do đó càng kích thích h đ u t m nh vào th tr ngưở ọ ầ ư ườ
hàng hoá này. Đây chính o t ng v m t n n kinh t bong bóng, tăng c cả ưở ề ộ ề ế
nhanh nh bong bóng phòng đ r i s p đ ngay tr c m t. Lo ng i tr c sư ể ồ ướ ướ
gia tăng khác th ng đó c a n n kinh t , chính ph Nh t B n thông qua hườ ủ ề ế ậ ả
th ng ngân hàng nhà n c đã v i vàng nâng cao lãi su t cho vay lên t i m c 6% ướ ớ ứ
k t ngày 30/8/1989 liên t c gi m c này cho t i ngày 1/7/1990. Ngay sau ữ ở
khi bi n pháp c c đoan này, nhu c u vay ti n mua đ t ,mua các tác ph m ầ ề
ngh thu t, c phi u, ch ng khoán đã không còn giá c các lo i hàng này s t ậ ổ ế
xu ng r t nhanh. Các doanh ngh p, các nhà kinh doanh th tr c đó đã ịệ ể ướ
“ch t”d n v n đ u t . (b ng v n t có, v n vay ngân hàng, v n do phát hành ồ ố ầ ư
trái phi u huy đ ng v n c a các nhà đ u t , c a v n nhàn r i trong dânế ư ủ
chúng…) đ u b lâm vào tình tr ng bi đát,không th tr n i kho n n do giá tr ả ổ
tài s n đ u t t t xu ng . n n kinh t bong bóng đã b đ v hoàn toàn thay th ư ụ ế ế
vào là tình tr ng suy thoái, trì tr kéo dài su t c th p niên 90 nh đã th y . ố ả ư
Gánh ch u thi t h i đ u tiên cũng nghiêm tr ng nh t h th ng các ệ ạ ệ ố
ngân hàng các công ty tài chính tín d ng . Tính đ n cu i năm 1995 , nghĩa ế ố
sau 5năm n n kinh t bong bóng b đ v , đã hàng lo t công ty b phá s n ế ị ổ ỡ
,không ti n tr n ngân hàng, khi n cho t ng s n khó đòi c a ngân hàng đã ả ợ ế ố ợ
lên t i 40.000 t yên (t ng đ ng v i 400 t USD). Nhi u ngân hàng và công ty ươ ươ ớ
tài chính lâm vào c nh h t s c khó khăn th m chí b đ v theo, trong đó c ế ị ổ ỡ
11 ngân hàng vào lo i m nh nh t c a Nh t B n nh ng cũng m nh nh t c a ấ ủ ư ấ ủ
th gi i khi đó đã ph i gi m t i 10% kh năng ho t đ ng trong 2 năm 1994,ế ớ ạ ộ
1995. Riêng ngân hàng Sumitomo cũng vào lo i l n nh t th gi i th i đi m đó ế ớ ở
đã b l t i 3 t USD vào đ u năm 1995. Tháng 4-1997 công ty b o hi m nhânị ỗ ớ
th Nissan đã b phá s n, m đ u cho làn sóng phá s n c a các t ch c tài chính ả ủ ổ ứ
Nh t B n đã x y ra đ ng lo t vào tháng 11 12 năm đó. Đó s ki n 5 t ự ệ
ch c tài chính l n nh t c a Nh t B n đã b phá s n: Công ty ch ng khoán ấ ủ
4
Phan ThÞ H¬ng
QT45
Sanyo; Công ty ch ng khoán Yamaichi; Công ty ch ng khoán Maruso; ngân hàngứ ứ
Hokkaido Takushoku; ngân hàng Tokuyo đã b phá s n, công ty ch ng khoánị ả
Sanyo đã đ l i món n 3000 t yên, còn l n h n c kho n n khó đòi c a Nh tể ạ ơ
B n Thái Lan. Các t ch c còn l i: Yamaichi đ l i món n 3000 t ể ạ
yên,Maruso 46,34 t yên, Hokkaido Takushoku 1,5 t yên, Tokuyo 59 t yên. Kinh ỷ ỷ
t suy thoái làm cho ngày càng nhi u công ty không thanh toán đ c cácế ề ượ
kho n n đã vay ngân hang do đó các ngân hàng không nh ng không ti nả ợ
cho các khoàn vay m i nguy c phá s n cũng ngày càng tăng lên. Theo C c ơ ả
k ho ch kinh t Nh t B n (EPA) c tính đ n th i đi m năm 1998 t ng giá trế ế ậ ả ướ ế
các kho n n khó đòi trong n c c a ngân hàng đã lên t i 800 t USD chi m ướ ủ ế
20% t ng s tín d ng c a toàn b h th ng ngân hàng Nhà n c, c ng v i ộ ệ ướ
kho ng 300 t USD cho các n c châu Á khi đó đang b kh ng ho ng vay cũng ướ ị ủ
nguy c khó đòi. Tính đ n trong năm 1998 đã t i 19 ngân hàng hàng đ uơ ế
Nh t B n đ u s n l n h n s tài s n đăng ký. Đ c bi t tr m tr ng ợ ớ ơ
tr ng h p ngân hàng tín d ng dài h n Nh t B n đã s n r t l n không thườ ợ ấ
xác đ nh chính xác đ c ch riêng trong năm 1998, đ c u vãn nguy c phá ượ ể ứ ơ
s n c a ngân hàng này chính ph đã ph i chi h n 400 t USD…ả ủ ơ
Tình tr ng trên đã khi n cho gi i đ u t trong ngoài n c không còn ế ớ ầ ư ướ
lòng tin đ i v i th tr ng tài chính Nh t B n. Ngay t 1995, nhi u t ch c kinh ị ườ
doanh ti n t c a n c ngoài t i Nh t B n đã rút kh i Tokyo và chuy n sang th ệ ủ ướ
tr ng tài chính khác châu á. Đ ng th i v i tình tr ng bi đát c a h th ng cácườ ờ ớ ệ ố
c quan tài chính ti n t ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a nhi u công tyơ ề ệ ạ ộ
Nh t B n cũng b thua l , d n đ n phá s n. Tính đ n năm 1995 đã t i 15000 ỗ ẫ ế ế
công ty c a Nh t b phá s n, Đ c bi t năm 1998 ch tính riêng 6 tháng đ u năm ậ ị
s các doanh nghi p phá s n đã lên t i con s 10262. Kinh t suy thoái đã giáng ớ ố ế
c vào nh ng ngành công nghi p mũi nh n, tr c t c a n n kinh t Nh t B n ụ ộ ế
nh : đi n t , tin h c, c 5 công ty s n xu t máy tính nhân l n nh t c a Nh tư ấ ủ
5
Phan ThÞ H¬ng
QT45
B n là: Hitachi, Toshiba, đi n c Mitsubishi,Matssusshita Fujitsu đ u b sa sút ệ ơ
trong s n xu t kinh doanh. Năm 1997 l i nhu n c a Hitachi b gi m t i 90%; ị ả
đi n c Mitsubishi b thua l đ n 40 t yên. Năm 1999, nh đã bi t kinh t Nh t ơ ỗ ế ư ế ế
B n tuy có ph c h i tr l i song còn r t mong manh, ch m ch p, v i t c đ tăng ở ạ
tr ng kho ng 0,5%. Trong nh tr ng đó ho t đ ng c a các doanh nghi p đã ưở ạ ộ
ph n nào b thua thi t, song nhìn chung l i nhu n thu đ c v n ch a th tăng tr ượ ẫ ư
l i nh tr c th i kỳ suy thoái. Ch ng h n trong 6 tháng đ u năm tài chính 1999 ư ướ
doanh thu c a Sogo Shaha hàng đ u Nh t B n Mitsubishi, Mitsui, Marubenni, ậ ả
Sumitomo, Itochu Nissho_iwai đ u v n b gi m thu 2 con s . Trong đó l i ị ả ế
nhu n c a Mitsubishi gi m 27,4%,Manubenni gi m 53,6%, Mitsui gi m 10% ậ ủ
Sunitomo gi m 31,5% so v i cùng kỳ năm ngoái…ả ớ
2. S y u kém, l c h u c a h th ng ngân hàng tài chính Nh t B n ế ạ ậ ủ ậ ả
Đây lo i nguyên nhân dài h n, c b n tr c ti p khi n cho không ơ ả ế ế
nh ng chính ph Nh t B n không th kh c ph c có hi u qu s đ v n n kinh ả ự
t bong bóng vào đ u th p niên 90 t đó còn làm kéo dài s suy thoái kinh tế ầ ậ ế
trong su t nh ng năm 1990. Chính s y u kém, l c h u c a h th ng ngân hàng ự ế
tài chính Nh t B n đã càng làm cho kinh t Nh t B n lâm vào kh ng ho ng suyậ ả ế ậ ả
thoái đ n đ nh cao tr m tr ng trong 2 năm 1997-1998 do s tác đ ng tiêu c cế ỉ
đ ng th i c a cu c kh ng ho ng tài chính ti n t Đông Á. ờ ủ
S y u kém, l c h u th hi n m t s khía c nh c b n sau:ự ế ệ ở ơ ả
- H th ng ngân hàng tài chính Nh t B n đã nhi u năm ch u d i s ki m ướ ự
soát ch t ch c a b tài chính ngân hàng Nh t B n các c quan đ i di n cho ẽ ủ ơ
chính ph Nh t B n đã không còn phù h p v i đi u ki n KHKT t do c nh ậ ả
tranh ngày nay.
- Liên k t trong các quan ch c chính ph (thu c B Tài chính, B Côngế ộ ộ
th ng Ngân hàng Nh t B n ) v i gi i doanh nghi p t nhân (ch y u cácươ ư ủ ế
công ty l n ) đã t ra càng b tha hoá, bi n ch t, d n đ n các t n n đ u c , tham ế ế ệ ạ ơ
6
thông tin tài liệu
Không chỉ là nước có nền văn hoá tiến bộ mà Nhật Bản còn là một nước có nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới chỉ sau Mỹ. Có được những thành quả như vậy cũng bởi Nhật Bản là quốc đảo, bao bọc bởi vô vàn hòn đảo lớn, nhỏ do vậy đã tạo cho con người Nhật Bản một ý chí rất ham học hỏi và muốn vươn lên. Tuy là một nước nghèo tài nguyên nhưng Nhật Bản không phải dựa vào tài nguyên dồi dào như các nước khác để làm giàu mà Nhật Bản làm giàu bằng chính bộ óc sáng tạo và đôi bàn tay cần cù của mình. Trong hai cuộc chiến trành thế giới Nhật Bản là nước đi xâm chiếm thuộc địa, muốn thống trị và vơ vét của cải
Mở rộng để xem thêm
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có

LÝ THUYẾT TOÁN


×