DANH MỤC TÀI LIỆU
Phân tích hình ảnh người chiến sĩ lái xe trong Bài thơ về Tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật
Đề bài: Hình tượng người chiến lái xe trong Bài thơ về Tiểu đội xe
không kính của Phạm Tiến Duật.
Bài tham khảo 1
thể nói, thơ Phạm Tiến Duật như một luồng gió mới thổi vào vườn thơ
cách mạng với một phong cách cùng sáng tạo. Với quan niệm "chủ yếu đi
tìm cái đẹp từ trong những diễn biến sôi động của cuộc sống", ông đã đưa tất
cả những chất liệu của hiện thực đời sống chiến trường vào trong thơ ca.
Tuyến đường Trường sơn khói lửa tuyến đường của mưa bom bão đạn, của
chiến tranh tàn khốc của lòng nhiệt huyết tuổi trẻ. "Xẻ dọc Trường Sơn đi
cứu nước" mà lòng phơi phới hân hoan – niềm vui đó như ánh sáng chói chang
soi sáng tâm hồn nhà thơ để tạo thành một hồn thơ chiến rất lạ, rất mới, rất
độc đáo. "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" là tác phẩm tiêu biểu của ông viết
về những người lính lái xe can trường, dũng cảm, lạc quan, yêu đời trong mưa
bom, bão đạn. Họ quyết chiến đấu hi sinh tưởng giải phóng miền Nam,
thống nhất Tổ Quốc. Đó tiếng nói chân thành của người trong cuộc với một
tâm hồn đấy chất thơ.
lẽ chất thơ Phạm Tiến Duật hay bởi cái mới mẻ, sáng tạo, bởi hồn thơ
chiến trẻ trung, tếu táo. Thơ ông không phản ánh một cách chân thực, giản
dị đời sống cách mạng như thơ Chính Hữu phả vào đó một luồng chất thơ,
chất tinh nghịch của tuổi trẻ. Ông đã thi vị hóa cái hiện thực để tạo được hình
ảnh thơ sống động, độc đáo, đó là "những chiếc xe không kính". Đây chỉ là thứ
tưởng chừng như khô khan, trần trụi nhưng lại được Phạm Tiến Duật nhìn với
con mắt rất thơ. Những chiếc xe không kính chắn gió ư? Phải chăng đây
kết quả của một hành trình vượt qua mưa bom bão đạn? "Bom giật, bom rung
kính vỡ đi rồi" một lời giải chân thực, gần như văn xuôi lại pha thêm chút
giọng thản nhiên khiến người đọc nhận ra chất thơ ngay từ hình ảnh đó.
Những chiếc xe đã vượt qua bom đạn thử thách để rồi mang trong mình đầy
thương tích. Mặc cho gian khổ, đoàn xe vẫn băng băng ra chiến trường
miền Nam phía trước độc lập tự do của Tổ Quốc. Phải chăng qua hình ảnh
ấy, Phạm Tiến Duật muốn làm nổi bật vẻ đẹp của những con người cầm lái?
Phải nói rằng, tác giả đã dùng cách mở hết sức tài tình. Bài thơ này đâu phải
viết về những chiếc xe không kính! sao vây? Bởi hình ảnh đó tượng trưng
cho những gian khổ, thiếu thốn của cuộc kháng chiến. Ông đã tạo nên một
hình tượng người lính nơi hội tụ những phẩm chất cao đẹp. Trên những
chiếc xe không kính, họ vẫn cầm lái với thế ung dung, hiên ngang giữa trời
đất. Họ thiếu thốn về phương tiện, vật chất ư? Điều đó đã không còn trở
ngại lớn lao bởi họ biết biến thành "cơ hội" để hưởng thụ, để tiếp cận thiên
nhiên. Phạm Tiến Duật đã lấy cái khó khăn, gian khổ làm hội để bộc lộ
được những phẩm chất cao đẹp của người lính cách mạng:
"Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng"
Cái ngồi "ung dung" đàng hoàng làm chủ tình thế một thế chiến đấu rất
đẹp Mặc cho mưa đạn khói lửa, mặc cho khó khăn thử thách, các anh vẫn bình
tĩnh, tự tin, đưa hàng ra tiền tuyến. Để rồi, họ nhìn một cái nhìn khoáng đạt
bao la giữa đất trời: "Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng". Họ không thẹn với đất
trời, họ không run sợ hay tránh nhìn thẳng vào gian khổ, vào tương lai
để lần theo ánh sáng tưởng cách mạng. Nhìn qua khung cửa vỡ họ nhìn
thấy cả một không gian rộng lớn, thấy những cung đường chiến lược phía
trước. Đoàn xe vẫn vun vút bươn trải, vẫn lao nhanh với tốc độ phi thường.
Dường như chính nhà thơ cũng dang cầm lái những chiếc xe không kính đó
nên câu chữ mới sinh động, cụ thể, gợi cảm như vậy. Lời thơ nhịp nhàng,
trong sáng như văng vẳng tiếng hát vút cai giữa chiến trường bom đạn.
những người lính trẻ ấy còn sáng bừng lên tinh thần lạc quan, thái độ bất
chấp mọi khó khăn gian khổ. Nếu ở hai khổ thơ trên là những cảm giác về khó
khăn thử thách thì giờ đây những khó khẳn thử thách lại ập đến một cách cụ
thể, trực tiếp. Đó "Bụi phun tóc trắng" "Mưa tuôn mưa xối" Phải chăng
đó chính cái hậu quả tất yếu của những chiếc xe không kính? Nhưng những
khó khăn đó đâu làm họ nao núng! Họ đã chấp nhận nó như một thử thách mới
để rồi bình thản, cố gắng vượt lên trên hoàn cảnh. Nếu bài thơ "Đồng chí"
của Chính Hữu, tiếng "mặc kệ" cất lên biểu thị thái độ sẵn sàng chấp nhận thì
bài này cũng vậy, trước khó khăn gian khổ, những người lính trẻ vang tiếng
"Ừ thì" thật nhẹ nhõm. "Bụi phun tóc trắng", "mưa tuôn mưa xối" ư? Điều đó
chẳng đối với những con người can trường, lạc quan này. Họ "chưa cần
rửa", "chưa cần thay" để rồi "phì phèo châm điếu thuốc nhìn nhau mặt lấm
cười ha ha". Phải chăng đây sức mạnh của tinh thần lạc quan, thái độ bất
chấp mọi hiểm nguy? Nhà thơ đã xây dựng hình tượng người lính vừa mang
nét giản dị, phong trần nhưng lại không thiếu phần kiêu hung, lãng mạn. Phải
nói rằng, câu thơ Phạm Tiến Duật chẳng những hay về hình ảnh còn hay
về âm điệu. Những thanh bằng, trắc được phối hợp linh hoạt, phô diễn được
cái nghiệt ngã của người lính trong chiến tranh "Mưa ngừng gió lùa khô mau
thôi" hay "Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha" câu thơ với sáu thanh bằng gợi sự
nhẹ nhõm, yên ả trong tâm hồn người lái xe. Phải chăng đó nốt nhạc vui sôi
nổi vang dậy cả Trường Sơn.
Hình tượng người lính lái xe còn được Phạm Tiến Duật phát hiện thêm một
nét đẹp nữa, đó tình đồng đội gắn bó, chia ngọt xẻ bùi. Những con người
dũng cảm ấy đã vượt qua bao khó khăn thử thách, họ đến "từ trong bom rơi",
để rồi những chiếc xe không kính ấy "đã về đây họp thành tiểu đội". Nhưng
hiểm nguy, gian khổ hội để họ gần nhau hơn và trở thành bạnđể rồi "
bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi" cái bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi"cái
bắt tay đầy ý nghĩa, thăm tình đồng đội. Cũng cái nắm tay, cái bắt tay của
người lính, nhưng mỗi thời mỗi khác, anh chiến trong thời chống Pháp thì
"thương nhau tay nắm lấy bàn tay" Nhưng tất cả cái bắt tay ấy đều xuất phát từ
bao gian khổ, hiểm nguy mở ra một tình bạn cách mạng cao cả. Để rồi, ánh
sáng của tình đồng chí, đồng đội đã làm ấm cả chiến trường bom đạn lạnh lẽo.
Cuộc đời người lính rất bình dị nhưng cũng cùng sang trọng. Giữa chiến
tranh bom đạn, họ vẫn ung dung "Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời". Bữa
cơm gia đình thật ấm áp, khiến tình đồng chí, đồng đội đã trở thành tình cảm
gia đình. Dường như giữa họ không hề tồn tại một sự ngăn cách nào. "Chung
bát đũa nghĩa chung gia đình đấy" một cách định nghĩa tếu táo sâu
nặng nghĩa tình. Trong thơ Xuân Diệu, hai từ "nghĩa là" cũng được thi vị hóa
trở nên óng ánh chất thơ:
"Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già
Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất"
Dưới ngòi bút Phạm Tiến Duật, hai chữ "nghĩa là" lại trở nên đậm đà; chan
chứa cái tình của người lính. Nhà thơ đã thực sự thành công khi thổi hồn vào
ngôn từ, vào câu chữ. Chỉ với hai từ thôi tình đồng đội đã rút ngắn mọi
khoảng cách để trở thành tình cảm anh em ruột thịt. Phải chăng tình cảm ấy
nguồn sức mạnh to lớn để họ tiếp tục lên đường? Những người lính trẻ vẫn
tiếp tục ra mặt trận trong không khí hồ hởi của cuộc kháng chiến: "Lại đi, lại
đi, trời xanh thêm" đoàn xe vẫn không ngừng lăn bánh trên tuyến đường
Trường Sơn khói lửa. Điệp ngữ "lại đi" như nhấn mạnh nhịp hành quân đều
đặn. "Trời xanh thêm cũng chính niềm lạc quan yêu đời, chan chứa hy vọng
của người lính. Vậy nếu niềm tin thì chẳng việc họ không làm
được.
Trải qua bom đạn kẻ thù, những chiếc xe giờ đây không còn nguyên vẹn
mang đầy thương tích. Xe không kính, không đèn, không mui đó
những khía cạnh của cái "Không có" Phạm Tiến Duật đã phát hiện một
cách tài tình. Nhưng hoàn cảnh đó đâu làm nản c những con người kiên
cường kia!
Họ vẫn đàng hoàng ung dung, đoàn xe vẫn lăn bánh đều đặn ra mặt trận.
sao vậy? Bởi lẽ trong cái mảng "không có" mịt vẫn còn lóe lên một cái
"có" – đó là "trái tim cầm lái"
"Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim"
Thì ra cội nguồn sức mạnh để họ vượt qua khó khăn gian khổ, đọng kết lại
"trái tim" gan góc, kiên cường chan chứa yêu thương này. Đó trái tim
nồng nàn yêu nước, sẵn sàng hi sinh vì sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống
nhất đất nước "Chỉ còn trong xe có một trái tim" câu thơ nhẹ nhàng kiên
quyết, làm tỏa sáng chói ngời cả bài thơ "Trái tim ấy" "trái tim" nhiệt
huyết của người lính "trái tim" vĩnh hằng bất biến của Tổ Quốc. Vậy sức
mạnh quyết định chiến thắng đâu phải khí, công cụ! Đó niềm tin hi
vọng về một ngày mai độc lập, tự do. Qua đây, vẻ đẹp của người lính đã được
hoàn thiện qua nét vẽ của nhà thơ.
Bài tham khảo 2
Nói đến Phạm Tiến Duật là nói đến một trong những nhà thơ tiêu biểu của thế
hệ nhà thơ trẻ những năm kháng chiến chống Mĩ. Từng chiến đấu trong đội
ngũ những người chiến vận tải dọc đường Trường Sơn, chở khí quân
trang từ hậu phương ra tiền tuyến. Thơ ông giọng điệu khỏe khoắn tràn trề
sức ống, tinh nghịch vui tươi giàu chất suy tưởng. Thật vậy, Bài thơ về
Tiểu đội xe không kính - một bài thơ tiêu biểu của Phạm Tiến Duật đã nêu lên
hình tượng những người chiến lái xe vui vẻ tếu táo đĩnh đạc hiên ngang
can đảm, thắm tình đồng đội bạn bền vững ý chí chiến đấu miền Nam
ruột thịt.
Bài thơ nhan đề thật độc đáo ấy biểu hiện vẻ đẹp tâm hồn của những người
chiến sĩ lái xe Trường Sơn. Đó chínhnhững con người dũng cảm đến ngang
tàng mà giản dị, yêu đời và lạc quan rất mực.
Hình ảnh các anh gắn liền với hình những chiếc xe không kính. Đây hình
ảnh thực. Bom đạn của chiến tranh ác liệt thời đó đã khiếncho những chiếc
xe không chỉ không kính còn trần trụi hơn nữa không đèn, không
mui xe, thùng xe có xước:
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi.
Nhà thơ miêu tả những chiếc xe không kính nhằm làm nổi bật hình ảnh những
người lái xe trên đó. Tuy công việc đầy hiểm nguy gian khổ, nhưng những anh
chiến sĩ trẻ này dưới bom đạn triền miên vẫn luôn giữ một thế ung dung lạc
quan tươi trẻ. Phạm Tiến Duật trong bài thơ này đã miêu tả những cảm xúc
rất cụ thể của họ khi ngồi trên chiếc xe không có kính.
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng.
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái.
Những câu thơ nhịp điệu nhanh gấp vẫn nhịp nhàng đều đặn y gợi
đến nhịp tiếng bánh xe bon bon chạy trên đường dài. thực sự ung dung
nhìn đất, nhìn trời không chút lo âu hốt hoảng trước bom đạn cận kề thì anh
chiến trẻ của chúng ta mới có thể nhìn thấy đến đủ đầy như thế. Anh từ
nhìn thấy gió, nhìn thấy con đường đến nhìn thấy cả sao trời và cánh chim... từ
buồng lái đã vỡ hết kính chắn gió, gió vào xoa mắt đắng. Làn gió đã ùa vào
như thể làm giảm đi vị đắng nơi khoé mắt. Mắt đắng vì mắt đã thức nhiều đêm
để lái xe liên tục từ đêm này sang đêm khác. Tất cả thế giới bên ngoài ấy đã ùa
vào buồng lái của anh với tốc độ làm chóng mặt. Con đường cũng thế như
chạy ngược về phía người lái và trở thành Con đường chạy thẳng vào tim.
Trong thế hiên ngang chủ động đó, người chiến lái xe đã bình thản coi
thường mọi khó khăn, nguy hiểm gian khổ. Giọng điệu của anh thật ngang
tàn, tếu táo:
Không có kính, ừ thì có bụi
Bụi phun tóc trắng như người già.
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc.
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
Không có kính, ừ thì ướt áo.
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa .
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi!
Các anh còn những chàng trai trẻ sôi nổi, vui nhộn lạc quan thể hiện qua
cái nhìn Bụi phun tóc trắng như người già đặc biệt tiếng cười sảng khoái
đầy trẻ trung hồn nhiên yêu đời: Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha dẫu sinh
hoạt từ cái ăn, cái ngủ bình thường của các anh đều có tính tạm bợ, nhiều gian
khổ:
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi, trời xanh thêm.
Trời xanh thêm phải chăng bởi lòng người đã phơi phới thêm, say thêm
trước những chặng đường đã đi, những chặng đường đang đến.
Cái đã làm nên sức mạnh ấy? Đấy chính ý chí chiến đấu để giải phóng
miền Nam thông nhất đất nước, tình yêu nước nồng nàn của tuổi trẻ Việt
Nam thời đánh Mĩ:
Không có kính rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thùng xe có xước
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
thông tin tài liệu
Thơ Phạm Tiến Duật như một luồng gió mới thổi vào vườn thơ cách mạng với một phong cách vô cùng sáng tạo. Với quan niệm "chủ yếu đi tìm cái đẹp từ trong những diễn biến sôi động của cuộc sống", ông đã đưa tất cả những chất liệu của hiện thực đời sống chiến trường vào trong thơ ca. Tuyến đường Trường sơn khói lửa – tuyến đường của mưa bom bão đạn, của chiến tranh tàn khốc và của lòng nhiệt huyết tuổi trẻ. "Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước" mà lòng phơi phới hân hoan – niềm vui đó như ánh sáng chói chang soi sáng tâm hồn nhà thơ để tạo thành một hồn thơ chiến sĩ rất lạ, rất mới, rất độc đáo. "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" là tác phẩm tiêu biểu của ông viết về những người lính lái xe can trường, dũng cảm, lạc quan, yêu đời trong mưa bom, bão đạn. Họ quyết chiến đấu hi sinh vì lý tưởng giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ Quốc. Đó là tiếng nói chân thành của người trong cuộc với một tâm hồn đấy chất thơ.
Mở rộng để xem thêm
xem nhiều trong tuần
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có

LÝ THUYẾT TOÁN


×