DANH MỤC TÀI LIỆU
SINH HỌC 11 Cách tăng giảm số con ở động vật và điều khiển giới tính
Bài 47: ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐÔNG VẬT VÀ SINH
ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI
I. CHUẨN KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
1. Kiến thức:
- Nêu được khái niệm tăng sinh ở động vật.
- Phân biệt được điều khiển số con và điều khiển giới tính của đàn con ở ĐV:
+ Nêu được vai trò của thụ tinh nhân tạo.
+ Mô tả được nguyên tắc nuôi cấy phôi.
- Nêu được khái quát các vấn đề về dân số và chất lượng cuộc sống:
+ Kể tên được các biện pháp tránh thai và nêu cơ chế tác dụng của chúng
+ Nêu được sinh đẻ có kế hoạch là gì và giải thích vì sao phải sinh đẻ có kế hoạch.
2. Kĩ năng:
- Học sinh rèn luyện kĩ năng quan sát
- Học sinh có ý thức vận dụng tri thức đã học vào cuộc sống
- Ứng dụng các thành tựu nuôi cấy mô vào thực tiễn sản xuất và đời sống
II. Trọng tâm bài học: Điều khiển sinh sản ở ĐV (mục I).
III. Phương pháp
- Học sinh làm việc độc lập với SGK, phiếu học tập
- Học sinh làm việc theo nhóm nhỏ
- Hỏi đáp tìm tòi bộ phận
IV. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
1. Giáo viên:
- Bảng 47 SGK trang 185, bảng phụ
- Phiếu học tập (mỗi học sinh một phiếu)
2. Học sinh: Đọc trước bài mới để hoàn thành các yêu cầu của phiếu học tập
V. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1. Các hooc- môn FSH, LH được sản xuất ở đâu? Vai trò của chúng trong
quá trình sản sinh tinh trùng và trứng?
Câu hỏi 2. Hệ thần kinh và môi trường có ảnh hưởng như thế nào đến quá trình
sinh tinh và sinh trứng?
GV nhận xét, đánh giá
3. Vào bài mới: Giáo viên đặt câu hỏi. Tại sao cần tăng sinh sản ở động vật, nhưng
cần giảm sinh đẻ ở người? GV trả lời sau đó dẫn dắt vào bài mới.
Hoạt động của GV Hoạt động của
HS
Tiểu kết
GV: Thế nào là tăng
sinh? Hãy cho biết một
số kinh nghiệm làm
tăng sinh sản trong
chăn nuôi?
GV nhận xét và yêu
cầu HS ng/cứu mục I
SGK
GV phát phiếu học tập
GV cho HS thảo luận
theo nhóm nhỏ và sau
đó đặt một số câu hỏi
gợi ý
- Tại sao SD hooc-
môn có thể làm tăng
SS ở ĐV?
- Cho VD về sự thay
đổi yếu tố môi trường
trong chăn nuôi?
- Ý nghĩa của việc nuôi
cấy phôi?
GV: Hiện nay chủ
trương của nhà nước ta,
HS: Sử dung
hoocmon, thay
đổi yếu tố môi
trường, thay đổi
chế độ ăn
HS nghiên cứu
SGK
HS nhận phiếu
học tập
HS thảo luận
theo nhóm nhỏ
hoàn thành
phiếu học tập
và trả lời các
câu hỏi.
Tăng sinh: tăng khả năng sinh sản (tăng
số con được sinh ra).
I. Điều khiển số con: Làm tăng hoặc
giảm số con.
1. Làm tăng số con:
* Sử dụng hooc- môn (tự nhiên hoặc nhân
tạo), thay đổi môi trường:
- Sử dụng hooc- môn hoặc tạo điều kiện
môi trường thuận lợi… để tăng số lứa (ví
dụ thay đổi chế độ chiếu sáng có thể làm
gà nuôi đẻ 2 trứng/ngày), tăng số con đẻ
trong 1 lứa (sử dụng hoocmon thùy trước
tuyến yên có thể gây đa thai…)
VD: SGK/182
* Thụ tinh nhân tạo:
- Tinh trùng lấy từ cơ thể đực được bảo
quản lạnh. Sau đó, thụ tinh trong cơ thể
cái hoặc thụ tinh ngoài cơ thể cái (tách
trứng ra ngoài cơ thể cái), trứng sau khi
thụ tinh được cấy trở lại cơ thể cái.
- Biện pháp này làm tăng hiệu quả của
quá trình thụ tinh tạo hợp tử, tăng khả
mỗi cặp vợ chồng nên
có bao nhiêu con? Ở độ
tuổi nào thì mới nên
sinh con và khoảng
cách giữa các lần sinh
là bao nhiêu năm?
GV nhận xét và hỏi
tiếp :
Vì sao phải sinh đẻ có
kế hoạch?
GV nhận xét và bổ
sung
Từ 2 ý trên hình
thành khái niệm
GV: Để sinh đẻ có kế
hoạch, người ta cần sử
dụng các biện pháp
tránh thai. Vậy các
biện pháp tránh thai
hiện nay đangsử dụng
là các biện pháp nào?
GV khái quát lại bằng
bảng 47 SGK trang 185
và yêu cầu HS điền các
biện pháp tránh thai
vào bảng và nêu cơ chế
tác dụng.
GV cho HS thảo luận
về cơ chế tác dụng của
các biện pháp tránh
thai
GV nhận xét bổ sung
và giải thích và hoàn
chỉnh kiến thức
* GDMT: (Liên hệ vào
mục II)
HS:
- Tối đa không
quá 2 con.
- Ở độ tuổi 18,
khoảng cách
giữa các lần
sinh là 3 năm
HS: Để nâng
cao chất lượng
cuộc sống của
mỗi cá nhân,
gia đình và xã
hội.
HS ghi khái
niệm
HS: Dùng bao
cao su, thuốc
tránh thai...
HS khác bổ
sung
năng sinh sản, ngoài ra có thể tạo ra thế
hệ con theo ý muốn (giới tính, các đặc
tính quý của con đực…).
* Nuôi cấy phôi:
Sử dụng hooc- môn thúc đẩy trứng chín
và rụng tách các trứng ra ngoài cho
trứng thụ tinh với tinh trùng trong ống
nghiệm tạo các hợp tử hợp tử nuôi cấy
trong môi trường thích hợp để PT thành
phôi (có thể dùng p/pháp tách hợp tử
đang phân chia tạo nhiều phôi) đến
giai đoạn nhất định cấy phôi vào tử cung
con cái.
2. Làm giảm số con (đối với con
người):
- Ở người, cần sinh đẻ có kế hoạch (điều
chỉnh số con, thời điểm và khoảng cách
sinh con phù hợp) để nâng cao chất lượng
cuộc sống của cá nhân, cộng đồng.
- Có nhiều biện pháp sinh đẻ có kế hoạch
hiệu quả như sử dụng bao cao su, dụng cụ
tử cung, đình sản, thuốc tránh thai…
kế hoạch hóa dân số, đảm bảo sức khỏe
SS (đặc biệt là sức khỏe SS vị thành
niên).
II. Điều khiển giới tính: tăng tỉ lệ đực
hoặc cái.
- Muốn tăng nhanh đàn gia súc, thu hoạch
nhiều trứng, sữa cần tăng nhiều con cái.
Muối thu nhiều thịt, tơ tằm… cần tăng
nhiều con đực.
- Biện pháp điều khiển: sử dụng các biện
pháp kĩ thuật như: lọc, li tâm, điện di để
tách tinh trùng thành 2 loại (X và Y), sau
đó tùy theo nhu cầu về đực hay cái mà
chọn loại tinh trùng thụ tinh với trứng.
- Dân số tăng nhanh,
chất thải sinh hoạt,
khói bụi, chất thải từ
các dịch vụ, y tế… là
nguyên nhân gây ô
nhiễm môi trường.
- Thực hiện tốt sinh đẻ
có kế hoạch, giảm bớt
sức ép của dân số lên
tài nguyên và môi
trường
- Vì sao cần phải điều
khiển giới tính?
HS: Thảo luận,
tiếp thu
Đại diện HS
của 2 nhóm báo
cáo, các nhóm
còn lại nhận
xét, bổ sung
4. Củng cố:
- GV hệ thống lại nội dung bài học bằng cách đưa ra PHT
- GV nêu câu hỏi, HS trả lời
a. Ở vật nuôi, điều khiển giới tính của đàn con có ý nghĩa như thế nào trong chăn
nuôi?
b. Ở người, trong các biện pháp tránh thai thì nữ dưới 19 tuổi không nên sử dụng
biện pháp tránh thai nào? Vì sao?
- GV gọi HS đọc phần tổng kết ở cuối bài trong SGK
5. Hướng dẫn về nhà: Học bài cũ, trả lời câu hỏi và bài tập SGK trang 186 và xem
lại chương 3, 4 để chuẩn bị ôn tập ở tiết sau.
PHIẾU HỌC TẬP
Biện pháp làm tăng sinh sản ở ĐV Tác dụng
Các biện pháp
làm thay đổi số
con
Sử dụng hooc- môn
Thay đổi yếu tố MT
Nuôi cấy phôi
Thụ tinh nhân tạo
Các biện pháp
làm thay đổi
giới tính
Sử dụng hoocmon
Tách tinh trùng
Chiếu tia tử ngoại
Thay đổi chế độ ăn
Xđ sớm giới tính ở gđ phôi
Đáp án phiếu học tập
Tên biện pháp tăng sinh sản ở
động vật
Tác dụng
Biện
pháp
làm thay
Sử dụng hooc- môn hoặc
chất kích thích tổng hợp
Kích thích trứng chín hàng loạt, rụng nhiều
trứng. Sử dụng trứng để thụ tinh nhân tạo
Thay đổi yếu tố môi
trường
Tăng số trứng/ngày
Nuôi cấy phôi - Tăng nhanh số lượng các động vật quý
hiếm (động vật đơn thai)
- Giải quyết được các vấn đề sinh sản ở một
số phụ nữ vô sinh
đổi số
con
Thụ tinh nhân tạo - Tăng hiệu quả thụ tinh
- Sử dụng hiệu quả các con đực tốt
Biện
pháp
điều
khiển
giới tính
Sử dụng hooc- môn - Điều khiển giới tính một số loài theo yêu
cầu sản xuất
Tách tinh trùng Chọn tinh trùng mang NST giới tính X hoặc
Y để thụ tinh với trứng
Chiếu tia tử ngoại Điều khiển giới tính vật nuôi theo ý muốn
Thay đổi chế độ ăn Điều khiển giới tính vật nuôi theo ý muốn
Xác định sớm giới tính ở
giai đoạn phôi
Giúp phát hiện sớm giới tính ở vật nuôi để
giữ lại hay loại bỏ
thông tin tài liệu
SINH HỌC 11 Cách tăng giảm số con ở động vật và điều khiển giới tính . Làm tăng số con: * Sử dụng hooc- môn (tự nhiên hoặc nhân tạo), thay đổi môi trường: - Sử dụng hooc- môn hoặc tạo điều kiện môi trường thuận lợi… để tăng số lứa (ví dụ thay đổi chế độ chiếu sáng có thể làm gà nuôi đẻ 2 trứng/ngày), tăng số con đẻ trong 1 lứa (sử dụng hoocmon thùy trước tuyến yên có thể gây đa thai…) . Điều khiển giới tính: tăng tỉ lệ đực hoặc cái. - Muốn tăng nhanh đàn gia súc, thu hoạch nhiều trứng, sữa cần tăng nhiều con cái. Muối thu nhiều thịt, tơ tằm… cần tăng nhiều con đực.
Mở rộng để xem thêm
xem nhiều trong tuần
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có

LÝ THUYẾT TOÁN


×