B t kỳ m t th i đ i l ch s nào, công c s n xu t bao gi cũng làấ ộ ờ ạ ị ử ụ ả ấ ờ
s n ph m t ng h p, đa d ng c a toàn b nh ng ph c h p k thu t đ c hìnhả ẩ ổ ợ ạ ủ ộ ữ ứ ợ ỹ ậ ượ
thành g n li n v i quá trình s n xu t và phát tri n c a khoa h c k thu t. Nóắ ề ớ ả ấ ể ủ ọ ỹ ậ
là k t qu c a r t nhi u y u t , trong đó quan tr ng và tr c ti p nh t là tríế ả ủ ấ ề ế ố ọ ự ế ấ
tu c a con ng i đ c nhân lên trên c s k th a n n văn minh v t ch tệ ủ ườ ượ ơ ở ế ừ ề ậ ấ
tr c đó.ướ
Trình đ phát tri n c a t li u lao đ ng mà trong đó đ c bi t là côngộ ể ủ ư ệ ộ ặ ệ
c s n xu t là th c đo trình đ chinh ph c t nhiên c a con ng i, đ ngụ ả ấ ướ ộ ụ ự ủ ườ ồ
th i đó cũng là c s xác đ nh trình đ c a s n xu t và là tiêu chu n đánh giáờ ơ ở ị ộ ủ ả ấ ẩ
s khác nhau gi a các th i đ i kinh t , các ch đ chính tr xã h i.ự ữ ờ ạ ế ế ộ ị ộ
Song nhân t quy t đ nh c a l c l ng s n xu t ph i nói t i nhân tố ế ị ủ ự ượ ả ấ ả ớ ố
ng i lao đ ng. Lênin đã nói: “L c l ng s n xu t hàng đ u c a toàn thườ ộ ự ượ ả ấ ầ ủ ể
nhân lo i là công nhân, là ng i lao đ ng” [V.I. Lênin Toàn t p, t p 38, NXBạ ườ ộ ậ ậ
Ti n b , Matxc va, năm 1977, trang 430]. Dù t li u s n xu t có đ i t ngế ộ ơ ư ệ ả ấ ố ượ
lao đ ng phong phú, giàu có đ n m c nào, có t li u lao đ ng tinh x o vàộ ế ứ ư ệ ộ ả
hi n đ i đ n đâu chăng n a nh ng n u tách kh i ng i lao đ ng thì cũngệ ạ ế ữ ư ế ỏ ườ ộ
không phát huy đ c tác d ng tích c c c a nó. Trong l ch s đã và s khôngượ ụ ự ủ ị ử ẽ
t n t i m t hình th c s n xu t v t ch t nào mà l i không có nhân t conồ ạ ộ ứ ả ấ ậ ấ ạ ố
ng i. C.Mac và Ph.Ăng-ghen đã vi t: “B n thân con ng i b t đ u đ cườ ế ả ườ ắ ầ ượ
phân bi t v i súc v t ngay khi con ng i b t đ u s n xu t ra nh ng t li uệ ớ ậ ườ ắ ầ ả ấ ữ ư ệ
sinh ho t...” [C.Mác và Ph.Ăng-ghen tuy n t p, t p 1, NXB S th t, Hà N i,ạ ể ậ ậ ự ậ ộ
năm 1980, trang 268]. Con ng i là nhân t trung tâm và là m c đích c a n nườ ố ụ ủ ề
s n xu t xã h i. S n xu t suy đ n cùng là đ tiêu dùng, không có tiêu dùng thìả ấ ộ ả ấ ế ể
cũng không có s n xu t nh t là trong đi u ki n ngày nay, khi công cu c cáchả ấ ấ ề ệ ộ
m ng khoa h c – công ngh phát tri n m nh m thì v trí trung tâm c a conạ ọ ệ ể ạ ẽ ị ủ
ng i ngày càng đ c nh n m nh. Ng i lao đ ng v i t cách là m t bườ ượ ấ ạ ườ ộ ớ ư ộ ộ
ph n c a l c l ng s n xu t xã h i ph i là ng i có s c l c (s c kho ), kĩậ ủ ự ượ ả ấ ộ ả ườ ứ ự ứ ẻ
năng lao đ ng , tri th c khoa h c , tri th c công ngh và c tính nhân văn (baoộ ứ ọ ứ ệ ả
hàm c các giá tr đ o đ c).ả ị ạ ứ
b) Quan h s n xu t. ệ ả ấ