2. DIỄN BIẾN QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN.
Kết thúc kì trung gian hàm lượng ADN tăng lên gấp đôi trong nhân do ADN đã được
nhân đôi ở pha S, tế bào đã tổng hợp đầy đủ các thành phần để chuẩn bị cho quá trình
nguyên phân, phân chia tế bào ban đầu để tạo ra hai tế bào con có số lượng và thành phần
cấu trúc NST giống với tế bào mẹ ban đầu.
Dựa vào đặc tính của vị trí phân chia trong tế bào người ta chia nguyên phân thành hai
giai đoạn: phân chia nhân và phân chia tế bào chất.
Phân chia nhân ở nguyên phân
Kì đầu NST bắt đầu đóng xoắn
Màng nhân và nhân con tiêu biến
Thoi vô sắc xuất hiện
Kì giữa NST kép co xoắn cực đại và tập trung 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi vô
sắc.
Thoi vô sắc dính vào 2 phía của NST kép
Kì sau NST tách nhau tại tâm động trượt trên thoi vô sắc di chuyển về hai cực tế bào.
Kì cuối NST dãn xoắn. Màng nhân và nhân con xuất hiện, màng tế bào hình thành. Tạo ra
hai tế bào con.
Kết quả Từ 1 tế bào có 2.2n NST kép tạo ra 2 tế bào mang bộ NST 2n
Phân chia tế bào chất : Phân chia tế bào chất bắt đầu diễn ra ở kì sau của quá trình phân
bào.
Ở tế bào động vật
- Sự phân chia ở một tế bào động vật bình thường bắt đầu bằng sự thành lập của một rãnh
phân cắt chạy vòng quanh tế bào. Rãnh này càng ngày càng ăn sâu vào trong cho đến khi
nó cắt ngang qua tế bào, tạo ra hai tế bào mới.
Ở tế bào thực vật
- Vì tế bào thực vật có vách xenlulozơ tương đối cứng nên không thể tạo các rãnh phân
cắt, do đó sự phân chia tế bào chất xảy ra theo một cách khác.Vách tế bào phát triển vào
bên trong tế bào cho đến khi hai mép gặp nhau và tách biệt hoàn toàn thành hai tế bào
con.
3. Ý nghĩa của nguyên phân
- Với sinh vật nhân thực đơn bào thì nguyên phân là cơ chế sinh sản.
- Với sinh vật nhân thực đa bào: làm tăng số lượng TB giúp cơ thể sinh trưởng và phát
triển, giúp cơ thể tái sinh các mô hay TB bị tổn thương.
III.GIẢM PHÂN
1, Khái niệm
Khác với nguyên phân , giảm phân là quá trình phân bào chỉ xảy ra ở các tế bào sinh dục
chín (tế bào sinh tinh và sinh trứng), kết quả của giảm phân là tạo ra các giao tử (tinh
trùng hoặc trứng) mang một nửa bộ nhiễm sắc thế của tế bào mẹ ban đầu .
Mở rộng :
- Với cơ thể lưỡng bội (2n ), tế bào sinh dục giảm phân bình thường thì sẽ tạo ra giao tử
có bộ NST đơn bội n
- Với trường hợp cơ thể đa bội (4n) giảm phân binh thường sẽ tạo ra giao tử có bộ NST
(2n )
- Với cơ thể đa bội lẻ thường bất thụ và không tạo ra giao tử .
2. Diễn biến quá trình giảm phân