Tham khảo bài viết Tổng quan về chứng khoán
Giải thích thuật ngữ: Chứng khoán? Môi giới? Đầu tư?...
Nghị định 48/1998/NĐ-CP ngày 11-7-98 đã dành nguyên cả Điều 2, Chương I
để giải thích các thuật ngữ về chứng khoán và thị trường chứng khoán. Trong
Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau :
1. Chứng khoán là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ, xác nhận các quyền và lợi
ích hợp pháp của người sở hữu chứng khoán đối với tài sản hoặc vốn của tổ
chức phát hành. Chứng khoán bao gồm :
a. Cổ phiếu ;
b. Trái phiếu ;
c. Chứng chỉ quỹ đầu tư ;
d. Các loại chứng khoán khác.
2. Phát hành chứng khoán ra công chúng là việc chào bán chứng khoán có thể
chuyển nhượng được theo các điều kiện quy định.
3. Tổ chức phát hành là pháp nhân được phát hành chứng khoán ra công chúng
theo quy định của Nghị định này.
4. Bản cáo bạch là bản thông báo của tổ chức phát hành trình bày tình hình tài
chính, hoạt động kinh doanh và kế hoạch sử dụng số tiền thu được từ việc phát
hành nhằm giúp công chúng đánh giá và đưa ra các quyết định mua chứng
khoán.
5. Niêm yết chứng khoán là việc cho phép các chứng khoán có đủ tiêu chuẩn
được giao dịch tại thị trường giao dịch tập trung.
6. Môi giới chứng khoán là hoạt động trung gian hoặc đại diện mua, bán chứng
khoán cho khách hàng để hưởng hoa hồng.
7. Tự doanh là việc công ty chứng khoán mua và bán chứng khoán cho chính
mình.
8. Phân phối chứng khoán là việc bán chứng khoán thông qua đại lý hoặc bảo
lãnh phát hành trên cơ sở hợp đồng.
9. Bảo lãnh phát hành là việc tổ chức bảo lãnh giúp tổ chức phát hành thực hiện
các thủ tục trước khi chào bán chứng khoán, nhận mua chứng khoán của tổ
chức phát hành để bán lại, hoặc mua số chứng khoán còn lại chưa được phân
phối hết.
10. Giao dịch chứng khoán là việc mua, bán chứng khoán trên thị trường giao
dịch tập trung.
11. Tư vấn đầu tư chứng khoán là các hoạt động phân tích, đưa ra khuyến nghị
liên quan đến chứng khoán, hoặc công bố và phát hành các báo cáo phân tích
có liên quan đến chứng khoán.
12. Quản lý danh mục đầu tư là hoạt động quản lý vốn của khách hàng thông
qua việc mua, bán và nắm giữ các chứng khoán vì quyền lợi của khách hàng.
13. Công ty chứng khoán là công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn được
phép thực hiện một hoặc một số loại hình kinh doanh chứng khoán.
14. Vốn khả dụng là tiền mặt và tài sản lưu động có khả năng chuyển đổi thành
tiền mặt trong một thời hạn nhất định.
15. Quỹ đầu tư chứng khoán là quỹ hình thành từ vốn góp của người đầu tư
được ủy thác cho công ty quản lý quỹ quản lý và đầu tư tối thiểu 60% giá trị tài
sản của quỹ vào chứng khoán.
16. Lưu ký chứng khoán là việc lưu giữ, bảo quản chứng khoán của khách hàng
và giúp khách hàng thực hiện các quyền của mình đối với chứng khoán.
17. Đăng ký chứng khoán là việc ghi nhận quyền sở hữu, các quyền khác và
nghĩa vụ liên quan của người nắm giữ chứng khoán bằng một hệ thống thông tin
lưu giữ trong các tài khoản lưu ký chứng khoán.
18. Tài khoản lưu ký chứng khoán là tài khoản sử dụng để hạch toán việc gửi, rút
hoặc chuyển nhượng chứng khoán ; hạch toán việc giao và nhận chứng khoán.
19. Thị trường giao dịch tập trung là địa điểm hoặc hệ thống thông tin, tại đó các
chứng khoán được mua, bán hoặc là nơi tham khảo để thực hiện các giao dịch
chứng khoán.
20. Người có liên quan là cá nhân hoặc tỗ chức có quan hệ với nhau trong các
trường hợp dưới đây :
a. Công ty mẹ và công ty con nếu có ;
b. Công ty và những người quản lý công ty ;
c. Nhóm người thỏa thuận bằng hợp đồng cùng phối hợp để thâu tóm công ty
hoặc để chi phối việc ra quyết định của công ty ;
d. Bố mẹ, vợ chồng, con, anh chị em ruột.
21. Người hành nghề kinh doanh chứng khoán là cá nhân được Ủy ban Chứng
khoán Nhà nước cấp giấy phép tham gia các hoạt động kinh doanh chứng
khoán.
22. Người đầu tư là người sở hữu chứng khoán, người mua hoặc dự kiến mua
chứng khoán cho mình.
23. Người nắm giữ chứng khoán là cá nhân, tỗ chức đang kiểm soát chứng
khoán. Người nắm giữ có thể là chủ sở hữu chứng khoán hoặc là người đại diện
cho chủ sở hữu.
24. Đại diện người sở hữu trái phiếu là pháp nhân được ủy quyền nắm giữ trái
phiếu và đại diện cho quyền lợi của chủ sở hữu trái phiếu.
25. Cổ đông thiểu số là người nắm giữ dưới 1% cổ phiếu có quyền biểu quyết
của tổ chức phát hành.
26. Cổ đông lớn là người nắm giữ từ 5% trở lên cổ phiếu có quyền biểu quyết
của tổ chức phát hành
Đọc và hiểu giá cổ phiếu
Trên các nhật báo lớn nước ngoài đều có những trang dành riêng cho việc liệt kê
giá cả thị trường cổ phiếu. Nếu không quen lối viết tắt để tiết kiệm chỗ, rất khó
hiểu cặn kẽ những trang này.
Ngày xưa khi chưa có mạng vi tính, các thị trường chứng khoán hoạt động nhờ
vào ticker tape, là dải băng in chi tiết giá cả lên xuống của các cổ phiếu chính.
Ngày nay, ticker tape biến mất, thay vào đó là the computerized quote machine,
một màn hình vi tính nối mạng có thể cung cấp mọi chi tiết cần thiết cho người
mua chứng khoán. Những dãy thông tin trên màn hình vẫn được gọi là tape.
Trên màn hình thường có ký hiệu cổ phiếu của một công ty ví dụ GM là hãng
General Mortors.
GM
L - 721/4 O 721/2 C 73
B 723/8 H 721/2 NC -3/4
A 721/2 L 721/4 V149 T1017
Các từ L last trade là giá giao dịch gần đây nhất với ký hiệu + là cao hơn giá của
giao dịch trước đó, còn - là thấp hơn. B current bid price là giá mua trong khi A
current ask price là giá bán. O, H, L opening, high, low cho giá mở cửa, giá cao
nhất và giá thấp nhất. C
closing price cho biết giá đóng cửa hôm trước. NC net price change cho biết
chênh lệch giữa giá hiện nay so với giá đóng cửa hôm trước. V và T volume-time
chỉ số lượng đang giao dịch và thời điểm phiên giao dịch trước đó.
Chuyện đặt ký hiệu cho công ty có một điểm thú vị. Các mẫu tự I, O, Q và W
không được dùng đứng riêng một mình vì I, O quá giống con số, Q dành riêng
cho các công ty phá sản. Sau ký hiệu công ty có thể có ký hiệu Pr để chỉ lượng
cổ phiếu đang mua bán là loại cổ phiếu ưu đãi preferred stock.
Chuyện ticker tape có một giai thoại lý thú. Khi Charles Lindbergh lần đầu tiên
bay vượt Đại Tây Dương trở về, vào ngày 13-6-1927, người ta đã dùng 750.000
cân Anh các ticker tape cũ xé ra thành những dải băng ném xuống đường để
chào mừng ông. Thị trưởng New York thời đó, sau khi đọc diễn văn ca tụng
chiến công của Lindbergh đã kết thúc bằng câu: “Before you go, will you
provide us with a new street - cleaning department to clean up the mess ?”
Ngoài ra, cần nhớ giá cổ phiếu được ghi thành phân số cho nên 81/2 là 8,5 USD;
81/4 bằng 8,25 USD.
Trong phần niêm yết cổ phiếu thường có những từ 52 Weeks Hi Lo là nơi
“highest and lowest prices of the stock are shown for the last 52 weeks”. Từ Div
dividend là số cổ tức người mua cổ phiếu ước tính được chia cho năm đó. Kế
tiếp là percent yield là tỷ suất lợi tức, nghĩa là cổ tức chia cho giá đóng cửa, tính
bằng phần trăm.
Ví dụ Công ty Harris ký hiệu HRS có cổ phiếu giá cao nhất và thấp nhất trong
52 tuần qua là 40,13 USD và 22 USD thay đỗi 181/8 điểm hay gần bằng 45%, cổ
tức mỗi cổ phiếu năm nay là 1,12 USD, tỷ lệ cổ tức trên giá là 3,6% tức là lấy cổ
tức 1,12 USD chia cho giá đóng cửa 307/8 được 0,036 hay tỷ lệ lãi 3,6%. Từ PE
trong cột tiếp viết tắt từ price-earnings ratio là tỷ suất giá cả- lợi nhuận, tỷ lệ giữa
giá cổ phiếu và lợi nhuận hàng năm của công ty trên mỗi cổ phiếu - the
relationship between the price of one share of stocks and the annual earnings of
the company. Đối với trường hợp của Công ty Harris có thể diễn tả : “The price
of a Harris share is 11 times the company’s earning per share for the most recent
four quarters”.
Vol 100s volume of sales in hun-dreds chỉ số lượng cổ phiếu mua bán trong
ngày hôm trước nhân cho 100 tức là hôm qua 41.700 cổ phiếu Công ty Harris
được giao dịch. Nếu trước con số có mẫu tự Z thì đó là con số mua bán thật,
không nhân lên 100.
Net change so sánh giá đóng cửa hôm đó so với hôm trước. Cuối cùng sự khác
biệt giữa giá cao nhất và giá thấp nhất được gọi là spread. Spread còn là sự khác
biệt giữa giá mua và giá bán bid and ask prices.
Chúng ta biết người môi giới chứng khoán là stockbrokers hay brokers. Nhưng
bản thân nhân viên các công ty môi giới ghi trên danh thiếp bằng những từ khác
nhau như financial consultant, institutional salesman, securities salesperson,
account executive, investment executive, portfolio salesman. Chúng ta nên chú ý
để dịch chức danh của họ cho đúng
Chứng khoán, cổ phiếu và trái phiếu
Thuật ngữ thị trường chứng khoán có nhiều, thường rất khó hiểu dù bằng tiếng
Anh hay đã dịch ra tiếng Việt nhưng, may mắn thay, chỉ những người chuyên
ngành mới dùng. Ví dụ khi phân tích các dạng rủi ro khi tham gia vào một thị
trường chứng khoán, người ta liệt kê nhiều hình thức rủi ro trong đó có
translation risk. Mới nghe qua tưởng đâu là những bất trắc do bất đổng ngôn
ngữ, dịch sai các tài liệu hay phán đoán sai các lệnh mua bán. Nhưng giới chuyên
môn hiểu rất rõ translation risk là "a form of currency risk associated with the
valuation of balance sheet assets and liabilities between financial reporting
dates". Như vậy translation ở đây là sự khác biệt thời điểm báo cáo tài chính dẫn
đến đánh giá khác nhau.
Là những người dân bình thường sẽ có khả năng tham gia mua bán tại các trung
tâm giao dịch chứng khoán trong tương lai, chúng ta chỉ giới hạn vào những từ
căn bản thường dùng trên thị trường này. Từ thường gặp nhất là stock. Tiếng Mỹ
gọi cổ phiếu là stock ; còn tiếng Anh gọi là share. Tuy nhiên tên gọi các thị
trường chứng khoán ở Anh, Mỹ và nhiều nước khác nữa vẫn dùng từ stock nên
chúng ta dễ bị lẫn lộn. Stock hay share represents ownership in a company and
the right to receive a share in the profits of that company.
Trong khi đó trái phiếu bond là giấy nợ mà nơi phát hành cam kết trả kèm lãi
suất sau một thời gian. Hiện nay có những loại trái phiếu như T-bonds treasury
bonds - trái phiếu kho bạc; corporate bonds trái phiếu công ty ; bank bonds trái
phiếu ngân hàng hay infrastructure bonds trái phiếu công trình.
Các loại stock, bond gọi chung bằng từ securities chứng khoán - dùng ở số
nhiều. Vì vậy Ủy ban Chứng khoán Quốc gia được dịch thành State Securities
Commission SSC. Còn Trung tâm Giao dịch Chứng khoán là Securities
Transaction Centers sẽ chuẩn bị cho một thị trường chứng khoán - A Stock
Exchange trong tương lai. Một thị trường chứng khoán đôi lúc còn được gọi là
một bourse. Các công ty cổ phần muốn tham gia vào thị trường chứng khoán
phải đăng ký để được niêm yết gọi là listing. Cho nên một listed company là một
công ty có tên trên thị trường chứng khoán.
Người dân muốn mua cỗ phiếu của các công ty này phải thông qua các công ty
giao dịch chứng khoán gọi là securities companies, có một đội ngũ stockbrokers
là những người môi giới chứng khoán. Một trong những vấn đề của thị trường
chứng khoán nước ta là quá thiếu các listed companies ; vì ngay cả các công ty
vừa cổ phần hóa chưa chắc đã hội đủ điều kiện được niêm yết. "It is hard to
spot more than three or four companies that might be in a position to list on the
market".
Chuẩn bị cho một thị trường chứng khoán Việt Nam, SSC cho biết nó có những
đặc điểm ví dụ như : "Total foreign holdings in any one listed firm are likely to
be capped at 30 percent." To be capped at 30% là giới hạn tối đa lên đến 30%.
Thị trường này cũng ban short selling on its pilot stock markets to avoid
speculation. Short selling là bán các cổ phiếu mình không nắm vì đoán trước giá
sẽ hạ. Ví dụ bạn không có trong tay cổ phiếu nào của Microsoft nhưng đoán
trước các vụ kiện sẽ làm cỗ phiếu công ty này sụt giá, bạn bán một triệu cổ
phiếu này với giá hôm nay sau khi đăng ký mua một triệu cổ phiếu này với giá sẽ
trả vào tuần sau. Inside trading là mua bán cổ phiếu dựa vào thông tin nội gián
cũng bị cấm.
Các đặc điểm khác có thể kể ra như sau Các bạn có thể đối chiếu với phần tiếng
Việt trên các bài chuyên đề cùng số này :
- A company or bank that wishes to list must have registered capital of 10 billion
dong $770,000 and have been profitable for the last two years.
- At least 20 percent of a companys listed shares must be held by more than
100 investors outside that issuing firm.
- Securities companies authorised to trade are commercial banks and big
corporations.
- SSC inspectors must report big changes in stock prices.
Bình luận về các bước chuẩn bị của Việt Nam liên quan đến thị trường chứng
khoán, các quan sát viên nước ngoài cho biết : "With a stock market Vietnam
will start to appear on more fund managers radar screens around the world".
Các quỹ đầu tư sẽ chú ý hơn ; "The fact that the decree has actually been
approved will damp some of the cynicism". Nghị định ra đời sẽ giúp nhiều nhà
đầu tư tin tưởng hơn.
Các nhà đầu tư trong nước cũng có thể tin rằng thị trường này sẽ thúc đẩy quá
trình cổ phần hóa going public giúp nhiều công ty lần đầu tiên phát hành cổ
phần ra công chúng initial public offering.
Nói tiếp chuyện chứng khoán
Tuần trước có nhiều bạn hỏi thêm về chuyện thị trường chứng khóan với nhiều
câu đi khá sâu vào chuyện chuyên môn.
Bạn Khánh Tâm hỏi lưu ký chứng khóan tiếng Anh là gì. Việc mua bán chứng
khóan không như nhiều bạn hình dung là đến quầy trao tiền và nhận về chứng
khoán ; phải dùng một dịch vụ gọi là custody service the storing and safekeeping
of securities together with maintaining accurate records of their ownership nhằm
lưu giữ, bảo quản chứng khoán cùng với việc ghi nhận quyền sở hữu bằng hệ
có thể bạn quan tâm
Luận văn thạc sĩ: Tổng quan về thị trường chứng khoán Việt Nam và các...
90
2.445
601
Thạc sĩ cao học
90
(New)
Tham khảo đề thi môn thị trường chứng khoán
9
977
385
Đề thi, bài tập
9
(New)
tham khảo 800 câu hỏi môn thị trường chứng khoán
95
968
385
Đề thi, bài tập
95
(New)
Tham khảo bài giảng phân tích và đầu tư chứng khoán
48
999
310
Bài giảng, giáo trình
48
(New)
Bài giảng môn thị trường chứng khoán cho sinh viên tham khảo
33
756
365
Bài giảng, giáo trình
33
(New)
Tham khảo bài giảng phân tích và đầu tư chứng khoán của trường Đại học...
60
1.209
832
Đề thi, bài tập
60
(New)
Bài tập tổng hợp môn kế toán quản trị cho sinh viên tham khảo
32
839
567
Đề thi, bài tập
32
(New)
Các chủ thể tham gia trên thị trường chứng khoán gồm đối tượng nào?
4
1.852
317
Tài chính doanh nghiệp
4
(New)
thông tin tài liệu
Giải thích thuật ngữ: Chứng khoán? Môi giới? Đầu tư?...
Nghị định 48/1998/NĐ-CP ngày 11-7-98 đã dành nguyên cả Điều 2, Chương I
để giải thích các thuật ngữ về chứng khoán và thị trường chứng khoán. Trong
Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau :
1. Chứng khoán là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ, xác nhận các quyền và lợi
ích hợp pháp của người sở hữu chứng khoán đối với tài sản hoặc vốn của tổ
chức phát hành. Chứng khoán bao gồm :
Mở rộng để xem thêm
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
×
