Tham khảo giáo trình quản trị học management
Giaùo trình Quaûn trò hoïc - Management
MBA Traàn Quoác Tuaán, Nguyeãn Ngoïc Haïnh 1
Giáo trình
Quản trị học
Giaùo trình Quaûn trò hoïc - Management
MBA Traàn Quoác Tuaán, Nguyeãn Ngoïc Haïnh 2
CHƯƠNG I
NHÀ QUẢN TRỊ VÀ CÔNG VIỆC QUẢN TRỊ
---oooOooo---
Từ xưa đến nay, tất cả các tổ chức nói chung, dù hoạt động trong bất cứ lĩnh
vực nào: kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa … đều đã tồn tại các hoạt động quản trị.
Chẳng hạn, trong một tổ chức sản xuất kinh doanh, các nhà quản trị phải dự kiến
khối lượng công việc cần làm, tổ chức và phối hợp các nguồn lực đầu vào (lao
động, nguyên vật liệu, máy móc thiết bị…), đề ra cơ chế kiểm tra kiểm soát …
nhằm giúp cho các hoạt động của tổ chức có hiệu quả và đạt được những mục tiêu
đề ra. Những hoạt động như thế gọi là hoạt động quản trị. Chính nhờ có hoạt động
quản trị kết hợp với sự tiến bộ khoa học kỹ thuật-công nghệ mà xã hội loài người
chúng ta có muôn vàn sản phẩm, dịch vụ… thuộc đủ mọi lĩnh vực đã từng tồn tại,
phát triển và ngày càng hoàn thiện.
Trong chương này sẽ bắt đầu với những vấn đề căn bản như: Quản trị là gì?
Nhà quản trị là ai? Công việc của nhà quản trị là gì? Vai trò của nhà quản trị như
thế nào đối với tất cả các hoạt động và mục tiêu của tổ chức?
I – CÔNG VIỆC QUẢN TRỊ.
1/ Khái niệm về quản trị:
Khái niệm : Quản trị là một phương thức, cách thức làm cho những họat động
của một tổ chức tiến tới mục tiêu chung với hiệu quả cao nhất, bằng và thông qua
những người khác.
Như vậy, trong khái niệm trên chúng ta cần làm rõ những vấn đề sau:
+ Phương thức quản trị:
Chính là các hoạt động cơ bản hay là những chức năng quản trị mà nhà quản trị
sử dụng để tác động vào các lĩnh vực quản trị nhằm đạt được các mục tiêu của tổ
chức, nó bao gồm các chức năng như hoạch định, tổ chức, điều khiển và kiểm tra
(sẽ đề cập sâu ở các chương sau).
Giaùo trình Quaûn trò hoïc - Management
MBA Traàn Quoác Tuaán, Nguyeãn Ngoïc Haïnh 3
+ Con người:
Nếu mỗi cá nhân tự mình hoạt động thì không có hoạt động quản trị, lúc này
hoạt động của họ hoàn toàn mang tính cá nhân, phục vụ cho lợi ích cá nhân chứ
không cho một tổ chức nào và cũng không có ai sẽ quản trị ai. Vậy, hoạt động quản
trị xảy ra khi nào? Khi nào thì phát sinh?
Trước hết, hoạt động quản trị chỉ phát sinh khi những con người kết hợp với
nhau thành một tổ chức (điều kiện cần).
Thứ hai, do tính cần thiết của hoạt động quản trị (điều kiện đủ), vì nếu không có
nó, mọi người trong tổ chức sẽ không biết làm gì, khi nào sẽ làm, làm như thế nào
… từ đó sẽ gây nên một tình trạng lộn xộn, giống như hai người cùng chèo một
chiếc thuyền, thay vì phải chèo về một hướng thì mỗi người lại chèo hai hướng
khác nhau. Những hoạt động khiến hai người cùng chèo một chiếc thuyền đi về một
hướng chính là những hoạt động quản trị.
+ Tổ chức:
Là một thực thể có mục đích riêng, có những thành viên và có một cơ cấu có
tính hệ thống (ví dụ như : Doanh nghiệp, trường học, bệnh viện…). Như vậy tất cả
các tổ chức đều có ba đặc tính chung như sau:
Thứ nhất, tổ chức phải có mục đích: đó là mục tiêu hay hệ thống các mục tiêu.
Mục tiêu là những kết quả mong đợi sẽ có được sau một thời gian nhất định, là
phương tiện để thực hiện sứ mạng của tổ chức. Ví dụ công ty máy tính IBM với sứ
mạng (Mission) là luôn luôn dẫn đầu trong lĩnh vực máy tính, để đạt được sứ mạng
này công ty đề ra mục tiêu dài hạn (Objective) là đầu tư vốn cho bộ phận nghiên
cứu và phát triển (Research and Development), chính điều này đã giúp công ty có
được sản phẩm máy tính xách tay “Laptop” IBM nổi tiếng sau này.
Thứ hai, tổ chức phải gồm nhiều thành viên, nhiều bộ phận cấu thành, tổ chức
không thể là một người, một cá nhân nào đó.
Thứ ba, tổ chức phải có một cơ cấu mang tính hệ thống: Có nghĩa là tổ chức
phải có sự sắp xếp, phân công lao động, quy định quyền hạn và trách nhiệm của
từng cá nhân, bộ phận trong một tổ chức nhằm thực hiện các mục tiêu chung cho cả
tổ chức của mình
Giaùo trình Quaûn trò hoïc - Management
MBA Traàn Quoác Tuaán, Nguyeãn Ngoïc Haïnh 4
+ Hiệu quả quản trị:
Có thể nói rằng, chỉ khi nào người ta quan tâm đến hiệu quả thì người ta mới
quan tâm đến hoạt động quản trị, hay lý do tồn tại của hoạt động quản trị chính là vì
muốn có hiệu quả. Vậy hiệu quả là gì? Có nhiều khái niệm đề cập đến hiệu quả, sau
đây là một khái niệm đơn giản và dễ hiểu nhất
Khái niệm : Hiệu quả (HQ) là tỷ lệ so sánh giữa kết quả đạt được (KQ) với
những chí phí đã bỏ ra (CP). Vậy : HQ = KQ/CP .
Nếu biết cách quản trị thì sẽ có hiệu quả, có nghĩa là kết quả đạt được nhiều hơn so
với chi phí bỏ ra (KQ > CP => HQ >1)
Nếu không biết cách quản trị thì cũng có thể đạt kết quả, nhưng không có hiệu quả,
có nghĩa là chi phí nhiều hơn so với kết quả đạt được ((KQ < CP => HQ <1).
Như vậy, ta có thể so sánh được giữa chỉ tiêu hiệu quả và kết quả như sau:
Kết quả Hiệu quả
Gắn liền với mục tiêu, mục đích Gắn liền với phương tiện
Làm đúng việc (doing the right things) Làm được việc (doing things right)
Có thể tỷ lệ thuận với CP Tỷ lệ thuận với KQ
Có thể tỷ lệ nghịch với CP Tỷ lệ nghịch với CP, càng ít tốn kém
nguồn lực thì HQ càng cao
Qua bảng so sánh trên, ta có thể thấy trong thực tế hoạt động quản trị sẽ có hiệu
quả khi xảy ra các trường hợp sau :
- Giảm chi phí đầu vào, tăng số lượng sản phẩm đầu ra
- Giảm chi phí đầu vào, giữ nguyên số lượng sản phẩm đầu ra
- Giữ nguyên các yếu tố đầu vào, gia tăng sản lượng đầu ra
- Tăng chi phí đầu vào, tăng sản lượng đầu ra sao cho tốc độ tăng sản lượng đầu
ra cao hơn tốc độ tăng chi phí đầu vào.
- Giảm chi phí đầu vào, giảm sản lượng đầu ra nhưng tốc độ giảm sản lượng đầu
ra thấp hơn tốc độ giảm chi phí đầu vào.
Giaùo trình Quaûn trò hoïc - Management
MBA Traàn Quoác Tuaán, Nguyeãn Ngoïc Haïnh 5
Trong hoạt động kinh tế nói chung, nhất là trong một nền kinh tế thị trường ngày
càng có sự cạnh tranh khốc liệt, tất cả các tổ chức luôn luôn đặt vấn đề hiệu quả lên
hàng đầu, muốn vậy hoạt động quản trị sẽ là một công cụ giúp cho các tổ chức thực
hiện được điều đó.
2/ Các chức năng quản trị:
(Phần này chỉ đề cập một cách khái quát về các chức năng quản trị, nó sẽ được
trình bày sâu ở các chương sau)
Có rất nhiều ý kiến khác nhau về sự phân chia các chức năng quản trị sau:
2.1- Gulick (Mỹ), Urwick (Anh):
Vào thập niên 30, hai tác giả đã đưa ra 07 chức năng quản trị viết tắt là
POSDCORB (Lấy các chữ cái đầu tiên của mỗi từ tiếng Anh) như sau:
Planning (dự kiến), Organizing (tổ chức), Staffing (nhân sự), Directing (chỉ huy),
Coordinating (phối hợp), Reporting (báo cáo), Budgeting (Ngân sách)
2.2- Henry Fayol (Pháp):
Henry Fayol đưa ra 05 chức năng quản trị sau: Dự kiến, Tổ chức, Phối hợp, Chỉ
huy và Kiểm tra
2.3- Phân lọai theo các nhà khoa học và QT gần đây:
Theo các nhà khoa học và quản trị gần đây, họ đưa ra 04 chức năng quản trị là:
Hoạch định, Tổ chức, Điều khiển và Kiểm tra. Trong giáo trình này tác giả xin trình
bày theo cách phân loại này.
a- Họach định:
- Xác định rõ những mục tiêu của tổ chức
- Xây dựng chiến lược, kế họach, biện pháp tốt nhất để thực hiện các mục tiêu của
tổ chức.
b- Tổ chức:
- Xây dựng cấu trúc của tổ chức
- Xác định các mối quan hệ, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của từng thành
viên, bộ phận trong tổ chức
c- Điều khiển:
- Điều khiển, phối hợp các thành viên, bộ phận trong tổ chức
Giaùo trình Quaûn trò hoïc - Management
MBA Traàn Quoác Tuaán, Nguyeãn Ngoïc Haïnh 6
- Xây dựng các chính sách động viên các thành viên, các bộ phận trong tổ chức để
hoàn thành mục tiêu của mình một cách hiệu quả nhất.
d- Kiểm tra:
- Theo dõi toàn bộ sự họat động cuả các thành viên, bộ phận và cả tổ chức
- So sánh kết quả đạt được với mục tiêu đặt ra, nếu có những lệch hướng thì cần
tìm nguyên nhân, đưa ra giải pháp sửa chữa và điều chỉnh nhằm đưa tổ chức trở
lại đúng hướng.
3/ Tính phổ biến của quản trị:
Ta thấy tính phổ biến của quản trị thể hiện ở các khía cạnh sau:
Thứ nhất, khái niệm quản trị có tính phổ biến cho tất cả các loại hình tổ chức, cho
mọi lĩnh vực. Trong tất cả các tổ chức và lĩnh vực đó, các nhà quản trị đều thực hiện
các chức năng giống nhau là hoạch định, tổ chức, điều khiển và kiểm tra. Trong
thực tiễn, việc các nhà quản trị thường xuyên chuyển đổi giữa khu vực quản lý Nhà
nước và sản xuất kinh doanh là một minh chứng (ví dụ một giám đốc Công ty xây
dựng có thể điều chuyển làm giám đốc Sở xây dựng…)
Thứ hai, tính phổ biến quản trị còn thể hiện ở mối quan hệ giữa khả năng quản trị và
khả năng chuyên môn. Cấp quản trị càng cao thì khả năng quản trị càng lấn dần khả
năng chuyên môn, có nghĩa là cấp quản trị càng cao thì nhà quản trị càng phải thực
hiện những công việc đặc trưng của quản trị như hoạch định, tổ chức, điều khiển,
kiểm tra và càng ít tham gia vào những vấn đề mang tính kỹ thuật chuyên môn hằng
ngày (ví dụ một giám đốc không thể tham gia trực tiếp vào công việc kế toán như
một kế toán trưởng…).
Tính phổ biến này được minh hoạ ở hình 1.1 sau:
Hình 1.1 : Quan hệ giữa khả năng quản trị và khả năng chuyên môn
K/N quản trị
CẤP CAO
CẤP TRUNG GIAN
CẤP CƠ SỞ
có thể bạn quan tâm
Tham khảo Giáo trình quản trị sản xuất đại cương
158
1.236
389
Bài giảng, giáo trình
158
(New)
Tham khảo giáo trình quản trị marketing trong khách sạn
56
1.084
366
Bài giảng, giáo trình
56
(New)
Tham khảo giáo trình kinh tế học vi mô
237
949
413
Bài giảng, giáo trình
237
(New)
Tham khảo giáo trình xác suất thống kê dành cho SV
126
956
377
Bài giảng, giáo trình
126
(New)
Tham khảo giáo trình phân tích hoạt động kinh doanh
236
1.102
396
Bài giảng, giáo trình
236
(New)
Tham khảo giáo trình nguyên lý kế toán của Đại học Thái Nguyên
242
951
425
Bài giảng, giáo trình
242
(New)
Những giải pháp chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất - kinh doan...
82
897
349
Kinh tế quản lý
82
(New)
Đề thi tham khảo của bộ giáo dục môn tiếng Anh cấp 3 năm 2018
6
1.167
243
Tiếng Anh phổ thông
6
(New)
thông tin tài liệu
CHƯƠNG I
NHÀ QUẢN TRỊ VÀ CÔNG VIỆC QUẢN TRỊ
---oooOooo---
Từ xưa đến nay, tất cả các tổ chức nói chung, dù hoạt động trong bất cứ lĩnh
vực nào: kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa … đều đã tồn tại các hoạt động quản trị.
Chẳng hạn, trong một tổ chức sản xuất kinh doanh, các nhà quản trị phải dự kiến
khối lượng công việc cần làm, tổ chức và phối hợp các nguồn lực đầu vào (lao
động, nguyên vật liệu, máy móc thiết bị…), đề ra cơ chế kiểm tra kiểm soát …
nhằm giúp cho các hoạt động của tổ chức có hiệu quả và đạt được những mục tiêu
đề ra. Những hoạt động như thế gọi là hoạt động quản trị. Chính nhờ có hoạt động
quản trị kết hợp với sự tiến bộ khoa học kỹ thuật-công nghệ mà xã hội loài người
chúng ta có muôn vàn sản phẩm, dịch vụ… thuộc đủ mọi lĩnh vực đã từng tồn tại,
phát triển và ngày càng hoàn thiện
Mở rộng để xem thêm
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
×
