Tham khảo lý thuyết quản trị học
1
Chương I:
GIỚI THIỆU VỀ TỔ CHỨC VÀ QUẢN TRỊ
TỔ CHỨC LÀ GÌ?
Các nhà quản trị làm việc trong c¸c tổ chức. Nếu không có tổ chức thì cũng không cÇn
thiÕt ph¶i có các nhà quản trị. Một tổ chức là một tập hợp nhiều người có chủ định nhằm
đạt được những mục tiêu cụ thể. Trường Đại học của bạn cũng là một tổ chức. Cả các cơ
quan chính phủ, Coles Myer, Ngân hàng ANZ, ngay cả tiệm băng đĩa gần nhà bạn, Sở
Cứu hoả Nông nghiệp New South Wales, đội bóng địa phương và đội cứu tể cũng là các
tổ chức. Tất cả các đơn vị này đều là tổ chức v× có chung các đặc điểm chung như được
minh hoạ trong hình 1.1.
Trước tiên, mỗi tổ chức phải có một mục đích riêng. Mục đích này được thể hiện
một cách cụ thể dưới dạng một mục tiêu hay nhóm các mục tiêu mà tổ chức đó mong
muốn đạt được. Thứ hai, mỗi tổ chức phải là một tập hợp gồm nhiều người. Nếu chỉ có
một người làm việc thì không tạo thành một tổ chức, nó đòi hỏi mọi người phải thực hiện
công việc cần thiết cho tổ chức để đạt được mục tiêu chung của mình. Thứ ba, mọi tổ
chức đều phải triển khai một cấu trúc rõ ràng để mọi thành viên có thể thực hiện phần
việc của mình. Cấu trúc ấy có thể là một cấu trúc mở, linh hoạt, không cần đến sự phân
định nhiệm vụ một cách rõ ràng và chính xác, hay giới hạn sự tham gia nhằm khai thác tối
đa sự phối hợp trong công việc. Nói cách khác, đó có thể là một mạng lưới đơn giản với
Mục đích
riêng
Cấu trúc
rõ ràng
Con
người
HÌNH 1.1 ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC TỔ CHỨC
2
những mối quan hệ công việc Ýt cè ®Þnh, hoặc hệ thống đó mang tính truyền thống hơn
với những quy tắc, quy chế và bản mô tả công việc được xác định rõ ràng, cẩn thận và
một số thành viên được gọi là “sếp” có những quyền hạn đối với người khác. Tuy nhiên,
cho dù tổ chức đó có được sắp xếp theo kiểu nào đi nữa thì nó cũng cần có một cấu trúc
rõ ràng, cụ thể để mối liên hệ trong công việc giữa các thành viên được xác định một cách
rõ ràng. Tóm lại, thuật ngữ tổ chức đê cập đến một chỉnh thể có một mục đích riêng, bao
gồm nhiều thành viên và phải có một cấu trúc cụ thể nào đó.
Mặc dù ba đặc trưng trên có vai trò quan trọng trong việc định nghĩa về tổ chức
thì sự thay đổi trong quan niệm về tổ chức vẫn đang diễn ra. Quan niệm cho rằng mọi tổ
chức phải được xây dựng theo mô hình giống như của BHP Billiton,Tập đoàn Ngân hàng
Westpac hay Sở cứu hỏa Nông nghiệp NSW gồm những phòng ban, đơn vị công tác được
tổ chức một cách cụ thể, rõ ràng đã không còn thích hợp nữa. Thay vào đó, khi nghiên
cứu kĩ hơn về một tổ chức hiện đại, chúng ta có thể nhận ra rằng tổ chức ấy đang trong
quá trình triển khai – hoặc đã thiết lập xong – những cấu trúc và quy trình làm việc linh
hoạt như việc phân c«ng công việc và hệ thống công việc linh hoạt, hệ thống thông tin
liên lạc mở và các liên minh với nhà cung cấp.
BẢNG 1.1 TỔ CHỨC THAY ĐỔI
Tổ chức truyền thống Tổ chức mới
• Ổn định • Năng động
• Kém linh hoạt • Linh hoạt
• Chú trọng vào công việc • Chú trọng vào kỹ năng
• Công việc được xác định đựa trên địa vị
nghề nghiệp • Công việc được xác định dựa trên các
nhiệm vụ cần phải làm
• Định hướng cá nhân • Định hướng nhóm
• Các vị trí công việc ổn định • Các vị trí công việc tạm thời
• Định hướng mệnh lệnh • Định hướng sự tham gia của cấp dưới
• Các nhà quản trị luôn luôn đưa ra các
quyết định • Cấp dưới tham gia vào quá trình ra quyết
định
• Định hướng quy tắc, luật lệ • Định hướng khách hàng
• Lực lượng lao động tương đối đồng nhất • Lực lượng lao động đa dạng
• Ngày làm việc đựơc xác định từ 9 giờ
sáng đến 5 giờ chiều • Ngày làm việc không có giới hạn thời gian
• Quan hệ dựa trên cấp bậc • Quan hệ dựa trên mạng lưới
• Công việc được thực hiện trên thiết bị của
tổ chức trong thời gian cụ thể • Làm việc mọi lúc, mọi nơi
3
Vậy thì quan niệm về tổ chức đang thay đổi như thế nào? Bảng 1.1 liệt kê một số
khác biệt giữa quan niệm truyền thống và quan niệm hiện đại về tổ chức. Theo những so
sánh này, các tổ chức ngày nay đang trở nên mở hơn, linh hoạt và thích ứng tốt hơn trước
những thay đổi.
Tại sao các tổ chức đang thay đổi? Bởi vì thế giới quanh c¸c tæ chøc đã thay đổi
và đang tiếp tục thay đổi. Những thay đổi về xã hội, kinh tế, thế giới và công nghệ đang
tạo ra một môi trường mà các tổ chức thành công (những tổ chức thường xuyên đạt được
những mục tiêu đề ra) buộc phải áp dụng những cách thức mới để hoàn thành công việc
của họ. Những ví dụ về cách thức mà thế giới đang thay đổi bao gồm việc con người ngày
càng phụ thuộc vào thương mại điện tử, sự phát triển ngày càng rộng khắp của công nghệ
thông tin và những ảnh hưởng của nó tại các doanh nghiệp, sự gia tăng của toàn cầu hóa
và cả việc thay đổi những kỳ vọng của nhân viên. Nhưng dẫu cho quan niệm về tổ chức
thay đổi, những nhà quản trị và công việc quản trị vẫn rất cần thiết đối với bất kỳ tổ chức
nào.
AI LÀ NHÀ QUẢN TRỊ?
Trước đây người ta có thể dễ dàng định nghĩa về vai trò của các nhà quản trị. Họ là các
thành viên của tổ chức, chỉ cho người khác phải làm gì và làm như thế nào. Lúc đó, việc
phân biệt các nhà quản trị với nhân viên thừa hành cũng thật dễ dàng: nhân viên chính là
thành viên của tổ chức trực tiếp thực hiện công việc mà không có nhân viên dưới quyền.
Nhưng điều đó bây giờ không còn dễ dàng nữa. Sự thay đổi bản chất của tổ chức và công
việc trong nhiÒu tæ chøc ®· lμm nhßa đi ranh giới râ rμng giữa các nhà quản trị và nhân
viên. Nhiều công việc truyền thống giờ đây bao gồm cả hoạt động quản trị, đặc biệt là
hoạt động nhóm. Ví dụ những thành viên của một nhóm thường ph¶i x©y dùng kế hoạch,
ra quyết định và tù gi¸m s¸t kÕt qu¶ công việc của m×nh. Và khi những nhân viên được
gọi là nhân viên thừa hành đảm trách những nhiệm vụ mà theo truyền thống là của các
nhà quản trị thì những định nghĩa mà chúng ta sử dụng trong quá khứ không còn có ý
nghĩa nữa.
Vậy, chóng ta cÇn ®Þnh nghÜa ai là nhà quản trị? Một nhà quản trị là người phải làm
việc với và thông qua người khác bằng cách điều phối hoạt động công việc của họ để
hoàn thành mục tiêu của tổ chức. Điều đó có nghĩa là họ phải chịu trách nhiệm trực tiếp
đối với một nhóm người trong một bộ phận hoặc cũng có thể là giám sát chỉ một người.
Nó cũng có thể liên quan đến việc phối hợp các hoạt động của một nhóm gồm những
người đến từ các phòng ban khác nhau hoặc thậm chí là những người bên ngoài tổ chức,
4
như những nhân viên làm việc thời vụ hay những nhân viên làm việc cho các nhà cung
ứng của tổ chức. Tuy nhiên các nhà quản trị cũng phải làm những công việc không liên
quan đến việc điều phối hoặc liên kết công việc của những người khác. Ví dụ như một
người giám sát bé phËn xö lý khiÕu n¹i bảo hiểm thì cũng phải xử lý các yêu cầu båi
thường ngoài việc điều phối hoạt động của các nhân viên xö lý khiÕu n¹i khác.
Có cách nào để hệ thống hóa các nhà quản trị trong các tổ chức hay không? Câu
trả lời là có, đặc biệt là đối với các tổ chức có cấu trúc truyền thống – tức là, những tổ
chức có cách sắp xếp công việc một cách r¹ch rßi hay cấu trúc, được bố trí theo hình tháp,
phản ánh một thực tế là số lượng nhân viên cấp thấp bao giờ cũng nhiều hơn số lượng
nhân viên cấp cao. Qua Hình vẽ 1.2 chúng ta có thể thấy toàn bộ hệ thống bao gồm các
nhân viên từ cấp thấp nhất, cấp trung cho đến cấp cao nhất trong loại hình tổ chức này.
Việc chỉ ra chính xác ai là nhà quản trị trong các tổ chức này không phải là khó, mặc dù
bạn nên biết rằng các nhà quản trị có rất nhiều chức danh khác nhau. Các nhà quản trị
cấp cơ sở là cấp quản trị thấp nhất và chịu trách nhiệm quản trị công việc của các nhân
viên thừa hành làm việc trong bộ phận sản xuất hay tạo ra sản phẩm mới cho công ty. Họ
còn được gọi là những giám sát viên, nhưng họ cũng có thể được gọi là các nhà quản trị
tuyến cơ sở, quản trị văn phòng hay là các đốc công. Các nhà quản trị cấp trung bao
gồm tất cả những nhà quản trị nằm giữa hai cấp quản trị cơ sở và cấp quản trị cao nhất
của tổ chức. Họ chịu trách nhiệm quản trị công việc của các nhà quản trị cấp cơ sở và
cũng có nhiều chức danh như trưởng phòng, chủ nhiệm dự án, giám đốc nhà máy, trưởng
hay giám đốc các bộ phận. Ở cấp cao nhất hoặc gần cao nhất của tổ chức là các nhà quản
trị cấp cao, những người phải chịu trách nhiệm đưa ra những quyết định ở khắp tổ chức
và thiết lập các kế hoạch cũng như các mục tiêu có ảnh hưởng đến toàn bộ tổ chức.
Những cá nhân này cũng có những chức danh đặc trưng như phó chủ tịch, phó chủ tịch
điều hành, giám đốc điều hành, giám đốc điều hành tác nghiệp, tổng giám đốc hoặc chủ
tịch hội đồng quản trị. Lấy ví dụ trong chương mở đầu thì ông Phil Koperberg là một nhà
quản trị cấp cao. Ông ta giữ chức Uy viên hội đồng quản trị (có thể xem như ngang hàng
với chủ tịch tổng giám đốc của một tập đoàn kinh doanh) của Cục Cứu hoá Nông thôn
NSW.
5
HÌNH 1.2: CÁC CẤP BẬC TRONG TỔ CHỨC
Trong toàn bộ cuốn sách này, chúng tôi bàn về các nhà quản trị và các tập đoàn từ
góc nhìn của mô hình kim tự tháp truyền thống, mặc dù không phải tất cả các tæ chøc
được s¾p xÕp theo cách này. Nhưng ngay cả khi các tổ chức được định dạng một cách linh
hoạt và lỏng hơn thì cũng cần những cá nhân đảm nhiệm vai trò của các nhà quản trị, đó
là những người có thể làm việc cùng với và thông qua những người khác bằng cách điều
phối công việc của họ để đạt được mục tiêu của tổ chức.
Nếu như bạn chọn một nghề quản trị thì bạn chắc chắn có rất nhiều chức danh
cũng như các nhiệm vụ khác nhau. Trong suốt quá trình làm việc của bạn, bạn có thể sẽ
phải làm việc ở nhiều công ty khác nhau, cả truyền thống lẫn phi truyền thống. Nếu bạn
quyết định chọn nghề này thì đồng nghĩa với việc bạn đã chọn một nghề đầy hứng thú và
thách thức.
QUẢN TRỊ LÀ GÌ?
Các tổ chức có một số đặc điểm chung, các nhà quản trị cũng thế. Mặc dù các chức danh
và trách nhiệm cụ thể của họ rất khác nhau, nhưng công việc của họ thì vẫn có một số
điểm chung – cho dù đó là một giám sát viên có mức lương 40 000 đô la một năm, làm
việc trong phòng thông tin của trường Đại học Monash, quản lý 5 nhân viên; hay tổng
giám đốc của tập đoàn Coles Myer có mức lương 4 triệu đô la một năm, chịu trách nhiệm
điều phối công việc của một tập đoàn lớn nhất nước Australia (tính về số lượng nhân
viên) với hơn 160 000 nhân viên và có doanh thu hàng năm vượt qua con số 25 tỉ đôla.
Thuật ngữ quản trị được định nghĩa là quá trình điều phối các công việc để chúng
có thể được hoàn thành với hiệu suất và hiệu quả cao nhất, bằng và thông qua những
người khác. Chúng ta hãy tìm hiểu qua từng phần của định nghĩa này.
Quản trị
viên cấp cao
Q
uản tr
ị
viên cấp trun
g
Quản trị viên c
ấ
p cơsở
Nhân viên thừa hành
6
Quá trình là từ diễn tả những chức năng đang được thực hiện và các công việc ưu
tiên cần các nhà quản trị giải quyết. Các chức năng này cụ thể là lập kế hoạch, tổ chức,
lãnh đạo và kiểm soát. Chúng tôi sẽ làm rõ hơn những chức năng này cũng như quá trình
quản trị trong phần tiếp theo khi chúng ta xem xét những việc làm cụ thể của các nhà
quản trị.
Chúng ta cũng biết phần thứ hai của định nghĩa là cụm từ điều phối công việc của
người khác. Đây chính là điểm giúp chúng ta phân biệt được ai là nhà quản trị còn ai
không phải là nhà quản trị. Nhưng ngoài ra định nghĩa cũng đề cập đến việc hoàn thành
công việc của tổ chức với hiệu suất và hiệu quả cao; hoặc ít ra đó cũng là việc mà các nhà
quản trị rất muốn thực hiện.
Hiệu suất là một phần vô cùng quan trọng của quản trị. Nó đề cập đến mối quan
hệ giữa đầu vào và đầu ra. Nếu bạn có thể tạo được nhiều sản phẩm đầu ra hơn từ cùng
lượng đầu vào cho trước thì bạn đã tăng được hiệu suất. Hoặc tương tự, nếu bạn có thể
tạo ra số sản phẩm đầu ra tương đương nhưng với lượng đầu vào ít hơn thì cũng có nghĩa
là bạn đã tăng được hiệu suất. Bởi vì các nhà quản trị phải điều hành công việc với nguồn
lực giới hạn, chủ yếu gồm nhân lực, tài chính và trang thiết bị, cho nên họ luôn quan tâm
đến việc sử dụng các nguồn lực này một cách có hiệu quả nhất. Vì thế họ luôn quan tâm
đến việc cắt giảm chi phí tối đa. Từ góc nhìn này ta có thể hiểu hiệu suất là “làm đúng
cách” có nghĩa là không lãng phí các nguồn lực.
Tuy nhiên, hiệu suất không phải là yếu tố duy nhất. Quản trị cũng liên quan đến
việc thực hiện các công việc để đạt được các mục tiêu của tổ chức; tức là, quản trị quan
tâm đến hiệu quả. Khi các nhà quản trị hoàn thành mục tiêu của tổ chức, chúng ta nói
rằng họ làm việc có hiệu quả. Hiệu quả thường được mô tả là “làm đúng việc” – tức là
những việc làm của họ có thể giúp tổ chức đạt được những mục tiêu đã đề ra. Trong khi
hiệu suất liên quan đến các phương tiện dùng để thực hiện công việc, hiệu quả lại liên
quan đến kết quả cuối cùng – hay nói cách khác – đến việc có đạt được mục tiêu của tổ
chức hay không (Hình 1.3).
Hiệu suất và hiệu quả có liên quan đến nhau. Hiệu quả sẽ dễ dàng đạt được nếu ta
bỏ qua hiệu suất. Xem xét công ty Packard Bell làm ví dụ, họ có thể sản xuất được những
máy tính cá nhân (PC) đắt tiền với các linh kiện máy tính cao cấp nhất nếu họ không chú
ý đấn chi phí nhân công và vật liệu đầu vào. Một vài công ty dịch vụ công cộng được
đánh giá là họ đạt được hiệu quả nhưng lại hoàn toàn không đạt hiệu suất bởi vì họ thực
hiện công việc của mình với mức chi phí quá cao.Vì vậy quản trị không chỉ là vấn đề đảm
có thể bạn quan tâm
Tham khảo bộ đề thi môn lý thuyết tài chính tiền tệ có sẵn đáp án
10
831
1.013
Đề thi, bài tập
10
(New)
Tham khảo bộ câu hỏi lý thuyết và vấn đáp môn tín dụng ngân hàng
14
797
2.434
Đề thi, bài tập
14
(New)
Tham khảo đề cương bài giảng môn lý thuyết tài chính tiền tệ
108
1.321
312
Bài giảng, giáo trình
108
(New)
Bài tập tham khảo môn kế toán quản trị
26
817
337
Đề thi, bài tập
26
(New)
Tham khảo đề cương môn khoa học quản lý
18
797
2.170
Bài giảng, giáo trình
18
(New)
Tham khảo bài tập tình huống quản trị học
33
1.630
481
Đề thi, bài tập
33
(New)
Tham khảo bộ câu hỏi đúng sai giải thích môn quản trị học
9
5.321
1.573
Đề thi, bài tập
9
(New)
Tham khảo giáo trình quản trị học management
116
1.185
948
Bài giảng, giáo trình
116
(New)
thông tin tài liệu
Một tổ chức là một tập hợp nhiều người có chủ định nhằm
đạt được những mục tiêu cụ thể. Trường Đại học của bạn cũng là một tổ chức. Cả các cơ
quan chính phủ, Coles Myer, Ngân hàng ANZ, ngay cả tiệm băng đĩa gần nhà bạn, Sở
Cứu hoả Nông nghiệp New South Wales, đội bóng địa phương và đội cứu tể cũng là các
tổ chức. Tất cả các đơn vị này đều là tổ chức và có chung các đặc điểm chung như được
minh hoạ trong
Mở rộng để xem thêm
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
ĐƠN ĐĂNG KÝ THAM GIA DẠY THÊM NGOÀI NHÀ TRƯỜNG
Sản xuất được chế phẩm diệt ruồi hiệu quả mà không gây độc đối với con ngƣời và thân thiện với môi trường
Những sai lầm khi điều trị bệnh trĩ
Giao tiếp - chìa khóa mở cánh cửa thành công
Tiểu luận: Kỹ năng mềm cho sinh viên trường đại học Thương Mại
BÁO CÁO ĐỊNH KỲ XUẤT, NHẬP, TỒN KHO, SỬ DỤNG THUỐC GÂY NGHIỆN, THUỐC HƯỚNG THẦN, THUỐC TIỀN CHẤT/NGUYÊN LIỆU LÀM THUỐC LÀ DƯỢC CHẤT GÂY NGHIỆN/DƯỢC CHẤT HƯỚNG THẦN/TIỀN CHẤT DÙNG LÀM THUỐC/THUỐC, DƯỢC CHẤT TRONG DANH MỤC THUỐC, DƯỢC CHẤT
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có
×
