CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỊCH VỤ GIAO NHẬN HÀNG HÓA XUẤT
NHẬP KHẨU
1.1. TỔNG QUAN VỀ GIAO NHẬN HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU
Đặc điểm nổi bật của việc trao đổi nền kinh tế của các quốc gia trên thế giới
là người mua và người bán ở những quốc gia khác nhau. Sau khi ký hợp đồng trao
đổi mua bán ngoại thương, người bán thực hiện việc giao hàng, tức là hàng hóa
được vậ chuyển từ nước người bán sang nước người mua. Để cho quá trình đó
được thực hiện phải trải qua rất nhiều công đoạn khác nhau của quá trình chuyên
chở như: bao bì, đóng gói, lưu kho, vận chuyển hàng ra cảng xếp hàng, làm thủ tục
gửi hàng, xếp hàng lên tàu, vận chuyển hàng bằng đường biển, dỡ hàng ra khỏi tàu
và giao hàng cho người nhận… Tất cả những công việc đó gọi là dịch vụ giao
nhận.
1.1.1 Hoạt động giao nhận và người giao nhận
Dịch vụ giao nhận (Freight Forwarding service), theo qui tắc mẫu của
FIATA về dịch vụ giao nhận “ là bất kỳ loại dịch vụ nào liên quan đến vận chuyển,
gom hàng, lưu kho, bốc xếp, đóng gói hay phân phối hàng hóa cũng như các dịch
vụ tư vấn có liên quan đến dịch vụ trên, bao gồm cả vấn đề liên quan đến Hải quan,
tài chính, bảo hiểm, thanh toán quốc tế, thu nhập các chứng từ liên quan đến hàng
hóa. Theo luật thương mại Việt Nam: Giao nhận hàng hóa là hành vi thương mại,
theo đó người làm dịch vụ giao nhận hàng hóa nhận hàng từ người gửi, tổ chức vận
chuyển, lưu kho bãi, làm các thủ tục giấy tờ và các dịch vụ khác có liên quan để
giao hàng cho người nhận theo ủy thác của chủ hàng, của người vận chuyển hoặc
của người giao nhận khác.
Như vậy Giao nhận (Forwarding) là tập hợp các nghiệp vụ liên quan đến quá
trình vận chuyển nhằm thực hiện việc di chuyển hàng hóa từ nơi gửi hàng đến nơi
nhận hàng. Giao nhận thực chất là tổ chức quá trình chuyên chở và giải quyết các
thủ tục liên quan đến quá trình chuyên chở đó.
Người kinh doanh dịch vụ giao nhận gọi chung là người giao nhận (Forwarer,
Freight Forwarder, Forwarding Agent). Người giao nhận có thể là chủ hàng, chủ
tàu, Công ty xếp dỡ hay kho hàng, người giao nhận chuyên nghiệp hay bất kỳ một
người nào khác. Trước đây người giao nhận chỉ làm đại lý (Agent) thực hiện một
số công việc do các nhà xuất khẩu (XNK) ủy thác như xếp dỡ hàng hóa, lưu kho
bãi, làm thủ tục giấy tờ, lo liệu vận chuyển nội địa, thủ tục thanh toán tiền hàng…