DANH MỤC TÀI LIỆU
Thực trạng về gian lận và sai sót trên Báo cáo tài chính , phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao trách nhiệm của kiểm toán viên đối với việc phát hiện gian lận và sai sót trong cuộc kiểm toán BCTC
1
B GIÁO D C VÀ ĐÀO T OỘ Ụ
TR NG Đ I H C KINH T Tp. HCMƯỜ Ạ Ọ
--------------
NGÔ TH THU HÀ
PH NG H NG VÀ GI I PHÁP NH M NÂNG CAOƯƠ ƯỚ
TRÁCH NHI M C A KI M TOÁN VIÊN Đ C L P Ộ Ậ
Đ I V I VI C PHÁT HI N GIAN L N VÀ SAI SÓTỐ Ớ
TRONG CU C KI M TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNHỘ Ể
Chuyên ngành: K toán - Ki m toánế ể
Mã s : 60.34.30
LU N VĂN TH C SĨ KINH TẬ Ạ
Ng i h ng d n khoa h c: TS. Tr n Th Giang Tânườ ướ
TP. H Chí Minh - Năm 2007
2
M C L CỤ Ụ
L i m đ u ..........................................................................................................................................01
Ph n 1: T ng quan v gian l n và sai sót và trách nhi m c a ki m toán ệ ủ
viên đ i v i gian l n và sai sótố ớ
1.1. T ng quan v gian l n và sai sót trên Báo cáo tài chính ề ậ ..................................04
1.1.1. Đ nh nghĩa v gian l n và sai sót ề ậ ...................................................................................04
1.1.2. L ch s phát tri n v gian l n .........................................................................................06
1.1.3. L ch s phát tri n các công trình nghiên c u v gian l n .................................08
1.1.3.1. Edwin H. Sutherland..................................................................................................08
1.1.3.2. Donald R. Cressey.......................................................................................................09
1.1.3.3. D. W. Steve Albrecht..................................................................................................10
1.1.3.4. Richard C. Hollinger..................................................................................................11
1.1.4. Công trình nghiên c u gian l n c a Hi p h i các nhà đi u tra gian ậ ủ
l n Hoa kỳ (ACFE)..............................................................................................................13
1.1.4.1. V ph ng pháp nghiên c u ươ .................................................................................14
1.1.4.2. K t qu c a cu c nghiên c uế ..............................................................................17
1.1.4.3. Nh ng h u qu c a gian l n ................................................................................17
1.1.4.4. Nh ng ph ng pháp ph bi n th c hi n gian l n trên Báo ươ ổ ế
cáo tài chính....................................................................................................................18
1.1.4.4.1. Khai cao (hay khai kh ng) doanh thu....................................................19
1.1.4.4.2. Ghi nh n sai niên đậ ộ......................................................................................19
1.1.4.4.3. Gi u công n và chi phíấ ợ ...............................................................................19
1.1.4.4.4. Không khai báo đ y đ thông tinầ ủ .............................................................20
1.1.4.4.5. Áp d ng ph ng pháp đánh giá không đúngụ ươ .....................................20
1.2. Trách nhi m c a ki m toán viên đ i v i gian l n và sai sót theo ố ớ
chu n m c ki m toán qu c t ố ế..................................................................20
3
1.2.1. L ch s phát tri n trách nhi m c a ki m toán viên đ i v i gian ệ ủ ể
l n
và sai sót..................................................................................................... 20
1.2.1.1. Giai đo n hình thành...........................................................................21
1.2.1.2. Giai đo n phát tri n ............................................................................ạ ể 21
1.2.1.3. Giai đo n hi n đ i............................................................................... ệ ạ 23
1.2.2. Tch nhi m ki m toán viên v gian l n và sai sót theo chu n m c ẩ ự
ki m toán qu c t hi n hành ...................................................................... ố ế 23
1.2.2.1. Tch nhi m c a ki m toán viên theo chu n m c ISA 200ệ ủ ể
năm 2004 ............................................................................................ 23
1.2.2.2. Tch nhi m c a ki m toán viên đ i v i gian l n và sai sótệ ủ ể
trên Báo cáo tài chính theo ISA 240 năm 2004................................ 24
1.2.3. Các chu n m c ki m toán trong giai đo n l p k ho ch liên quan ạ ậ ế
đ n trách nhi m ki m toán viên trong vi c phát hi n gian l n vàế ệ ể
sai sót.......................................................................................................... 25
1.2.3.1. ISA 300 - L p k ho ch......................................................................ậ ế ạ 25
1.2.3.2. ISA 315 - Hi u bi t v công ty khách hàng và đánh giá ế ề
nh ng r i ro tr ng y u ........................................................................ữ ủ ế 25
1.2.3.3. ISA 330 - Đ i phó các r i ro có gian l n, sai sót trên Báo cáoố ủ
tài chính .............................................................................................. 26
1.2.3.4. ISA 520 - Th t c phân tích ...............................................................ủ ụ 27
1.3. Trách nhi m c a ki m toán viên đ i v i gian l n và sai sót và ố ớ
các th t c phát hi n gian l n và sai sót theo chu n m c ki mủ ụ
toán Hoa kỳ................................................................................................... 27
1.3.1. L ch s phát tri n trách nhi m ki m toán viên v i gian l n và saiị ử
sót t i Hoa kỳ .............................................................................................27
1.3.2. Trách nhi m c a ki m toán viên đ i v i gian l n và sai sót theoệ ủ ể
chu n m c ki m toán hi n hành ................................................................ ự ể 29
4
1.3.2.1. Chu n m c ki m toán SAS 99 - Xem xét gian l n trên Báo ự ể
cáo tài chính đã đ c ki m toán .........................................................ượ ể 29
1.3.2.2. SAS 96 - H s ki m toán ..................................................................ồ ơ 31
1.3.2.3. SAS 56 - Th t c phân tích ................................................................ủ ụ 31
1.4. Bài h c kinh nghi m cho Vi t ệ ệ
Nam ............................................................
32
1.4.1. Nâng cao trách nhi m c a ki m toán viên đ i v i gian l n và saiệ ủ ể
sót ............................................................................................................... 32
1.4.2. C p nh t th ng xuyên các chu n m c ki m toán trong đó có ậ ườ
chu n m c liên quan gian l n và sai sót.....................................................ẩ ự 32
1.4.3. Nên ban hành các h ng d n v th t c phát hi n gianướ ủ ụ
l n........................
33
Ph n 2: Th c tr ng v gian l n sai sót trên Báo cáo tài chính trách ự ạ
nhi m c a ki m toán viên đ i v i gian l n và sai sót t i Vi t Nam hi n nay ố ớ
2.1. Th c tr ng v gian l n và sai sót trên Báo cáo tài chính trongự ạ
các doanh nghi p Vi t Namệ ệ ..............................................................................................34
2.1.1. Các lo i gian l n đ i v i t ng lo i hình doanh nghi p ......................................36
2.1.1.1. Gian l n t i doanh nghi p Nhà n c ướ ...............................................................36
2.1.1.1.1. Gian l n trong mua s m thi t b , khai kh ng chi phí ế ị ....................36
2.1.1.1.2. Gian l n trong xây d ng c b n ơ ..............................................................38
2.1.1.2. Gian l n t i công ty c ph n niêm y t ế ............................................................41
2.1.1.3. Gian l n các doanh nghi p t nhân, công ty trách nhi mậ ở ư
h u h n ............................................................................................................................42
2.1.1.4. Gian l n t i các công ty có v n đ u t n c ngoài ư ướ ..................................42
2.1.1.5. K t lu nế ...........................................................................................................................43
2.1.2. Đ ng c gian l n ơ ....................................................................................................................44
2.1.3. Ng i th c hi n gian l nườ ..................................................................................................44
2.1.4. Các kho n m c th ng phát sinh gian l n ườ ...............................................................44
2.1.5. K thu t th c hi n gian l n .............................................................................................45
2.1.5.1. Gian l n doanh thu......................................................................................................45
5
2.1.5.2. Đánh giá tài s n sai l ch .....................................................................ả ệ
45
2.1.5.3. Che gi u công n chi phí ...............................................................ấ ợ
46
2.1.5.4. Không công b đ y đ thông tin ........................................................ố ầ
46
2.2. Th c tr ng v trách nhi m c a ki m toán viên đ i v i vi c ố ớ
phát
hi n gian l n và sai sót trên Báo cáo tài chính ..........................................ệ ậ
47
2.2.1. Đ c đi m ho t đ ng ki m toán đ c l p t i Vi t ạ ộ ậ ạ
Nam .................................
47
2.2.1.1. Các quy đ nh pháp lý ..........................................................................
47
2.2.1.2. Ho t đ ng c a t ch c ngh nghi p ................................................... ủ ổ
48
2.2.2. Lo i hình công ty ki m toán .......................................................................ạ ể
49
2.2.3. Đ i ngũ ki m toán viên hành ngh .............................................................ộ ể
50
2.2.4. Tình hình ho t đ ng c a các công ty ki m toán .........................................ạ ộ
51
2.2.5. K t qu ho t đ ng c a các công ty ki mế ạ ộ
toán.............................................
52
2.2.6. Th c tr ng các quy đ nh v trách nhi m ki m toán viên đ i v i ố ớ
vi c phát hi n gian l n và sai sót trong cu c ki m toán Báo cáo ộ ể
tài chính......................................................................................................
53
2.2.6.1. Ngh đ nh 105/2004/NĐ-CP ban hành ngày 30/3/2004 .....................ị ị
53
2.2.6.2. Chu n m c ki m toán Vi t Nam VSA 200 ........................................ ự ể
54
2.2.6.3. Chu n m c ki m toán Vi t Nam VSA 240 ........................................ ự ể
56
2.3. Th c tr ng v quy đ nh trách nhi m ki m toán viên đ i v i ố ớ
vi c
phát hi n gian l n và sai sót trong cu c ki m toán t i các công ộ ể
ty ki m toán .....................................................................................................58
2.4. Đánh giá th c tr ng trách nhi m c a ki m toán viên v vi c ề ệ
phát hi n gian l n và sai sót ........................................................................ệ ậ
59
2.4.1. u đi m.......................................................................................................Ư ể
59
2.4.2. T n t i .........................................................................................................ồ ạ
60
2.4.2.1. V các quy đ nh liên quan đ n trách nhi m c a ki m toán ế ệ ủ ể
viên .....................................................................................................
60
2.4.2.2. V phía các công ty ki m toán ...........................................................ề ể
63
6
Ph n 3: Ph ng h ng và gi i pháp nh m nâng cao trách nhi m c a ki m ươ ướ ệ ủ
toán viên đ i v i vi c phát hi n gian l n sai sót trong cu c ki m toánố ớ
Báo cáo tài chính
3.1. Nh ng yêu c u mang tính nguyên t c trong vi c hoànữ ầ
thi n...................64
3.2. Ph ng h ng nh m nâng cao trách nhi m c a ki m toánươ ướ ệ ủ
viên
đ i v i gian l n và sai sót ............................................................................ố ớ
66
3.2.1. B tài chính v n th c hi n ch c năng ch đ o trong vi c ban ủ ạ
hành
các chu n m c ki m toán........................................................................... ự ể
67
3.2.2. Ki n toàn t ch c c a các h i ngh nghi p v k toán và ki m ề ế
toán.............................................................................................................
67
3.2.3. Luôn c p nh t các chu n m c ki m toán đã đ c ban ự ể ượ
hành ......................68
3.2.4. C n ban hành h ng d n chi ướ ẫ
ti t................................................................ế
69
3.2.5. Chú tr ng h n v đào t o và b i d ng ngu n nhân l c cho ơ ồ ưỡ
ngang
t m khu v c................................................................................................ầ ự
69
3.3. Gi i pháp nâng cao trách nhi m ki m toán viên đ i v i gian ố ớ
l n
và sai sót trong cu c ki m toán Báo cáo tài chính ....................................ộ ể
70
3.3.1. Hi u đính, b sung các chu n m c ki m ự ể
toán ............................................70
3.3.1.1. Hi u đính chu n m c ki m toán v trách nhi m c a ki m ự ể ệ ủ ể
toán viên..............................................................................................
70
3.3.1.1.1. V đánh giá r i ro có gian l n và sai sót....................................ề ủ
71
3.3.1.1.2. V vi c phân đ nh trách nhi m trên Báo cáo tài chính...............ề ệ
72
3.3.1.1.3. Hi u đính chu n m c v trách nhi m c a ki m toán ự ề
viên đ i v i gian l n và sai sót ...................................................................ố ớ
72
3.3.1.2. Ban hành chu n m c 315 - Hi u bi t v công ty, v môi ế ề
tr ng ho t đ ng và đánh giá r i ro có các sai ph m tr ngườ ạ ộ
y u.......................................................................................................ế
78
3.3.1.3. Hoàn thi n chu n m c v th t c phân tích – chu n m c s ủ ụ
thông tin tài liệu
Khái niệm về gian lận, sai sót và phương pháp phát hiện gian lận và sai sót đã hình thành, phát triển dần thành một hệ thống lý luận liên quan mật thiết đến nhiều nghề nghiệp trong đó có nghề nghiệp kế toán và kiểm toán. Quá trình nhận thức về bản chất gian lận và sai sót để đưa đến các định nghĩa khác nhau thay đổi từ đơn giản đến phức tạp. Các định nghĩa về gian lận và sai sót thay đổi cùng với sự phát triển của xã hội và nhận thức con người. Hiểu theo nghĩa rộng, gian lận là việc thực hiện các hành vi không hợp pháp nhằm lường gạt, dối trá để thu được một lợi ích nào đó. Có ba cách thông thường nhất để thực hiện gian lận, đó là: chiếm đoạt, lừa đảo và biển thủ. Về phương diện kế toán, theo chuẩn mực kế toán quốc tế số 10, gian lận và sai sót được định nghĩa là: những sai sót trong tính toán, trong việc áp dụng chính sách kế toán, giải thích sai thực tế, gian lận hoặc cố ý bỏ sót.
Mở rộng để xem thêm
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có

LÝ THUYẾT TOÁN


×