DANH MỤC TÀI LIỆU
Tiểu luận: Quản lý hành trính nhà nước về giáo dục đào tạo của nhà nước Xã Hội Chủ Nghĩa
§¹i häc quèc gia Hµ Néi
khoa s ph¹m
Bµi gi¶ng
qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ níc
vÒ gi¸o dôc vμ ®μo t¹o
PhÇn II
(Chư¬ng tr×nh dïng cho SV khoa SP, §HQG HN)
PGS-TS §Æng xu©n h¶i - ®µo phó qu¶ng
Hµ Néi 2007
http://www.ebook.edu.vn
2
qu¶n lý hμnh chÝnh NN vÒ GD & §t.
PGS-TS. ®Æng Xu©n H¶i, §μo phó qu¶ng
- 04. 8645903; o989 54 54 29
Ch¬ng I
mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ Nhμ níc, qu¶n lý hμnh
chÝnh nhμ níc vμ c«ng vô, c«ng chøc
A. LÝ luËn chung vÒ nhµ níc, Nhµ níc CHXHCN ViÖt Nam
1. Nguån gèc cña nhµ níc
Nhµ níc lµ mét hiÖn tîng c¬ b¶n, phøc t¹p cña mäi x· héi cã giai cÊp, lµ t¸c nh©n
biÕn ®æi cña x· héi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. ChÝnh v× thÕ c¸c nhµ t tëng ®· tiÕp cËn vµ ®a
ra nh÷ng lý gi¶i kh¸c nhau vÒ nguån gèc ph¸t sinh ra nhµ níc.
ThuyÕt thÇn häc cho r»ng Thîng ®Õ lµ ngêi s¾p ®Æt trËt tù x· héi. Nhµ níc
còng vËy, ®Òu do Thîng ®Õ s¸ng t¹o ra ®Ó b¶o vÖ trËt tù chung, hä coi Thîng ®Õ lµ lùc
lîng siªu nhiªn, quyÒn lùc nhµ níc lµ vÜnh cöu. Sù phôc tïng quyÒn lùc nhµ níc lµ
cÇn thiÕt vµ tÊt yÕu.
ThuyÕt gia trëng cho r»ng nhµ níc lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn lÞch sö gia ®×nh, lµ
h×nh thøc tæ chøc tù nhiªn cña cuéc sèng con ngêi, nhµ níc cã trong mäi x· héi vµ
quyÒn lùc nhµ níc vÒ c¬ b¶n gièng nh quyÒn cña ngêi ®øng ®Çu gia ®×nh.
ThuyÕt khÕ íc x héi cho r»ng sù ra ®êi cña n níc lµ s¶n phÈm cña 1 khÕ íc
gi÷a nh÷ng con ngêi sèng trong tr¹ng th¸i tù nhiªn kh«ng cã nhµ níc. Nh©n d©n cã t
lËt ®æ nhµ níc vµ nh÷ng ngêi ®¹i diÖn, nÕu nh hä vi ph¹m hîp ®ång.
ThuyÕt b¹o lùc cho r»ng nhµ níc xuÊt hiÖn trùc tiÕp tõ sù sö dông b¹o lùc cña thÞ
téc nµy ®èi víi thÞ téc kh¸c, mµ kÕt qu¶ lµ thÞ téc chiÕn th¾ng “nghÜ ra” 1 tæ chøc ®Æc biÖt
(nhµ níc) ®Ó n« dÞch kÎ chiÕn b¹i.
C¸c nhµ kinh ®IÓn cña chñ nghÜa M¸c-Lª nin ®· chØ ra r»ng: Nhµ níc kh«ng
ph¶i lµ 1 hiÖn tîng vÜnh cöu, bÊt biÕn, mµ nhµ níc lµ 1 ph¹m trï lÞch sö, cã qu¸ tr×nh
ph¸t sinh, ph¸t triÓn vµ tiªu vong.
LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn x· héi loµi ngêi ®· chøng tá r»ng: x· héi loµi
ngêi ®· cã mét thêi kú dµi kh«ng cã nhµ níc. §ã lµ thêi kú lÞch sö kÐo dµi hµng triÖu
n¨m cña chÕ ®é c«ng x· nguyªn thuû.
Trong chÕ ®é ®ã, quyÒn lùc x· héi ®îc g¾n víi mét hÖ thèng qu¶n lý gi¶n ®¬n: Héi
®ång thÞ téc. §ã lµ 1 h×nh thøc tæ chøc quyÒn lùc cao nhÊt cña thÞ téc gåm nh÷ng ngêi
cao tuæi cã uy tÝn trong céng ®ång, héi ®ång ®ã quyÕt ®Þnh tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò quan
träng cña thÞ téc nh: Tæ chøc lao ®éng s¶n xuÊt; TiÕn hµnh chiÕn tranh; Gi¶i quyÕt c¸c
tranh chÊp néi bé...
Nh÷ng quyÕt ®Þnh cña héi ®ång thÞ téc thÓ hiÖn ý chÝ chung cña tÊt c¶ mäi thµnh
viªn vµ cã tÝnh b¾t buéc chung ®èi víi tÊt c¶ mäi ngêi. MÆc dï trong thÞ téc cha cã c¸c
tæ chøc cìng chÕ viÖc thi hµnh c¸c quyÕt ®Þnh ®ã, nhng quyÒn lùc x· héi cã hiÖu lùc rÊt
cao vµ ®· thÓ hiÖn tÝnh cìng chÕ m¹nh mÏ.
Nh vËy, trong x· héi céng s¶n nguyªn thuû cha cã nhµ níc, ph¸p luËt. Nhng ®·
tån t¹i nh÷ng qui ph¹m x· héi nh: ®¹o ®øc, tËp qu¸n, t«n gi¸o... ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan
hÖ cña c¸c thµnh viªn trong x· héi. C¸c qui ph¹m x· héi trªn thÓ hiÖn ý chÝ chung cña
http://www.ebook.edu.vn
3
mäi thµnh viªn trong x· héi vµ ®îc tÊt c¶ tu©n theo mét c¸ch ®· tù gi¸c. ViÖc tù gi¸c
tu©n theo c¸c qui t¾c nµy ®· trë thµnh thãi quen, tËp qn cña c¸c céng ®ång. Nã ®îc
®¶m b¶o thùc hiÖn b»ng søc m¹nh cña cña Héi ®ång thÞ téc.
LÞch sö x· héi nguyªn thuû ®· tr¶i qua 3 giai ®o¹n ph©n c«ng lao ®éng x· héi. Sù
ph©n c«ng lao ®éng x· héi ®· ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ph©n ho¸ x· héi, lµm cho sù ph©n biÖt
giµu - nghÌo, m©u thuÉn giai cÊp ngµy cµng ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓna nh÷ng yÕu ®ã
®· lµm ®¶o lén ®êi sèng thÞ téc, tæ chøc Héi ®ång thÞ téc trë nªn bÊt lùc, kh«ng thÓ gi¶i
quyÕt næi nh÷ng m©u thuÉn, xung ®ét giai cÊp. §Ó ®iÒu hµnh, qu¶n lý mét x· héi míi,
mét x· héi chøa ®Çy nh÷ng m©u thuÉn, xung ®ét quyÒn lîi cña c¸c giai cÊp, tÊt yÕu ph¶i
cã mét tæ chøc quyÒn lùc míi ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi, ®iÒu hoµ c¸c xung ®ét
giai cÊp, ®ã lµ nhµ níc.
Nhµ níc chØ ra ®êi khi nÒn s¶n xuÊt, nÒn v¨n minh x· héi ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh
®é nhÊt ®Þnh, cïng víi sù ph¸t triÓn ®ã lµ sù xuÊt hiÖn chÕ ®é t h÷u vµ ph©n chia x· héi
thµnh giai cÊp, m©u thuÉn giai p kh«ng thÓ tù ®iÒu hoµ ®îc, ®ã lµ nh÷ng nguyªn nh©n
chñ yÕu ®Ó xuÊt hiÖn nhµ níc.
2. B¶n chÊt cña nhµ níc
- Nhµ níc mang tÝnh giai cÊp:
C.Marx - Ph.Engen ®· kh¼ng ®Þnh:“Nhµ níc thùc chÊt lµ b¹o lùc cã tæ chøc cña mét
giai cÊp ®Ó ®µn ¸p nh÷ng giai cÊp kh¸c”(1).
V.I. Lªnin còng ®· chØ râ: “Nhµ níc díi chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa, nhµ níc theo ®óng
nghÜa cña nã, lµ mét bé m¸y trÊn ¸p ®Æc biÖt cña giai cÊp nµy ®èi víi mét giai cÊp kh¸c, h¬n
n÷a l¹i lµ cña thiÓu sè ®èi víi ®a sè”.(2)
Trong x· héi bãc lét, bé m¸y nµy chñ yÕu lµ nh»m ®¶m b¶o vµ b¶o vÖ lîi Ých cña
giai cÊp thèng trÞ chiÕm ®¹i ®a sè quyÒn së h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt.
Trong x· héi XHCN, nhµ níc b¶o vÖ lîi Ých cña nh©n d©n lao ®éng theo ®óng ph¸p
luËt cña nhµ níc XHCN.
BÊt cø nhµ níc cña giai cÊp nµo còng lµ mét tæ chøc quyÒn lùc chÝnh trÞ ®¹i biÓu
cho lîi Ých cña giai cÊp Êy. §Ó thùc hiÖn ®îc vai trß lµ c«ng cô cña mét giai cÊp, th× bé
m¸y nhµ níc ph¶i thÓ hiÖn chøc n¨ng võa trÊn ¸p sù ph¶n kh¸ng cña giai cÊp bÞ trÞ, võa
thùc thi chøc n¨ng qu¶n lý trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ- x· héi. Nh vËy, nhµ níc mang
tÝnh giai cÊp.
- Nhµ níc có vai trò XH:
Bªn c¹nh tÝnh giai cÊp, nhµ níc cßn cã vai trß x· héi:
Nhµ níc thùc thi chøc n¨ng qu¶n lý trªn hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc ®êi sèng x· héi, duy
tr× trËt tù, kØ c¬ng trong XH vµ phôc vô nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu cña ®êi sèng céng
®ång. Ngoµi ra, b»ng søc m¹nh cña quyÒn lùc chÝnh trÞ vµ søc m¹nh cña bé m¸y, tµi
chÝnh...nhµ níc cßn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®ét xuÊt mµ tõng c«ng d©n, tõng céng ®ång
nhá kh«ng tù gi¶i quyÕt ®îc
3. §Æc trng (dÊu hiÖu c¬ b¶n) cña nhµ níc
a. Nhµ níc thiÕt lËp quyÒn lùc c«ng céng ®Æc biÖt, mét hÖ thèng c¸c c¬ quan
nhµ níc quyÒn lùc chuyªn nghiÖp, mang tÝnh cìng chÕ ®èi víi mäi thµnh viªn trong
(1) C.Marx - Ph.Engen. TuyÓn tËp, tËp 1, Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt - Hµ Néi, 1980, tr.563.
(2) V.I. Lªnin, Toµn tËp, TËp 33, Nhµ xuÊt b¶n TB, M. 1976, tr. 110.
Nhµ níc lµ 1 tæ chøc quyÒn lùc chÝnh trÞ, mét bé m¸y ®Æc biÖt t¸ch ra
khái x héi ®Ó thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ ®èi néi vµ ®èi
ngo¹i, nh»m b¶o vÖ lîi Ých cña giai cÊp thèng trÞ, duy tr× sù æn ®Þnh vÒ kinh tÕ -
x héi vµ b¶o vÖ quyÒn lîi cña giai cÊp thèng trÞ.
http://www.ebook.edu.vn
4
héi. QuyÒn lùc ®ã mang tÝnh chÝnh trÞ chø kh«ng hoµ nhËp vµo d©n c; nã bao gåm bé
m¸y qu¶n lý nhµ níc, trong ®ã cã nh÷ng thiÕt chÕ nh: qu©n ®éi, c¶nh s¸t, nhµ tï... ®Ó
thùc hiÖn nh÷ng chøc n¨ng cña nhµ níc: qu¶n lý, cìng chÕ, trÊn ¸p. Nh vËy, tæ chøc
quyÒn lùc c«ng céng ®Æc biÖt nµy ®· t¸ch khái x· héi, mang tÝnh giai cÊp s©u s¾c vµ phôc
vô chñ yÕu cho lîi Ých cña giai cÊp thèng trÞ.
QuyÒn lùc nhµ níc thÓ hiÖn ë søc m¹nh cìng chÕ th«ng qua viÖc sö dông nh÷ng
ph¬ng ph¸p ®Æc biÖt, ph¬ng ph¸p cìng chÕ nhµ níc, víi nh÷ng c«ng cô ®Æc biÖt lµ
ph¸p luËt, bé m¸y nhµ níc... nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc ®èi néi, ®èi ngo¹i vµ t¹o
nªn sù tËp trung, thèng nhÊt søcnh quyÒn lùc vµo trong tay nhµ níc.
b. Nhµ níc lµ bé m¸y qu¶n lý, cìng c d©n c theo ®Þa bµn lnh thæ nhÊt
®Þnh. §ã chÝnh lµ ®iÓm xuÊt ph¸t vµ giíi h¹n ®Ó thùc hiÖn c¸c quyÒn, nghÜa vô cña nhµ
níc víi c«ng d©n.
c. Nhµ níc qui ®Þnh vµ thùc hiÖn viÖc thu c¸c lo¹i thuÕ díi c¸c h×nh thøc b¾t
buéc ®Ó cã nguån vËt chÊt (tµi chÝnh) chi phÝ cho bé m¸y nhµ níc vµ c¸c ho¹t ®éng
qu¶n lý nhµ níc.
d. Nhµ níc ban hµnh ph¸p luËt cã tÝnh chÊt b¾t buéc chung ®èi víi mäi tæ
chøc, mäi thµnh viªn trong x héi. Nhµ níc qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt vµ b»ng c¸c
biÖn ph¸p kh¸c nh»m ®¹t ®îc môc ®Ých ®· ®Æt ra.
®. Nhµ níc cã chñ quyÒn quèc gia: chñ quyÒn quèc gia thÓ hiÖn quyÒn ®éc lËp
tù quyÕt cña nhµ níc vÒ nh÷ng chÝnh s¸ch ®èi néi vµ ®èi ngo¹i kh«ng phô thuéc vµo
c¸c thÕ lùc bªn ngoµi.
4. C¸c chøc n¨ng cña nhµ níc vµ c¸c kiÓu tæ chøc nhµ níc
a. C¸c chøc n¨ng cña nhµ níc.
Chøc n¨ng cña nhµ níc ®îc thÓ hiÖn th«ng qua nh÷ng ph¬ng diÖn ho¹t ®éng c¬
b¶n cña nhµ níc, ph¶n ¸nh b¶n chÊt nhµ níc vµ nh»m thùc hiÖn c¸c môc ®Ých, nhiÖm
vô cña nhµ níc.
Nh vËy, chøc n¨ng cña nhµ níc ®îc quy ®Þnh xuÊt ph¸t b¶n chÊt n níc, do
c¬ së kinh tÕ vµ kÕt cÊu giai cÊp cña x· héi quyÕt ®Þnh; nã bao gåm hai chøc n¨ng chñ yÕu
lµ chøc n¨ng ®èi néi vµ chøc n¨ng ®èi ngo¹i.
+ Chøc n¨ng ®èi néi thÓ hiÖn vai trß cña nhµ níc trong ph¹m vi qu¶n lý quèc gia.
+ Chøc n¨ng ®èi ngo¹i ph¶n ¸nh mèi quan hÖ cña nhµ níc víi c¸c quèc gia, c¸c d©n téc
kh¸c.
C¶ hai chøc n¨ng nµy cã mèi quan hÖ mËt thiÕt hç trî cho nhau, thóc ®Èy nhau,
híng chñ thÓ ®Õn môc ®Ých cña nhµ níc. Nhµ níc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña m×nh
díi c¸c ho¹t ®éng c¬ b¶n: ho¹t ®éng lËp ph¸p; ho¹t ®éng hµnh ph¸p; ho¹t ®éng t ph¸p.
b. C¸c kiÓu tæ chøc nhµ níc trong lÞch sö
KiÓu tæ chøc nhµ níc lµ tæng thÓ c¸c dÊu hiÖu c¬ b¶n, ®Æc thï cña nhµ níc, thÓ
hiÖn b¶n chÊt giai cÊp vµ c¸c ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn nhµ níc trong mét h×nh th¸i
kinh tÕ - x· héi nhÊt ®Þnh. Do ®ã, mçi quan hÖ s¶n xuÊt sÏ cã mét kiÓu nhµ níc t¬ng
øng; x· héi loµi ngêi ®· tån t¹i c¸c h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi nhÊt ®Þnh; thÝch øng víi nã
lµ c¸c kiÓu nhµ níc:
* KiÓu nhµ níc chñ n«.
* KiÓu nhµ níc phong kiÕn.
* KiÓu nhµ níc t s¶n.
* KiÓu nhµ níc x héi chñ nghÜa.
Ba kiÓu nhµ níc ®Çu tiªn dùa trªn c¬ së chÕ ®é chiÕm h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n
xuÊt, b¶o vÖ chÕ ®é t h÷u, b¶o vÖ quyÒn lîi cña giai cÊp thèng trÞ.
KiÓu nhµ níc x· héi chñ nghÜa lµ mét kiÓu nhµ níc míi, cã nhiÖm vô b¶o vÖ chÕ ®é
së h÷u toµn d©n vµ c¸c h×nh thøc së h÷u hîp hiÕn, hîp ph¸p kh¸c; x©y dùng nÒn d©n chñ x·
héi chñ nghÜa vµ nÒn kinh tÕ míi theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
http://www.ebook.edu.vn
5
6. H×nh thøc nhµ níc
H×nh thøc nhµ níc lµ c¸ch thøc tæ chøc quyÒn lùc nhµ níc vµ nh÷ng ph¬ng ph¸p
®Ó thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ níc cña giai cÊp thèng trÞ. H×nh thøc nhµ níc bao gåm ba
bé phËn: H×nh thøc chÝnh thÓ, h×nh thøc cÊu tróc nhµ níc vµ chÕ ®é chÝnh trÞ.
- H×nh thøc chÝnh thÓ: lµ c¸ch thøc tæ chøc vµ tr×nh tù thµnh lËp ra c¸c c¬ quan
quyÒn lùc nhµ níc tèi cao, c¬ cÊu vµ tr×nh tù h×nh thµnh c¸c c¬ quan nhµ níc ®ã, mèi
quan hÖ qua l¹i cña c¬ quan nhµ níc víi nhau vµ víi nh©n d©n còng nh møc ®é tham
gia cña d©n vµo qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c c¬ quan ®ã. H×nh thøc chÝnh thÓ bao gåm: chÝnh
thÓ qu©n chñ; chÝnh thÓ céng hoµ.
- ChÕ ®é chÝnh trÞ: tæng thÓ c¸c ph¬ng thøc, biÖn ph¸p, ph¬ng tiÖn ®Ó thùc
hiÖn quyÒn lùc nhµ níc. LÞch sö thÕ giíi ®· cã sù hiÖn diÖn cña hai chÕ ®é chÝnh trÞ: chÕ
®é ®éc tµi vµ chÕ ®é d©n chñ.
- H×nh thøc cÊu tróc nhµ níc lµ c¬ cÊu vÒ mÆt tæ chøc l·nh thæ, sù ph©n chia ®Þa
giíi hµnh chÝnh cña quèc gia. Trªn thÕ giíi cã hai h×nh thøc tæ chøc nhµ níc c¬ b¶n lµ:
nhµ níc ®¬n nhÊt vµ nhµ níc liªn bang
II. Nhμ níc Céng hoμ x héi chñ nghÜa ViÖt Nam
1. Kh¸i lîc vÒ hÖ thèng chÝnh trÞ ViÖt Nam
HÖ thèng chÝnh trÞ lµ tæng thÓ c¸c c¬ quan vµ tæ chøc nhµ níc, c¸c tæ chøc x· héi liªn kÕt
l¹i, ho¹t ®éng theo c¬ chÕ ®¶m b¶o quyÒn lùc thuéc giai cÊp thèng trÞ, theo sù l·nh ®¹o cña
®¶ng cÇm quyÒn.
HÖ thèng chÝnh trÞ cña níc Céng hoµ x héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ tæng thÓ c¸c lùc
lîng chÝnh trÞ bao gåm §¶ng Céng s¶n, nhµ níc, c¸c tæ chøc, ®oµn thÓ nh©n d©n mang
tÝnh chÊt chÝnh trÞ, ®¹i diÖn cho quyÒn lîi cña c¸c giai cÊp vµ tÇng líp x· héi kh¸c nhau,
díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, chóng hîp t¸c, ®Êu tranh víi nhau, t¹o
thµnh mét thÓ chÕ chÝnh trÞ, quyÕt ®Þnh ph¬ng híng c¬ b¶n vµ ®êng lèi x©y dùng ®Êt
níc.
HÖ thèng chÝnh trÞ ViÖt Nam kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ®Êu tranh c¸ch m¹ng, phï hîp
víi c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi vµ nhu cÇu kh¸ch quan cña x· héi.
HÖ thèng chÝnh trÞ lµ mét c¬ cÊu tæ chøc gåm: §¶ng Céng s¶n, Nhµ níc Céng
hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, ®oµn thÓ nh©n d©n.
Nh vËy, c¬ cÊu hÖ thèng chÝnh trÞ ë ViÖt Nam gåm:
- §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam - lùc lîng l·nh ®¹o nhµ níc vµ x· héi.
- Nhµ níc Céng hoµ x héi chñ nghÜa ViÖt Nam - trung t©m cña quyÒn lùc chÝnh
trÞ mang tÝnh chÊt ph¸p quyÒn, lµ bé x¬ng sèng cña c¶ hÖ thèng.
- C¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x héi, ®oµn thÓ nh©n d©n bao gåm: MÆt trËn Tæ quèc
ViÖt Nam, Tæng Liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam, Héi N«ng d©n ViÖt Nam, §oµn Thanh
niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh, Héi Liªn hiÖp phô n÷ ViÖt Nam, Héi Cùu chiÕn binh ViÖt
Nam v.v...
C¬ chÕ chung cña hÖ thèng chÝnh trÞ ë ViÖt Nam lµ: §¶ng l·nh ®¹o Nhµ níc vµ
toµn thÓ x· héi, Nhµ níc qu¶n lý, nh©n d©n lµm chñ x· héi. Nh vËy, hÖ thèng chÝnh trÞ
ViÖt Nam ®· thÓ hiÖn chøc n¨ng ho¹t ®éng cña hÖ thèng c¬ cÊu tæ chøc trong chÕ ®é
chÝnh trÞ x· héi x· héi chñ nghÜa.
C¬ chÕ vËn hµnh cña hÖ thèng chÝnh trÞ ë ViÖt Nam lµ: §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam
lµ lùc lîng lnh ®¹o Nhµ níc vµ toµn thÓ x héi, híng x héi ®i lªn chñ nghÜa x
héi; Nhµ níc qu¶n lý x héi b»ng ph¸p luËt, nh©n d©n lµm chñ x héi chñ yÕu b»ng
nhµ níc vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x héi, ®oµn thÓ x héi. Nh vËy, hÖ thèng chÝnh
trÞ cña ViÖt Nam võa thÓ hiÖn tÝnh ph¸p lý cô thÓ, võa thÓ hiÖn chøc n¨ng tæ chøc,
ho¹t ®éng cña chÕ ®é chÝnh trÞ x héi x héi chñ nghÜa.
http://www.ebook.edu.vn
6
2. Nhµ níc Céng hoµ x héi chñ nghÜa ViÖt Nam
2.1. §Þnh híng chÝnh trÞ cña §¶ng vÒ x©y dùng Nhµ níc trong giai
®o¹n 5 n¨m 2006 – 2010.
( TrÝch B¸o c¸o §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø X....)
a. Tiếp tc xây dng và hoàn thin Nhà nước pháp quyn xã hi ch nghĩa
Xây dng cơ chế vn hành ca Nhà nước pháp quyn xã hi ch nghĩa, bo đảm
nguyên tc tt c quyn lc nhà nước đều thuc v nhân dân; quyn lc nhà nước là
thng nht, có s phân công, phi hp gia các cơ quan trong vic thc hin quyn lp
pháp, hành pháp và tư pháp. Hoàn thin h thng pháp lut, tăng tính c th, kh thi ca
các quy định trong văn bn pháp lut. Xây dng, hoàn thin cơ chế kim tra, giám sát
tính hp hiến, hp pháp trong các hot động và quyết định ca các cơ quan công quyn.
Tiếp tc đổi mi t chc và hot động ca Quc hi. Hoàn thin cơ chế bu c
nhm nâng cao cht lượng đại biu Quc hi; tăng hp lý s lượng đại biu chuyên
trách, phát huy tt hơn vai trò ca đại biu và đoàn đại biu Quc hi. T chc li mt
s U ban ca Quc hi; nâng cao cht lượng hot động ca Hi đồng Dân tc và các
U ban ca Quc hi. Đổi mi hơn na quy trình xây dng lut, gim mnh vic ban
hành pháp lnh. Thc hin tt hơn nhim v quyết định các vn đề quan trng ca đất
nước và chc năng giám sát ti cao.
Đẩy mnh ci cách hành chính, đổi mi t chc và hot động ca Chính ph theo
hướng xây dng h thng cơ quan hành pháp thng nht, thông sut, hin đại. Lut hoá
cơ cu, t chc ca Chính ph; t chc b qun lý đa ngành, đa lĩnh vc, bo đảm tinh
gn và hp lý. Phân cp mnh, giao quyn ch động hơn na cho chính quyn địa
phương, nht là trong vic quyết định v ngân sách, tài chính, đầu tư, ngun nhân lc,
thc hin nghĩa v tài chính đối vi Trung ương.
Xây dng h thng cơ quan tư pháp trong sch, vng mnh, dân ch, nghiêm
minh, bo v công lý, quyn con người. Đẩy mnh vic thc hin Chiến lược ci cách tư
pháp đến năm 2020. Ci cách tư pháp khn trương, đồng b; ly ci cách hot động xét
x làm trng tâm; thc hin cơ chếng t gn vi hot động điu tra. Xây dng cơ chế
phán quyết v nhng vi phm Hiến pháp trong hot động lp pháp, hành pháp và tư
pháp.
Nâng cao cht lượng hot động ca hi đồng nhân dân và u ban nhân dân, bo
đảm quyn t ch và t chu trách nhim ca chính quyn địa phương trong phm vi
được phân cp. Phát huy vai trò giám sát ca hi đồng nhân dân. T chc hp lý chính
quyn địa phương, phân định li thm quyn đối vi chính quyn nông thôn, đô th,
hi đảo.
Thc hin các gii pháp nhm chn chnh b máy và quy chế hot động ca cơ
quan, cán b, công chc. Cơ cu li đội ngũ cán b, công chc và đào to, bi dưỡng
theo yêu cu nâng cao cht lượng c v năng lc và phm cht đạo đức. Thc hin chế
độ trách nhim trong đề c, b nhim chc v lãnh đạo theo hướng cp trưởng gii
thiu cp phó, cp s dng trc tiếp gii thiu để cp có thm quyn xem xét, quyết
định. Có cơ chế kp thi đưa ra khi b máy nhà nước nhng công chc không xng
đáng, kém phm cht và năng lc.
b. Tích cc phòng nga và kiên quyết chng tham nhũng, lãng phí
Toàn Đảng, toàn b h thng chính tr và toàn xã hi phi có quyết tâm chính tr
cao đấu tranh chng tham nhũng, lãng phí. B sung, hoàn thin các cơ chế, quy định v
qun lý kinh tế - tài chính, qun lý tài sn công, ngân sách nhà nước, các qu do nhân
dân đóng góp và do nước ngoài vin tr; v thanh tra, giám sát, kim tra, kim kê, kim
soát. Đẩy mnh ci cách hành chính; thc hin cơ chế giám sát ca nhân dân, thông qua
các đại din trc tiếp và gián tiếp, đối vi đảng viên, công chc, cơ quan, đơn v. Bo
đảm công khai, minh bch các hot động kinh tế, tài chính trong các cơ quan hành
thông tin tài liệu
Nhà nước là một tổ chức quyền lực chính trị, một bộ máy đặc biệt tách ra khỏi xã hội để thực hiện các chức năng quản lý nhà nước về đổi mới nội và ngoại, nhằm bảo vệ lợi ích của giai cấp thống trị duy trì sự ổn định về kinh tế- xã hội và bảo vệ quyền lợi cảu giai cấp thống trị.
Mở rộng để xem thêm
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có

LÝ THUYẾT TOÁN


×