2
Th L , ngôi sao r c r nh t c a phong trào Th M i th i kỳ đ u, cũng làế ữ ự ỡ ấ ủ ơ ớ ờ ầ
cây bút văn xuôi đ c s c. Ông đ c bi t đ n tr c h t th lo i truy n kinh d vàặ ắ ượ ế ế ướ ế ở ể ạ ệ ị
truy n trinh thám. Có th nói, Th L là cây bút đa tài, là m t nhà th -nhà văn su tệ ể ế ữ ộ ơ ố
đ i say mê vì ngh thu t. ờ ệ ậ
Đ i v i truy n ng n Th L , lâu nay đã có m t s công trình nghiên c u trênố ớ ệ ắ ế ữ ộ ố ứ
nhi u ph ng di n khác nhau. Tìm hi u văn ch ng c a Th L , nhà biên kh o Vũề ươ ệ ể ươ ủ ế ữ ả
Ng c Phan khi th c hi n b sách ọ ự ệ ộ Nhà văn hi n đ iệ ạ đã ghi nh n công lao c a Th Lậ ủ ế ữ
trong vi c m đ ng cho truy n kinh d , truy n trinh thám Vi t Nam. Đ c bi tệ ở ườ ệ ị ệ ở ệ ặ ệ
trong bài vi t ếM t ti u thuy t gia có bi t tàiộ ể ế ệ , Vũ Ng c Phan đã nh n đ nh: “Trong thiọ ậ ị
ca, Th L có nh ng tình yêu v lý t ng, ông mu n tìm lên thiên đ ng đ làm b nế ữ ữ ề ưở ố ườ ể ạ
v i tiên; còn trong ti u thuy t, Th L mu n xu ng âm ph đ g n v i qu ” [26,ớ ể ế ế ữ ố ố ủ ể ở ầ ớ ỷ
tr.70].
Chúng ta còn tìm th y ý ki n đánh giá v truy n ng n Th L trong ấ ế ề ệ ắ ế ữ L i gi iờ ớ
thi u tuy n t p Th Lệ ể ậ ế ữ c a Lê Đình K : “Lo t sáng tác này cho ta th y m t Th Lủ ỵ ạ ấ ộ ế ữ
có tài quan sát, có óc phân tích s c bén, có trí t ng t ng d i dào, cho nên dù ít đắ ưở ượ ồ ề
c p đ n v n đ gì quan tr ng v xã h i và nhân sinh, nó v n đ c đón nh n và tìmậ ế ấ ề ọ ề ộ ẫ ượ ậ
đ c m t cách thích thú. Cho đ n nay, trong l ch s văn h c Vi t Nam, không th y cóọ ộ ế ị ử ọ ệ ấ
tên tu i nào đáng đ c x p bên c nh Th L trong lo i sáng tác khá đ c đáo này”ổ ượ ế ạ ế ữ ạ ộ
[14, tr. 21]. Th t v y, Th L không nh ng là ng i m đ u cho phong trào Thậ ậ ế ữ ữ ườ ở ầ ơ
M i mà còn là ng i m đ u truy n kinh d , truy n trinh thám Vi t Nam.ớ ườ ở ầ ệ ị ệ ở ệ
Cũng trong bài vi t ếĐ c văn xuôi ngh thu t c a Th Lọ ệ ậ ủ ế ữ, Lê Đình K cũngỵ
đã đ c p đ n phong cách truy n ng n c a Th L . Đó là nh ng “truy n l ” theoề ậ ế ệ ắ ủ ế ữ ữ ệ ạ
ki u Edgar Poe v a mang đ m ch nghĩa duy lý, v a ly kỳ, rùng r n.ể ừ ậ ủ ừ ợ
Đánh giá v văn xuôi Th L trong T l c văn đoàn, trong cu n ề ế ữ ự ự ố Vi t Nam vănệ
h c s y uọ ử ế , D ng Qu ng Hàm cho r ng: “V th văn ti u thuy t trong các truy nươ ả ằ ề ể ể ế ệ
dài Vàng và máu ho c ặBên đ ng Thiên Lôiườ , ông th ng công kích nh ng đi u mê tínườ ữ ề
d đoan. Mu n đ t ch đích y ông đ t nh ng câu chuy n có v r t rùng r n làm choị ố ạ ủ ấ ặ ữ ệ ẻ ấ ợ
ng i đ c ghê s , r i đ n đo n k t ông đem các l khoa h c mà gi i thích các vi cườ ọ ợ ồ ế ạ ế ẽ ọ ả ệ
đã x y ra m t cách đ n gi n và t nhiên” [10, tr. 469] .ả ộ ơ ả ự
Nh n xét v truy n ng n Th L , trong bài vi t ậ ề ệ ắ ế ữ ế Nh ng đóng góp c a Th Lữ ủ ế ữ
v truy n ng nề ệ ắ , Nguy n Thành đã vi t: " Nhìn chung, ngh thu t vi t truy n trinhễ ế ệ ậ ế ệ
thám, truy n kinh d c a Th L khá ch t ch , h p d n. Ông th ng m đ u b ngệ ị ủ ế ữ ặ ẽ ấ ẫ ườ ở ầ ằ
- 2 -