Tóm t t lý thuy t và h ng d n gi i bài t p SGK Hóa h c 10: C u t o v nguyênắ ế ướ ẫ ả ậ ọ ấ ạ ỏ
tử
A. Tóm t t ki n th c c u t o v nguyên tắ ế ứ ấ ạ ỏ ử
I. S CHUY N Đ NG C A CÁC ELECTRON TRONG NGUYÊN TỰ Ể Ộ Ủ Ử
Nh ng nữăm đ u c a thầ ủ ế k XXỉ, ng i ta cho r ng các electron chuy n đ ng xungườ ằ ể ộ
quanh h t nhân nạguyên t theo nh ng qu đ o tròn hay b u d c, nh qu đ o c a cácử ữ ỹ ạ ầ ụ ư ỹ ạ ủ
hành tinh quay xung quanh M t Tr i. Đó là mô hình m u hành tinh nguyên t c a R -ặ ờ ẫ ử ủ ơ
d -pho, Bo (N.Bohr) và Zom-m -phen (A.Sommerơ ơ ield).
Mô hình này có tác d ng r t l n đ n s phát tri n lí thuy t c u ụ ấ ớ ế ự ể ế ấ t o nguyên t ,ạ ử
nh ng không đ y đ đ gi i thích m i tính ch t c a nguyên t .ư ầ ủ ể ả ọ ấ ủ ử
Ngày nay, ng i ta đã bi t các electron chuv n đ ng r t nhanh (t c đ hàng nghìnườ ế ể ộ ấ ố ộ
km/s) trong khu v c xung quanh h t nhự ạ ân nguyên t không theo nh ng qu đ o xácử ữ ỹ ạ
đ nhị t o nên v nguyên tạ ỏ .ử S electron v nguyên t c a m t nguyên tố ở ỏ ử ủ ộ ố đúng b ngằ
s proton trong h t nhân nguyên t và cũng b ng số ạ ử ằ ố hi u ệnguyên t (Z) hay sử ố th tứ ự
c a nủguyên t đó ốtrong b ng tu n hoàn. Ch ng h n, v c a nguvên t hiđro (Z = 1) cóả ầ ẳ ạ ỏ ủ ử
1 electron, v c a nỏ ủ guyên t cửlo (Z = 17) có 17 electron, v c a nỏ ủ guyên t vàng (Z =ử
79) có t i 79 electron,… V y các electron đ c phân b nh th nào?ớ ậ ượ ố ư ế
Các k t qu nghiên c u cho th y chúng ph i phân b theo nh ng quy lu t nh tế ả ứ ấ ả ố ữ ậ ấ
đ nh.ị
II. L P ELECTRON VÀ PHÂN L P ELECTRONỚ Ớ
a) L p electronớ
Các electron trong nguyên t ử ở tr ng thái c b n l n l t chi m các m c năngạ ơ ả ầ ượ ế ứ
l ng t th p đ n cao và s p x p thành t ng l p. Các electron g n nhân h n liên k tượ ừ ấ ế ắ ế ừ ớ ở ầ ơ ế
b n ch t h n v i h t nhân. Vì v y, electron l p trong có m c năng l ng th p h nề ặ ơ ớ ạ ậ ở ớ ứ ượ ấ ơ
so v i các l p ngoài.ớ ở ớ
Các electron trên cùng m t l p có m c nộ ớ ứ ăng l ng g n b ng nhau.ượ ầ ằ
X p theo th t m c nế ứ ự ứ ăng l ng t th p đ n cao, các l p electron này đ c ghiượ ừ ấ ế ớ ượ
b ng các s nguyên theo th t n = 1, 2, 3,ằ ố ứ ự 4 … v i tên g i: K, L, M, N,…ớ ọ
n = 1 2 3 4…