Tóm t t lý thuy t và h ng d n gi i bài t p SGK Sinh h c 10: V n chuy n các ch tắ ế ướ ẫ ả ậ ọ ậ ể ấ
qua màng sinh ch tấ
A. Tóm t t ắlý thuy t:ế V n chuy n các ch t qua màng sinh ch tậ ể ấ ấ
V n chuy n th đ ng là ph ng th c v n chuy n các ch t qua màng sinh ch t màậ ể ụ ộ ươ ứ ậ ể ấ ấ
không tiêu t n năng l ng. Ki u v n chuy n này d a theo nguyên lí khu ch tán c aố ượ ể ậ ể ự ế ủ
các ch t t n i có n ng đ cao đ n n i có n ng đ th p. S khu ch tán c a các phânấ ừ ơ ồ ộ ế ơ ồ ộ ấ ự ế ủ
t n c qua màng sinh ch t đ c g i là s th m th u.ử ướ ấ ượ ọ ự ẩ ấ
Các ch t tan có th khu ch tán màng sinh ch t b ng 2 cách: khu ch tán tr c ti pấ ể ế ấ ằ ế ự ế
qua l p phôtpholipit kép, khu ch tán qua kênh prôtêin xuyên màng t bào.ớ ế ế
V n chuy n ch đ ng (hay v n chuy n tích c c) là ph ng th c v n chuy n cácậ ể ủ ộ ậ ể ự ươ ứ ậ ể
ch t qua màng t n i ch t tan có n ng đ th p đ n n i có n ng đ cao (ng c d cấ ừ ơ ấ ồ ộ ấ ế ơ ồ ộ ượ ố
n ng đ ) và c n tiêu t n năng l ng.ồ ộ ầ ố ượ
V n chuy n ch đ ng th ng c n có các “máy b m” đ c ch ng cho t ng lo iậ ể ủ ộ ườ ầ ơ ặ ủ ừ ạ
ch t c n v n chuy n.ấ ầ ậ ể
ATP đ c s d ng cho các b m, ví d b m natri-kali khi đ c g n m t nhómượ ử ụ ơ ụ ơ ượ ắ ộ
phôtphat vào prôtêin v n chuy n (máy b m) làm bi n đ i c u hình c a prôtêin khi nậ ể ơ ế ổ ấ ủ ế
nó liên k t đ c v i 3 Na+ trong t bào ch t và đ y chúng ra ngoài t bào sau đó l iế ượ ớ ở ế ấ ẩ ế ạ
liên k t v i 2 K+ bên ngoài t bào và đ a chúng vào trong t bào. Nh có v nế ớ ở ế ư ế ờ ậ
chuy n ch đ ng mà t bào có th l y đ c các ch t c n thi t môi tr ng ngay cể ủ ộ ế ể ấ ượ ấ ầ ế ở ườ ả
khi n ng đ ch t này th p h n so v i bên trong t bào.ồ ộ ấ ấ ơ ớ ở ế
Xu t bào và nh p bào là ki u v n chuy n các ch t thông qua s bi n d ng c aấ ậ ể ậ ể ấ ự ế ạ ủ
màng sinh ch t.ấ
B. H ng d n gi i bài t p SGK trang 50ướ ẫ ả ậ Sinh h c l p 10:ọ ớ V n chuy n các ch tậ ể ấ
qua màng sinh ch tấ
Bài 1: (trang 50 SGK Sinh 10)
Th nào là v n chuy n th đ ng?ế ậ ể ụ ộ
Đáp án và h ng d n gi i bài 1ướ ẫ ả :
V n chuy n th đ ng là s v n chuy n các ch t qua màng mà không c n tiêu t nậ ể ụ ộ ự ậ ể ấ ầ ố
năng l ng. Trong ph ng th c v n chuy n này, các ch t t n i có n ng đ caoượ ươ ứ ậ ể ấ ừ ơ ồ ộ