Home
Giáo dục đào tạo
Tài liệu, đề thi Sinh Học
Tóm tắt lý thuyết và phương pháp giải bài tập về di truyền học người
Tóm tắt lý thuyết và phương pháp giải bài tập về di truyền học người
Phương pháp giải bài tập di truyền người
I/ Tóm tắt lý thuyết quan trọng:
1. Bệnh:
2) Hội chứng:
3) Tật:
5) Loại tính trạng
6) Phòng –Chữa
II. Phân dạng bài tập di truyền học người:
* Dạng 1: Bài tập liên quan đến phả hệ
* Dạng 2: Bài tập xác định kiểu gen ở các đời
* Dạng 3: Bài tập ứng dụng toán xác suất
* Dạng 4: Bài tập liên quan đến di truyền nhóm máu
* Dạng 5: Bài tập liên quan đến chỉ số IQ
* Dạng 6: Các bài tập tổng hợp
+ Tại mỗi dạng đều có bài tập tự luận và bài tập trắc nghiệm với phương pháp giải cụ thể, dễ hiểu.
III. Phương pháp giải các dạng bài tập di truyền học người:
III.1.DẠNG 1 - BÀI TẬP LIÊN QUAN ĐẾN PHẢ HỆ
III.1.1 Phương pháp giải
+ B1: xác định gen gây bệnh do nằm trên NST thường hay giới tính
+ Nếu trên NST thường khi có tỷ lệ mắc bệnh đồng đều ở cả 2 giới hoặc mẹ mắc bệnh, con
trai lại không bị bệnh.
+ Nếu trên NST giới tính khi mang các đặc điểm của gen trên NST giới tính như: gen bị
bệnh chỉ biểu hiện ở con trai, có sự di truyền chéo…
+ B2: Tính xác xuất xuất hiện bệnh ở đời con.
(Lưu ý với những bài xác định khả năng xuất hiện ở đời con nhưng là con trai hoặc con gái đầu
lòng (thứ 2,3..) thì phải nhân với 1/2 vì con trai/con gái=1/1)
Ở một số bài cần áp dụng phương pháp nhân xác suất để tính toán.
Chú ý dựa vào các điều kiện đầu bài và trạng thái biểu hiện bệnh ở phả hệ để xác định
bệnh do gen trội hay do gen lặn quy định
III.1.2. Các ví dụ cụ thể:
Ví dụ 1: (HSG Tỉnh 2011) Khảo sát một bệnh di truyền ở người qua 3 thế hệ được phả hệ:
a) Phân tích phả hệ để xác định qui luật di truyền chi phối bệnh trên.
b) Xác suất để cá thể 10 mang gen bệnh là bao nhiêu?
Bài giải:
a) Qui luật di truyền chi phối bệnh trên là:
Bệnh trên do gen lặn qui định (vì 6 và 7 không bị bệnh). Gen này nằm trên nhiễm sắc thể thường
(không thể nằm trên X hay Y), vì 6 bình thường mà 9 bị bệnh di truyền theo qui luật phân li.
I
II
III
Nam bình thường
Nam bị bệnh
Nữ bình thường
Nữ bị bệnh
1 2 3
5
4
9
6 7 8
10
b) Xác suất để cá thể 10 mang gen bệnh là:
Vì 9 bị bệnh 6 và 7 dị hợp tử Xác suất để người 10 mang gen bệnh là 2/3 0,667
Ví dụ 2: ĐH 2011 Cho sơ đổ phả hệ sau:
◘
Sơ đồ phả hệ trên mô tả sự di truyền một bệnh ở người do một trong hai alen của một gen quy định.
Biết rằng không xảy ra đột biến ở tất cá các cá thể trong phả hệ. Trong những người thuộc phả hệ
trên, những người chưa thể xác định được chính xác kiểu gen do chưa có đủ thông tin là:
A. 8 và 13 B. 1 và 4
C. 17 và 20 D. 15 và 16
Bài giải:
+ Căn cứ theo các thể hệ I, II, III, và IV ta có thể khằng định: alen trội A mới là alen gây bệnh ở
người và nằm trên NST thường trong sơ đồ phả hệ này.
+ Lập luận logic ta có thể điền thông tin về KG của các cá thể có mặt trong sơ đồ phả hệ (Sơ đồ
trên)
+ Căn cứ vào sơ đồ KG của sơ đồ phả hệ vừa tìm được ta có thể kết luận đáp án cần chọn theo yêu
cầu của đề bài: Trong những người thuộc phả hệ trên, những người chưa thể xác định được chính
xác kiểu gen do chưa có đủ thông tin là: cá thể số 17 và 20.
→ Đáp án C. 17 và 20
Ví dụ 3 : Sơ đồ phả hệ dưới đây cho biết một bệnh ở người do một trong hai alen của gen quy định.
Cặp vợ chồng (1) và (2) ở thế hệ thứ II mong muốn sinh hai người con có cả trai, gái và đều
không bị bệnh trên. Cho rằng không có đột biến xảy ra, khả năng để họ thực hiện được mong muốn
là bao nhiêu?
A. 5,56% B. 12,50% C. 8,33% D. 3,13%
Giải: Qua sơ đồ phả hệ --> gen gây bệnh là gen trội nằm trên NST thường
--> Xác suất để cá thể (1) có kiểu gen Aa là: 2/3
- Xác suất cá thể (2) có kiểu gen aa là: 1
- Xác suất sinh 2 con trong đó có 1 trai, 1 gái là: C12 . 1/2. 1/2 = 1/2
- Xác suất cả 2 con bình thường: 1/2 . 1/2 = 1/4
--> xác suất cần tìm là: (2/3.1)(1/2)(1/4) = 1/12 = 8.33% --> Đáp án C
Hoặc cách khác:
- Với kg Aa x aa thì xs sinh con bình thường = 1/2
- xs 1 trai , 1 gái = 1/2 XS chung = 2/3( 1/2.1/2.1/2) =1/12 = 8,33%
Nhiều em HS không nhận thấy điểm sai của mình khi giải. Đó là đã tính lặp 2 lần xs của người
chồng nên kq = 1/18 = 5,56%
Ví dụ 4: Sự di truyền một bệnh ở người do 1 trong 2 alen quy định và được thể hiện qua sơ đồ phả
hệ dưới đây. Các chữ cái cho biết các nhóm máu tương ứng của mỗi người. Biết rằng sự di truyền
bệnh trên độc lập với di truyền các nhóm máu, quá trình giảm phân bình thường và không có đột
biến xảy ra.
a) Những người nào trong phả hệ là chưa có đủ cơ sở để xác định chắc chắn kiểu gen về bệnh nói
trên ?
A. (2); (4); (5). B. (5) ; (7). C. (4); (5); (7). D. (4); (7); (8).
b) Xác suất để cặp vợ chồng (7) và (8) ở thế hệ (III) sinh con có nhóm máu B và bị bệnh trên:
A. 1/9 B. 1/12 C. 1/24. D. 1/18.
c) Xác suất để cặp vợ chồng (7) và (8) ở thế hệ (III) sinh con trai có nhóm máu A và không bị bệnh
trên:
A. 3/48 B. 3/24 C. 5/72. D. 5/36.
- Dể dàng nhận ra đặc điểm DT của bệnh do gen lặn trên NST thường.
- Sự DT các nhóm máu phải hiểu là do 3 alen IA=IB>O
gồm 6 kg qui định 4 nhóm máu.
có thể bạn quan tâm
Hệ thống lý thuyết và giải bài tập Toán lớp 8: Phân tích đa thức thành...
3
908
339
Tài liệu, đề thi môn Toán
3
(New)
Tóm tắt lý thuyết và giải bài tậpToán lớp 8: Phân tích đa thức thành n...
5
914
339
Tài liệu, đề thi môn Toán
5
(New)
Hoàn thiện phương pháp nghiên cứu đa dạng di truyền bằng kĩ thuật RAPD...
77
1.300
314
Kinh tế quản lý
77
(New)
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC TẠO ĐỘNG LỰC CHO NGƯỜI LAO...
93
1.013
312
Báo cáo, luận văn khác
93
(New)
PHƯƠNG PHÁP TẢ NGƯỜI
3
743
309
Giáo án, bài giảng lớp 6
3
(New)
NGỮ VĂN : PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINH
2
731
330
Giáo án, bài giảng lớp 8
2
(New)
phương pháp ăn hoa quả đúng cách cho người tiểu đường
4
760
264
Bệnh thường gặp
4
(New)
LÝ THUYẾT SINH HỌC 12: DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN N...
3
798
314
Tài liệu, đề thi Sinh Học
3
(New)
thông tin tài liệu
Phương pháp giải
B1: Xác định gen gây bệnh do nằm trên NST thường hay giới tính
Nếu trên NST thường khi có tỷ lệ mắc bệnh đồng đều ở cả 2 giới hoặc mẹ mắc bệnh, con trai lại không bị bệnh.
Nếu trên NST giới tính khi mang các đặc điểm của gen trên NST giới tính như: gen bị bệnh chỉ biểu hiện ở con trai, có sự di truyền chéo…
B2: Tính xác xuất xuất hiện bệnh ở đời con.
(Lưu ý với những bài xác định khả năng xuất hiện ở đời con nhưng là con trai hoặc con gái đầu lòng (thứ 2,3..) thì phải nhân với 1/2 vì con trai/con gái=1/1)
Ở một số bài cần áp dụng phương pháp nhân xác suất để tính toán.
Chú ý dựa vào các điều kiện đầu bài và trạng thái biểu hiện bệnh ở phả hệ để xác định bệnh do gen trội hay do gen lặn quy định
Mở rộng để xem thêm
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
70 câu hỏi trắc nghiệm luyện thi chứng chỉ tin A
Đề tài nghiên cứu thực trạng thất nghiệp tại Việt Nam
Đà Nẵng: Thiếu nhất quán trong công tác quy hoạch đô thị
Bài tập ôn tập cuối tuần lớp 2: Tuần 21
Giáo trình Quản trị học của Đại học kinh tế quốc dân
4 đề thi học sinh giỏi Toán lớp 2, có đáp án kèm theo
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có
×
