Xây d ng đ ng bao thôn, c s đ xây d ng và k t n i h t ng nông thôn b n ự ườ ơ ở ể ự ế ố ạ ầ ề
v ngữ
Trong th i gian qua, nhi u đ án quy ho ch nông thôn m i (vùng đ ng b ng B c B ) ờ ề ồ ạ ớ ồ ằ ắ ộ
đã đ c phê duy t. Tuy nhiên do nh ng đi u ki n v kinh phí và nh ng h n ch v ượ ệ ữ ề ệ ề ữ ạ ế ề
m c tiêu ng n h n, trong b i c nh nông thôn ch a có nh ng thay đ i rõ nét v ụ ắ ạ ố ả ư ữ ổ ề
ph ng th c s n xu t nên các đ án c b n đ xu t m c đ nâng c p hi n tr ng hươ ứ ả ấ ồ ơ ả ề ấ ở ứ ộ ấ ệ ạ ạ
t ng xã h i và h t ng k thu t hi n có. Trong các m c tiêu mà đ án h ng t i đ t ầ ộ ạ ầ ỹ ậ ệ ụ ồ ướ ớ ạ
đ c, m c tiêu xây d ng h t ng k thu t và môi tr ng b n v ng v n là khó đ t ượ ụ ự ạ ầ ỹ ậ ườ ề ữ ẫ ạ
nh t, còn thi u tính kh thi và m t đ nh h ng cho t m nhìn xa. Có th th y đây là s ấ ế ả ộ ị ướ ầ ể ấ ự
lúng túng t lý lu n d n đ n các nhà t v n thi u các c s v đ nh h ng, m c tiêu ừ ậ ẫ ế ư ấ ế ơ ở ề ị ướ ụ
và nh ng nguyên t c th ng nh t đ quy ho ch xây d ng nông thôn m i. ữ ắ ố ấ ể ạ ự ớ
Vì v y r t c n có nh ng nghiên c u, đ c bi t là v h t ng nông thôn, đ t c s phát ậ ấ ầ ữ ứ ặ ệ ề ạ ầ ặ ơ ở
tri n nông thôn hi n nay trong m t t m nhìn dài h n (đ n năm 2030) và minh ch ng ể ệ ộ ầ ạ ế ứ
cho kh năng đáp ng đ c nh ng bi n đ ng m i c a s thay đ i ph ng th c s n ả ứ ượ ữ ế ộ ớ ủ ự ổ ươ ứ ả
xu t theo h ng s n xu t l n, thay đ i c c u s n xu t và có ng d ng các công nghấ ướ ả ấ ớ ổ ơ ấ ả ấ ứ ụ ệ
tiên ti n trong s n xu t nông nghi p.ế ả ấ ệ
Bài vi t này chia s m t s k t qu nghiên c u b c đ u cho th y t các c u trúc ế ẻ ộ ố ế ả ứ ướ ầ ấ ừ ấ
làng xã truy n th ng c a vùng B c B , vi c xây d ng đ ng bao thôn là m t h ng ề ố ủ ắ ộ ệ ự ườ ộ ướ
xây d ng hoàn thi n c u trúc h t ng làng xã kh thi và có th t o l p đ ng m t ự ệ ấ ạ ầ ả ể ạ ậ ượ ộ
khung h t ng b n v ng cho các m c tiêu dài h n trong t ng lai.ạ ầ ề ữ ụ ạ ươ
T đi u ki n hi n tr ng:ừ ề ệ ệ ạ
Tr c h t, xu t phát t hi n tr ng c u trúc h th ng giao thông c a các làng xã vùng ướ ế ấ ừ ệ ạ ấ ệ ố ủ
đ ng b ng B c B c b n là c u trúc d ng phân nhánh cành cây. Có m t tr c đ ng ồ ằ ắ ộ ơ ả ấ ạ ộ ụ ườ
thôn chính và phân chia các cành nhánh theo ngõ xóm, có th t o thành các ngách. Các ể ạ
xã là t p h p c a các thôn v i đ ng liên xã, liên thôn c b n t o nên chùm các cành ậ ợ ủ ớ ườ ơ ả ạ
nhánh nh v y. C u trúc làng truy n th ng này hình thành t vài trăm năm tr c và ư ậ ấ ề ố ừ ướ
v n c b n v n không có thay đ i l n. M t s bi n th c a c u trúc là d ng răng ẫ ơ ả ẫ ổ ớ ộ ố ế ể ủ ấ ạ
l c, thôn nhi u tr c chính. M t vài thôn (r t hi m) đã hình thành c u trúc giao thông ượ ề ụ ộ ấ ế ầ
m ng, ph bi n ch vùng Thái Bình, Ninh Bình, n i xây d ng các doanh đi n do ạ ổ ế ỉ ở ơ ự ề
Nguy n Công Tr thi t l p t h n 200 năm tr c.ễ ứ ế ậ ừ ơ ướ
T c u trúc giao thông này, h th ng ao h , c ng rãnh thu gom n c đ c hình thành. ừ ấ ệ ố ồ ố ướ ượ
H th ng giao thông, m t n c cũng quy t đ nh nên các không gian truy n th ng c a ệ ố ặ ướ ế ị ề ố ủ
đ ng làng ngõ xóm, không gian ao làng, c ng làng…ườ ổ
M t v n đ đ t ra là h khung c u trúc khung giao thông truy n th ng này có đáp ng ộ ấ ề ặ ệ ấ ề ố ứ
đ c nhu c u t ng lai. Câu tr l i ch c ch n là không. V i nh ng nh c đi m rõ ượ ầ ở ươ ả ờ ắ ắ ớ ữ ượ ể
ràng là:
- Giao thông phân nhánh ch phù h p v i giao thông đi b , giao thông c gi i r t khó ỉ ợ ớ ộ ơ ớ ấ
ti p c n sâu vào làng. Khi phát tri n các làng ngh đã th y rõ h n ch c a c u trúc ế ậ ể ề ấ ạ ế ủ ấ
này không đáp ng đ c nhu c u v n chuy n hàng hóa t các h gia đình có s n xu t.ứ ượ ầ ậ ể ừ ộ ả ấ
- C u trúc phân nhánh t o ra nhi u l i vào làng (th ng t 2 đ n 3 c ng) và nhi u l i ấ ạ ề ố ườ ừ ế ổ ề ố
ra đ ng t các c ng và c ng ngõ. Tuy nhiên các l i này không đ c k t n i l i do ồ ừ ổ ổ ố ượ ế ố ạ
1