Home
Giáo dục đào tạo
Tài liệu, đề thi môn Ngữ Văn
Hãy trình bày những điểm đặc sắc trong bài thơ Viếng Lăng Bác của Viễn Phương
Hãy trình bày những điểm đặc sắc trong bài thơ Viếng Lăng Bác của Viễn Phương
Đề bài: Những đặc sắc trong bài thơ Viếng Lăng Bác của Viễn Phương.
Bài tham khảo 1
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người con ưu tú của dâc tộc, vị lãnh tụ vĩ đạo của đất
nước và là vị cha già hiền từ của mọi người dân Việt Nam. Với cái tên gọi
"Bác" thân thương và gần gũi, Bác của chúng ta luôn là hiện thân của những
điều cao đẹp nhất và mạnh mẽ nhất. Giờ đây tuy Bác đã đi xa chỉ còn lăng Bác
là nơi thiêng liêng nhất lưu giữ bóng dáng Bác lúc sinh thời, là nơi chiêm
ngưỡng và bày tỏ lòng thành kính của nhân dân cả nước. Nhà thơ Viễn
Phương, một người con của miền đất Nam bộ khi được vinh dự ra thăm lăng
Bác đã sáng tác bài "Viếng Lăng Bác". Một bài thơ đã thể hiện niềm cảm xúc
dạt dào được dồn nén kết tinh không chỉ từ lòng thương nhớ Bác của riêng tác
giả mà còn là cả sự tôn kính của những đồng bào miền Nam.
Đã có nhiều nhà thơ, nhà văn viết về Bác một cách rất đỗi nồng nàn và sâu lắng
như Tố Hữu, Xuân Diệu… nhưng "Viếng Lăng Bác" của Viễn Phương lại gợi
cho chúng ta niềm cảm xúc sâu xa nhất. Ngay từ khi mở đầu bài thơ, tác giả đã
bộc lộ niềm xúc động dạt dào:
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Tuy lời thơ mộc mạc, giản dị nhưng nó lại chứa đựng, lời tâm tình ngọt ngào,
tha thiết bao trùm lên cảm xúc của nhà thơ. Từ xưng hô "Con….Bác" là cách
gọi thân thương của đồng bào miền Nam đối với Bác, nó thể hiện sự ngậm
ngùi và lòng thành kính của tác giả. Đặc biệt, nó đã thể hiện tình cảm của
người con ở xa với nỗi nhớ thương ấp ủ bấy lâu nay đang bắt đầu trào dâng,
thổn thức khi ra thăm lăng Bác. Từ cảm xúc chủ đạo của câu thơ đầu, ta lại
nhận thấy yếu tố thực và ảo trong những câu sau:
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng
Tác giả đã khéo léo chọn hình ảnh cây tre làm cái nhìn đầu tiên khi thăm lăng
Bác. Hình ảnh này đã quá thân thuộc và gần gũi với quê hương, đất nước, đã
in sâu vào tiềm thức của tác giả. Đây là hình ảnh ẩn dụ gây ấn tượng mạnh, nó
còn là biểu tượng của những đức tính cao quý hiện diện trong một dân tộc kiên
cường bất khuất. Giống như những câu thơ của Nguyễn Duy:
Thân gầy guộc, lá mong manh
Mà sao nên lũy nên thành tre ơi!
Thêm vào đó, hình ảnh cây tre đã làm cho tác giả cảm thấy thương xót lẫn tự
hào. Thương xót vì tre phải chịu đựng bão táp, mưa sa; tự hào vì tre vẫn thẳng
hàng, không nghiêng ngửa. Đây là một sự liên tưởng độc đáo: Từ sương sa
liên tưởng đến bão táp, mưa gió và tác giả đã chấp nối hình ảnh cây tre, Việt
Nam và Hồ Chí Minh lại thành một. Ta thấy đặc sắc của khổ thơ này là mạch
cảm xúc cứ trào dâng mãnh liệt theo từng cung bậc" , sắc thái khác nhau. Khi
kể lể, lúc xao xuyến, trầm tư gợi nên một cảm xúc sâu lắng. Ở đây, tác giả đã
sử dụng nhịp hai hoặc bốn với giọng điệu tha thiết khiến người đọc bị lôi cuốn
mãnh liệt hơn.
Khổ thơ hai bao trùm lên là không khí thực và ảo, với nhiều hình ảnh ẩn dụ và
tượng trưng, liên tưởng sâu sắc, rộng rãi:
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
"Mặt trời trên lăng" là hình ảnh thực – là mặt trời của trái đất, là nguồn sáng
rực rỡ và vĩnh hằng nhất thế gian. "Mặt trời trong lăng rất đỏ" làm ta nhớ đến
trái tim nhiệt huyết, chân thành, yêu nước thương dân của Bác. Tác giả đã so
sánh cái trường tồn, vĩnh hằng của mặt trời với cái vĩ đại, sự bất diệt của Bác,
đó quả là một sự so sánh độc đáo, giàu sáng tạo, xuất thần, thoát sáo chưa hề
có. Cùng với hình ảnh ẩn dụ "mặt trời trong lăng" là hình ảnh của "tràng hoa"
khiến người đọc phải hình dung là chính mình đang hòa vào dòng người
thương nhớ Bác để tô thắm thêm những mùa xuân tuyệt vời Bác đã trọn hiến
dâng cho đất nước:
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
Dường như không phải mọi người đến viếng một thi hài mà là đến thăm một
cuộc đời bảy mươi chín mùa xuân đã hoàn toàn hy sinh cho nước cho dân.
Hình ảnh ẩn dụ "tràng hoa" là sự so sánh dòng người xếp hang vào thăm lăng
Bác, nhưng tràng hoa dài bất tận. Đây thật sự là một so sánh hết sức sinh động,
tự nhiên và thuần nhuyễn. Điều này còn được thể hiện qua điệp từ "ngày
ngày" được lặp lại hai lần diễn tả một thời gian hầu như là vĩnh cửu, dài vô
tận, nó cũng là tượng trưng cho nỗi lòng khôn nguôi nhớ Bác của đồng bào
miền Nam.
Khổ thứ ba là cảm xúc trào dâng mãnh liệt, diễn tả cảm xúc khi bước vào nơi
ngự trị của sự im lặng, trang nghiêm, của sự yên nghỉ đời đời. Những câu thơ
mới chân thực và mơ mộng biết bao!
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền.
Với các hình ảnh ẩn dụ độc đáo, tác giả đã bộc lộ cảm xúc dạt dào của mình và
tình cảm thân thương, gần gũi đối với Bác. Cuộc đời của Bác như "mặt trời",
giấc ngủ của Bác như "vầng trăng"-"vầng trăng" mang ánh sáng dịu nhẹ soi
đường chỉ lối cho đất nước tiến đến một tương lai tốt đẹp hơn. Dẫu rằng Bác
đã trở nên bất tử, đã hòa nhập vào thiên nhiên cao rộng, vĩnh hằng nhưng vẫn
không che giấu được sự thương xót, nuối tiếc từ một sự thật hết sức đau lòng
là Bác đã ra đi vĩnh viễn:
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim
Hình ảnh "trời xanh" cũng càng khẳng định rằng Bác thật sự đã ra đi mãi mãi.
Lời thơ dẫn dắt người đọc vào thực tế ấy như mũi kim đâm "nhói" vào tim, gợi
sự đau lòng, nuối tiếc và nỗi xót xa trào dâng mãnh liệt trong lòng tác giả, câu
thơ như một tiếng khóc nghẹn ngào. Sự mâu thuẫn ấy đã góp phần tạo nên
kịch tính cho cả bài thơ, làm cho bài thơ đầy cảm xúc và cũng tràn đầy nước
mắt. Nhưng hình ảnh ẩn dụ sáng tạo, độc đáo như "vầng trăng", "trời xanh"
cũng tạo nên cái hay và đặc sắc của bài thơ.
Khổ cuối cùng vẫn liền mạch cảm xúc dạt dào của những khổ trước cộng thêm
sự luyến tiếc đang trào dâng trong tim tác giả. Tuy vẫn còn đứng bên Bác, nhà
thơ đã bịn rịn nhớ đến phút sắp chia xa:
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
Không phải rưng rưng, rơm rớm mà là "trào", chứng tỏ một cảm xúc, tình yêu
thương mãnh liệt đối với Bác mới thiết tha, sâu lắng làm sao. Ở đây, tác giả
không sử dụng một biện pháp nghệ thuật tu từ gì cả, nó xuất phát từ tận đáy
lòng của tác giả nhưng vẫn khiến chúng ta xúc động với những câu thơ vô
cùng giản dị ấy. Nỗi đau như dồn nén giữa tâm hồn làm nảy sinh bao ước
muốn: Muốn làm con chim hót quanh lăng để chúng vui tươi, nhí nhảnh;
muốn làm đóa hoa tỏa làn hương như thực, như hư; muốn làm cây tre bầu bạn
với Bác mỗi ngày, canh từng giấc ngủ cho Bác. Tất cả những ước muốn ấy
chắc hẳn cùng chung một mục đích là muốn làm vơi nổi vắng vẻ, yên ắng
trong lặng. Điệp từ "muốn làm" lặp đi lặp lại ba lần chẳng những thể hiện
được ước nguyện của tác giả, mong ước chung của đồng bào miền Nam mà
còn tạo nên một nghệ thuật đặc sắc cho bài thơ. Ở đây, hình ảnh cây tre lại
xuất hiện khép lại bài thơ một cách khéo léo nhưng vẫn rất tự nhiên, không gò
bó.
"Viếng lăng Bác" của Viễn Phương là bài thơ giàu hình ảnh, giàu chất suy
tưởng và lãng mạn trữ tình. Trong bốn khổ thơ, khổ nào cũng đầy ấp ẩn dụ,
những ẩn dụ đẹp và trang nhã thể hiện lòng thành kính đối với Bác và nâng
cao tâm hồn của nhà thơ. Hơn nữa, bằng sự luyến láy từ ngữ, âm điệu phong
phú, lời thơ mộc mạc và giản dị đã làm cho bài thơ tràn đầy cảm xúc một cách
sâu lắng. Chính vì vậy, bài thơ đã sớm được phổ nhạc và trở thành bài hát hết
sức truyền cảm, giọng điệu êm ái, nhẹ nhàng, trở nên quen thuộc đối với tất cả
chúng ta.
Bài tham khảo 2
"Bác Hồ, Người là tình yêu thiết tha nhất trong lòng dân và trong trái tim nhân
loại". Câu hát xúc động về Bác vẫn vang lên trong lòng chúng ta không khỏi
khiến ta bùi ngùi, xúc động. Bác đã đi xa để lại cho dân tộc cả một niềm tiếc
nhớ và kính yêu vô hạn. Đã biết bao nhà thơ khắc hoạ thành công tình cảm vô
hạn của chúng ta dành cho Bác. Trong đó không thể không nhắc đến bài thơ
Viếng lăng Bác của Viễn Phương.
Bài thơ không chỉ là nén hương thơm Viễn Phương thành kính dâng lên Bác
Hồ kính yêu mà còn là khúc tâm tình sâu nặng mà nhà thơ thay mặt đồng bào
miền Nam gửi đến Bác trong những ngày đầu độc lập. Ấn tượng đầu tiên là
cách xưng hô rất thân thuộc, gần gũi của người con Nam Bộ với Bác:
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Hai tiếng con - Bác vang lên xoá nhoà khoảng cách giữa lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí
Minh với một người lao động cần lao. Nó trở thành mối quan hệ máu thịt giữa
cha và con, đặc biệt đứa con ấy lại là đứa con của miền Nam xa cách. Viễn
Phương ra thăm Bác là trở về bên người cha yêu dấu, tìm lại niềm hạnh phúc
ấm lòng sau bao năm tháng cách xa. Vẻ đẹp đầu tiên nhà thơ nhận ra là hàng
tre bát ngát, tượng trưng cho ý chí và sức mạnh quật cường của dân tộc. Niềm
xúc động đã cất lên thành lời:
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
Hàng tre quanh lăng Bác phải chăng là biểu tượng của cây cỏ mang màu sắc
quê hương về đây hội tụ? Tre là một loài cây luôn vươn cao, đứng thẳng, hiên
ngang trong bão táp mưa sa. Vì thế tre mang nhiều đặc điểm giống như đức
tính của người Việt Nam ta: Cần cù, chịu khó, hiên ngang, luôn hướng về cội
nguồn. Hàng tre lăng Bác tượng trưng cho thế đứng vững vàng của toàn dân
tộc. Giọng thơ bồi hồi tha thiết mà rạo rực, tự hào, kiêu hãnh.
Nét đặc sắc của bài thơ là nhà thơ đã vận dụng rất sáng tạo và đặc sắc nghệ
thuật ẩn dụ, hoán dụ, tạo ra một loạt hình ảnh, hình tượng lớn lao, đẹp đẽ, sáng
ngời:
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Bác là mặt trời hay mặt trời là Bác? Có lẽ là cả hai. Người cùng như mặt trời
vĩnh hằng và ấm áp. Người đem đến cho nhân loại tình yêu thương, lòng nhân
ái và nền độc lập. Hình ảnh mặt trời làm sáng cả câu thơ. Bác là nguồn ánh
sáng làm hồi sinh sự sống. Nhờ có Bác mà dân tộc Việt Nam đã rũ bùn đứng
dậy sáng loà (Nguyễn Đình Thi), đất nước không còn cảnh:
Con đói lả ôm lưng mẹ khóc
Mẹ đợ con đấu thóc cầm hơi
(Tố Hữu)
Người người biết ơn Bác, đời đời ngợi ca Bác bằng những lời ca, ý thơ đẹp đẽ:
Người rực rỡ một mặt trời cách mạng
Còn đế quốc là loài dơi hốt hoảng.
(Tố Hữu)
Mặt trời lặn mặt trời mang theo nắng
Bác ra đi để ánh sáng cho đời.
(Phạm Tiến Duật)
Cảm động sao những tấm lòng thành kính. Những tấm lòng như tấm lòng của
Viễn Phương:
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chin mùa xuân
Hình ảnh dòng người đi trong thương nhớ là một phát hiện rất mới, chứa đựng
nhiều ý nghĩa và cảm xúc. Không gian nơi Bác nằm dường như là không gian
của tình thương nỗi nhớ, không gian của tấm lòng thành kính, thiêng liêng. Và
đây nữa, tràng hoa dâng Bác vừa là hình ảnh thực vừa mang nghĩa tượng
trưng. Đó là tình đoàn kết, tương thân tương ái của nhân dân ta, giúp dân tộc
đứng vững trong những cơn phong ba bão táp. Những người con hôm nay
không chỉ dành cho vị cha già lòng biết ơn thành kính mà còn tự hào dâng lên
Người những chiến công trong thời bình xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Mạch cảm xúc được phát triển theo từng bước đi của nhà thơ vào lăng viếng
Bác. Nỗi xúc động đã thổn thức trong lòng người con từ khi hàng tre bên lăng
còn xa xa, cho đến khi cùng dòng người bước tới rồi và nghẹn ngào khi được
nhìn thấy Bác:
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền.
Với chúng ta Bác không bao giờ mất, Bác mãi trường tồn cùng sông núi. Bác
nằm đó trong giấc ngủ bình yên, một giấc ngủ nhẹ nhàng, thanh thản. Một vẻ
đẹp rất đỗi thanh cao đang toả sáng. Sự thanh cao đó phải chăng là một chân lí
nhân cách của Người? Dù là trong thơ văn hay trong cuộc sống, giữa Bác và
vầng trăng luôn có sự gặp gỡ, hoà hợp và đồng điệu.
Viễn Phương cũng như những người con khác ước mơ được ra thăm Bác dù
chỉ một lần. Hôm nay nỗi mong mỏi đã trở thành hiện thực nhưng sao nhà thơ
lại thấy nhói đau:
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
có thể bạn quan tâm
Phát hiện những khó khăn tâm lý trong giao tiếp với giảng viên của học...
70
942
466
Báo cáo, luận văn khác
70
(New)
Tổng hợp những add-on (tiện ích mở rộng) của Chrome dành cho chuyên vi...
28
746
334
Tài liệu CNTT khác
28
(New)
Tiểu luận: Đặc điểm chủ yếu trong quá trình Nguyễn Ái Quốc lựa chọn co...
7
838
322
Lý luận chính trị
7
(New)
Phân tích thực trạng giải pháp tài chính và tình hình kinh doanh các s...
146
964
245
Kinh tế quản lý
146
(New)
60 câu trắc nghiệm Phương trình, Bất Phương trình, Hệ Phương trình – Đ...
15
1.168
336
Tài liệu, đề thi môn Toán
15
(New)
Phương hướng và những giải pháp cơ bản nhằm đẩy nhanh quá trình phát t...
33
787
338
Kinh tế - Thương mại
33
(New)
Luận án: Những công trình nghiên cứu về quan điểm, giải pháp phát huy...
20
796
305
Kinh tế quản lý
20
(New)
Những Antipatterns các lập trình viên cần phải tránh
15
820
238
Lập trình
15
(New)
thông tin tài liệu
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người con ưu tú của dâc tộc, vị lãnh tụ vĩ đạo của đất nước và là vị cha già hiền từ của mọi người dân Việt Nam. Với cái tên gọi "Bác" thân thương và gần gũi, Bác của chúng ta luôn là hiện thân của những điều cao đẹp nhất và mạnh mẽ nhất. Giờ đây tuy Bác đã đi xa chỉ còn lăng Bác là nơi thiêng liêng nhất lưu giữ bóng dáng Bác lúc sinh thời, là nơi chiêm ngưỡng và bày tỏ lòng thành kính của nhân dân cả nước. Nhà thơ Viễn Phương, một người con của miền đất Nam bộ khi được vinh dự ra thăm lăng Bác đã sáng tác bài "Viếng Lăng Bác".
Mở rộng để xem thêm
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
Văn mẫu lớp 2: Viết một đoạn văn ngắn nói về ảnh Bác Hồ mà em được nhìn thấy
Đề thi giữa học kì 1 môn Tiếng Việt lớp 5 năm 2018 - 2019 - Đề 2
Đề thi giữa học kì 1 môn Tiếng Việt lớp 4 năm học 2018 - 2019
Văn 8: Hãy nêu suy nghĩ của em về mối quan hệ giữa “học” và “hành”
Tiểu luận: Phân tích những yếu tố, đặc điểm trong thời kỳ quá độ lên CNXH
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
×
