Hướng dẫn Giải bài tập Vật lý 10: Cấu tạo chất. Thuyết động học phân tử
chất khí (SGK Vật lý 10 trang 154-155)
Bài 1 (trang 154 SGK Vật Lý 10): Tóm tắt nội dung về cấu tạo chất:
Lời giải:
- Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt là phân tử.
- Các phân tử chuyển động không ngừng.
- Các phân tử chuyển động càng nhanh thì nhiệt độ của vật càng cao.
Bài 2 (trang 154 SGK Vật Lý 10): So sánh các thể khí, lỏng, rắn về các mặt sau
đây:
- Loại phân tử,
- Tương tác phân tử
- Chuyển động phân tử
Lời giải:
- Ở thể khí các nguyên tử, phân tử ở xa nhau.
- Lực tương tác giữa các nguyên tử, phân tử rất yếu nên các nguyên tử, phân tử
chuyển dộng hoàn toàn hỗn độn. Do đó, chất khí không có hình dạng và thể tích riêng.
Chất khí luôn chiếm loàn bộ thể lích của bình chứa và có thể nén được dễ dàng.
- Ở thể rắn, các nguyên tử, phân tử ở gần nhau.
- Lực tương tác giữa các nguyên tử, phân tử chất rắn rất mạnh nên giữ dược các
nguyên tử, phân tử này ở các vị trí xác định và làm cho chúng chỉ có thể dao động xung
quanh các vị trí cân bằng xác định này. Do đó các vật rắn có thể tích và hình dạng riêng
xác định.
- Thể lỏng được coi là trung gian giữa thể khí và thể rắn.
- Lực tương tác giữa các phân tử chất lỏng lớn hơn lực tương tác giữa các nguyên tử,
phân tử chất khí nên giữ được các nguyên tử, phân tử không chuyển động phân tán ra
xa nhau. Nhờ đó chất lỏng có thể tích riêng xác định. Tuy nhiên, lực này chưa đủ lớn
như trong chất rắn để giữ các nguyên tử, phân tử ở những vị trí xác định. Các nguyên
tử, phân tử ở thể lỏng cũng đao động xung quanh các vị trí cân bằng, nhưng những vị
trí này không cố định mà di chuyển. Do đó chất lỏng không có hình dạng riêng mà có
hình dạng của phần bình chứa nó.
Bài 3 (trang 154 SGK Vật Lý 10): Nêu các tính chất của chuyển động của phân tử
Lời giải:
+ Loại phân tử: Đều giống nhau (cùng một chất)
+ Tương tác phân tử: Chất khí < chất lỏng < chất rắn
+ Chuyển động phân tử:
- Chất khí: Tự do, hỗn loạn
- Chất lỏng: Chuyển động xung quanh các vị trí cố định trong thời gian ngắn rồi chuyển
vị trí khác.
- Chất rắn: Chuyển động xung quanh vị trí cố định.
Bài 4 (trang 154 SGK Vật Lý 10): Định nghĩa khí lí tưởng
Lời giải:
Là chất khí trong đó các phân tử được coi là chất điểm và chỉ tương tác khi va chạm
với nhau.
Bài 5 (trang 154 SGK Vật Lý 10): Tính chất nào sau đây không phải là của phân
tử?
A. Chuyển động không ngừng