DANH MỤC TÀI LIỆU
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM
B MÔN LÝ LU N CHÍNH TRỘ Ậ
................
TI U LU NỂ Ậ
HP: KINH T CHÍNH TR MÁC-LÊNINẾ Ị
Đ tài: Vai trò c a nhà n c trong n n kinh t thủ ướ ề ế
tr ng n c taườ ở ướ
1
L I M Đ U Ở Ầ
Nh m i ng i đã bi t, kinh t th tr ng là m t ki u t ch c kinh t ph n ánh trìnhư ọ ườ ế ế ị ườ ể ổ ế
đ phát tri n cao c a văn minh nhân lo i. T tr c đ n nay nó t n t i và phát tri n ch y u ướ ế ủ ế
các n c ch nghĩa t b n, nhân t quy t đ nh s t n t i phát tri n c a ch nghĩa ướ ư ế ự ồ
t b n. Ch nghĩa t b n đã bi t l i d ng t i đa u th c a kinh t th tr ng đ ph c vư ả ư ả ế ư ế ế ườ
cho m c tiêu phát tri n ti m năng kinh doanh, tìm ki m l i nhu n, m t cách khách quan ể ề ế ợ
thúc đ y l c l ng s n xu t c a h i phát tri n m nh m . Ngày nay, kinh t th ự ượ ấ ủ ế
tr ng t b n ch nghĩa đã đ t t i giai đo n phát tri n khá cao ph n th nh trong cácườ ư ả
n c t b n phát tri n.ướ ư ả
T đ i h i IV c a Đ ng (năm 1986), đ t n c ta th c hi n đ ng l i đ i m i,ừ ạ ướ ườ
chuy n t c ch t p trung quan liêu bao c p sang c ch th tr ng có s qu n lý c a nhà ơ ế ậ ơ ế ườ
n c theo đ nh h ng h i ch nghĩa. Đ đ t đ c m c tiêu đã đ ra trong đi u ki nướ ướ ể ạ ượ
kinh t th tr ng h n 10 năm qua, đ t n c đã v t qua bao khó khăn, th thách giànhế ị ườ ơ ướ ượ
đ c nhi u thành t u trên các lĩnh v c c a đ i s ng h i, trong đó lĩnh v c kinh t .ượ ờ ố ế
Tuy nhiên trong các Văn ki n c a Đ ng t i đ i h i l n th VII,VIII đã đ c p đ n 4 nguy ạ ạ ộ ế
c thách th c đ i v i s nghi p cách m ng h i ch nghĩa n c ta, trong đó “ch chơ ở ướ
h ng h i ch nghĩa” th coi nguy c l n nh t. v y kh năng đ nh h ng ướ ơ ớ ướ
h i ch nghĩa n n kinh t th tr ng n c ta tr thành hi n th c hay không tr c h t ế ị ườ ướ ướ ế
ph thu c vào vai trò lãnh đ o kinh t c a Đ ng nhà n c nhân t quy t đ nh nh t ế ủ ướ ế
b o đ m đ nh h ng h i ch nghĩa c a n n kinh t th tr ng cũng nh toàn b s ướ ế ườ ư ộ ự
nghi p phát tri n c a đ t n c. ấ ướ
Ngày nay trong n n kinh t th tr ng hi n đ i, v i s phát tri n nhanh chóng c a ế ị ườ
khoa h c - công ngh , n u không s can thi p c a nhà n c thì không th gi i quy t ệ ế ướ ế
đ c nhi u v n đ kinh t l n có t m c qu c gia, qu c t . Vì th k t h p hài hoà gi a sượ ế ớ ế ế ế
v n hành c a c ch th tr ng v i s đi u ti t c a nhà n c c n thi t gi i pháp ơ ế ị ườ ế ướ ế
mang l i thành công trên con đ ng phát tri n. Trong m i quan h đó, nhà n c gi vai trò ườ ướ ữ
đ nh h ng t o “hành lang’ pháp lý và môi tr ng đ u t đ các ch th th có th phát ướ ươ ư ể ể ể
huy tính năng đ ng, sáng t o c a mình. ạ ủ
Nh n th c đ c t m quan tr ng v vai trò c a nhà n c trong n n kinh t th ượ ầ ướ ế
tr ng nên em đã ch n đ tài ườ ọ ề Vai trò c a nhà n c trong n n kinh t th tr ng ướ ế ị ườ
n c taướ ”.
2
N I DUNG CHÍNH
CH NG I:ƯƠ NH NG LÝ LU N V N N KINH T TH TR NG Ề Ề ƯỜ
A . KINH T TH TR NG Ị Ư
I. NH NG LÝ LU N V N N KINH T TH TR NG Ề Ề Ư
1. Khái ni m và đ c đi m ặ ể
Kinh t th tr ng n n kinh t hàng hoá phát tri n trình đ cao, m t hình th cế ườ ế ể ở
t ch c s n xu t h i hi u qu nh t phù h p v i trình đ phát tri n c a h i hi n nay. ộ ệ ộ ệ
Các đ c đi m chính c a kinh t th tr ng: ế ị ườ
- Các ch th kinh t tính t ch cao. M i ch th kinh t m t thành ph n c a ể ế ể ế
n n kinh t quan h đ c l p v i nhau, m i ch th t quy t đ nh l y ho t đ ng c a ế ể ự ế
mình.
- Tính phong phú c a hàng hóa. Do các ch th kinh t đ u t quy t đ nh l y ho t ủ ể ế ề ự ế ị
đ ng c a mình nên b t c hàng hoá nào nhu c u thì s ng i s n xu t. nhu c u ườ ả
c a con ng i thì cùng phong phú, đi u này t o nên s phong phú c a hàng hoá trong ườ ề ạ
n n kinh t th tr ng. ế ị ườ
- C nh tranh t t y u trong Kinh t th tr ng. Hàng hoá nào nhu c u l n thí s ấ ế ế ị ườ ầ ớ
nhi u ng i s n xu t. Khi quá nhi u ng i cùng s n xu t m t m t hàng thì s c nhề ườ ả ấ ề ườ ả ấ
tranh là t t y u.ấ ế
- Kinh t th tr ng m t h th ng kinh t m , trong đó s giao l u r ng rãiế ị ư ế ư
không ch trong th tr ng m t n c màgi a các th tr ng v i nhau. ị ườ ướ ị ườ
- Giá c hình thành ngay trên th tr ng. Không m t ch th kinh t nào quy t đ nh ị ườ ế ế
đ c giá c . Giá c a m t m t hàng đ c quy t đ nh b i cung và c u c a th tr ng.ượ ủ ộ ư ế ủ ị ườ
N n Kinh t th tr ng có th t ho t đ ng đ c là nh vào s đi u ti t c a c ch ế ườ ể ự ượ ế ơ ế
th tr ng. Đó là các quy lu t kinh t khách quan nh quy lu t giá tr , quy lu t cung c u, l uị ườ ế ư ư
thông ti n t , c nh tranh… tác đ ng, ph i h p ho t đ ng c a toàn b th tr ng thành m tề ệ ố ợ ạ ộ ộ ị ườ
h th ng th ng nh t.ệ ố
2. u và nh c đi m c a n n kinh t th tr ng Ư ượ ể ủ ế ườ
a. u đi mƯ ể
3
Kinh t th tr ng thúc đ y l c l ng s n xu t phát tri n t o ra s c nh tranh g tế ườ ượ ự ạ
gao gi a các nhà s n xu t. Ng i tiêu dùng đ c tho mãn nhu c u cũng nh đáp ng ả ấ ườ ượ ư
đ c đ y đ m i ch ng lo i hàng hoá và d ch v .ượ ủ ọ
Phân công lao đ ng ngày càng xã h i hoá cao. M r ng quan h nhi u lo i th tr ng ở ộ ườ
t th tr ng đ a ph ng, th tr ng dân t c và khu v c, thi tr ng qu c t . ị ườ ươ ị ườ ườ ế
T o xu th liên doanh, liên k t đ y m nh giao l u kinh t , các n c đang phát tri n ế ế ẩ ư ế ướ
c h i đ c ti p xúc đ c chuy n giao công ngh s n xu t, công ngh qu n t cácơ ượ ế ượ ệ ả
n c phát tri n đ thúc đ y công cu c xây d ng và phát tri n kinh t n c mìnhướ ế ở ướ
Kinh t th tr ng góp ph n thúc đ y giao l u gi a các n c d i s th hi n quaế ị ườ ư ướ ướ
cac s n ph m d ch v mang b n s c riêng c a t ng dân t c, t ng đ a ph ng, t ng qu c ị ụ ị ươ
gia.
b. Nh c đi mượ ể
Kinh t th tr ng phát tri n t o đi u ki n thu n l i cho các thành ph n kinh t phátế ị ườ ể ạ ậ ợ ế
tri n, lúc đó vai trò c a kinh t nhà n c b gi m sút ch u s c ép m nh m t các thành ế ướ ẽ ư
ph n kinh t khác.ầ ế
Trong n n kinh t th tr ng s c nh tr nh g t gao giã các nhà s n xu t, các nhà ế ườ ạ ắ ả ấ
phân ph i d n đ n th t nghi p tăng cao ho t đ ng phúc l i xã h i b gi m sút.ố ẫ ế ạ ộ ộ ị ả
N n kinh t th tr ng do các nhà s n xu t hàng hoá d ch v ch y theo l i nhu n ế ị ườ
gây ra h u qu v môi tr ng sinh thái làm gi m t c đ tăng tr ng b n v ng c a qu c ả ề ườ ưở
gia.
M t trái c a n n kinh t th tr ng đem l i các t n n h i m i n y sinh cang ế ườ ệ ạ
ngày càng gia tăng.
N n kinh t th tr ng v i b n ch t c a l i nh n t i đa thì vi c c n đ nh ế ị ườ
h ng cho các thành ph n kinh t r t quan tr ng, n u không s nguy c đi ch chư ế ấ ế ơ
h ng xã h i ch nghĩa đ i l p v i b n ch t c a nhà n c ta.ướ ố ậ ướ
II. C CH TH TR NGƠ Ị ƯỜ
1. Khái ni m
Trong n n kinh t th tr ng m t lo t nh ng quy lu t kinh t v n c a nh ế ườ ế ố ư
quy lu t giá tr , quy lu t cung c u, quy lu t c nh tranh, v.v… Các quy lu t đó đ u bi u ậ ạ
hi n s ho t đ ng c a mình thông qua giá c th tr ng. Nh s v n đ ng giá c th ả ị ườ ả ị
tr ng di n ra m t s thích ng m t các t phát gi a kh i l ng c c u c a s nườ ượ ơ ấ
xu t ( t ng cung ) v i kh i l ng và c c u c a s n xu t (t ng cung ), t c s ho t đ ng ượ ơ ấ
c a các quy lu t đó đã đi u ti t n n s n xu t xã h i. ế ề
4
V y: c ch th tr ng c ch t đi u ti t c a n kinh t th tr ng do s tácơ ế ườ ơ ế ế ế ườ
đ ng c a các quy lu t v n c a nó. Nói m t cách c th h n, c ch th tr ng h ể ơ ơ ế ườ
th ng h u c c a s thích ng l n nhau, t đI u ti t l n nhau c a các y u t giá c , cung ơ ủ ế ế
c u, c nh tranh… tr c ti p phát huy tác d ng trên th tr ng đ đi u ti t n n kinh t th ế ườ ể ề ế ề ế ị
tr ng.ườ
C ch th tr ng m t b máy tinh vi đ ph i h p m t cách không t giác ho tơ ế ị ườ
đ ng c a ng i tiêu dùng v i các nhà s n xu t. C ch th tr ng t phát sinh và phát tri n ườ ơ ế ị ườ
cùng v i s phát tri n c a kinh t th tr ng phát sinh phát tri n cùng v i s phát tri n ế ị ườ
c a kinh t th tr ng, đâu s n xu t trao đ i hàng hoá thì đó th tr ng do ế ị ườ ị ườ
đó coá c ch th tr ng ho t đ ng.ơ ế ị ườ
2. u đi m và khuy t t t c a c ch th tr ng Ư ế ậ ơ ế ườ
a. u đi m c a c ch th tr ngƯ ơ ế ị ườ
C ch th tr ng nh ng u đi m tác d ng không có c ch nào hoàn toànơ ế ị ư ư ơ ế
thay th đ c.ế ượ
Th nh t , c ch th tr ng kích thích ho t đ ng c a ch th kinh t t o đi uơ ế ị ườ ế
ki n thu n l i cho ho t đ ng t do c a h . Do đó làm cho n n kinh t phát tri n năng đ ng, ậ ợ ạ ộ ế
có hi u qu .ệ ả
Th hai,s tác đ ng c a c ch th tr ng s đ a đ n s thích ng t phát giã kh i ơ ế ườ ẽ ư ế
l ng c c u c a s n su t ( t ng cung )v i kh i l ng c c u nhu c u c a h iượ ơ ấ ượ ơ ấ
( t ng c u ). Nh đó ta th tho mãn t t nhu c u tiêu dùng nhân v ng v n s n ạ ả
ph m khác nhau. Nhi m v này n u đ Nhà n c làm s ph i th c hiên m t s công vi c ế ướ ộ ố
r t l n, có khi không th c hi n đ c và đòi h i chi phí cao trong quá trình ra các quy t đ nh.ấ ớ ượ ế
Th ba, c ch th tr ng kích thích đ i m i thu t, h p hoá s n xu t. S c épơ ế ị ườ
c a c nh tranh bu c nh ng ng i s n xu t ph i gi m chi phí s n xu tbi t đ n m c t i ườ ả ấ ả ấ ế
thi u b ng cách áp d ng nh ng ph ng pháp s n xu t t t nh t nh không ng ng đ i m i ươ ấ ố ư
k thu t công ngh s n xu t, đ i m i s n ph m, đ i m i t ch c s n xu t qu n kinh ổ ớ ổ ớ
doanh, nâng cao hi u qu .ệ ả
Th tứ ư, c ch th tr ng th hi n phân ph i các ngu n l c kinh t m t cách t i u.ơ ế ị ườ ự ệ ồ ự ế ộ ư
Trong n n kinh t th tr ng, vi c l u đ ng, di chuy n, phân ph i các y u t s n xu t, v n ế ị ườ ư ế ố
đ u tuân theo nguyên t c c a thi tr ng; chúng s chuy n đ n n i đ c s d ng v i hi u ườ ể ế ơ ượ
qu cao nh t, do đó các ngu n l kinh t đ c phân b m t cách t i u. ồ ự ế ư ố ộ ư
5
Th năm, s đi u ti t c a c a c ch th tr ng m m d o h n s đi u ch nh c a cự ề ế ơ ế ị ườ ơ ự ề ơ
quan nhà n c kh năng thích nghi cao h n tr c, nh ng đi u ki n kinh t bi n đ i,ướ ơ ướ ế ế
làm thích ng k p th i gi a s n xu t xã h i v i nhu c u xã h i. ộ ớ
Nh nh ng u đi m và tác d ng đó, c ch th tr ng có th gi i quy t đ c nh ng ư ơ ế ị ườ ể ả ế ượ
v n đ c b n c a t ch c kinh t . c ch t t nh t đi u ti t n n s n xu t ơ ế ơ ế ố ế
h i.Tuy nhiên, s thành công” c a c ch đó đi u ki n: Các y u t s n xu t đ c ơ ế ế ố ả ượ
l u đ ng, di chuy n d dàng, giá c th tr ng tính linh ho t thông tin th tr ng ph iư ị ườ ị ườ
nh y, và các ch th th tr ng ph i n m đ c đ y đ thông tin liên quan. ị ườ ư
b. Nh ng khuy t t t c a c ch th tr ng ế ậ ơ ế ườ
C ch th tr ng c ch t t nh t đi u ti t n n kinh t th tr ng, tuy nhiên cơ ế ị ườ ơ ế ế ề ế ị ườ ơ
ch th tr ng cũng có nh ng khuy t t t v n có c a nó.ế ườ ế ậ
Th nh t, c ch th tr ng ch th hi n đ y đ khi s ki m soát c a c nh tranhơ ế ị ư ỉ ể ệ ự ể
hoàn h o, khi xu t hi n c nh tranh không hoàn h o, thì hi u l c c a c ch th tr ng b ơ ế ị ườ
gi m. Ch ng h n xu t hi n đ c quy n, các nhà đ c quy n th gi m s n l ng, tăng giá ộ ề ộ ề ượ
đ thu l i nh n cao, m t khác, khi xu t hi n đ c quy n thì không s c ép c a c nh tranh ủ ạ
đ i v i vi c đ i m i kĩ thu t.ố ớ
Th ba, m c đích ho t đ ng c a các doanh nghi p l i ích t i đa, v y h th ạ ộ
l m d ng tài nguyên c a h i gây ô nhi m môi tr ng s ng c a con ng i, do đó hi uạ ụ ườ ườ
qu kinh t – xã h i không đ c đ m b o. ế ượ ả
Th ba, phân ph i thu nh p không công b ng, có nh ng m c tiêu xã h i ch nghĩa dù ộ ủ
c ch th tr ng hoat đ ng trôi tr y thì cũng không đ t đ c. S tác đ ng c a c chơ ế ườ ượ ơ ế
th tr ng s d n t i s phân hoá giàu nghèo, phân c c v c a c i, tác đ ng c a c ch th ườ ề ủ ơ ế
tr ng s đ a l i hi u qu kinh t cao, nh ng không t đ ng mang l i nh ng giá tr ườ ẽ ư ế ư ự ộ
h i mu n v n t i. Edgar Morin đã nh n xét chua chát: “Trong các n n văn minh đ c ươ ớ ượ
g i là phát tri n c a chúng ta, t n t i m t tình tr ng kém phát tri n th m h i v văn hoá, trí ồ ạ ạ ề
não, tình ng i”.ườ
Th t , ư m t n n kinh t do c ch th tr ng thu n tuý đi u ti t khó tránh kh i ế ơ ế ị ườ ế
nh ng thăng tr m, kh ng ho ng kinh t tính chu kỳ th t nghi p. Ng i ta nh n th y ế ườ ậ ấ
r ng, m t n kinh t th tr ng hi n đ i đ ng tr c m t khó khăn nan gi i c a kinh t ế ị ườ ư ướ ế
mô: không m t n c nào trong m t th i gian dài l i có đ c l m phát th p đ y đ công ướ ượ ạ
ăn vi c làm.
Do c ch th tr ng m t lo t các khuy t t t v n c a nó, nên trong th c tơ ế ườ ế ậ ế
không t n t i c ch th tr ng thu n tuý, th ng s can thi p c a nhà n c đ s a ơ ế ườ ườ ệ ủ ướ ể
6
thông tin tài liệu
Như mọi người đã biết, kinh tế thị trường là một kiểu tổ chức kinh tế phản ánh trình độ phát triển nhất định của văn minh nhân loại. Từ trước đến nay nó tồn tại và phát triển chủ yếu dưới chủ nghĩa tư bản, là nhân tố quyết định sự tồn tại và phát triển của chủ nghĩa tư bản . Chủ nghĩa tư bản đã biết lợi dụng tối đa ưu thế của kinh tế thị trường để phục vụ cho mục tiêu phát triển tiềm năng kinh doanh, tìm kiém lợi nhuận, và một cách khách quan nó thúc đẩy lực lượng sản xuất của xã hội phát triển mạnh mẽ. Ngày nay, kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa đã đạt tới giai đoạn phát triển cao và phồn thịnh trong các nước tư bản phát triển.
Mở rộng để xem thêm
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có

LÝ THUYẾT TOÁN


×