2
ĐẶT VẤN ĐỀ
Dị vật đường ăn là một tai nạn rất thường gặp trong lĩnh vực Tai Mũi
Họng. Dị vật đường ăn bao gồm dị vật họng và dị vật thực quản. Dị vật họng
thường xảy ra trong sinh hoạt vì đường vào là đường miệng. Đa số là những
vật nhỏ và nhọn: mảnh xương, vảy cá, đầu tăm, mảnh thuỷ tinh… xảy ra do
nuốt phải và cắm lại ở họng. Dị vật thực quản ở sâu trong cổ, trong ngực và
thường phức tạp hơn về mặt định bệnh, xử trí và đặc biệt có nhiều nguy hiểm
trong diễn biến của tai nạn dị vật đường ăn [19], [24], [26].
Ở Mỹ cứ trên 1.000.000 người dân có 120 trường hợp mắc bệnh lý hóc
dị vật đường ăn và có khoảng 1500 trường hợp tử vong mỗi năm trên toàn
nước Mỹ [30].
Trong nước tại viện Tai Mũi Họng Trung ương, từ năm 1981 đến năm
1985 có 509 trường hợp dị vật đường ăn [22], tại Bệnh viện Tai Mũi Họng
thành phố Hồ Chí Minh từ 1991 đến 1997 có 3249 trường hợp dị vật đường
ăn đến khám và điều trị [25].
Tại khoa Tai Mũi Họng bệnh viện Việt nam - Cu Ba trung bình mỗi
ngày tiếp nhận 5 - 6 trường hợp dị vật đường ăn và trong bốn năm từ
1/2004 - 6/2008 đã tiếp nhận 4250 trường hợp đến khám và điều trị dị vật
đường ăn [3].
Tại Bệnh viện Trung ương Huế năm 1984 và năm 2004 Nguyễn Tư Thế
cũng có những nghiên cứu về dị vật đường ăn và nhận xét dị vật gặp ở mọi đối
tượng, người lớn nhiều hơn trẻ em. Trần Phương Nam, Nguyễn Tư Thế năm
2006 nghiên cứu dị vật thực quản tại khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Trung
ương Huế đưa ra tỉ lệ: Dị vật thực quản cổ 81,2%, ngực 16,7%, bụng 2,1%. Tỉ
lệ này có khác so với tài liệu kinh điển: Dị vật ở đoạn thực quản cổ là 80%,
12% là đoạn thực quản ngực và có 8% ở thực quản bụng [19], [26], [28].