Home
Giáo dục đào tạo
Tài liệu, đề thi môn Ngữ Văn
Phân tích hình ảnh bếp lửa trong bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt
Phân tích hình ảnh bếp lửa trong bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt
Viết bài tập làm văn số 7: Hình ảnh bếp lửa trong bài thơ Bếp lửa của
Bằng Việt
Bài tập làm văn số 1
Trong cuộc đời mỗi người, kỉ niệm tuổi thơ bao giờ cũng đẹp đẽ thân thuộc và
chứa chan tình nghĩa. Bởi những kỉ niệm ấy thường gắn bó với những con
người ruột thịt. Với Bằng Việt kỉ niệm về bà và tình bà cháu chắc là sâu nặng
lắm thân thiết lắm nên mới khơi nguồn dòng cảm xúc nồng ấm để sáng tạo
một tác phẩm đặc sắc: Bài thơ Bếp lửa. Có thể đấy là những kỉ niệm riêng của
nhà thơ, song đọc bài thơ chúng ta vẫn được sưởi chung với nhà thơ hơi lửa
của tình người thật gần gũi ân nghĩa, thật cao đẹp và thiêng liêng. Theo diễn
biến tâm tư của nhân vật người cháu, chúng ta cảm nhận thấm thìa từng cung
bậc tâm trạng.
Ngỡ như ta đang nhóm bếp lửa vậy - lửa của kỉ niệm tuổi thơ, lửa cuộc sống
lúc đã trưởng thành, bếp lửa của bà xưa là lửa của trăm nhà ngày nay.
Tám câu thơ đầu là kỉ niệm mới nhen lúc đứa cháu bốn tuổi:
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa...
Đọng lại trong mấy dòng thơ là chữ thương và hình ảnh bà lặng lẽ, âm thầm
trong khung cảnh biết mấy nắng mưa. Vậy là kỉ niệm đã sống dậy từ tình cảm
cháu nhớ thương bà và cuộc sống của hai bà cháu đầy khó khăn gian khổ:
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy
Gia cảnh như thế nên tuổi thơ của cháu và tuổi già của bà sao tránh được
những cơ cực xót đau. Bao nhiêu kỉ niệm xa xưa được nhớ lại.
Trong đó có một ấn tượng nhất, nổi lên lay động tâm hồn. Đó là ấn tượng về
khói bếp khói từ một bếp lửa của nhà nghèo.
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói ...
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại bây giờ sống mũi còn cay...
Mùi khói, rồi lại khói hun... nhà thơ đã chọn một chi tiết thật sát hợp, vừa
miêu tả chân thật cuộc sống tuổi thơ vừa thể hiện những tình cảm da diết bâng
khuâng xót xa thương mến. Nghĩ lại bây giờ sống mũi còn cay nhấn lại dòng
kỉ niệm xoáy sâu trong tiềm thức, lay mạnh cả tâm hồn và thể xác con người,
dường như cả người đọc cũng cảm thấy cay cay nơi sống mũi. Thơ Bằng Việt
có sức truyền cảm mạnh mẽ nhờ ở những chi tiết ngôn từ chân thực và giản dị
như thế. Cái bếp lửa kỉ niệm của nhà thơ vừa mới khơi lên, thoang thoảng mùi
khói, mờ mờ sắc xanh... Mà đã đấy ắp những hình ảnh hiện thực, thấm đẫm
biết bao nghĩa tình sâu nặng.
Đoạn thơ tiếp theo:
Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
(...)
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng.
Từ trong sương khói mịt mờ của tuổi nhỏ thổi hồng lên kỉ niệm tuổi thiếu niên
khi quê hương đất nước có chiến tranh. Ngôn ngữ hình ảnh thơ rõ dần. Giọng
thơ thủ thỉ như giọng kể trong chuyện cổ tích, có thời gian không gian. Có sự
việc nhân vật cụ thể tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa, con số không lớn
nhưng ngày tháng cứ kéo dài ròng rã, nặng nề. Bởi vì những ngày ở Huế ấy
cuộc sống gia đình thật hoang vắng, quạnh hiu. Bố mẹ bận công tác xa không
về. Chỉ có hai bà cháu cặm cụi bên nhau nhóm lửa mỗi sáng mỗi chiều trong
tiếng tu hú kêu. Nếu trong kỉ niệm hồi bốn tuổi - ở phần trên - ấn tượng đậm
nhất của cháu là mùi khói thì đến đây ấn tượng là tiếng tu hú kêu. Trong mười
câu thơ mà có tới năm lần âm vang tiếng tu hú. Lúc mơ hồ văng vẳng từ
những cánh đồng xa, lúc gần gũi sao mà tha thiết thế, tiếng tu hú như than thở
sẻ chia. Có lúc nó gióng giả, dồn dập kêu kêu hoài. Trong cảnh sống đơn côi
chỉ có hai bà cháu giữa đói nghèo và chiến tranh. Tiếng tu hú phải chăng là
tiếng đồng vọng của đất trời, để an ủi kiếp người đau khổ? Đưa tiếng tu hú -
một âm thanh rất đồng nội ấy - đã cho thấy thi sĩ Bằng Việt quả là một hồn thơ
gắn bó sâu nặng với quê hương. Trong các cung bậc khác nhau của tiếng tu
hú, nỗi nhớ của người cháu mỗi lúc một tha thiết mạnh mẽ và hình ảnh người
bà hiện lên mỗi lúc một đậm nét. Bên bếp lửa hồng bà kể chuyện, chuyện đời
thực ngày nay chuyện cổ tích đời xưa... rồi bà bảo cháu nghe, bà dạy cháu
làm, bà chăm cháu học... Từng việc, từng việc, nhỏ nhẹ, âm thầm hai bà cháu
từng ngày từng tháng và tám năm ròng cùng nhau nhóm bếp lửa để sưởi ấm để
soi sáng trí tuệ và tâm hồn. Hình ảnh bếp lửa và việc nhóm lửa cùng hình ảnh
bà tần tảo âm thầm bên trong tiếng tu hú cứ trở đi, trở lại vấn vít, xoắn quyện
vào nhau, dệt lên bức tranh xao xuyến.
Đứa cháu lớn dần. Cuộc sống khó khăn hơn. Song nghị lực người bà vẫn bền
vững, tấm lòng người bà vẫn mênh mông. Kỉ niệm mà người cháu nhớ bà cứ
trang trải như ánh sáng bếp lửa. Ý thơ mở tiếp những sự việc cụ thể:
Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh vẫn vững lòng bà dặn cháu đinh ninh:
“Bố ở chiến khu, bố còn việc bố,
Mày viết thư chớ kể này, kể nọ
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!”.
Lời thơ chân thực như chính cuộc sống đang hiện lên. Xin cứ để nguyên khôi
chẳng cần phân tích lí lẽ nhiều lời, chúng ta vẫn thấm thìa vẻ đẹp tinh thần của
cả một thế hệ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm vừa qua. Đó
là tình đoàn kết xóm làng, là ý chí nghị lực của những người mẹ, người bà ở
hậu phương hướng ra tiền tuyến và đẹp hơn hết, rộng hơn, cao cả hơn là vẻ
lung linh bất diệt của tình bà cháu hoà trong tình yêu quê hương, tổ quốc. Do
đó không phải ngẫu nhiên, từ hình ảnh bếp lửa, đến đây lời thơ bừng sáng
thành ngọn lửa:
Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng
Bếp lửa ở những câu thơ trên, chủ yếu thể hiện cuộc sống âm thầm lặng lẽ
trong căn nhà nhỏ hẹp của hai bà cháu. Từ ngọn lửa ở dòng thơ này đã mang ý
nghĩa khái quát rộng lớn hơn. Đó là sức sống là tình thương, là niềm tin của bà
trong cuộc sống của hai bà cháu, cuộc sống của cả gia đình rộng ra là đối với
toàn dân tộc, với công cuộc chiến đấu lúc bấy giờ. Hình ảnh ngọn lửa toả sáng
trong câu thơ, lung linh chân dung người bà và làm ấm lòng cả trái tim bạn
đọc chúng ta. Ngọn lửa biểu tượng của sự sống muôn đời bất diệt, không chỉ là
kỉ niệm của riêng bà trong tình bà cháu trong bài thơ này mà còn là biểu tượng
cho toàn dân tộc trong giai đoạn chống Mĩ xâm lược thắp sáng cho đến tận
hôm nay.
Ở đoạn cuối, kỉ niệm tuổi thơ lắng dần, chuyển từ cảm xúc nhớ thương của
đứa cháu nhỏ đối với bà sang những suy nghĩ sâu sắc về cuộc đời, về ân sâu
nghĩa nặng của người thanh niên trưởng thành ngày nay đối với thế hệ ông bà,
cha mẹ ngày trước:
Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẽ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
Ôi kì lạ và thêng liêng - bếp lửa...
Hình ảnh người bà ôm trùm cả đoạn thơ. Điệp từ nhóm được nhắc lại bốn lần
mang bốn ý nghĩa khác nhau, bồi đắp cao dần toả sáng dần nét kì lạ của bếp
lửa và vẻ đẹp thiêng liêng của người bà từ vóc dáng đến việc làm nhất là nghĩa
tình sâu nặng của bà. Nhóm bếp lửa ấy là cái bếp có ánh lửa sáng và hơi ấm.
Nhóm niềm yêu thương là bà truyền cho cháu tình ruột thịt nồng ấm. Nhóm
nồi xôi gạo mới thổi chung vui bà mở rộng tấm lòng đoàn kết, gắn bó với làng
xóm quê hương. Và cuối cùng người bà kì diệu ấy nhóm dậy khơi dậy giáo
dục thức tỉnh tâm hồn và sức sống tuổi thanh xuân thơ ấu để đứa cháu khôn
lớn nên người.. Để đứa cháu được đi xa, được thấy ngọn lửa khói trăm tàu, để
có lửa trăm nhà niềm vui trăm ngả, ngôn ngữ văn chương dạt dào như sóng rồi
lan toả như lửa ấm, hay ở đây là cảm xúc dâng trào, đang toả ấm nhân vật
người cháu, của nhà thơ? Mỗi câu mỗi chữ cứ hồng lên, nồng ấm biết bao tình
cảm nhớ thương ân nghĩa. Đó là đạo lí cội nguồn dân tộc Việt Nam chúng ta
trong quan hệ gia đình, con cái đối với cha mẹ, cháu đối với ông bà, tổ tiên.
Vẻ đẹp của đạo lí: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, ra sông nhớ suối có ngày nhớ
đêm...
Tóm lại qua hồi tưởng và suy ngẫm của người cháu đã trưởng thành, bài thơ
bếp lửa gợi lại những kỉ niệm đầy xúc động về tình bà cháu, đồng thời thể hiện
tấm lòng kính yêu trân trọng và biết ơn của cháu đối với bà và cũng là đối với
quê hương gia đình đất nước.
Bài thơ kết hợp nhuần nhuyễn giữa biểu cảm với kể chuyện, miêu tả và bình
luận. Thành công của bài thơ còn là sự sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền với
hình ảnh người bà để làm điểm tựa khơi gợi mọi kỉ niệm cảm xúc và suy nghĩ
về tình bà cháu.
Ôi kì lạ và thiêng liêng - bếp lửa!
Hình ảnh âm điệu thơ đặc sắc, sáng mãi ngân mãi trong lòng chúng ta.
Bài tham khảo 2
Bằng Việt thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Bài
thơ "Bếp lửa" được ông sáng tác năm 1963 lúc 19 tuổi và đang đi du học ở
Liên Xô. Bài thơ đã gợi lại những kỉ niệm đầy xúc động về người bà và tình
bà cháu, đồng thời thể hiện lòng kính yêu, trân trọng và biết ơn của người cháu
với bà, với gia đình, quê hương, đất nước.
Tình cảm và những kỉ niệm về bà được khơi gợi từ hình ảnh bếp lửa. Ở nơi đất
khách quê người, bắt gặp hình ảnh bếp lửa, tác giả chợt nhớ về người bà:
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa.
Hình ảnh "chờn vờn" gợi lên những mảnh kí ức hiện về trong tác giả một cách
chập chờn như khói bếp. Bếp lửa được thắp lên, nó hắt ánh sáng lên mọi vật
và toả sáng tâm hồn đứa cháu thơ ngây. Bếp lửa được thắp lên đó cũng là bếp
lửa của cuộc đời bà đã trải qua “biết mấy nắng mưa”. Từ đó, hình ảnh người
bà hiện lên. Dù đã cách xa nữa vòng trái đất nhưng dường như Bằng Việt vẫn
cảm nhận được sự vỗ về, yêu thương, chăm chút từ đôi tay kiên nhẫn và khéo
léo của bà. Trong cái khoảnh khắc ấy, trong lòng nhà thơ lại trào dâng một
tình yêu thương bà vô hạn. Tình cảm bà cháu thiêng liêng ấy cứ như một dòng
sông với con thuyền nhỏ chở đầy ắp những kỉ niệm mà suốt cuộc đời này chắc
người cháu không bao giờ quên được và cũng chính từ đó, sức ấm và ánh sáng
của tình bà cháu cũng như của bếp lửa lan toả toàn bài thơ. Chính “mùi khói”
đã xua đi cái mùi tử khí trên khắp các ngõ ngách. Cũng chính cái mùi khói ấy
đã quện lại và bám lấy tâm hồn đứa trẻ. Dù cho tháng năm có trôi qua, những
kí ức ấy cũng sẽ để lại ít nhiều ấn tượng trong lòng đứa cháu để rồi khi nghĩ lại
lại thấy “sống mũi còn cay”. Là mùi khói làm cay mắt người người cháu hay
chính là tấm lòng của người bà làm đứa cháu không cầm được nước mắt?
Cháu cùng bà nhóm lửa, nhóm lên ngọn lửa của sự sống và của tình yêu bà
cháy bỏng của một cậu bé hồn nhiên, trong trắng như một trang giấy. Chính
hình ảnh bếp lửa quê hương, bếp lửa của tình bà cháu đó đã gợi nên một liên
tưởng khác, một hồi ức khác trong tâm trí thi sĩ thuở nhỏ.
Hình ảnh ngọn lửa toả sáng trong câu thơ, nó có sức truyền cảm mạnh mẽ.
Ngọn lửa của tình yên thương, ngọn lửa của niềm tin, ngọn lửa ấm nồng như
tình bà cháu, ngọn lửa đỏ hồng soi sáng cho con đường đứa cháu. Bà luôn
nhắc cháu rằng: Nơi nào có ngọn lửa, nơi đó có bà, bà sẽ luôn ở cạnh cháu.
Nhóm lên bếp lửa ấy, người bà đã truyền cho đứa cháu một tình yêu thương
những người ruột thịt và nhắc cháu rằng không bao giờ được quên đi những
năm tháng nghĩa tình, những năm tháng khó khăn. Đứa cháu sẽ không bao giờ
quên và chẳng thể nào quên được vì đó chính là nguồn cội, là nơi mà tuổi thơ
cuả đứa cháu đã được nuôi dưỡng để lớn lên từ đó.
Bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt đã đem đến cho người đọc cảm giác thật ấm
áp. Bếp lửa của nhà thơ là bếp lửa của tình yêu thương, của niềm tin, của sức
mạnh, là cội nguồn nâng đỡ con người trên hành trình dài rộng của cuộc đời.
Bài thơ làm xúc động lòng người trong từng con chữ, làm ấm lên tình bà cháu
trong ánh lửa ấp iu nồng đượm. Và thật tự nhiên, bếp lửa của Bằng Việt đã gợi
nhắc trong ta bao nỗi nhớ về những bếp lửa, những vùng trời kỉ niệm của riêng
mình. Để rồi, ta càng thấy yêu thương hơn biết bao những con người thân yêu,
những sự vật quen thuộc, gần gũi hằng ngày quanh ta. Bếp lửa của Bằng Việt
vì thế càng trở nên kì diệu!
Những nỗi nhớ đó thể hiện sâu sắc với hình ảnh trong người bà và tác giả
mong ước sẽ được quay trở lại những ngày đó sự mong ước của tác giả lớn lao
và nó khắc họa sâu sắc trong trái tim của tác giả, những sự thấu hiểu và niềm
vui khi được sống bên bà những hình ảnh đó mang những giá trị to lớn và vô
cùng sâu sắc, niềm vui và những sự thấu hiểu đó đã gắn bó và khắc sâu trong
tâm trí của tác giả, những nỗi niềm đó, những sự thấu hiểu và khắc khoải trong
trái tim của ông, những nỗi niềm mong ước mong được sống những ngày ấm
áp bên bà và ấm đượm trong những hình ảnh bếp lửa đó, hình ảnh mang
những đặc trưng sâu sắc.
Hình ảnh bếp lửa đã thể hiện được sự gắn bó của người cháu với bà của mình,
tình yêu thương đó ngày càng được ấm đượm và nó thể hiện những nỗi nhớ
có thể bạn quan tâm
Phân tích tình hình thị trường trong nước và một số giải pháp cho vấn...
85
807
345
Kinh tế - Thương mại
85
(New)
Phân tích thực trạng hoạt động của ngân hàng Phát triển nhà đồng bằng...
100
884
347
Thạc sĩ cao học
100
(New)
Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của mô hình trồng luân ca...
58
670
241
Kinh tế quản lý
58
(New)
Khảo sát một vài tính chất hóa sinh (phân tích protein, độ bền thể gel...
73
889
429
Kinh tế - Thương mại
73
(New)
NGỮ VĂN 9 PHÂN TÍCH HÌNH ẢNH ẨN DỤ TRONG BÀI THƠI CON CÒN
8
1.213
297
Giáo án, bài giảng lớp 9
8
(New)
Phân tích hình ảnh nhân vật mị trong vợ chồng a phủ
6
914
364
Giáo án, bài giảng lớp 12
6
(New)
PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ CU...
81
957
444
Thạc sĩ cao học
81
(New)
Phân tích hình ảnh nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ của nhà v...
24
786
359
Tài liệu, đề thi môn Ngữ Văn
24
(New)
thông tin tài liệu
Trong cuộc đời mỗi người, kỉ niệm tuổi thơ bao giờ cũng đẹp đẽ thân thuộc và chứa chan tình nghĩa. Bởi những kỉ niệm ấy thường gắn bó với những con người ruột thịt. Với Bằng Việt kỉ niệm về bà và tình bà cháu chắc là sâu nặng lắm thân thiết lắm nên mới khơi nguồn dòng cảm xúc nồng ấm để sáng tạo một tác phẩm đặc sắc: Bài thơ Bếp lửa. Có thể đấy là những kỉ niệm riêng của nhà thơ, song đọc bài thơ chúng ta vẫn được sưởi chung với nhà thơ hơi lửa của tình người thật gần gũi ân nghĩa, thật cao đẹp và thiêng liêng.
Mở rộng để xem thêm
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
Văn mẫu lớp 2: Viết một đoạn văn ngắn nói về ảnh Bác Hồ mà em được nhìn thấy
Đề thi giữa học kì 1 môn Tiếng Việt lớp 5 năm 2018 - 2019 - Đề 2
Đề thi giữa học kì 1 môn Tiếng Việt lớp 4 năm học 2018 - 2019
Văn 8: Hãy nêu suy nghĩ của em về mối quan hệ giữa “học” và “hành”
Tiểu luận: Phân tích những yếu tố, đặc điểm trong thời kỳ quá độ lên CNXH
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
Toán nâng cao lớp 2: Bài tập Cộng trừ không nhớ trong phạm vi 100 số hạng
Trắc nghiệm Hóa học 10 bài 2: Hạt nhân nguyên tử. Nguyên tố hóa học. Đồng vị
78 Bài tập bồi dưỡng học sinh giỏi Toán lớp 2
Khái niệm về kinh tế số
CÁC KIỂU ẨN DỤ
Cách làm mứt hạt sen đón Tết
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có
×
