Thông điệp tác phẩm " Chiếc Thuyền Ngoài Xa"
- Nguyễn Minh Châu -
Giúp học sinh :
1. Kiến thức:
- Cảm nhận được suy nghĩ của người nghệ sĩ nhiếp ảnh khi phát hiện ra mâu thuẫn éo le trong nghề
nghiệp của mình ; từ đó thấu hiểu mỗi người trong cõi đời, nhất là người nghệ sĩ, không thể đơn giản
và sơ lược khi nhìn nhận cuộc sống và con người.
- Thấy được nghệ thuật kết cấu độc đáo, cách triển khai cốt truyện rất sáng tạo, khắc họa nhân vật khá
sắc sảo của một cây bút viết truyện ngắn có bản lĩnh và tài hoa.
2. Kĩ năng: Chọn các chi tiết để phát hiện, phân tích.
3. Thái độ: Tình yêu nghệ thuật và con người.
- SGK, SGV.
- Thiết kế bài học.
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3.Dẫn nhập:
Sau 1945, đất nước thoát khỏi chiến tranh bước vào giai đoạn xây dựng, phát triển trong hòa bình đã
mở ra cho văn học những tiền đề mới. Nhiều nhà văn trăn trở, tìm tòi hướng đi mới cho văn học trong
tình hình mới : khám phá đời sống ở phương diện đời thường trên bình diện đạo đức thế sự. Một trong
những cây bút tiên phong trong sự tìm tòi, khám phá là Nguyễn Minh Châu với một số tác phẩm tiêu
biểu như Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành, Bến quê, Chiếc thuyền ngoài xa…Chúng ta hãy cùng
nhau tìm hiểu một tác phẩm tiêu biểu của ông thuộc khuynh hướng này: Chiếc thuyền ngoài xa.
4. Bài mới
Hoạt động của Thầy – Trò Nội dung cần đạt
!"#$%&'()*+,-),$%
&.-%*/
- Em đã biết được những gì về Nguyễn Minh
Châu và sáng tác của ông, nhất là chặng
đường sau năm 1975?
0
&.-%*/
- Nguyễn Minh Châu (1930 – 1989)
- Quê ở làng Thơi, xã Quỳnh Hải, huyện
Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
- Là một trong những cây bút tiên phong của
văn học Việt Nam thời kì đổi mới, “thuộc trong
số những nhà văn mở đường tinh anh và tài
năng nhất của văn học ta hiện nay” (Nguyên
Ngọc)
12,34$$%5$6)*7-!),38$$%9*:;<
a. Xuất xứ
- Em hãy trình bày hiểu biết của em về xuất xứ
và hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm?
b. Tóm tắt
- Gọi vài HS tóm tắt tác phẩm trên cơ sở HS
đã đọc tác phẩm ở nhà.
- GV ghi nhận những ý chính.
c.Bố cục
Từ những ý chính trên phần tóm tắt, em hãy
xác định bố cục của tác phẩm?
- Sau 1975, sáng tác của NMC đi sâu khám phá
sự thật đời sống ở bình diện đạo đức thế sự.
- Tác phẩm chính: (SGK)
12,34$$%5$6)*7-!),38$$%9*:;<
a. Xuất xứ :
- Được sáng tác năm 1983
- Truyện ngắn lúc đầu được in trong tập Bến
quê (1985), sau được in lại trong tập cùng tên
(in năm 1987).
- Là một trong những sáng tác tiêu biểu của
văn học Việt Nam thời kì đổi mới.
b. Tóm tắt
- Theo lời của trưởng phòng, nghệ sĩ nhiếp ảnh
Phùng đến một vùng ven biển miền Trung
(cũng là nơi anh từng chiến đấu) để chụp một
tấm ảnh cho cuốn lịch năm sau.
- Sau nhiều ngày “phục kích”, anh đã phát hiện
và chụp được cảnh một chiếc thuyền ngoài xa
đang ẩn hiện trong biển sớm mờ sương.
- Nhưng khi chiếc thuyền vào bờ, anh đã kinh
ngạc hết mức khi chứng kiến cảnh từ trong
thuyền bước ra một gã chồng vũ phu đánh đập
người vợ dã man, đứa con vì muốn bảo vệ mẹ
đã đánh trả lại cha mình.
- Những ngày sau, cảnh tượng đó lại tiếp diễn
và lần này anh phải can thiệp…
- Theo lời mời của chánh án Đẩu (đồng đội cũ
của anh), người đàn bà hàng chài đã đến toà án
huyện. Tại đây, người đàn bà đã từ chối sự
giúp đỡ của Đẩu và Phùng, nhất quyết không
bỏ lão chồng vũ phu.
- Chị đã kể câu chuyện về cuộc đời mình và đó
cũng là lí do cho sự từ chối trên.
- Rời vùng biển với khá nhiều ảnh, Phùng đã
chọn được một tấm ảnh về “thuyền và biển”
cho tờ lịch năm ấy. Tuy nhiên, mỗi lần đứng
trước tấm ảnh, anh bao giờ cũng thấy hình ảnh
người đàn bà lam lũ, nghèo khổ bước ra từ
bước tranh.
-=->- : 2 đoạn
- Đoạn 1: Từ đầu …. đến “Chiếc thuyền lưới
vó đã biến mất”: Hai phát hiện của người nghệ
sĩ nhiếp ảnh.
- Đoạn 2: Phần còn lại: Câu chuyện của người
đàn bà hàng chài ở toà án huyện và tấm ảnh
!"#$%1'()*+,?@$A/$
1.'()*+,);*B).!)*4$-C;$%DE*$%)4FG
$)*7B/$).
-Nghệ sĩ phát hiện ra điều gì trong buổi sáng
tinh sương? Cảnh đó được miêu tả như thế
nào?
+ Thiên nhiên hiện ra như thế nào ?
+ Con người xuất hiện với tư thế ra sao ?
+ Khung cảnh thiên nhiên ấy được nhìn
nhận với vẻ đẹp như thế nào ?
-Qua đó, em có cảm nhận gì về bức tranh
tranh này ?
- Người nghệ sĩ đã có tâm trạn gì khi được
chiêm ngưỡng bức ảnh nghệ thuật của tạo
hóa?
- Người nghệ sĩ đã kinh ngạc phát hiện ra điều
gì khi thuyền cập bến?
-Thái độ của Phùng như thế nào khi phát
hiện ra sự nghiệt ngã ấy ?
được chọn.
HIJKL
&;*B).!)*4$-C;$%DE*$%)4FG)M$%
a. Phát hiện thứ nhất đầy thơ mộng
- Vẻ đẹp trên mặt biển mờ sương, như “một
bức tranh mực tàu của một danh hoạ thời cổ:
+ )*N$$)*N$: “Mũi thuyền in một nét mơ hồ
loè nhoè vào bầu sương mù trắng như sữa và
màu hồng của mặt trời”.
+ $$%DE*: “Vài bóng người lớn lẫn trẻ con
ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui
khum khum, đang hướng mặt vào bờ”
+ .-)$)'$: “toàn bộ khung cảnh từ đường
nét đến ánh sáng đều hài hoà và đẹp”, “một vẻ
đẹp thực đơn giản và toàn bích”
ODE$%$P!Q.$)F.$%)9*)9Q"RBOST9
-/$)6"5!<!2E*-)
- Tâm trạng người nghệ sĩ:
+ Bối rối, trái tim bị bóp chặt…
+ “Vừa khám phá thấy cái chân lí của sự hoàn
thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong
ngần của tâm hồn”
UV /( !)W3 ) $) B)X- -)W! $%W!Q -/(
$)Y$"DZ--.*)*4$Q-.*G-C;-,#-"E*Q
-/(!)W3![()\$('$)$)D"DZ-!);$)T]-Q
!2^$N$!2$%!2_Q!*$)`)*7!
b. Phát hiện thứ hai đầy nghịch lí
- Phùng đã chứng kiến cảnh tượng: một người
đàn ông đánh vợ dã man.
+ %DE*"9$A9 khắc khổ, xấu xí, mệt mỏi và
chỉ biết “cam chịu đầy nhẫn nhục”.
+ ab"9$c$% thô kệch, dữ dằn, độc ác,
quật tới tấp vào lưng vợ như một cách để giải
toả uất ức, khổ đau.
+ )d$%AP).- đánh lại cha vì thương mẹ
- Thái độ của người nghệ sĩ:
+ “Chết lặng”, không tin vào những gì đang
diễn ra trước mắt: “kinh ngạc đến mức, trong
mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà
nhìn”
+ Không thể chịu được khi thấy cảnh ấy,
Phùng đã “vứt chiếc máy ảnh xuống đất, chạy
-Phùng đã rút ra được gì đằng sau hai phát
hiện của mình ?
-Qua hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng,
Nguyễn Minh Châu muốn người đọc nhận
thức được điều gì về cuộc đời?
1'()*+,[,-),34$-C;$%DE*"9$A9
)9$%-)9*^!9.$),34$
- Người đàn bà hàng chài được tác giả khắc
họa như thế nào ?
-Trước hết,thái độ của người đàn bà hàng chài
lại xuất hiện ở toà án huyện?
-Người đàn bà có làm theo lời đề nghị và sự
giúp đỡ của chánh án Đẩu và nghệ sĩ
Phùng hay không? Vì sao?
-Tại sao chị ta lại cam chịu cuộc sống như thế?
nhào tới”
c. Nghịch lí của hai phát hiện trên:
- Phùng đã cay đắng nhận ra những ngang trái,
xấu xa trong gia đình kia đã làm cho những
điều huyền diệu mà anh đã phát hiện hiện hình
ra thật khủng khiếp, ghê sợ.
- Cuộc đời không đơn giản, xuôi chiều, không
phải bao giờ cũng đẹp, cũng là nghệ thuật, mà
chứa đựng nhiều nghịch lí, mâu thuẫn giữa cái
đẹp - xấu, thiện – ác.
- Người nghệ sĩ phải tìm hiểu cuộc đời trong
mối quan hệ đa chiều.
1[,-),34$-C;$%DE*"9$A9)9$%-)9*^
!9.$),34$
;[,-),34$?8$%DE*"9$A9)9$%-)9*
- Ngoài 40 tuổi, thô kệch, rỗ mặt, “khuôn
mặt mệt mỏi”
- Bị chồng đánh đập “ba ngày một trận nhẹ,
năm ngày một trận nặng” nhưng vẫn cam chịu
“không hề kêu một tiếng, không chống trả,
không tìm cách chạy trốn”
UVZ*TN$(#!-,#-"E*$%)e`)fQT;(TgQ
Fh$F9$%-)i,"j$%!W!-/
kThái độ của người đàn bà: rón rén, cố thu
người lại -> Đáng thương và tội nghiệp.
- Lời van xin “ Quí toà … đừng bắt con bỏ
nó” -> Mọi giá quyết không bỏ chồng, có thể
đánh đổi tất cả.
- Lời giải thích cho sự chịu đựng không thể bỏ
chồng:
+ “ Các chú không hiểu người làm ăn” ->
Chưa hiểu hoàn cảnh của con người.
+ Do sinh con nhiều, trên thuyền lại chật -> Tù
túng, gò bó của cuộc sống nên sinh ra vậy.
+ Cần người đàn ông trên thuyền: “Nỗi vất vả
của … đàn ông” -> vì vậy mà cam chịu để
sống.
+ Cũng có khi biển động sóng to -> Cuộc sống
có khi va chạm, không hiểu nhau.
+ “Phải sống cho con chứ không thể cho
mình” -> Đó là sự hi sinh, tình mẫu tử vô bờ
bến.
+ Cuộc sống cũng có lúc hạnh phúc “cũng có
lúc sống hoà thuận vui vẻ, hạnh phúc nhìn các
con ăn no” -> Chắt chiu hạnh phúc dù nhỏ
- Em nhận xét, đánh giá thế nào về người đàn
bà hàng chài?
-Qua câu chuyện về cuộc đời chị, nhà văn
muốn nói điều gì?
-Hình ảnh người chồng của người đàn bà
hàng chài được miêu tả như thế nào?
- Người đàn bà ấy đã nói và kể lại những gì
về người chồng vũ phu của mình?
+ Qua đó, có thể nhận thấy thái độ của chị đối
với người chồng như thế nào?
+ Còn chánh án Đẩu, nghệ sĩ Phùng và bé
Phác đánh giá như thế nào về người đàn ông
này?
nhất.
+ “Lão chồng tôi khi ấy là một anh con trai
cục tính nhưng hiền lành lắm, không bao giờ
đánh đập tôi”. “Giá tôi đẻ ít đi hoặc húng tôi
sắm một chiếc thuyền rộng hơn...”
-> Cảm thông với người chồng.
UVlm`7! Nhân vật có sự đối lập giữa vẻ bên
ngoài và tâm hồn bên trong :
+ Người đàn bà thất học nhưng rất hiểu cuộc
đời: hiểu thiên chức làm mẹ, hiểu nỗi khốn khổ
và sự bế tắc của người chồng.
+ Giàu đức hy sinh, giàu lòng vị tha, nhân hậu
– chắt chiu hạnh phúc đời thường – nhìn đời
một cách sâu sắc
+ Thấp thoáng vẻ đẹp truyền thống của người
phụ nữ VN trong quá khứ
+ n,;$$*4(-C;$)9?@$: cuộc sống con
người không đơn giản, người nghệ sĩ không thể
dễ dãi, giản đơn khi nhìn nhận mọi sự vật, hiện
tượng của đời sống.
A.-$)[$?Y!!2$%-[,-),34$
o%DE*"9$c$%
- Dáng vẻ khắc khổ, lam lũ nhưng mạnh m~ và
dữ dội: “Lưng rộng và cong như một chiếc
thuyền”, “mái tóc quăn”, “chân đi chữ bát”,
“hai con mắt độc dữ”
- Vốn là một anh con trai hiền lành, chỉ vì
“nghèo khổ, túng quẫn”, nhiều lo toan, cực
nhọc mà trở thành người đàn ông độc ác, người
chồng vũ phu.
- Khi nào thấy khổ là lão đánh vợ: “lão trút
cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc
thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà”,
đánh như để giải toả uất ức, để trút sạch tức tối,
buồn phiền.
- Qua cái nhìn của người đàn bà: nạn nhân của
hoàn cảnh nên đáng được cảm thông, chia sẻ.
- Qua cái nhìn của chánh án Đẩu, nghệ sĩ
Phùng và bé Phác: người vũ phu, thủ phạm gây
đau khổ nên đáng căm phẫn, đáng lên án.
-> Vừa là nạn nhân của cuộc sống khốn khổ,
vừa là thủ phạm gây đau khổ cho những người
thân.
UV)/*-S-.*$)'$";p*4$Q$)*8,-)*8,?8
-,#-F=$%?9-$$%DE*)D$%)*8$T9$):D;
-Từ đó, chúng ta rút ra được điều gì về cách
nhìn nhận mọi sự vật, hiện tượng trong đời
sống nói chung?
+ Em có đánh giá, nhận xét gì về chị của
Phác?
+ Còn Phác là một đứa trẻ như thế nào?
+ Cảm nhận của em về hoàn cảnh của hai chị
em Phác?
+ Trình bày những cảm nhận của em về nhân
vật nhiếp ảnh Phùng?
+ Qua câu chuyện của người đàn bà hàng
chài, Phùng có những thay đổi gì trong suy
nghĩ?
+ Trước khi nghe câu chuyện của người đàn
bà hàng chài, thái độ của chánh án Đẩu là rất
`*;!)9$)(#!$%DE*-)\$%
o)iq(!)d$%).-
- Chị Phác:
+ Một cô bé ốm yếu mà can đảm, phải vật lộn
để tước lấy con dao từ tay Phác, không cho nó
làm việc trái với luân thường đạo lí.
+ Trong lòng tan nát vì đau đớn: bố điên
cuồng hành hạ mẹ, vì thương mẹ mà thằng em
định cầm dao ngăn bố lại…
=> Có những hành động đúng đắn, biết lo
toan, là chỗ dựa vững chắc cho người mẹ.
k).-
Thương mẹ theo kiểu trẻ con xốc nổi, theo
cách của đứa con trai vùng biển.
+ Nó “lặng lẽ đưa ngón tay lên khẽ sờ trên
khuôn mặt người mẹ, như muốn lau đi những
giọt nước mắt chứa đầy trong nốt rỗ chằng
chịt”
+ Nó “tuyên bố với các bác ở xưởng đóng
thuyền rằng nó còn có mặt ở dưới biển này thì
mẹ nó không bị đánh”
-> Phản ứng dữ dội, tình thương mẹ dạt dào.
UV '$) ),=$% `)S :rQ $s* ";, `)S%*/*
t,37!"u$%?8;*QT9(!)7$9"+!2]$"
T9(-$v
o)*7B/$))M$%
- Nhạy cảm trước cái đẹp của thiên nhiên,
trước vẻ đẹp tinh khôi của thuyền biển lúc bình
minh.
- Xúc động mãnh liệt trước tình trạng con
người phải chịu sự bạo hành của cái xấu, cái
ác.
- Phát hiện vẻ đẹp tâm hồn con người: đằng
sau vẻ xấu xí người đàn bà là một tâm hồn yêu
thương, vị tha…
- Rút ra chân lí về mối quan hệ giữa nghệ
thuật và cuộc sống
* ).$).$Ow,
- “Vỡ ra” nhiều vấn đề về cách nhìn nhận, đánh
giá con người:
+ Cuộc đời người đàn bà này không hề giản
đơn
+ Trong hoàn cảnh này, cách hành xử của
người đàn bà là không thể khác
+ Giải pháp “bỏ chồng” mà Đẩu áp dụng là
không ổn.
Ngữ văn 12
Phân tích hình ảnh người đàn bà trong tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa
Thông điệp tác phẩm " Chiếc Thuyền Ngoài Xa"
có thể bạn quan tâm
NGỮ VĂN 9 PHÂN TÍCH TÁC PHẨM ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ HUY CẬN
5
723
278
Giáo án, bài giảng lớp 9
5
(New)
NGỮ VĂN 9 PHÂN TÍCH NHÂN VẬT BÉ THU TRONG TÁC PHẨM CHIẾC LƯỢC NGÀ
6
852
309
Giáo án, bài giảng lớp 9
6
(New)
Các dạng điệp ngữ
2
1.477
331
Giáo án, bài giảng lớp 7
2
(New)
Luận văn: Quản lý Ấn phẩm- nghiên cứu và thiết kế, phân tích mô hình h...
89
1.160
300
Kỹ thuật
89
(New)
Chuyên đề: Trường CĐ KT Đối ngoại- hệ thống thông tin quản lý- thương...
25
808
490
Kinh tế quản lý
25
(New)
Ngữ văn 9 liệt kê các tác phẩm văn học nước ngoài
3
1.502
303
Giáo án, bài giảng lớp 9
3
(New)
CÁC BƯỚC GẤP THUYỀN PHẲNG ĐÁY CÓ MUI
4
767
316
Giáo án, bài giảng tiểu học
4
(New)
Tiếp thị sản phẩm đa phương tiện và sản phẩm tin học thông thường
10
809
294
Tài liệu kinh doanh, tiếp thị khác
10
(New)
thông tin tài liệu
Thông điệp tác phẩm " Chiếc Thuyền Ngoài Xa"
- Ngoài 40 tuổi, thô kệch, rỗ mặt, “khuôn mặt mệt mỏi”
- Bị chồng đánh đập “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng” nhưng vẫn cam chịu “không hề kêu một tiếng, không chống trả, không tìm cách chạy trốn”
=> Gợi lên một cuộc đời nghèo khổ, lam lũ, sẵn sàng chịu đựng tất cả
- Thái độ của người đàn bà: rón rén, cố thu người lại -> Đáng thương và tội nghiệp.
- Lời van xin “ Quí toà … đừng bắt con bỏ nó” -> Mọi giá quyết không bỏ chồng, có thể đánh đổi tất cả.
- Lời giải thích cho sự chịu đựng không thể bỏ chồng:
+ “ Các chú không hiểu người làm ăn” -> Chưa hiểu hoàn cảnh của con người.
+ Do sinh con nhiều, trên thuyền lại chật -> Tù túng, gò bó của cuộc sống nên sinh ra vậy.
+ Cần người đàn ông trên thuyền: “Nỗi vất vả của … đàn ông” -> vì vậy mà cam chịu để sống.
+ Cũng có khi biển động sóng to -> Cuộc sống có khi va chạm, không hiểu nhau.
+ “Phải sống cho con chứ không thể cho mình” -> Đó là sự hi sinh, tình mẫu tử vô bờ bến.
Mở rộng để xem thêm
từ khóa liên quan
tài liệu mới trong mục này
tài liệu hot trong mục này
tài liệu giúp tôi
Nếu bạn không tìm thấy tài liệu mình cần có thể gửi yêu cầu ở đây để chúng tôi tìm giúp bạn!
xem nhiều trong tuần
Tâm lý xã hội VÀ Hệ tư tưởng
Tham khảo 12 bài tập nguyên lý thống kê có lời giải
4 đề thi học sinh giỏi Toán lớp 2, có đáp án kèm theo
Trắc nghiệm kinh tế
Địa lý 12 Phát triển cây công nghiệp lâu năm Tây Nguyên
Mẫu slide về các môn thể thao
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có
×
